امام خمینی(ره) در پنجم آذرماه سال ۵۸، یعنی در مدتی کمتر از یک ماه بعد از انقلاب دوم، فرمان تاریخی تشکیل بسیج را صادر و فرمودند: «یک مملکت بعد از چند سالی که بیست میلیون جوان دارد باید بیست میلیون تفنگ‌دار داشته باشد و بیست میلیون ارتش داشته باشد و یک چنین مملکتی آسیب پذیر نیست و مردم دلسوخته و مسلمان پاکباخته که دل در گرو عشق به انقلاب و هدف‌های والای آن داشتند، با آمادگی و قصد و اراده خلل ناپذیر جهت پاسداری از دستاوردهای انقلاب گروه‌های مقاومت مردمی را درپایگاه‌های بسیج و در آن زمان در مساجد سراسر کشور تشکیل دادند...».
تحقق فرمایش امام خمینی(ره) مبنی بر تشکیل هسته‌های حزب‌الله، ایجاد توانایی‌ها و آمادگی‌های لازم در آحاد مردم در دفاع از کشور، ایجاد توانایی‌های لازم رزمی در نیروهایی که توانایی شرکت در عملیات‌های کلاسیک و بزرگ را دارند، ایجاد توانایی‌های لازم در مردم به منظور کمک به هنگام بروز بلایا و حوادث غیرقابل پیش‌بینی و کمک به دولت در امر سازندگی محوری‌ترین هدف‌گذاری بسیج مستضعفین است.
در راستای این اهداف، نخستین تجربه بسیج نیز به صورت عملی یاری رساندن به سپاه و خنثی‌سازی توطئه‌های ضدانقلاب بود و از این راه نقش موثری در خدمت به انقلاب و اهداف الهی آن هم نشان دادند.
شهریور سال ۵۹ و با هجوم و تجاوز ارتش بعث عراق به ایران با سازماندهی نیروهای مردمی درقالب اعزام بسیجیان به جبهه‌های جنگ نقش این نهاد مردمی روز به روز قوت گرفت و بسیاری از بسیجیان دلاور در عملیات‌هایی مختلف از جمله حصر آبادان، فتح‌المبین، ثامن الائمه، و الفجر یک هشت۸، کربلای ۴ و ۵ حضور یافتند و با رشادت‌آفرینی و مجاهدت‌های ماندگار دستاوردهای بزرگی از خود به یادگار گذاشتند.
شهدا، جانبازان و یادگاران هشت دفاع مقدس که امروز برخی از آن‌ها در عرصه‌های مدیریتی و سازندگی کشور با ویلچرشان مجاهدت می‌کنند و یا آن‌هایی که در آسایشگاه‌های جانبازان و کنج خانه‌هایشان کشور با کپسول‌های اکسیژنشان خوگرفته‌اند همان نوجوانان و جوانان بسیجی دیروزی هستند که برای هدف تحقق فرمایش امام خمینی(ره) در جبهه‌های جنگ و سنگرهای دفاع، ایستادگی و مقاومت کردند.
پیام‌های شهدای دفاع مقدس سرمشق نوجوانان بسیجی امروز باشد
در اهمیت نقش بسیج در دوان دفاع مقدس یکی از جانبازان شیمیایی دوران دفاع مقدس هرمزگان گفت: نقش بسیج در هشت سال دفاع مقدس بر کسی پوشیده نیست زیرا با تقدیم بیش از ۸۶ هزار شهید و ۲۰۰ هزار جانباز، خدمت بزرگی به نظام اسلامی کرده است.
مهدی متوسل در گفت‌وگو با ایرنا بیان داشت: تمام وصیت‌نامه‌های نوجوانان و جوانان شهید در دوران دفاع مقدس برگرفته از تفکر بسیج و نشات‌گرفته از سخنان ارزشمند امام خمینی(ره) بود که مخلصانه وارد جبهه‌های جنگ می‌شدند و برای دفاع از کشور از تمام هستی و جان خود می‌گذشتند.
وی ادامه داد: رعایت تقوا و عمل صالح، پیروی از ولایت فقیه و وفاداری به آرمان امام راحل و انقلاب اسلامی محوری‌ترین سفارش نوجوانان بسیجی دوران دفاع مقدس به مردم بود که امروز باید سرمشق همه مردم در دفاع از نظام باشد.
