شیراز - ایرنا- حفظ و احیای تالاب‌ها نیازمند مشارکت و حمایت مردم و جوامع محلی است، این عبارت تاکیدی بارها از سوی مسوولان و کارگزاران استانی و کشوری بیان شده است ، تجربه آبگیری تالاب بختگان در استان فارس در روزهای گذشته درستی این سخن را بار دیگر به اثبات رساند.

رها شدن ۵۵ میلیون متر مکعب آب از سد درودزن در بالا دست دریاچه بختگان و آبگیری این تالاب نشان داد که نمی‌توان بدون در نظر گرفتن مشارکت و همراهی مردم و جوامع محلی به آب دار شدن و احیای تالاب ها امید داشت ، به عبارت دیگر نمی‌توان برای هر کانال انتقال آب و هر مجرای برداشت آب پلیس و مامور نظآرت گماشت.

نمی‌توان آب را از میان ده‌ها هکتار زمین کشاورزی تشنه و منتظر دریافت آب عبور داد و انتظار داشت فقط با نظارت و امر و نهی آب از مجرای رودخانه ای خشک عبور کند و به تالاب برسد ، قطعا در این مسیر آسیب هایی حقابه را مورد تهدید قرار می دهد ، قطعا هستند افرادی که شب یا نیمه شب و گاه و بی گاه از کوچکترین خلاء نظارتی استفاده و آب و حقابه را به سمت زمین های کشاورزی هدایت می کنند.

بیان این عبارت ها به منزله آن نیست که نظارت و پایش حقابه برای احیای بختگان مشکل داشته و ضعیف بوده است ،  بیان این واقعیت ها به منزله آن است که باید فصل مناسب برای رها شدن آب در نظر گرفت ، باید بهره برداران کشاورزی و صاحبان اراضی اطراف رودخانه کُر آنقدر مشارکت پذیر باشند و آنقدر به اهمیت احیای یک تالاب پی برده باشند که نفع جمعی را بر منافع فردی ترجیح دهند ، این موضوع هر چند در گفتار شعاری تکراری است اما با برنامه ریزی و مدیریت در کنار اعمال قانون و فرهنگ سازی امری دست یافتنی خواهد بود.

درطول ۵۰ سال گذشته که کنواسیون رامسر (۱۹۷۱ برابر با سال ۱۳۴۹) شکل گرفت، تاکنون۳۵ درصد از تالاب‌های دنیا از بین رفته است و اگر مشارکت و حمایت جوامع محلی را نداشته باشیم درحفظ این طلای ناب به نتیجه‌ای نمی‌رسیم.

مشارکت مردمی در احیای تالاب ها ضروری است

 عنایت الله رحیمی  استاندار فارس نیز اخیرا در جلسه ستاد احیای تالاب های استان فارس بر این موضوع که مشارکت مردمی در احیای تالاب ها ضروری است تاکید کرد و گفت:محیط زیست بستر فعالیت انسانی و توسعه پایدار  است و این هدف معطوف به چند مساله کوچک و ظاهری  نیست زیرا در زندگی جوامع انسانی نقشی حیاتی دارد. 

رحیمی ، با اشاره به رها سازی ۱۰۰ میلیون  متر مکعب آب در تالاب های استان در دو سال اخیر گفت: ساماندهی و همکاری مردم در این رها سازی ها بسیار مهم بوده و باید تلاش کرد تا این همکاری به صورت مستمر ادامه داشته باشد. 

استاندار فارس ، اجرای طرح بلند مدت احیای تالاب ها را از جمله اهداف موثر در ساماندهی این بخش عنوان  و ابراز امیدواری کرد :با همکاری دانشگاه الگوی بومی از طرح احیای دریاچه ها تهیه و اجرا شود.  

او بابیان اینکه اراده دستگاه های اجرایی تحقق برنامه بلند مدت احیاست اظهار داشت: پراکندگی تالاب‌های استان یکی از مباحث مهم در برنامه ریزی های آینده  به شمار می‌رود. 

