به گزارش ایرنا، بر اساس اعلام ستاد ملی مبارزه با کرونا، تهران و ۱۵۰ کلانشهر دیگر که در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفته اند، به مدت دو هفته تعطیل شدند، این تعطیلی شامل تمام صنوف به جز بخش های خدماتی و مواد غذایی مورد نیاز می شود، در این میان کارمندان نیز دور کار شده اند تا شاید به گونه‌ای از شیوع بیماری کرونا که در جای جای کشور ریشه دوانده، جلوگیری شود اما سوال اینجاست که آیا این دو هفته تعطیلی به کاهش کرونا در کشور کمک می کند یا مانند مُسکن اثر خواهد کرد؟ یا این دو هفته اعلام تنفسی برای کادر درمان و گروه هایی است که در خط مقدم کرونا در حال جدال با این بیماری هستند؟
در این میان نقش کسبه و بازار در کنترل و یا شیوع این ویروس بسیار پررنگ است البته آنها نیز مشکلات خود را دارند، بر این اساس برای تهیه گزارشی دراین باره به یکی از بازارهای تهران رفته ایم تا درباره حال و هوای این روزها و فروشندگانی که پشت کرکره های پایین و چراغ خاموش کار می کنند، باخبر شویم.
فرهنگ سازی از تعطیلی مهم تر است
در راسته اصلی بازار در ظاهر پرنده پر نمی زند اما چند قدمی که جلوتر می رویم، می توان فروشندگان انگشت شماری را دید که پشت کرکره های پایین یا درهای بسته مشغول فعالیت هستند.
مشتری در خیابان نیست اما خیلی از آنها به امید فروش آنلاین چند ساعتی از خانه بیرون می زنند تا محصولات مورد نیاز مشتریانشان را ارسال کنند، شاید گواه این حقیقت، باربری ها، پست و مراکز پیک موتوری ها باشند، مراکزی که این روزها خوب کار می کنند و به گفته بازاریان نانشان در روغن است.
این فروشندگان اما از سر دلخوشی و دور زدن قوانین، چراغ خاموش فعالیت نمی کنند، آنها پی جریمه یا پلمپ شدن فروشگاه شان را به تن مالیده و برای درآوردن یک لقمه نان و پاس کردن جریمه و بدهی و اجاره مغازه هایشان راهی بازار شده اند.
حمید یکی از فروشندگان جوانی است که دفتر فروش و انبارشان داخل یکی از پاساژهای بازار است و محصولات را به دست مشتریانش می رساند، مرد جوان دل خوشی از کرونا ندارد و می گوید: بدون شک این دو هفته تعطیلی بی جهت نبوده اما در این شرایط اقتصادی همه ما تحت فشار هستیم.
وی ادامه می دهد: ما سایت فروش محصولات داریم و اجناس سفارشی را باید از بازار تهیه و به دست مشتریان برسانیم اما مشتریان فروشگاه های اینترنتی برایشان مهم نیست بازار باز است یا بسته، آنها ثبت سفارش می کنند و منتظر هستند که جنسشان را در زمانی مناسب تحویل بگیرند اما اگر بخواهم به حجم درخواست ها بی توجه باشم، مشتریانم را در همین دو هفته از دست می دهم و این مسئله جبران ناپذیر است.
این درحالی است که نگهبان های پاساژهای واقع در بازار اجازه ورود فروشندگان را به داخل پاساژها نمی دهند، به همین دلیل برخی از فروشندگان در خیابان و تلفنی مشغول جفت و جور کردن سفارش ها هستند.
اما برخی از فروشندگان فروشگاه هایی که در راسته اصلی هستند پشت کرکره های پایین و داخل مغازه نشسته و محصولات خود را به دست مشتریانشان می رسانند.
حمید می گوید: واقعا این وضعیت برای من که به چند نفر دیگر هم نان می رسانم اصلا جالب نیست، چون بدون شک با این تعطیلی مجبورم از حقوق آخر ماه آنها به مقدار زیادی کم کنم تا به من هم فشار نیاید، این درحالی است که در هفته های اخیر یکی از همکارانم مبتلا به کرونا و مجبور شد چند هفته ای در خانه بماند، سعی کردیم مراعات کنیم تا دیگران مبتلا نشوند اما این بیماری به هر حال اجتناب ناپذیر است. در این روزها فقط متضرر شده ام و با خانه نشستن اوضاع بدتر هم می شود.