این جانباز دوران دفاع مقدس با اشاره به کم‌توجهی برخی از افراد در سازمان‌ها و وجود فساد و اختلاس از سوی برخی از آن‌ها ابرازداشت: این بی‌اخلاقی‌ها نشان از بی‌توجهی به تقوای دینی و نادیده گرفتن فرهنگ بسیج و آرمان‌های امام خمینی(ره) است.
متوسل با بیان اینکه در وصیت‌نامه بسیاری از شهدا برای اعضای بسیج و گروه مقاومت نیز توصیه شده است که مخلصانه و برای رضای حق تعالی کار کنند، مردم را از خود دور نکنند و از ادامه‌دهندگان راه شهدای اسلام باشند، توصیه کرد: این پیام‌های شهدا باید سرمشق جوانان و نوجوانان بسیجی امروزباشد.
بسیج یک تشکیلات فرافرهنگی برای ادامه انقلاب است
رزمنده دیگر دوران دفاع مقدس نیز گفت: تعداد شهدای بسیج مردمی از تمامی اقشار جامعه بیش‌تر است و به‌همین دلیل می‌توان گفت نقش بسیج در دوران دفاع مقدس نقش پررنگ و اثرگذار و تعیین‌کننده است.
وی خاطرنشان کرد: تفکر بسیج با الهام از مکتب فکری امام خمینی(ره) و در راستای منویات مقام معظم رهبری باید درعرصه‌های مختلف سیاسی و فرهنگی،علمی و اقتصادی با جلب نظر مردم مداومت داشته باشد.
سردار علی دانشمند در گفت‌وگو با ایرنا افزود: بسیج در آذرماه سال ۵۸ به فرمان حضرت امام خمینی(ره) تشکیل شد درحالی که جنگ هنوز شروع نشده بود اما افق دید امام راحل افقی فراتر از زمان بود.
وی ادامه داد: بسیج تنها برای دفاع مقدس تشکیل نشده است، بلکه تشکیلات بسیج برای تمام صحنه‌های انقلاب برای حفظ ارزش‌های نظام درعرصه‌های مختلف بوده که به خوبی توانست نقش خود را ایفا کند.
جانشین سابق سپاه امام سجاد(ع) عنوان کرد: بسیج همزمان و بعد از دفاع مقدس در سایر عرصه‌های کشور نقش موثر خود را نشان داده؛ از حضور در عرصه‌های نظامی و دفاعی تا حضور در حوادث طبیعی و کمک‌رسانی به‌مردم آسیب‌دیده، سازندگی و محرومیت‌زدایی، اقتصاد مقاومتی و جنگ نرم و رسانه و مقابله با تهدیدهای فرهنگی و اجتماعی همه این‌ها اهمیت نقش بسیج را اثرگذار کرده است.
سردار دانشمند افزود: زمانی که جنگ تحمیلی صدام به همراه استکبار جهانی برضد جمهوری اسلامی ایران تمام شد بسیاری از مخالفان و بدخواهان گفتند جنگ تمام شده و نیازی به بسیج نداریم درحالی که بسیج قبل از جنگ تحمیلی و با هدف‌های مشخصی تشکیل شده بود.
وی ادامه داد: براین اساس و طبق فرمایش امام راحل ضرورت وجود بسیج در این عصر و زمانه ترسیم دورنمای انقلاب است، لذا فرمان تشکیل بسیج از سوی ایشان برای تداوم انقلاب اسلامی و صدور آن به دنیا پایه‌ریزی شده است.
حضور بسیج در شرایط کرونا،کمک‌رسان و آرامش‌دهنده است
این رزمنده دفاع مقدس با بیان اینکه؛ بسیج یک تشکیلات فرافرهنگی است که می‌تواند یک تفکر انقلابی، حرکت جهادی برای ادامه انقلاب باشد، اظهارداشت:هرجا حضور بسیج پررنگ بوده نقش دشمنان و بدخواهان کمرنگ و بی‌اثر شده است.
دانشمند ابرازداشت: نقش بسیج در دهه پنجم انقلاب نیز همچنان که قابل لمس است، می‌تواند بیش‌تر از گذشته پررنگ و در عرصه‌های علمی پیشرفته‌تر، فضای مجازی، امداد رسانی و سازندگی، عرصه‌های سلامت و درمان همگام با نیازهای جامعه این حضور می‌تواند کاربردی‌تری باشد.
