انسان امروزی به خود افتخار می کند که از ذره اتم تا فضای بیکران کیهان را تحت نفوذ خود درآورده است و هرروز بر گستره آن میافزاید. عصر حاضر درخشان ترین دوره از ادوار تاریخی بشر از نظر سیطره علمی و پیشرفت تکنولوژی است. شکاف هسته اتم، شکلگیری شبکه جهانی اینترنت و... از دستاوردهای عظیم و خیرهکننده بشر در سالهای اخیر است اما از عوارض جانبی این پیشرفت رو به رشد و همهجانبه باید به پسرفت تاسفبار معنویت و سردرگمی و حیرت روزافزون بشر معاصر اشاره کرد. استفاده نامناسب از وسایل ارتباط جمعی و انحراف افکار جهانیان به دست مسایل پوچ و ضدارزشی و... را میتوان از معضلات عصر حاضر برشمرد. در این میان قاچاق انسان و خرید و فروش زنان و کودکان که امروزه از آن به «بردهداری نوین» یاد میشود، مدرنتر و گستردهتر از گذشته قربانی میگیرد.
لغو بردهداری و ایجاد بردهداری نوین
دوم دسامبر برابر با ۱۲ آذر روز جهانی لغو برده داری در جهان است. در تاریخ نگاری مدرن، سال ۹۶۰ میلادی، نخستین تاریخ لغو برده داری است زیرا در همین روز حاکم شهر ونیز در ایتالیای کنونی به طور رسمی ممنوعیت برده داری را اعلام کرد تا از آن پس در سراسر جهان حکومتها یکی پس از دیگری خرید و فروش برده و استثمار بردگان را قانوناً ممنوع کنند. در ۲۰۱۲ میلادی سازمان ملل متحد دوم دسامبر را به عنوان روز جهانی لغو برده داری به ثبت رساند اما اگر چه نظام برده داری به عنوان یک نظام اجتماعی در مقیاس تاریخی به هزاران سال پیش بازمی گردد اما برده داری در شکل مدرن آن هنوز از جهان رخت برنبسته است. پس برده داری نوین؛ یعنی از میان بردن سازماندهی شده آزادی شخصی و بهره کشی از یک شخص توسط فرد دیگری برای سود شخصی و مالی که در جهان اکنون بیشتر شامل زنان و کودکان می شود.
بنیاد واک فیری اعلام کرده است که اروپا منبع و مقصدی برای کار اجباری و استثمار جنسی است. این بنیاد هشدار داده است که انسانهایی که از فقر و جنگ فرار میکنند و به اروپا میآیند، میتوانند احتمال بروز بردگی را در این قاره افزایش دهند.
انواع بردگی در عصر جدید
بردهداری مدرن به این معنا است که زندگی افراد توسط دیگران کنترل میشود، از آنها سواستفاده میشود، آنها آزادی انتخاب ندارند و مجبور هستند هر چه به آنها گفته میشود، انجام دهند که برخی از این نوع بردگی در عصر جدید به این شرح است:
کار گروهی: افراد زمانی به عنوان کارگران گروهی در نظر گرفته می شوند که نتوانند بدهی های خود را پرداخت کنند و در نتیجه مجبور هستند، برای بازپرداخت آن به صورت رایگان کار کنند. بسیاری از افراد ممکن است، بدهی های خود را پرداخت نکنند و این مسوولیت روی دوش نسل های بعدی بیفتد.
کار اجباری: این معضل زمانی برای افراد اتفاق می افتد که آنها به اجبار سر کار بروند و معمولاً بدون داشتن حقوق و مزایایی، با آنها خشونت و بدرفتاری شود. این اتفاق بیشتر برای افرادی می افتد که در کشورهای خارجی گرفتار می شوند و بدون داشتن مدارک لازم قادر به ترک آنجا نیز نیستند.
بردگی وراثتی: این نوع بردگی برای افرادی است که اساس برده به دنیا می آیند زیرا خانواده های آنها در جامعه خود در طبقه بردگان زندگی می کنند. این نوع بردگی از مادر به فرزند منتقل می شود.
قاچاق انسان: انتقال و تجارت افراد از یک منطقه به منطقه ای دیگر و در اوضاعی که شرایط بردگی بر آنها حاکم باشد.
حال باید با توجه به این شرایط که وجود دارد و برده داری نوینی که در جوامع امروز شکل گرفته است، می بایست دید که کدام یک از گروه ها بیشتر در معرض خطر برده داری نوین هستند که می توان به زنان و کودکان اشاره کرد.
