نمونه ای بی نظیر و جهادی که در آن هر آنکه توان داشت در خط مقدم و آنکه نداشت در پشت صحنه همراهی و همگامی و پشتیبانی می کرد و امروز بیش از هر زمان به چنین همتی جهادی نیاز داریم تا همه برای مقابله با این ویروس کمر همت بسته و در نخستین گام دستورالعمل های بهداشتی و توصیه ها را به کار بندند.
اعمال محدودیت ها، طرح های غربالگری از جمله طرح شهید سردار حاج قاسم سلیمانی هم نشان داد که امکان محاصره و قطع زنجیره شیوع این ویروس ناشناخته وجود دارد اما در کنار تلاش های بخش دولتی و زحمات بی وقفه مدافعان سلامت، آنچه حرف اول را در این میدان بزرگ می زند، همراهی و همکاری صادقانه مردم است.
کرونای منحوس از روزی که تصمیم به فتح جهان گرفت و کشورگشایی خود را آغاز کرد، در همه جا پرچم نحس خود را برافراشت اما در این هجوم بی امان دشمن نامرئی، به قول حافظ "آری به اتفاق، جهان می توان گرفت" .
در ماههای نخست هول و هراسی که از این ویروس نامرئی و ناشناس ایجاد شده موجب شد تا مردم همراهی هایشان را در رعایت توصیه ها و دستورالعمل های بهداشتی اعم از زدن ماسک، رعایت فاصله فیزیکی، ماندن در خانه و پرهیز از دورهمی ها بسیار افزایش دهند.
اما با گذر چند ماه و تداوم حضور این ویروس و خستگی و کلافگی مردم و در پی آن کم توجهی ها و راه افتادن مراسم و دورهمی ها و غیره موجب شد دوباره این ویروس سر برآورد و آمار فوتی ها که در ایامی روزانه به ۵۰ و ۶۰ نفر رسیده بود با آمدن پائیز به نزدیک ۵۰۰ نفر در کشور برسد.
وضعیتی که مسئولان و دست اندرکاران را با همه تلاش هایی که برای کنترل این ویروس و شرایط انجام دادند ناچار از اعمال محدودیت های دوباره و البته گسترده در سطوح مختلف در کشور نمود و همزمان طرح غربالگری را نیز با کمک سپاه به منظور شناسایی بیماران آغاز نمودند.
چنانکه طی دو هفته اعمال محدودیت ها و همکاری خوب مردم رفته رفته از آمار مبتلایان وفوتی ها کاسته شده و در واقع احساس مسئولیت مردم، نقطه عطف این مبارزه بزرگ است و به قول وزیر بهداشت و درمان، " مردم، اصلی ترین رکن مبارزه با کرونا هستند".
اما این وضعیت بسیار شکننده است و اگر ساده انگاری و سهل انگاری را پیشه کنیم، دوباره این ویروس میدان داری می کند.
در واقع راهی جز جدی گرفتن مخاطرات وجود ندارد و هر اندازه در عمل به دستورالعمل های بهداشتی کوشا و دقیق باشیم به همان مقدار از نحوست کرونا کم می شود و از همین رو دکتر نمکی می گوید: هر میلیمتر که از نمودار شیوع کرونا در کشور کم می شود، کمر همکاران من نیز زیر بار زحمت و تلاش خم می شود، اما هرگز این خستگی را به جامعه منتقل نمی کنند.
اما در این میان در گیلان تعداد شهرهای قرمز افزوده شد و شهرهای زردی که تبدیل به نارنجی شدند هم بیشتر گردید.
افزایش شمار شهرهای قرمز در گیلان
استان گیلان از مناطقی است که از همان روزهای نخست شیوع کرونا در کشور درگیر شد و تا بحال خسارات جانی و مالی را متحمل شده و اقشار مختلف استان و بخصوص حوزه های اقتصاد وگردشگری از این منظر دچار خسران و زیان بسیار دیده اند و از آذرماه جاری که در کل کشور با اجرای طرح سردار شهید قاسم سلیمانی، عزمی دیگر در مبارزه با کرونا شکل گرفت با وجود کاسته شدن از خطر بیماری در برخی شهرهای گیلان، متاسفانه وضعیت قرمز در بعضی شهرها همچنان ادامه دارد و آستارا و تالش نیز به تعداد شهرهای قرمز افزوده شده است.
