به گزارش دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، دکتر «فریدون لایقی» به مناسبت روز جهانی معلولین (۳ دسامبر- ۱۳ آذرماه)، ضمن خودداری از بکار بردن کلمه " معلول " و استفاده از کلمه " کم توان " یا " توانخواه " به جای آن، افزود: متاسفانه با همه گیری بیماری کرونا در کل جهان، شکلی از "کم توانی" در میان بیماران کرونایی که به دلیل شرایط سخت بیماری و بستری طولانی، دچار مشکلات حرکتی و عصبی شده اند، مشاهده می شود و حتی جوانانی که بدنبال بیماری کرونا، دچار التهابات مغزی یا سکته مغزی شده و با عوارض جسمی – حرکتی روبه رو می شوند.
وی با اشاره به راه اندازی یک بخش بستری خاص این بیماران در بیمارستان تخصصی توانبخشی رفیده که تحت پوشش دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی فعالیت می کند، گفت: بخش مراقبت های ویژه کرونایی بیمارستان توانبخشی رفیده، با بستری بیماران بهبود یافته از کرونا که دچار اختلالات حرکتی و روانی شده اند، انواع خدمات توانبخشی جسمی – عصبی و روانی را به آنان ارائه می دهد و این افراد را برای بازگشت به زندگی عادی، استقلال شخصی و فعالیت اجتماعی آماده می کند.
لایقی افزود: در خیلی از کشورهای پیشرفته دنیا، خدمات حوزه توانبخشی مانند توانبخشی جسمی – حرکتی، توانبخشی روانی، توانبخشی قلبی، ریوی و... به بیماران بهبود یافته از کرونا، ارائه می شود و شاید بیماران ۴ تا ۵ ماه تحت این خدمات قرار می گیرند تا بتوانند عوارض ناشی از کرونا را کاهش بدهند و به زندگی عادی خودشان برگردند.
برای جلوگیری از آسیب های نخاعی، مردم از جابجایی مصدومان از صحنه تصادفات، خودداری کنند
رئیس بیمارستان توانبخشی رفیده همچنین " آسیب های نخاعی " را از دیگر عوامل کم توانی و ناتوانی ها در عصر کنونی ذکر کرد و گفت: متاسفانه میزان آسیب های نخاعی ناشی از تصادفات در کشور ما، بیشتر از ۲ برابر متوسط جهانی است، چرا که آمار تصادفات در کشور ما بالاست، و آسیب های نخاعی ناشی از تصادفات که کم توانی و ناتوانی جسمی – حرکتی را نیز بدنبال دارد، بویژه در میان قشر جوان کشورمان کم نیست.
لایقی افزود: متاسفانه بسیاری از اینگونه بیماران به دلیل دلسوزی ناآگاهانه مردمی که بلافاصله بعد از تصادف رانندگی، سر صحنه حاضر می شوند و پیش از رسیدن امدادگران اورژانس، قصد نجات مصدومان را دارند، دچار آسیب های جدی نخاعی می شوند. در صورتی که امدادگران اورژانس می توانند با تجهیزات مخصوص، مصدومان را بدون اضافه کردن عارضه ای و یا آسیب بیشتری به آنان، جابجا کرده و به نزدیک ترین مرکز درمانی منتقل کنند.
رئیس بیمارستان تخصصی توانبخشی رفیده تاکید کرد: در این مواقع، لازم است مردمی که در اطراف محل تصادف قرار دارند و زودتر از امدادگران اورژانس به سر صحنه تصادف می رسند، فقط خیلی سریع و با تماس تلفنی، وقوع تصادف را به اورژانس (۱۱۵) اطلاع دهند و خودشان از جابجایی مصدومان جدا خودداری کنند، چرا که با ناآگاهی از وضعیت مصدوم، او را با خطرات بیشتر روبه رو می کنند، همانطور که مشاهده شده مادری از سر مهر و دلسوزی نسبت به فرزند مصدومش، فقط با جابجا کردن او، سبب آسیب نخاعی و مشکلات جسمی و حرکتی در فرزندش شده بود، و زمانی که متوجه اشتباه خود شد، این موضوع برایش بسیار دردناک تر شده بود.
