به گزارش ایرنا، گسترده بودن عرصه های جنگلی، کمبود نیرو و امکانات حفاظتی در کنار وجود بازار سیاه پر رونق با برنامه زغال و ضعف فرهنگ سازی باعث افزایش پدیده شوم قاچاق چوب، زغال گیری و در نهایت از بین رفتن جنگل های بلوط موسوم به طلای سبز در سرزمین زرخیز کهگیلویه و بویراحمد و زاگرس شده است.
کارشناسان منابع طبیعی بر این باورند قطع درختان جنگلی با هدف قاچاق چوب که خسارت های فراوانی را به این سرمایه های ملی وارد کرده نیازمند برخوردهای مقابله ای سخت و جدی تر با خاطیان است.
جنگل های زاگرس و کهگیلویه و بویراحمد
براساس آمار موجود مساحت جنگل های زاگرس ۶ میلیون هکتار است که ۴۰ درصد از جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهد و هم اینک هفت رودخانه از ۹ رودخانه های بزرگ کشور در استان های زاگرس نشین جاری است.
۷۰ درصد از گونه‌های جنگلی زاگرس شامل بلوط‌ها می‌شود که در ۱۲ استان کشور پراکنده شده است.
این جنگل‌ها بر اساس مطالعات پالینولوژی در حدود ۱۴ تا ۱۵ هزار سال قبل با درختان پراکنده بلوط و بنه تشکیل شده و از پنج هزار سال پیش جنگل‌های متراکم و نیمه متراکم بلوط بطور کامل در این منطقه ایجاد شده است.
جنگل های کهگیلویه و بویراحمد که جزئی از منطقه زاگرس محسوب می شود، ۸۰۰ هزار هکتار جنگل مساحت دارد و بر اساس گزارش ها از وسعت ۶ میلیون هکتاری جنگل‌های منطقه زاگرس به دلایل مختلف یک میلیون هکتار آن از بین رفته است.
بر اساس مطالعات انجام شده در جنگل‌های زاگرس ۲ هزار و ۳۷۲ گونه گیاهی شناسایی شده است و افزون بر ده ها فایده جنگل ها در زندگی بشر این ثروت ارزشمند ملی محل زیست ۶۱ گونه پستاندار، ۲۷ گونه ماهی، ۱۶۷ گونه پرنده و ۳۷ گونه خزنده است که این وظیفه شهروندان را برای صیانت از آن بیشتر کرده است.
اهمیت جنگل های بلوط
۷۰ درصد درختان جنگلی منطقه زاگرس از گونه ارزشمند بلوط است و با توجه به اینکه از سویی برای به ثمر نشستن یک درخت بلوط به عنوان گونه غالب جنگل های کهگیلویه و بویراحمد حداقل ۴۰ سال زمان لازم است و از سوی دیگر ذخیره سازی آب، جذب ریزگردها و تولید اکسیژن از مزایای وجود درختان بلوط است ادامه روند قاچاق چوب عواقب جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت.
به گفته کارشناسان منابع طبیعی هر هکتار جنگل بلوط سالانه قادر به ذخیره سازی ۵۰۰ تا ۲ هزار متر مکعب آب در خاک است و سرعت نفوذ بارش در خاک های جنگل های بلوط ۴۰ برابر بیشتر از اراضی بدون جنگل است.
هر هکتار درخت بلوط قادر است حدود ۶۸ تن از آلاینده ها و ریزگردها را رسوب دهد. از آنجا که هر درخت، اکسیژن مورد نیاز ۲ انسان را تامین می کند بنابراین با قطع هر درخت منبع تولید اکسیژن برای ۲ انسان از بین می رود.
طبیعت دوستان نگران آینده جنگل ها
یکی از طبیعت دوستان کهگیلویه و بویراحمد با ابراز نگرانی از تخریب جنگل ها و قاچاق چوب در کهگیلویه وبویراحمد، می گوید: به نظر می رسد باید قوانین سفت و سخت تری برای پیشگیری از قاچاق چوب پیش بینی شود.
علی حسن صیاد با اشاره به اهمیت جنگل ها برای پیشگیری از ایجاد سیل و کاهش آلاینده های زیست محیطی، افزود: اگر نفس جنگل ها به شماره بیفتد انسان ها نیز از پیامدهای آن در امان نخواهند ماند.