قاچاق زنان با سرنوشتی شوم
گزارش ها نشان می دهد زنان و دختران بیشترین سهم را در برده داری نوین این دارند، به گونه ای که گزارش شده است حدود ۵۵ درصد از کل برده ها را در جهان زنان تشکیل می دهند و از این میزان بسیاری از آنها آزار و اذیت های شدید جنسی دیده اند.
زنان و دختران اصلیترین افرادی هستند که در باندهای مخوف قاچاق انسان به دام میافتند. اینها بردگان عصر نوین و هزاره سوم هستند که سرنوشتی شوم در انتظارشان است. بردگی جنسی و کار اجباری سرنوشت نهایی قربانیان قاچاق انسان است. اداره مواد مخدر و جرم سازمان ملل در آخرین گزارش خود در دسامبر ۲۰۱۸ میلادی از سهم سهچهارمی زنان و دختران در میان قربانیان قاچاق انسان خبر داد.
زنان و دختران ۹۴درصد از قربانیان قاچاق جنسی و ۳۵درصد از قربانیان قاچاق نیروی کار را تشکیل میدهند. قاچاقچیان قربانیان خود را بیشتر از کشورهای در حال توسعه که در آن فقر شایع است با زور یا اغوا به چنگ میآورند. بیشتر این قربانیان جوان بوده و بین ۸ تا ۱۸ سال سن دارند اما بعضی از آنان تنها چهار تا پنج سال سن دارند که نام افغانستان بیشترین قربانیان ثبت شده قاچاق زنان را داراست و اما مقصد نهایی بیشترین قربانیان قاچاق زن، امریکا و کشورهای اروپای غربی از جمله ایتالیا، آلمان، فرانسه و انگلیس است.
«گریس فارست» بنیانگذار سازمان ضد برده داری واک فری گفته است: امروزه از هر ۱۳۰ دختر و زن، یک نفر در بردگی زندگی می کند که بیشتر از کل جمعیت استرالیاست.
کودکان؛ ناتوان
کودکان یکی دیگر از گروه هایی هستند که اسیر برده داری نوین شده اند. بسیاری از افراد بردگی کودکان را با کار کودکان اشتباه میگیرند اما بردگی کودکان بسیار دلخراش تر از کار کودکان است. کار کودکان برای رشد و آموزش آنها مضر است اما بردگی کودکان زمانی رخ میدهد که یک کودک برای سود فرد دیگری مورد سواستفاده قرار میگیرد. بردگی کودکان میتواند شامل قاچاق کودکان، کودک سربازها، ازدواج کودکان و بهرهکشی از کودکان باشد.
رابین رومانو فیلمساز آمریکایی، در فاصله سالهای ۱۹۸۹ تا ۲۰۱۰ میلادی مستندی با عنوان «کودکی ِربوده شده» درباره کودکان کار سراسر دنیا ساخت.
صندوق بینالمللی کمک به کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) اما کار اجباری کودکان را اصلیترین نگرانی خود در زمینه مبارزه با بردهداری نوین دانسته است. کریستوف بولیراک، سخنگوی یونیسف میگوید: ماموران سازمان ملل واژه بردهداری را با احتیاط به کار میبرند ولی واقعیت این است که اجیر کردن کودکان که معمولا با سوء استفاده جنسی نیز همراه است، یکی از اشکال بردهداری به شمار میآید.
البته باید اذعان داشت که مردان و پسران برده نیز در فعالیت های سختی مانند معدن و ساخت و ساز به کار گرفته می شوند. در این میان گفته می شود، حدود یک چهارم از این قربانیان را افراد زیر ۱۸ سال تشکیل می دهند. این افراد معمولا وابسته به گروه ها و اقلیت هایی هستند که در جامعه خود طرد شده اند. برای نمونه برده های کار اجباری و کار گروهی در جنوب آسیا با نظام طبقاتی حاکم در این منطقه مرتبط هستند.
بنابراین همچنان کودکان و زنان، ۲ گروه عمده مورد سواستفاده در بردهداری مدرن هستند. این مساله در کشورهای کمتر توسعهیافته و توسعهنیافته بیشتر بروز و ظهور دارد. بنابراین نیاز است که قوانین حمایتی برای این ۲ قشر از جامعه در این کشورها با جدیت بیشتری وارد عمل شود.