چهارمحال و بختیاری به دلیل داشتن ارتفاع ۲ هزار متری از سطح دریا و تابش نور خورشید، ظرفیت مطلوبی برای توسعه کشاورزی در برخی از محصولات از جمله کشت محصول را دارد.
سوددهی بالای این محصول و همچنین کم‌آب‌بَر بودن آن، باعث شده است گرایش کشاورزان به سمت کشت زعفران در سالهای اخیر افزایش یابد.
در این میان برخی مشکلات کشاورزان از جمله بالا بودن دستمزد کارگران، نبود صنایع تبدیلی و یا بِرند خاص در استان باعث شده است که سود این محصول به جیب دلالان و واسطه‌ها برود، همچنین قرار نگرفتن این محصول زیر پوشش بیمه کشاورزی، بالا بودن هزینه‌ها از مهمترین مشکلات کشاورزان و زعفران کاران چهارمحال و بختیاری است.
فَله فروشی و خام فروشی مهمترین مشکل کشاورزان زغفران‌کار استان است
یکی از کشاورزان زعفران‌کار شهرستان کیار با اشاره به اینکه ۱۲ سال است کشت زغفران را انجام می‌دهد، گفت:فَله فروشی و خام فروشی محصول زعفران تولیدی استان به واسطه‌ها یا خریدارانی که از استان خراسان برای خرید محصول زعفران می‌آیند از مشکلات کشاورزان این حوزه است.
فیروز نیکبخت افزود: ارزان بودن گُل و زیاد بودن دستمزد برای چیدن گل و پاک کردن آن، یک مشکل است و برخی از کشاورزان قبل از برداشت، گُل‌های زعفران خود را توافقی پیش فروش می‌کنند و این امر باعث می‌شود که سود محصول به جیب واسطه و یا دلالان برود.
وی با تاکید بر اینکه قیمت عمده فروشی محصول بیشتر از خرده فروشی است، افزود: با راه‌اندازی یک کارخانه بسته‌بندی و فراوری زعفران می‌توان سود و منفعت این محصول را برای کشاورزان استان تامین کرد.
نیکبخت به نبود برند خاص در استان در خصوص زعفران اشاره کرد و گفت: کشاورزان استانهای خراسان و استانهای که تولید کننده عمده زعفران هستند، محصول استان را پیش خرید کرده و به دلیل مرغوبیت زعفران استان آن را با زعفران خود به فروش می‌رسانند.
این کشاورز اظهار داشت: باید یک برند خاص برای استان در حوزه زعفران تهیه شود و برای این برند سرمایه‌گذاری کرد تا بین مردم نهادینه شود و بتواند به سودآوری رسید.
نیکبخت با اشاره به اینکه هم‌اکنون هفت هکتار زعفران کاری دارد، گفت: در سال اول برای تامین پیازچه زعفران با مشکل اعتبار مواجه بودیم.
وی اظهار داشت: برای ایجاد هر هکتار مزرعه زعفران به بیش از ۷۰۰ میلیون ریال سرمایه نیاز است اما با هزینه کردن این میزان سرمایه به مدت هفت تا هشت سال، برداشت محصول انجام می‌شود و پس از آن با جابه‌جا کردن پیازچه‌ها و استفاده از مزرعه دیگر ، امکان سودآوری وجود دارد.
به گفته وی،هر ساله هر پیازچه علاوه بر گل‌دهی محصول زعفران، زادآوری پیازچه دیگر را نیز دارد و کشاورزان می‌توانند خودشان تامین کننده پیازچه زعفران در استان باشند.
این کشاورز زغفران‌کار افزود:کشت زعفران در استان در فضای باز انجام می‌شود و فضای گلخانه‌ای به خوبی برای کشت زعفران جوابگو نیست.
وی با اشاره به اینکه در فصل برداشت زعفران برای ۱۰۰ نفر اشتغالزایی مستقیم و ۴۰۰ نفر اشتغالزایی غیرمستقیم ایجاد می‌شود، گفت: به دنبال راه‌اندازی یک واحد فرآوری یا صنایع تبدیلی برای زغفران و دریافت بِرند هستیم .
محصول زغفران چهارمحال و بختیاری زیر پوشش محصولات کشاورزی نیست
یک کشاورز زعفران‌کار در شهرستان سامان نیز گفت: محصول زعفران زیر پوشش بیمه محصولات کشاورزی نیست و این به عنوان یکی از مشکلات مهم زعفران‌کاران استان است که این امر باعث می‌شود در برخی سالها که بارش باران زودتر آغاز می‌شود و محصولات زعفران برداشت نشده کشاورز دچار خسارت شود.
علیمراد سامانی افزود: سال گذشته به دلیل بارش باران زود هنگام ۲ میلیارد ریال خسارت به مزرعه زعفران بنده وارد شد.
