مجلس سه شنبه ۱۱ آذر، کلیات و بخش‌هایی از جزئیات طرح دو فوریتی اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را با ۲۵۱ رای مثبت به تصویب رساند. یک فوریت این طرح ۱۲ آبان ماه امسال در مجلس شورای اسلامی تصویب شده بود. نمایندگان مجلس معتقد هستند چون طرف‌های دیگر برجام به تعهدات خود عمل نکردند و آمریکا هم از برجام خارج شده است اگر تا یک ماه آینده به تعهدات خود برنگردند ایران درصد غنی سازی را افزایش داده و اجرای پروتکل الحاقی را متوقف خواهد کرد. البته این طرح در ابتدا با مخالف شورای نگهبان مواجه شد و بعد از اصلاح، توسط شورای نگهبان روز چهارشنبه ۱۲ آذر تایید شد.
دولت رسما اعلام کرد که مخالف این طرح مجلس است. «علی ربیعی» سخنگوی دولت در این زمینه روز سه شنبه ۱۱ آذر گفت: به نظر دولت، موضوع از اختیارات شورای عالی امنیت ملی است و مسئولیت هر گونه تصمیم درباره برجام و برنامه های هسته ای براساس اصل ۱۷۶ قانون اساسی فرا قوه ای بوده است هیچ نهاد و قوه ای به تنهایی نمی تواند خارج از این چارچوب اقدام کند و به نظر می رسد مجلس هم نمی تواند در این موضوعات وارد شود و قطعا شورای نگهبان در مورد این طرح به این موارد توجه خواهد کرد و به محدودیتهای قانونی، ملاحظات و مصلحت های ملی توجه خواهد شد.
ربیعی با بیان اینکه آنچه در عنوان طرح نمایندگان آمده، برداشتن تحریم‌ها است، گفت: انباشت اورانیوم با غنای ۲۰ درصد و همین‌طور عدم اجرای پروتکل الحاقی، منجر به دائمی شدن تحریم‌ها می‌شود؛ در این‌صورت به مذاکرات هسته ای و برجام نیازی نمی‌بود. تا قبل از برجام، پروتکل الحاقی را اجرا نمی‌کردیم و صدها کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در اختیار داشتیم اما همچنان ذیل سخت‌ترین تحریم های چندجانبه شورای امنیت سازمان ملل متحد بودیم.
چهارشنبه ۱۲ آذر هم حسن روحانی رئیس جمهوری در جلسه هیات دولت با اشاره طرح مجلس بیان داشت «دولت با مصوبه مجلس موافق نیست و آن را برای روند فعالیت‌های دیپلماتیک مضر می‌داند.» تحلیلی که بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران مسائل بین‌المللی هم با آن هم نظر هستند. البته برخی هم مصوبه مجلس را برآمده از اهداف سیاسی و تبلیغاتی برخی از نمایندگان می دانند که برای انتخابات ۱۴۰۰ برنامه دارند.
در آن سوی ماجرا مصادره کردن دستاوردهای دیپلماتیک دولت هم مدنظر قرار گرفته است. به این معنا که در پایان این دو ماه تعیین شده در مصوبه مجلس، بایدن سرکار خواهد آمد که وعده بازگشت به برجام را داده و همین امر سبب برخی گشایش‌های اقتصادی در کشور خواهد شد. مجلس سعی کرده با این طرح خود اعلام کند که گشایش‌های احتمالی آینده بخاطر طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و تهدید دیگر اعضای برجام توسط این مصوبه صورت گرفته تا بتواند برای انتخابات ۱۴۰۰ محتوای تبلیغاتی فراهم کند.