وی همچنین به عنوان پزشک و جراح ترمیمی دست و اعصاب محیطی، درمورد اقدامات درمانی برای این بیماران، گفت: در این بیمارستان که تنها بیمارستان تخصصی توانبخشی دانشگاهی کشور است، در صورت لزوم، جراحی و پیوند اعصاب محیطی برای بیماران دچار آسیب های نخاعی انجام می شود و اگر بیمار دچار فلجی در چهار اندام اصلی شده که ناشی از آسیب نخاعی گردنی باشد، با جراحی، نسبت به پیوند عصب و انتقال تاندون اقدام خواهد شد که بسیاری از این بیماران، بویژه افراد جوانی که زمان زیادی از مصدومیتشان نگذشته باشد، بتدریج حرکت در اندام ها را بدست می آورند.
لایقی تاکید کرد: در بیمارستان توانبخشی رفیده، خدمات توانبخشی و تقویت عضلات، از چند روز قبل از انجام جراحی برای بیمار آغاز می شود و پس از عمل جراحی نیز با توجه به وضعیت بیمار، انواع خدمات توانبخشی مورد نیاز بیمار ارائه خواهد شد. خوشبختانه بیمارانی داشتیم که قبل از جراحی به دلیل محدودیت در حرکت اندام ها، از انجام کارهای شخصی ناتوان بودند، که با انجام پیوند عصب و انتقال تاندون، و همچنین ارائه خدمات توانبخشی پس از جراحی، عضو آسیب دیده بتدریج به حرکت درآمده و بیمار به استقلال فردی دست یافته و حتی به کسب درآمد پرداخته است.
وی افزود: هرچه بیمار جوانتر باشد و هرچه زودتر مراحل درمان و توانبخشی را آغاز کند، بهبودی او سریعتر و با کیفیت تر اتفاق می افتد. همچنانکه چند روز ابتدایی پس از ایجاد آسیب نخاعی را زمان یا دوره طلایی می گویند، چرا که تاثیرگذاری اقدامات پزشکی و توانبخشی در این دوره به مراتب بیشتر است و هر چه زودتر روند درمان و توانبخشی آغاز شود، نتیجه بهتر و بیشتری حاصل خواهد شد.
یکی دیگر از عوامل کم توانی جسمی – حرکتی افراد، " سکته مغزی " و بیماری هایی مانند " MS " است
رئیس بیمارستان توانبخشی رفیده، یکی دیگر از عوامل کم توانی جسمی – حرکتی افراد را " سکته مغزی " و بیماری هایی مانند " MS " ذکر کرد و گفت که بسیاری از افراد پس از سکته مغزی (استروک)، دچار کم توانی یا ناتوانی در اندام های حرکتی می شوند که اگر در همان یکی دو هفته اول پس از سکته مغزی، به مراکز تخصصی توانبخشی مراجعه کنند، کمک موثرتری را دریافت خواهند کرد.
لایقی، هدف از ارائه خدمات توانبخشی را کاهش عوارض جسمی و روانی ناشی از بیماری یا حوادث بیان کرد و افزود: در اثر برخی بیماری ها و یا حوادث که عمدتا تصادفات رانندگی است، افراد دچار درجاتی از کم توانی می شوند که با توجه به شرایط فرد، خدمات توانبخشی مورد نیاز او ارائه می شود و هدف نهایی از ارائه این خدمات، دستیابی فرد به استقلال شخصی (تا جایی که امکان داشته باشد)، مشارکت در تعاملات اجتماعی و برگشت به زندگی عادی برای خود و اطرافیانش است.
وی، تصریح کرد: بیمارستان تخصصی توانبخشی رفیده با بهره گیری از توان علمی و تخصصی اعضای هیات علمی دانشگاه و بکارگیری تجهیزات پیشرفته، با توجه به طرح درمانی هر یک از بیماران که با ویزیت اولیه توسط همه متخصصان مغز و اعصاب، جراح مغز، جراح ترمیمی و متخصصان علوم توانبخشی ترسیم می شود، انواع خدمات تخصصی پزشکی و توانبخشی مورد نیاز بیماران را در وضعیت بستری و بصورت روزانه، ارائه می دهد.
وی با اشاره به محدودیت در تعداد تخت های بستری بیمارستان توانبخشی رفیده (۸۰ تخت)، افزود: برای پذیرش مراجعان جهت دریافت خدمات بستری، وضعیت بیمار کاملا مورد بررسی قرار می گیرد و با امتیازی که متخصصان مختلف به وضعیت بیمار می دهند، میزان تاثیرگذاری خدمات بیمارستانی بر بیمار پیش بینی می شود که " سن بیمار، شرایط و میزان عارضه ناشی از بیماری یا آسیب، زمان مراجعه بیمار که نباید مدت زیادی از بروز آسیب گذشته باشد و همچنین، میزان همکاری یا مشارکت بیمار با درمانگران "، در این ارزیابی موثر خواهد بود.