استاندار گیلان: با وجود کاسته شدن از خطر بیماری در برخی شهرها، متاسفانه وضعیت قرمز در بعضی شهرها همچنان ادامه دارد و آستارا و تالش نیز به تعداد شهرهای قرمز افزوده شده و مردم و جامعه، راه‌حل اصلی مقابله با کرونا هستند و پرهیز از حضور در اجتماعات، ترددها و فاصله گذاری اجتماعی جدی گرفته شود.
استاندار گیلان با قدردانی از همکاری صمیمانه مردم استان در دو هفته نخست اجرای طرح غربالگری کرونا در آذرماه، کاهش شمار مبتلایان و کنترل شیوع ویروس را از نتایج همراهی مردم دانست و بار دیگر تاکید کرد که مردم و جامعه، راه‌حل اصلی مقابله با کرونا هستند و باید پرهیز از حضور در اجتماعات، ترددها و فاصله گذاری اجتماعی مهم و جدی گرفته شود.
ارسلان زارع تغییر رفتار اجتماعی و برگزیدن سبک زندگی جدید را راه اصلی مقابله با کرونا و قطع چرخه زنجیره انتقال بیماری عنوان و تصریح کرد: مبتنی بر این دو مولفه؛ طرح جامع مدیریت هوشمند از دو هفته قبل به اجرا گذاشته شده و پایش ها تا پایان ماه جاری ادامه خواهد داشت.
وی تاثیر محدودیت های اعمال شده در قالب طرح جامع مدیریت هوشمند کرونا را مثبت ارزیابی کرد و گفت: محدودیت ها راه حل اصلی مقابله با بیماری کووید ۱۹ نیست، بلکه علامتی برای توجه به لزوم مراعات دستورالعمل ها و پرهیز از عادی انگاری است و مردم توجه داشته باشند که رعایت توصیه های بهداشتی همچنان اهمیت دارد.
پمپاژ کرونا در دورهمی ها
سرعت انتقال ویروس به دلیل رعایت نشدن فاصله گذاری اجتماعی و ماسک نزدن ها ثابت شده و دورهمی های خانوادگی و دوستانه بخصوص در شب های طولانی پاییز از کانون های شیوع کروناست و در استان گیلان نیز مسئولان بارها نسبت به برچیدن این نشست ها و لغو هرگونه آئین های عروسی، جشن و عزا هشدار داده و تاکید می کنند.
استاندار گیلان معتقد است که دورهمی های خانوادگی می تواند تا ۵۱ درصد عامل انتقال کرونا و ابتلا به بیماری باشد و مردم با اجتناب از حضور در دورهمی ها، در قطع زنجیره انتقال ویروس سهیم باشند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان معتقد است که مسئولان هیچ وقت دورهمی ها، مهمانی ها و جشن ها را نمی‌توانند به طور کامل کنترل کنند، بلکه این خود مردم هستند که باید جانب احتیاط را رعایت کنند.
زارع بر اطلاع‌رسانی مستمر به آحاد شهروندان در خصوص اهمیت پرهیز از دورهمی ها و فرهنگ سازی رعایت پروتکل های بهداشتی تاکید می کند و از کمیته رسانه و فضای مجازی و صدا و سیمای مرکز استان خواست، فعالیت های خود را استمرار ببخشند.
وی تاثیر اجتماعات، دورهمی ها و دید و بازدیدهای خانوادگی را در انتقال و انتشار ویروس کرونا امری ثابت شده دانست و با تاکید بر به حداقل رسیدن آن، گفت: ارتباطات و دیدارهای فیزیکی و چهره به چهره باید به صورت روابط مجازی و تلفنی باشد و با مراعات این موارد نتیجه مثبت در پیشگیری حاصل می شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان نیز افزایش آمار ابتلا و بستری مبتلایان کرونا در بیمارستان های استان را نشانگر این واقعیت دانست که مردم استان تعطیلات را فرصتی برای دورهمی در نظر می گیرند.