وی اظهار داشت:سرمازدگی محصول و یا بارش باران و زیر آب رفتن محصول مهمترین خسارتی است که به کشاورزان زعفران‌کار وارد می شود اما با پیگیری‌های که انجام شده، هنوز مزرعه‌های کشت زعفران زیر پوشش بیمه محصولات کشاورزی قرار نگرفتند.
این کشاورز سامانی با تاکید بر اینکه کارشناسان و بازرسان بانک و جهاد کشاورزی سر زمین کشاورزی می‌آیند و ارزیابی‌ها را انجام می دهند، افزود:هنوز هیچ اقدامی برای بیمه انجام نداده‌اند.
به گفته وی، بنابر اعلام مسوولان بیمه و بانک هنوز تولید زعفران استان به حدی نرسیده که بتوان بیمه محصولات کشاورزی قرار گیرد.
نبود نیروی کار در زمان برداشت مشکل زعفران کاران استان است
یکی دیگر از کشاورزان زعفران کار در شهرستان کیار گفت:نبود نیروی کار در زمان برداشت به دلیل اینکه برداشت محصول زعفران با سیب زمینی، چغندر قند و بسیاری از محصولات کشاورزی همزمان است یک مشکل در زمان برداشت محصول است.
قاسم‌علی حبیبی با تاکید بر اینکه تمام مراحل برداشت و پاکسازی محصول زعفران به صورت دستی انجام می شود، افزود: هزینه کارگران، وسیله نقلیه برای رفت و آمد آنها بسیار بالاست.
وی به کمبود نیروی کار برای پاک کردن گل زعفران و بالا بودن دستمزد آنها اشاره کرد و گفت: این امر باعث شده که تعدادی از زعفران‌کاران گل زعفران را پیش فروش کنند تا ضرر و زیان نکنند در حالی‌که با پاکسازی و جداسازی زعفران و همچنین امکان بسته‌بندی، محصول زعفران را گرانتر به فروش خواهند رساند.
وی گفت: سال گذشته یک کیلوگرم زعفران برای کشاورز به هفت میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و متوسط نرخ فروش آن حدود هشت میلیون تومان بود اما امسال نرخ فروش محصول کیلوی ۱۳میلیون تومان است در حالی که دولت ۱۵ میلیون تومان قیمت زده است.
حبیبی گفت: با توجه به اینکه برای برداشت محصول سه هکتار مزرعه زعفران بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون تومان دستمزد کارگر داده‌ام و با افزایش دستمزد و افزایش هزینه‌های جانبی دیگر این قیمت برای زعفران‌کاران به صرفه نیست.
وی گفت: سوددهی محصول زعفران در سالهای اول حتی از سوددهی گندم و سایر محصولات کشاورزی بالاتر است.
مدیریت ناصحیح تولید زعفران از مشکلات زعفران‌کاران استان است
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به نبود مدیریت صحیح تولید زعفران در استان گفت:راه‌اندازی و فعال ساختن شرکت تعاونی زعفران‌کاران در استان ضروری است.
طهمورث فتاحی افزود: برای تولید زعفران در استان نقشه راه و برنامه مدیریت صحیح وجود ندارد و باید راهبرد و سیاستگذاری تولید و بسته‌بندی زعفران در استان تدوین شود.
وی اظهار داشت:هم‌اکنون ۶ مجوز برای راه‌اندازی کارگاه‌های کوچک بسته‌بندی محصول زعفران در استان صادر شده است اما هنوز کارگاه یا واحد فراوری محصول زعفران در استان فعال نشده است.
فتاحی با تاکید بر اینکه برای راه‌اندازی یک کارخانه فراوری و بسته‌بندی کوچک اما مجهز به بیش از ۱۲۰ میلیارد ریال سرمایه نیاز است، گفت: با توجه به اینکه مجموعه تولید زعفران و کلاله زعفران در استان کمتر از یکهزار کیلوگرم است ، راه‌اندازی و فعال کردن این کارخانه کوچک صرفه اقتصادی ندارد.
وی اظهار داشت: نبود یک برند معتبر نیز از مشکلات زعفران‌کاران استان است که در صورتی که کشاورزان زعفران‌کار استان برند این محصول را نیز دریافت کنند، قابل رقابت با برندهای مطرح نیست و این امر نیاز به فرهنگ‌سازی و سرمایه‌گذاری دارد.
فتاحی با تاکید بر اینکه ایران به عنوان بزرگترین تولیدکننده زعفران جهان است، گفت:زعفران کشور با برند معروف اسپانیا و زعفران دبی در کشورهای خارجی به فروش می‌رسد و مشکل برند در کشور ما یک مشکل سراسری است.
مدیر صنایع تبدیلی سازمان جعاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری گفت:راه‌اندازی و تاسیس شرکت تعاونی زعفران‌کاران در استان یک اولویت است که کشاورزان زعفران‌کار باید با جمع کردن سرمایه‌های خُرد خود این شرکت را فعال کنند تا زمینه برای راه‌اندازی و تاسیس کارخانه فراوری فراهم شود.