یکی دیگری از طبیعت دوستان کهگیلویه وبویراحمدبا بیان اینکه اداره کل منابع طبیعی و برخی طبیعت دوستان تلاش های زیادی برای ادامه حیات جنگل های استان می کنند تا جایی که یکی از طبیعت دوستان امسال در عملیات اطفای حریق در جنگل های گچساران جان باخت، گفت: نابود کردن درختان جنگلی برای سودهای ناچیز مایه شرمساری است.
زینب عبدی با اشاره به اینکه ارزش اقتصادی هر درخت بلوط میلیاردها تومان از سوی کارشناسان برآورد شده است، اظهار داشت: باید جریمه های سنگین تری برای متخلفان قاچاق چوب در نظر گرفته شود.
وی عنوان کرد: پیش از این قاچاق چوب کمتر بود اما این روزها حتی در خودروهای پراید نیز هیزم و زغال قاچاق حمل می شود. قطع درختان جنگلی هم از سوی جوامع محلی و هم از سوی سودجویان انجام می شود.
افزایش قاچاق چوب
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: با وجود اجرای برنامه هایی مانند نصب آبگرمکن های خورشیدی و استفاده از جوامع محلی برای طرح های احیای جنگل ها ومراتع اما در سال های اخیر قطع درختان جنگلی برای قاچاق چوب در این استان توسط سودجویان شدت گرفته است.
غلامحسین حکمتیان تاکید کرد: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از قاچاق چوب در کهگیلویه و بویراحمد از سوی سودجویان و برای استفاده های غیرشخصی انجام می شود کاهش این پدیده نیازمند فرهنگسازی با مشارکت رسانه های ارتباط جمعی است.
وی افزود:با گشت زنی های مداوم نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی سعی در برخورد قانونی با متخلفان قاچاق چوب دارد به طوری که از ابتدای سال گذشته تاکنون ۳۳۴ محموله زغال و هیزم قاچاق در استان توقیف شده است.
وی تاکید کرد: پارسال ۱۴۲ دستگاه خودرو و امسال ۱۹۲ خودروی حامل چوب قاچاق در کهگیلویه وبویراحمد توقیف شده است.
حکمتیان تصریح کرد:۱۲۱ هزار کیلوگرم زغال و هیزم از ابتدای سال ۱۳۹۸ تا پایان آبان امسال در این استان کشف شده است. از ابتدای سال گذشته تا پایان آبان امسال ۳۱هزار کیلوگرم زغال از متخلفان کشف شده است.
وی عنوان کرد: پارسال ۱۵هزار کیلوگرم و در هشت ماهه امسال ۱۶هزار کیلوگرم زغال از سودجویان در کهگیلویه و بویراحمد کشف و ضبط شده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد در این مدت همچنین ۹۱ هزار کیلوگرم هیزم از سودجویان در استان کشف شده است. پارسال ۶۹ هزار کیلوگرم و امسال ۲۲هزار کیلوگرم هیزم در کهگیلویه و بویراحمد کشف شده است.
به گفته وی از ابتدای سال گذشته تاکنون ۲۸۳ پرونده برای متخلفان کوره زغال دراستان تشکیل شده است. پارسال ۱۵۹ پرونده و امسال ۱۱۴ پرونده در این خصوص تشکیل و به مراجع قانونی معرفی شد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه وبویراحمد تاکید کرد: در این مدت همچنین ۲۲۵ کوره زغال نیز امحاء شده است. از ابتدای سال ۱۳۹۸ تاکنون ۱۹ نفر از قاچاقیان چوب درختان جنگلی در استان بازداشت شده اند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه وبویراحمد تصریح کرد: پارسال ۱۱ نفر و امسال هشت نفر به دلیل قاچاق چوب درختان جنگلی در استان بازداشت شده اند.
وی از شهروندان ساکن نزدیک جنگل های استان خواست در صورت مشاهده متخلفان قاچاق مراتب را با سامانه ۱۵۰۴ منابع طبیعی اطلاع رسانی کنند.
نصب آبگرمکن های خورشیدی
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد نصب آبگرمکن های خورشیدی یکی از راهبردهای منابع طبیعی برای پیشگیری از قطع درختان جنگلی از سوی جوامع محلی است.