دکتر آبتین حیدرزاده معتقد است که مسئولان هیچ وقت دورهمی ها، مهمانی ها و جشن ها را نمی‌توانند به طور کامل کنترل کنند، بلکه این خود مردم هستند که باید جانب احتیاط را رعایت کنند.
به نظر او هر اندازه که مشاهده علائم بیماری و اعلام آن با سامانه ۴۰۳۰ از سوی مردم مهم باشد، به همان مقدار پرهیز از شرکت در مجالس جشن و سرور و ترحیم و هم نشینی های دوستانه و خانوادگی نیز اهمیت دارد.
محدودیت های کرونایی و مردم
نقش کارساز و تمام کننده مردم در مبارزه با کرونا فقط به اجتناب از دورهمی ها، رعایت بهداشت و گزارش بیماری منحصر نیست، بلکه احترام به مقررات و محدودیت های کار و تردد نیز ضروری است و در این رابطه جانشین رئیس ستاد مقابله و مدیریت کرونا در گیلان با اشاره به وضعیت قرمز چهار شهر رشت، رودبار، آستارا و تالش از تداوم محدودیت ها ی کرونایی در استان خبر داده است.
محمود قاسم نژاد به مردم اعلام کرده که تردد از شهرهای زرد و نارنجی به سمت قرمز و بالعکس نخواهیم داشت و متخلفان جریمه می شوند و کارکنان شهرهای زرد در دستگاه های خدماتی ضروری و حاکمیتی با ۱۰۰ درصد نیرو در خدمت به مردم حاضر باشند و سایر دستگاه ها می توانند با دو سوم کارکنان به فعالیت ادامه دهند.
به گفته وی در شهرهای نارنجی دستگاه های ضروری با یک سوم ظرفیت با تشخیص بالاترین مقام استانی و سایر ادارات با ۵۰ درصد ظرفیت می‌توانند حضور داشته باشند و در شهرهای قرمز، دستگاه های ضروری با ۵۰ درصد از کارکنان و در سایر ادارات حداکثر تا یک سوم از کارکنان باید فعال باشند.
وی با تاکید بر تداوم اعمال محدودیت تردد از ساعت ۲۱ تا ۴ صبح از هم استانی ها خواست تا ضرورت پرهیز از ترددهای غیر ضرور را جدی بگیرند و نقش سازنده خود را بار دیگر در مبارزه با کرونا نشان دهند.
مردم در هر دو روی سکه مبارزه با کرونا نقش خود را حک می کنند، از یک سو با ماندن در خانه و عمل به محدودیت ها و موازین بهداشتی و از سوی دیگر در قالب عاملان اجرایی و آمران سلامت نقش آفرینی می کنند به طوری که به گفته مدیرعامل هلال احمر گیلان ۲۴ هزار و ۴۶۳ نفر در این استان از خدمات طرح ناظران سلامت بهره مند شده اند.
سیاوش غلامی این را هم گفت که هزار و ۵۱ نفر از اعضای داوطلب و امدادگر آقا و یک هزار و ۶۳ نفر از داوطلبان و امدادگران خانم این جمعیت در اجرای طرح ناظران سلامت در استان همکاری می کنند و ۱۳ هزار و ۳۴۶ واحد صنفی و اماکن عمومی از جمله بانک ها از خدمات طرح ناظران سلامت بهره برده اند.
مرگ برای همسایه نیست
خیلی ها هنوز کرونا را جدی نمی گیرند و تصور می کنند تیر او از ما می گذرد و به دیگری برخورد می کند اما باید چشم ها را خوب شست و جور دیگر دید و درد و رنج بیماران بستری در تخت های ویژه و آمار ابتلاها و فوتی ها برای تک تک ما عبرت آموز شود.
