ایلام - ایرنا - در آستانه روز جهانی معلولان "کتاب ناشنوایی که می شنید" اثر مرتضی حاتمی نویسنده و روزنامه نگار ادبی ایلام منتشر شد.

این نویسنده روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این کتاب پیرامون کودکان و نوجوانان دارای معلولیت بوده که توسط نشر باشور منتشر و تصویرگری آنرا آمنه پورخلیل و بهاره الیاسی انجام داده اند.

وی با اشاره به ضرورت بهره‌گیری از دانش تجربی کارشناسان خبره در این راستا در جهت تقویت علمی آثار برای کودکان دارای معلولیت، تاکید کرد: ناشنوایی که می‌شنید در قالب داستانی کوتاه برای کودکان دارای نیازهای ویژه با رعایت توان ذهنی و درک آن‌ها نوشته شده که در آن به برخی از قابلیت ها و توانایی های کودکان معلول با نگاهی امیدآفرین و روحیه بخش به زبان داستان پرداخته شده است.

وی یادآور شد: ناشنوایی که می شنید! نخستین کتاب برای کودکان و نوجوانان با نیازهای خاص در استان ایلام است که با حمایت مالی موسسه فرهنگی هنری اقلیم هشت ایلام منتشر و به کودکان و نوجوانان دارای نیازهای ویژه استان اهدا شده و تمام درآمد ناشی از فروش آن و نیز حق تالیف نویسنده در تمام چاپ ها برای کودکان و نوجوانان معلول اهدا و تقدیم شده است.

وی ادامه داد: در عالم واقع و با رعایت تکنیک‌ها و محتوا، بیشتر برای مخاطبانی عادی و معمولی نوشته، آفرینش و منتشر می‌شود و متاسفانه تاکنون توجه زیادی به نوع نیازهای کودکان و نوجوانان با نیازهای ویژه (معلول)در تولید آثار ادبی نشده در حالی که کودکان و نوجوانان دارای نیازهای ویژه، از ادبیاتی مختص به خود در گستردگی و دامنه مناسب، بی‌بهره‌اند و تا کنون اقدامات کمی و کیفی مناسبی در این راستا صورت نگرفته است.

حاتمی با اشاره به انواع اختلالات و معلولیت‌های جسمی و حرکتی این کودکان افزود: با وجود تلاش‌های آموزش و پرورش استثنایی، بهزیستی و سازمان‌های دولتی دیگر و نهادهای مردم نهاد متاسفانه جامعه نسبت به این گونه کودکان و نوجوانان توجه زیادی ندارد و بیشتر نگاه ترحم‌آمیز به این عزیزان داشته در حالیکه این نوع نگاه، آسیب‌زاست و منزوی شدن و به دیگران متکی بودن را برای‌ کودکان و نوجوانان به دنبال دارد.

این منتقد ادبی گفت: علاوه بر این‌، نگرش ناصحیح، موانع ارتباطی، موانع قانونی و مشکلات حضور در جامعه عادی، بطور عمیق بر کیفیت و نوع زندگی و وضعیت اجتماعی آن‌ها تاثیر می‌گذارد و اثرات مخربی به دنبال دارد.

به گفته وی، برای بازنمایی معلولیت در ادبیات کودکان و نوجوانان، توجه، دقت و اقدامات مناسب و موثری صورت نگرفته و تنها تعداد معدودی از نویسندگان و شاعران به این مقوله پرداخته‌ و آثاری را منتشر کرده اند که صرف نظر از نفس ارزشمند کار، کمیت آماری در این خصوص دغدغه آفرین است.

نویسنده رمان نوجوان «فرار...فرار...» افزود: بخشی از معلولیت، ناشی از پیامد جنگ ایران و عراق است بطوریکه در استان‌های مرزی و درگیر با جنگ ۸ ساله همچون ایلام، کرمانشاه، خوزستان و کردستان، همچنان بعد از گذشت سال‌ها از پایان جنگ، مین‌ها و بمب‌های به جا مانده از جنگ، قربانی می‌گیرند و قربانیان هم اغلب کودکان‌ هستند.

به گفته وی، خوشبختانه در این راستا اقدامات خوبی در آفرینشِ آثار ادبی برای چنین مخاطبانی در دو حوزه شعر و داستان و نیز ساخت فیلم های کوتاه داستانی و مستند رخ داده است.

نویسنده مجموعه ۳۰ جلدی «حکایت‌هایی از مرزبان‌نامه و الهی‌نامه» برای کودکان افزود: در ایران تعداد اندکی کتاب درباره کودکان و نوجوانان معلول نوشته شده که برخی از آن‌ها فاقد ارزش‌ها و عناصر ادبی، محتوایی و حتی ظاهری است که این مساله از سویی ناشی از عدم آگاهی و شناخت نویسندگان از زندگی افراد معلول و از سوی دیگر نویسندگان ما کمتر امکان ارتباط و تماس با کودکان معلول را دارند.

وی گفت: با توجه به اینکه بسیاری از کودکان دارای معلولیت یا در مراکز و مدارس خاص نگهداری می‌شوند یا در چارچوب خانه و اتاق محصورند ضروری است که بهزیستی و آموزش و پرورش استثنایی امکانات و اقدامات مناسب در جهت حضور هدفمند و با برنامه اهالی قلم از مدارس و مراکز هدف مهیا نمایند تا امکان آفرینش واقعی و به دور از تخیل صرف توسط مولفان محقق شود.

وی گفت: اگرچه در این راستا حضور و همکاری کارشناسان زبده و متخصص در حوزه ی کودکان و نوجوانان با نیازهای خاص در کنار مولفان کاملا ضروری است.

وی در ادامه به تولید کتاب‌های صوتی اشاره کرد و گفت:  آنچه در دهه‌های اخیر در حوزه کودکان معلول به آن توجه بیشتری شده، تولید کتاب صوتی و برجسته برای آن‌هاست بطوریکه تولید و انتشار کتاب برای این مخاطبان، با معلولیت‌هایی همچون: لکنت زبان، فلج مغزی، مشکلات بینایی، عقب ماندگی ذهنی، گفتاری، حرکتی و غیره یک ضرورت فرهنگی، ادبی و اجتماعی و البته اخلاقی است.

حاتمی گفت: خوشبختانه کتاب‌های بریل و کتاب‌های گویا از جمله کتاب‌های مورد استفاده برای کودکان نابیناست که از سوی ناشران دولتی تولید و منتشر شده و در اختیار جوامع هدف قرار گرفته است.

حاتمی با یادآوری اینکه ادبیات در زندگی انسان، نقش مؤثر، ماندگار و سرنوشت ‌سازی داشته، گفت: مسئولیت اهالی قلم در قبال کودکان با نیازهای ویژه بسیار جدی‌تر و مهم‌تر خواهد بود، که باید تلاش شود تا این ضرورت را در سطوح گسترده‌تری در جامعه هدف توسعه دهیم و ادبیات ویژه کودکان معلول به جایگاه مناسب خود برسد.

۱۳آذرماه روز جهانی معلولان نامگذاری شده است.