حمید با تعطیلی مشاغل در ساعت ۶ عصر مخالف است. «قصدم این نیست تصمیمات را زیر سوال ببرم چون می دانم کادر درمان در شرایط خوبی نیستند و برای همگی شان آرزوی سلامتی و تندرستی می کنم اما تعطیلی در ساعت ۶ عصر به نظر دردسرساز است. از این جهت که در جایی مثل بازار که اغلب همه از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده می کنند، به یکباره همه خیابان ها در این ساعت شلوغ و پرتردد می شود چون همه تا دقیقه ۹۰ کار می کنند و در این ساعت هم اتوبوس ها و مترو ناگهان با حجمی از مسافرینی که در نزدیکی هم قرار گرفته اند روبرو و هم خیابان ها پرترافیک و شلوغ می شوند.
وی ادامه می دهد: من خودم همیشه از اتوبوس استفاده می کنم، از زمان اجرای این طرح اتوبوس ها بی نهایت شلوغ شده اند و مجبورم هزینه بیشتری کنم و با تاکسی به خانه برگردم.
به اعتقاد حمید فرهنگ سازی از تعطیلی ارجح تر است، وی معتقد است: اگر مردم توجیه شوند که در هر فضایی از ماسک استفاده کنند و ماسک در اختیار همه قرار بگیرد، فاصله اجتماعی شان را رعایت کنند، به مهمانی و مسافرت نروند بدون شک مبتلایان به کرونا و میزان مرگ و میرهای ناشی از آن کم می شود اما متاسفانه اگر بخواهیم از سیاست های درست و اشتباه ستاد ملی مبارزه با کرونا فاکتور بگیریم، مردم خودشان هم رعایت نمی کنند.
وی اضافه می کند: من بارها بین همکارانم دیده ام که بدون ماسک در بازار می چرخند و به نظرشان ماسک نزدن نشانه قدرتمند یا شجاع بودنشان است اما این رفتارها جای تاسف دارد و در نهایت منجر به ابتلای همان شخص یا خانواده اش به بیماری می شود.
حمید معتقد است فرهنگ سازی و شعور جمعی برای ریشه کن کردن این بیماری اهمیتش از تعطیلی های گاه و بی گاه مهم تر است.
بانک ها باز هستند و چک ها برگشت می خورند
مهدی از دیگر کسبه بازار است، به خاطر این گفت و گو کرکره مغازه اش را بالا می دهد و برای دقایقی از مغازه خارج می شود اما در این فاصله کرکره را پایین می دهد تا برایش دردسر نشود. وی درباره این دو هفته تعطیلی و نگرانی هایش می گوید: الان بانک ها باز هستند و مردم حساب و کتاب دارند. برای مثال عده ای چک دست مردم دارند که باید پاس شود و نمی شود چک ها را دو هفته عقب انداخت چراکه بعضی از چک ها دست به دست چرخیده و باید هر طور که شده پاس شود. از طرفی اگر این اتفاق در موعد خود نیفتد اعتبار فرد در بازار از بین می رود.
مهدی معتقد است خیلی از مغازه های سطح شهر مانند سوپرمارکت ها، املاکی ها، تعمیرکاران موبایل و یکسری فروشگاه های محلی باز هستند و روال عادی زندگی جریان دارد. «این وسط فشار فقط به صنوفی می آید که در فضایی مانند بازار و به صورت متمرکز کنار هم مشغول کارند و کنترل فقط بر روی این صنوف است. مثل بازار بزرگ تهران، بازارشوش یا بازارهای دیگر».
مرد جوان معتقد است اگر قرار به قرنطینه بود باید زیرساخت های این کار نیز تامین و همه صنوف در سراسر شهر و در محلات بسته می شدند. «اینجا یکسری مغازه از خودشان است اما اغلب اجاره کرده اند و اجاره ها سنگین است. دو هفته از ماه تعطیل شده و کسبه چطور می توانند با این فشاری که متحمل شده اند از پس اجاره های سنگین برآیند یا حقوق کارگران و کارمندانشان را بپردازند. به نظر می رسد این طرح تاثیری نداشته چون در محلات شهر شاهد تجمع و تردد مردم هستیم و تعطیلی فقط در بازارها برقرار شده است».
زیرزمینی کار می کنیم
در گوشه دیگر از بازار و داخل گاراژی که به ظاهر در آن بسته اما با فشار کوچکی باز می شود، مرد میانسالی به در انبار تکیه داده است، پُک سنگینی به سیگارش می زند و به نقطه ای خیره شده. به نظر می رسد در فکر عمیقی فرو رفته است. می گوید: دل و دماغ هیچ کاری نداریم. انگار دنیا روی سر مردم آوار شده. از یک طرف فشار اقتصادی و از یک طرف کرونا. بالاخره هر برنامه ای اجرا شود عده ای موافق و عده ای هم مخالف هستند.