وی وجود تشکیلات بسیج را برای تمامی دوره‌های انقلاب یک نیاز ضروری دانست و خاطرنشان کرد: دراین مقطع زمانی به ویژه شرایط کرونایی حضور بسیج می‌تواند برای کمک‌رسانی، درمان و ایجاد آرامش در جامعه و برای ایجاد امنیت موثر و سازنده باشد.
"شهید حاج قاسم سلیمانی" نمونه کامل یک بسیجی است
یکی دیگر از رزمندان دوران دفاع مقدس هرمزگان و از نیروهای تحت فرماندهی شهید سپهبد سردارحاج قاسم سلیمانی نیز گفت: تشکیل بسیج در سال ۵۸ یکی از ابداعات بسیار ارزشمند امام راحل بود و مقام معظم رهبری که خود یک بسیجی حقیقی هستند، بیانات‌شان از بسیج می‌تواند تذکری برای همه ما باشد.
سردار رضا ترابی در گفت‌وگو با ایرنا، افزود: شهید حاج قاسم سلیمانی در سنگرهای دفاع مقدس برای تمامی رزمنده‌های آن دوران از نوجوانان و جوانان گرفته تا پیرمردهای ۸۰ ساله یک نمونه کاملی از بسیجی بود.
وی ادامه داد: ما هیچ موقع شهید حاج قاسم را به چشم یک فرمانده خاص نگاه نکردیم، بلکه از این عنوان که فرمانده قلب‌های ما رزمنده‌ها در دوران دفاع مقدس بود، این شهید راه خدا را بسیار دوست داشتیم و محبوب همه بود.
فرمانده سابق سپاه امام سجاد(ع) هرمزگان گفت: در جلسه‌ای در بندرعباس وقتی برای عرض خیر مقدم پشت تریبون رفتم، این شهید بزرگوار را به عنوان سرلشکر خطاب کردم اما وقتی که پشت تریبون رفت با ابراز محبتی که به من داشت اما در مقابل همه فرمودند که به من سردار، سرلشکرنگویید، به من بگویید حاج قاسم! من این عنوانی که بسیجی‌ها به من می‌گویند بالاترین لقب برای من است.
سردارترابی افزود: شهید حاج قاسم یک نمونه از تفکربسیجی است که اخلاص، ولایت‌مداری،تقوا، بصیرت و درستکاری، خدمت در راه خدا، صبر و مقاومت، صدق و صفا، شجاعت و فداکاری او بر دل آحاد مردم از زنان و مردان چه ایران و چه درکشورهای دیگر نشست و تا وقتی که این فرهنگ باشد بسیج زنده است.
بسیجی‌ها دردهه پنجم انقلاب خود را آماده کنند
وی در بخش دیگری ابرازداشت: پیشرفت کنونی کشور و شهرها درابعاد فرهنگی، اجتماعی، عمرانی و سایر عرصه‌ها به تفکر بسیجی برمی‌گردد و این تفکر از زمان پیروزی انقلاب اسلامی و تا امروز و در این شرایط کرونایی وجود دارد.
این رزمنده دوران دفاع مقدس هرمزگان عنوان کرد: نیروهای جهادی بسیج در تمامی اقشار از بدو شیوع ویروس کرونا تا کنون درکنار مردم خالصانه برای پیشگیری و همراهی با کادر درمان کشور از جان مایه گذاشتند که جای قدردانی دارد.
سردار ترابی در پایان با اشاره به توطئه‌های دشمنان و بیگانان در چهل ساله انقلاب اسلامی اظهارداشت: دردهه پنجم انقلاب اسلامی و برای حفظ و ثبات این انقلاب، بسیجی‌ها باید در هر عرصه‌ای خود را آماده و به روز کنند و این توانایی در تمام اقشار بسیج وجود دارد همچنان که برای رسیدن به قله‌های پیشرفت و سربلندی و امنیت این کشور حوادث زیادی را پشت سرگذاشته‌اند.
پنجم آذر، یادآور تشکیل مردمی‌ترین نهاد ارزشمند در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است که با افکار و اندیشه‌های والای معمار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) شکل گرفت.
۲۹ آبان تا پنجم آذر ماه با عنوان هفته بسیج نامگذاری شده است.