وی به سرمایه‌گذاری دولتی یا موسسات غیردولتی، نیمه دولتی و خصوصی و نهادهای مختلف برای سرمایه‌گذاری احداث این کارخانه تاکید کرد و گفت: توسعه سطح زیرکشت زعفران و سرمایه‌گذاری در این حوزه نیازمند مدیریت صحیح و احداث یک واحد فراوری یا کارخانه است.
خام فروشی محصول مهمترین مشکل زعفران‌کاران استان است
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: بِرند خاصی در استان برای صنعت نوپای زعفران وجود ندارد و محصول زعفران در استان خام فروشی می‌شود.
ابراهیم شیرانی افزود: سطح زیر کشت زغفران استان ۲۳۸ هکتار است و از هر هکتار به طور میانگین چهار تا پنج کیلوگرم زعفران برداشت می‌شود.
به گفته وی، بیش از ۸۰ درصد محصول زعفران تولیدی در استان به خراسان رضوی و جنوبی صادر می‌شود و با برند آن استان به فروش می‌رسد.
شیرانی اظهار داشت: کشاورزان استان زعفران تولیدی را به علت نبود صنایع تبدیلی و فراوری، برند محصول به صورت مشارکتی یا فله‌ای در اختیار خریداران استانهای خراسان قرار می‌دهند.
وی به اجرای طرح خرید تضمینی محصول زعفران در کشور اشاره کرد و گفت: به دلیل پایین بودن سطح زیر کشت زعفران، خرید تضمینی محصول زعفران از این استان انجام نمی‌شود و این طرح خاص استان‌هایی است که تولید کننده عمده این محصول هستند.
شیرانی به اشتغالزایی ۲۰ تا ۲۵ نفر در هکتار در زمان برداشت این محصول همزمان با دهه آخر مهرماه تا اوایل آبان‌ماه اشاره کرد.
وی با اشاره به اینکه این محصول از گیاهان کم آب‌بَر است و دوره رشد گیاه در زمان بارش است،افزود: ارزش افزوده بالای دارد برای کشت مورد استقبال کشاورزان قرارگرفته است.
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری گفت: بخش عمده تولید و کشت زعفران استان در شهرستان‌های بن،کیار و فارسان است.
وی با اشاره به رایزنی‌ها انجام شده با بانک کشاورزی برای بیمه محصولات زعفران استان، افزود: بیمه محصولات کشاورزی در استان بیشتر شامل سرما زدگی و خشکسالی است که این مشکلات را زعفران‌کاران زیاد ندارند.
شیرانی گفت: پیشنهاد بیمه سه محصول کشاورزی از جمله موسیر، گل محمدی و زعفران به بانک کشاورزی داده شده است و منتظر جواب بانک هستیم.
خزانه پیازچه زعفران در استان احداث شده است
مجری طرح گیاهان دارویی جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری نیز با اشاره به اینکه زعفران تولیدی در استان در فضای باز تولید می‌شود، گفت: محصول زعفران استان از مرغوبیت و کیفیت بالای برخوردار است.
اعظم شیخ سامانی افزود: با توجه به توسعه کشت زعفران و استقبال کشاورزان از این محصول، خزانه پیازچه زعفران در استان احداث شده است و از سال آینده نیاز استان برای تامین پیازچه به استانهای دیگر رفع خواهد شد.
این کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: این خزانه در زمینی با ۶ هکتار وسعت در فضای باز احداث شده که تناژ هر هکتار بیش از ۱۱ تن پیازچه است.
وی با اشاره به قیمت بالای پیازچه زعفران افزود:کشاورزان تاکنون پیازچه زعفران را از استانهای خراسان تامین می‌کردند و برای تامین پیازچه نیز تسهیلات ارزان قیمت جهاد کشاورزی در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد.
شیخ سامانی افزود: امسال نزدیک به یک تن زعفران از سطح زیر کشت استان برداشت شده است.
وی با تاکید بر اینکه کشت زعفران از انتهای مردادماه و ابتدای شهریورماه انجام می‌شود، گفت: برداشت محصول زعفران سال ِآینده اواخر مهرماه انجام می‌شود و میزان آبیاری مزارع زعفران بستگی به میزان بارندگی در فصول پاییز و زمستان دارد.
وی با تاکید بر اینکه ۶ تا هفت سال عمر مفید پیازچه زغفران در یک مزرعه است، گفت: پس از این مدت کشاورزان برای بازدهی بیشتر محصول پیازچه‌ها را ازمین خارج و به مکان دیگر منتقل می‌کنند.
به گزارش ایرنا، سالانه در چهارمحال و بختیاری بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن محصولات باغی، زراعی، دامی و شیلاتی تولید می‌شود و سطح زیرکشت زراعی ، باغی استان ۲۷۰ هزار هکتار با ۶۶ هزار بهره بردار است.