در ادامه علی آقا یکی دیگر از کسبه به گفت و گو ملحق می شود می گوید: خواهشا صدای ما را به مسئولین برسانید. ما این دو هفته تعطیلی و کرونا را قبول داریم اما باید تدبیری برای وضعیت چک های بازاریان در نظر گرفته شود. بانک ها باز هستند و چکی که خرج کرده ایم پشت باجه می رود و برگشت می خورد. به همین دلیل مجبور هستیم در این دو هفته زیرزمینی کار کنیم.
عده ای کرکره پایین کار می کنند و عده ای دیگر درحالی که داخل مغازه هایشان نشسته، درها را بسته اند. «مشتریانی داریم که اینترنتی جنس به مشتری می فروشند یا مشتری شهرستان دارند. تلفنی از قبل با هم هماهنگ می کنیم و در چند ساعتی که داخل بازار زیرزمینی کار می کنیم جنس را از ما می خرند و به پست تحویل می دهند تا دست مشتری شان برسد. اما این شیوه درست نیست و خودمان هم قبول داریم».
علی آقا معتقد است «این وضعیت نه تنها به ضرر مشتری است بلکه عامل تورم هم هست. اگر قرار باشد ۱۵ روز به این شیوه بگذرد، همگی مان عقب می افتیم و کار همه به هم می ریزد».
علی آقا به اظهاریه ای که از تعزیرات برای دو نفر از همکارانش که آنها نیز چراغ خاموش مشغول فعالیت در این یک هفته بودند اشاره می کند و می گوید: گویا در مغازه شان باز بوده، تعزیرات پلاکشان را برداشته و حالا خدا می داند قرار است چقدر برایشان جریمه ببرند.
به گفته این کسبه بازار، زمانی قیمت مثلا ۵ کارتن جنس ۵ میلیون تومان بود و امروز با تورم همان تعداد جنس ۱۵ میلیون تومان شده است. به همین دلیل مبلغ چک ها سنگین شده و اگر برگشت بخورد اعتبار و آبروی کسبه در بازار از بین می رود. «شاید خیلی ها اصطلاح بازار و اعتبارش را شنیده باشند. اگر اعتبارتان در بازار از بین برود دیگر کسی به شما جنس نمی دهد و دستتان در پوست گردو می ماند».
عده ای از مردم خودخواه هستند
امیرحسین یکی دیگر از فروشندگانی که جلوی مغازه و داخل ماشینش نشسته، گویا انتظار مشتریان تلفنی خود را می کشد. به گفته خودش روزی دو سه ساعت می آید و کارهایش را انجام می دهد و می رود. «نمی توانم در خانه بنشینم. زندگی خرج دارد». امیرحسین ماسک آبی رنگ روی صورتش را سر جایش محکم می کند و ادامه می دهد: بازار به خیلی ها نان می رساند. از دستفروش و چرخی ها گرفته تا کسبه. اگر از مغازه داران بگذریم، از چرخی ها نمی توان گذشت چراکه آنها روزمزد هستند و از این راه پول درمی آورند اگر یک روز کارشان تعطیل شود فشار زیادی را باید متحمل شوند حالا چه برسد به دوهفته».
مرد جوان اعتقادی به این تعطیلی ها ندارد و راه حل را چیز دیگری می داند. «اگر خود مردم رعایت کنند، ماسک بزنند، مسافرت نروند و مهمانی هایشان را به تعویق بیندازند بدون شک از شدت کرونا در کشور کم می شود. شما ببینید با همین تعطیلی چند نفر راهی مسافرت شدند هر کسی هم بهانه خودش را دارد نمی شود که عده ای رعایت کنند، از خوشی و تفریح خود بگذرند و فشار تعطیلی کار و بارشان را تحمل کنند تا گروهی به خوش گذرانی بروند».
امیرحسین اضافه می کند: به نظر من عده ای از مردم خودخواه هستند و به هیچ کس و هیچ چیز جز خوشی خود فکر نمی کنند. با این طرز فکر هیچ وقت کرونا در کشور کاهش نمی یابد، برای ریشه کن کردن این بیماری همه باید دست به دست هم دهیم و برای مدتی طولانی از ماسک استفاده کرده و از یکسری تجمعات و تفریحات بگذریم. اما ترافیک جاده چالوس و هراز و سایر جاده های کشور چیز دیگری را نشان می دهند و اگر همین افراد به خانه هایشان برگردند دوباره شاهد موج جدید این بیماری خواهیم بود.
بیشتر بازاریان با تصمیم تعطیلی مشاغل غیرضروری مخالف صد در صد نیستند اما اعتقاد مشترک آنها بر این است که مردم هم باید رعایت کنند و در خانه قرنطینه بمانند، با تعطیلی موقتی و خوشگذارنی های عده ای از مردم و حضورشان در تجمعات و مسافرت و مهمانی درد این بیماری دوا نمی شود.