ساده انگاری کرونا فقط گریبان گیر ساده انگاران نمی شود بلکه به جامعه لطمه می زند، مسئولان این واقعیت تلخ را بیش از شهروندان می بینند و دغدغه دارند. به طوری که سرپرست شبکه بهداشت و درمان تالش از کم توجهی شهروندان به کرونا و افزایش شمار مبتلایان و فوتی های آن در این شهرستان انتقاد کرد.
به گفته او، هنوز با گذشت چند ماه از شیوع کرونا و مرگ دردناک تعداد زیادی از همشهریان و هموطنان کوچه و خیابان های تالش شاهد عابرانی است که به زدن ماسک برای حفظ جان خود باور ندارند و به حضور در اجتماعات غیرضرور اصرار کرده و پروتکل‌های بهداشتی را جدی نمی‌گیرند.
برخی ها مرگ را برای همسایه می دانند و تمام مسئولیت سلامتی خود را به دستان خسته مدافعان سلامت سپرده اند و گویا خود مسئولیتی ندارند و تا زمانی که روند بی توجهی مردم ادامه یابد، مدافعان سلامت، نه برای فشارهای روحی و روانی خود بلکه از دیدن مرگ انسان ها، افسوس خواهند خورد.
بختیار حیدرنیا گفت: اگر دغدغه خود مردم مبارزه با بیماری منحوس کرونا نباشد، تلاش ها و زحمات صورت گرفته بجای رسیدن به هدف های شیرین، فرجامی خوش نخواهد داشت و با وجود زحمات کادر بهداشت و درمان که با کمترین امکانات تجهیزاتی و نیروی انسانی صورت می گیرد، گویا هنوز محرک کافی برای ایجاد عزم و اراده در مردم جهت همکاری کامل ایجاد نشده است.
او با اشاره به وضعیت قرمز تالش، اظهار کرد: برخی ها مرگ را برای همسایه می دانند و تمام مسئولیت سلامتی خود را به دستان خسته مدافعان سلامت سپرده اند و گویا خود مسئولیتی ندارند و تا زمانی که روند بی توجهی مردم اینگونه ادامه یابد، مدافعان سلامت نه برای فشارهای روحی و روانی خود بلکه از دیدن مرگ انسان ها افسوس خواهند خورد.
فرماندار تالش نیز با اشاره به اشغال همه ۱۲ تخت بخش آی سی یو بیمارستان از به صدا درآمدن زنگ هشدار کرونا در این شهرستان خبر داده و ارتقای آگاهی عمومی بخصوص روستانشینان را در خصوص خطرات این بیماری خواستار شده است.
دادگاه بخش حویق تالش عوامل دو مجلس عروسی و عزا را به دادگاه احضار کرده و دادسرای عمومی و انقلاب تالش نسبت به برگزاری مراسم و جشن و سرور در حیاط خلوت و اماکن خصوصی هشدار داده و به برخورد با عوامل اینگونه برنامه‌ها تاکید و اعلام کرده است که بنا بر تحقیقات به عمل آمده از اشخاص بستری در بیمارستان های تالش و شهرهای مجاور، علت ابتلا آنها به کرونا شرکت در این گونه مراسم و ارتباط با ناقل ویرورس بوده است.
با تامل در میدان وسیع مبارزه با کرونا به این نتیجه می رسیم که شرط کافی و لازم برای تحقق برنامه ها و سیاست های دولت و فداکاری مدافعان سلامت برای تامین سلامت عمومی، همراهی و همکاری جمعی است و اگر ما شهروندان در قبال این درد و رنج مشترک، احساس مسئولیت نکنیم، تلاش ها به نتیجه آرمانی منتهی نخواهد شد و هر چند طبیب عشق، مسیحا دم و مشفق است، اما تا احساس درد و مسئولیت را در وجود ما نبیند، دوا و درمانی حاصل نخواهد شد.
گیلان در اوایل شیوع کرونا، دومین استان درگیر این ویروس بود و هم اکنون در وضعیت قرمز بیماری قرار دارد و رشت، رودبار، آستارا و تالش از شهرهای قرمز استان گیلان هستند.
گزارش از عیسی پاشاپور