استاندار فارس لایروبی را از جمله اقدامات موثر عنوان کرد و افزود: باید از دست اندازی سودجویان به تالاب ها جلوگیری کنیم و توجیه و ارشاد جوامع محلی در شناخت اثرات منفی این اقدامات ضروری است. 

وی خواستار مشارکت مردم و جوامع محلی در اجرای طرح های احیا شد و اضافه کرد :سود و زیان احیای تالاب ها در رفاه و اقتصاد جوامع محلی تاثیر گذار است. 

حمید ظهرابی مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس نیز ضمن تقدیر از استاندار فارس به علت عنایت و همراهی وی درحفاظت و حراست از  محیط‌زیست فارس و به ویژه دستور اقدام بسیار موثر در رهاسازی حقابه تالاب بختگان برای دومین سال متوالی گفت: تالاب بختگان به ویژه در حوزه شرق آبخیز کرو سیوند کاملاً متحول شده است.

وی افزود این اقدام علاوه بر ایجاد امید برای مردم پیامدهای مثبت محیط زیستی زیادی را نیز در پی داشته است که از اثرات آن می توان به تثبیت کانون‌های گرد و غبار، احیای آبخوانها، جلوگیری از شور شدن سفره‌های آب زیرزمینی، تغییر در میکرو کلیمای منطقه، بهبود رطوبت منطقه، افزایش محصولات کشاورزی و در یک جمله زنده‌شدن حوزه شرق آبریز را برشمرد. 

 ظهرابی افزود: افراد زیادی در به ثمر نشستن این اقدام محیط زیستی مشارکت و همدلی داشته اند، معاون امور عمرانی استانداری فارس ، شرکت آب منطقه‌ای استان فارس، شرکت بهره برداری منابع آب سازمان جهاد کشاورزی، کشاورزان منطقه، فرمانداران شهرستانهای اطراف که مشارکت و دخالت مستقیم داشته اند، دستگاه قضایی و جوامع محلی اطراف تالاب که با همدلی و همراهی در موفقیت این پروژه موثر بوده اند و شایسته است از تک تک آنها تقدیر و تشکر کنم. 

طی روزهای گذشته با دستور و پیگیری استاندار فارس شاهد رها شدن ۵۵ میلیون متر مکعب حقابه تالاب بختگان بر بستر رودخانه کُر بودیم.چالش اصلی در موضوع رها سازی حقابه بختگان ربوده شدن بخشی از آب توسط بهره برداران کشاورزی و آبیاری این اراضی با آب زیست محیطی است ، کشاورزان منطقه در مسیر رودخانه کر تا دریاچه بختگان این روزها در فصل کاشت گندم و سایر محصولات هستند و شواهد عینی نشان می دهد بخشی از حقابه بختگان به رغم همه نظارت ها و پایش مستمر به سمت زمین های کشاورزی سرازیر می شود.

سد مخزنی درودزن در استان فارس در ۵۰ کیلومتری شمال غرب شهر مرودشت و بر روی رود کر ساخته شده‌است.

تالاب و دریاچه بختگان بزرگترین دریاچه استان فارس در سال‌های پر آب زیستگاه زمستانه پرندگانی مانند فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آب‌چلیک، مرغابی و غاز است که از روسیه و دشت‌های سیبری به ایران مهاجرت می‌کنند.

این دریاچه که در فاصله ۲۲۰ کیلومتری شرق شیراز در استان فارس قرار دارد در حفظ بوم‌ساختار و محیط زیست شهرستان‌های اطراف نیز تأثیر بسزایی دارد و در سال‌های گذشته کاملاً خشک بود و در حالی که امسال بر اثر بارش‌های بهاری  آبگیری شد اما در گرمای تابستان معمولا باز هم به سمتی خشکی می گراید.

دریاچه بختگان در شهرستان های نی ریز و بختگان و در مسیر شهرستان خرامه و در همسایگی شهرستان استهبان  در شرق استان فارس واقع شده است.