حکمتیان افزود:۹۷۰ دستگاه آبگرمکن خورشیدی از سال ۱۳۹۵ تاکنون در ۸۴ روستا و منطقه سخت گذر کهگیلویه و بویراحمد بصورت رایگان نصب شده است تا روستائیان از تخریب جنگل ها بویژه درختان بلوط خودداری کنند.
وی گفت: امسال نیز هفت میلیارد و ۹۰۰ میلیون ریال اعتبار برای خرید ۱۰۰ دستگاه آبگرمکن خورشیدی به این استان اختصاص یافته است. هر یک از این تجهیزات با ۱۰ تا ۸۰ میلیون ریال خریداری می شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد افزود: هر آبگرمکن خورشیدی می تواند در یک شبانه روز آب گرم مورد نیاز یک تا سه خانوار را تامین کند. این دستگاه دارای چهار قطعه منبع ذخیره آب، شناور، لوله ذخیره نور و پایه های نگه دارنده است.
حکمتیان تاکید کرد: بر اساس مطالعات انجام شده با نصب این آبگرمکن ها از قطع درختان در روستاهای هدف، پیشگیری شده است. سخت گذربودن، محروم بودن از شبکه گاز طبیعی از شرایط واگذاری این آبگرمکن هاست.
سایر برنامه های نجات جنگل های کهگیلویه و بویراحمد
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه وبویراحمد اجرای طرح توسعه گیاهان دارویی شامل آنغوزه، بادام کوهی، باریجه و کرفس، نهالکاری و زراعت چوب با مشارکت جوامع محلی را از جمله برنامه های منابع طبیعی برای بهره وری جوامع محلی ذکر کرد تا آنان با احساس مسئولیت افزون بر اقدام نکردن به کار نکوهیده، خاطیان را نیز به این اداره معرفی کنند.
غلام حسین حکمتیان اظهار داشت: این طرح ها افزون بر احیای مراتع کهگیلویه و بویراحمد باعث ایجاد فرصت های شغلی مستقیم و غیرمستقیم ببرای مردم نیز می شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیرداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: عملیات کاشت درخت در یک هزار و ۵۰۰ هکتار از جنگل های استان با مشارکت طبیعت دوستان در دست اجراست تا بخشی از جنگل های آسیب دیده ترمیم شود.
حکمتیان اظهار داشت: در جنگل های هریک از شهرستان های هشت گانه کهگیلویه و بویراحمد ۱۵۰ تا ۲۰۰ هکتار نهال غرس می شود.
وی بیان کرد: این نهال ها از گونه های سازگار با منطقه شامل کنار و اکالیپتوس در جنگل های آسیب دیده از بلایایی مانند آتش سوزی غرس می شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیرداری کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرد: تامین نهال، کاشت با مشارکت طبیعت دوستان و حفاظت از مراحل توسعه جنگل های دست کاشت در استان است.
به گفته حکمتیان پیشگیری از آثار مخرب سیلاب ها، کاهش فرسایش خاک و تلطیف هوا به ویژه در مناطق گرمسیری و در شهرستان هایی که پدیده ریزگرد هوا را تحت تاثیر قرار می دهد از پیامد های توسعه جنگل ها و مراتع است.
وی عنوان کرد: در ۲ سال گذشته یکهزار میلیارد ریال برای احیای جنگل و مراتع و همچنین احداث سازه های آبخیزداری در استان هزینه شده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیرداری کهگیلویه وبویراحمد اضافه کرد: پارسال احیای جنگل ها و مراتع در قالب کاشت نهال، بذر و گیاهان دارویی در سطح ۹ هزار هکتار از عرصه های طبیعی استان انجام شد.
وی بیان کرد: امسال نیز احیای پنج هزار و ۷۰۰ هکتار جنگل و مرتع کهگیلویه و بویراحمد انجام می شود. در سال جاری ۲۷۰ میلیارد ریال برای اجرای طرح های منابع طبیعی استان ابلاغ شده است.
کهگیلویه و بویراحمد دارای ۵۵۲ هزار هکتار مرتع و بیش از ۸۰۰ هزار هکتار جنگل است.
این استان با مساحتی حدود ۱۶ هزار و ۲۴۹ کیلومترمربع، سرزمینی مرتفع و کوهستانی با اقلیم سردسیری و گرمسیری در جنوب غربی ایران قرار دارد.