«حسام‌الدین آشنا» از جمله کسانی است که به این تحلیل باور دارد. او در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: بازی زیرکانه‌ای است احتمال می‌دهند که بایدن در یک ماه اول کار خود بعضی گشایش‌های اقتصادی را ایجاد خواهد کرد. طبق طرح مجلس شورای اسلامی، دو ماه فرصت خواهیم داشت برای جلوگیری از تعلیق پروتکل الحاقی فرضاً که اول دی ماه ابلاغ بشود تا اول اسفند فرصت هست یعنی یک ماه بعد از شروع دوران بایدن! به عبارت دیگر، گشایش‌های قطعی بایدن را نه بخاطر تحلیل درست دولت و وزارت خارجه و سه سال استقامت ملی بلکه به خاطر طرح مجلس و فشار تهدید به نفع خودشان مصادره خواهند کرد و تاییدی بر درستی تفسیر خودشان در نظر خواهند گرفت لابد این بازی برای انتخابات ۱۴۰۰ هم مصرف خوبی خواهد داشت.
در گفتگو با «منصورحقیقت پور» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم و فعال سیاسی اصولگرا، مصوبه اخیر مجلس را مورد بررسی قرار دادیم.
مجلس در زمین دشمن بازی کرد
حقیقت پور در پاسخ به این سوال که مصوبه مجلس در زمینه پروتکل الحاقی را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: مجلس باید مقداری صبوری بیشتری به خرج می‌داد. البته من معتقد هستم که مجلس برای ورود به این مسائل مشکلی ندارد حتی برجام هم در مجلس تصویب شد. اما به عقیده من؛ مصوبه اخیر مجلس احساسی بود و باید نمایندگان صبوری می کردند و بررسی بیشتری انجام می دادند.
وی ادامه داد: بعضی جریانات در سطح بین‌المللی اتفاقا دنبال این مسئله هستند که ایران اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرده و از برجام هم خارج شود. مانباید در زمین آن‌ها بازی کنیم. اقدام مجلس بازی در زمین دشمن بود. ایران حق گرفتن انتقام شهید «محسن فخری زاده» را دارد و در این زمینه بحثی نیست. ولی بالاخره ما دنبال تعامل با دنیا هم هستیم. راهبرد جمهوری اسلامی ایران این است که در صورتی که احترام متقابل در روابط حاکم باشد با همه کشورها تعامل داشته باشد. ما در دنیا با هیچ کشوری جز رژیم صهیونیستی دعوا نداریم. در مورد آمریکا هم ما با سیاست های حاکم بر کاخ سفید دچار مشکل هستیم. اگر آمریکایی‌ها رفتار خود را اصلاح کنند و با ما برخرودی بر پایه ادب و احترام داشته باشند و حقوق ما را به رسمیت بشناسند با آمریکا هم دعوا نداریم.
وی با بیان اینکه من معتقد هستم در زمان فعلی مجلس نباید وارد این مسئله می‌شود و طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را تصویب می کرد گفت: مجلس اگر چنین قصدی داشت باید آن را با سایر نهادها همانند شورای عالی امنیت ملی و نهادهای دیگر مطرح می کرد و وقتی تبدیل به اجماع ملی می‌شد به سراغ تصویب آن می رفت. به این شکلی که محلس تصویب کرد و قوای دیگر مقابل مجلس ایستادند درست نبود.
اقدام مجلس باعث دوری چین و روسیه از ایران خواهد شد
این فعال سیاسی اصولگرا در مورد اسم این طرح و اینکه چه ربطی به لغو تحریم‌ها دارد هم بیان داشت: به این منظور اسم طرح را اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها گذاشتند که گفتند به دولت مهلت دو ماهه می‌دهیم که اعضای باقی مانده برجام را وادار به عمل به تعهدات خود کند و این امر باعث کم اثر شدن تحریم‌ها می‌شود. البته من فکر می‌کنم این مهلت دو ماهه به سرانجامی نمی‌رسد. بالاخره رفتار دنیا قابل پیش بینی است.
وی ادامه داد: من نگران این امر هستم که این مصوبه دوستان ما را از ما جدا کند. یعنی چین و روسیه هم از ما دور شوند و در مجامع بین‌المللی مواضع حمایتی از ایران اتخاذ نکنند. اگر مقداری خمیر مایه این طرح با مشورت همه نهادهای دیگر تبدیل به یک طرح پخته ای می‌شد برای منافع ملی بهتر بود.