آنچه که در معماری و طراحی این سازه ها و نمادها بیش از جنبه های زیباشناختی و هنری آن معنا و نمود بیشتری یافته، ارزش های معنوی مترتب بر آنهاست که حتی یک مجسمه و نماد شهری می تواند بهترین، مناسب ترین و گاه با ارج ترین نمایه و معرف برای پیشینه ، تاریخ ، فرهنگ و هویت یک شهر محسوب شود.
نمادها و انگاره های نصب شده در لارستان کهن با توجه به پیشینه و سابقه ای به درازنای تاریخ و توجه به مشاهیر،علما و افراد برجسته ، صبغه فرهنگی، معنوی وبناهای تاریخی آن و همچنین برخی داشته های طبیعی و منحصر به فردش از اهمیت بسزا و تعیین کننده ای نزد شهروندان این دیار برخوردار است که این مهم تا حدودی مورد توجه و اولویت مدیریت شهری و شورای اسلامی شهر لار نیز قرار دارد.
برخی نمادهای نصب شده بر کالبد شهرهای قدیم و جدید لار اگرچه در نگاه و نگرشی تخصصی تر، مصداقی تر و عینی تر می توانست بهتر و برتر از وضع موجود برای بازتاب جامع تری از هویت، فرهنگ و تاریخ کهن این دیار باشد اما همین اندک اقدام ها و طرح ها می تواند افق روشنی از آینده و توسعه بیش از پیش این گونه نمادهای بومی و هنری در منطقه لارستان شود.
مدیریت شهری درلارستان کهن و دو شهر قدیم و جدید لار با ساختار و کالبدی متقاوت و ترکیبی از سنت و مدرنیته،شرایط و مکانیسم های خاص خود را می طلبد که البته شهرداری و شورای اسلامی این شهر اکنون متناسب با همین وضعیت و ساختار اقدام به طراحی و اجرای طرح ها و اقدام های عمرانی، فرهنگی و کالبد شهری در این شهرها کرده اند.
شهر لار مرکز شهرستان لارستان به دو بخش قدیم و جدید تقسیم می شود؛ فرآیند شکل گیری این دو شهربا بروز یک زمین لرزه مهیب در اردیبهشت سال ۱۳۳۹ آغاز شد که با وقوع آن زلزله و کشته شدن بیش از صدها نفر و آوارگی مردمان شهر، دولت و مسئولان وقت در فاصله ای حدود چهار کیلومتری شهر قدیم لار و در زمینی به مساحت ۱۰۰هکتار در آن زمان ساخت شهری جدید با کالبد خاص و منحصر را پایه ریزی کردند.
از آن زمان تاکنون زندگی در هر دو شهر نیز جریان دارد. شهرهای قدیم و جدید لار، با تلفیقی از داشته ها و مکانیسم های بالقوه و نیز شرایط و ویژگی های خاصی از سنت و مدرنیته و با مشخصات فنی و ساختار و کالبد فیزیکی متفاوت، شهری منحصر به فرد نزد مردم و شهروندان شناخته شده اند.
شهر جدید لار با ساختاری مدرنیته، ویلایی و تنها شهر بدون کوچه و بن بست در ایران شناخته می شود.
شهر جدید و قدیم لار محل رجوع و کانون توجه بزرگان و بازرگانان در گستره و سیر تحولات تاریخی، سیاسی ، اقتصادی و حتی فرهنگی برای مردمان این سامان محسوب می شوند؛ توسعه و آبادانی هر دو شهر نیز برای مردم و شهروندان حیاتی و از مطالبات و خواسته های جدی آنان در شرایط کنونی است.
اکنون مدیریت شهری لار با درک این واقعیت ها و با نگاهی به داشته ها و پشتوانه های تاریخی شهر قدیم و همچنین ساختار و کالبد شهری در شهر جدید لار با ظرافت و برنامه ریزی های علمی و متناسب با شرایط موجود اقدام به پیاده سازی و طراحی طرح های عمرانی و اقدام های فرهنگی از جمله نصب نمادهای بومی برای رفاه و آسایش شهروندان و آبادانی این شهرها کرده است.
پیوند با تاریخ و طبیعت از دل نمادهای شهری لار
شهردار لار در این زمینه می گوید: همواره یکی از برنامه های اولویت دار مدیریت شهری و شورای اسلامی این شهر در کنار اجرای طرح های عمرانی ، توجه به امر زیباسازی و توسعه شهر بویژه طراحی و نصب نمادهای متناسب با فرهنگ، آداب ، سنن و هویت سرزمینی مردم این خطه بوده است.
محمدرضا قنبرنژاد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: انجام کارهای عمرانی ، زیباسازی و توسعه شهر در شهرهای قدیم و جدید بسیار متفاوت و منحصر به فرد و در عین حال نیازمند ظرافت، تدابیرو تمهیدات مهندسی خاصی است که حتی در برخی موارد مطالعه برخی طرح های عمرانی و یا نصب یک مجسمه از روند اجرای آن طولانی تر می شود.
وی دلیل این کار را ساختار منحصر به فرد و فضای ظاهری شهرهای قدیم و جدید لار می داند و بیان می کند: شهر جدید به مانند شهر قدیم خاصیت ها و ویژگی های های خاص دارد و ساختار و کالبد آن از ساخت آب انبارها و گنبدها و تا بازار قیصریه آن و نمادها و نماهای زیبای آن شهر را متمایز کرده است.
قنبرنژاد می گوید: شهر جدید نیز به خاطر برخی شاخص های خاص آن از جمله بدون کوچه و بن بست بودنش آن را از دیگر شهرهای نه تنها ایران بلکه در سطح خاورمیانه نیز متفاوت کرده است.
وی افزود: در واقع درشهر جدید لار با شهری روبرو هستیم که دارای خیابان های متقاطع است و در عین حال منقطع از همدیگر و در نتیجه هیچ کوچه ای در آن وجود ندارد.
شهردار لار گفت که این الگوی ساخت و ساز با خیابان های پهن و ساختمان های کم ارتفاع باعث می شود تا در صورت وقوع دوباره ی زلزله، مردم کمتر در خطر آسیب قرار بگیرند.
وی ادامه داد: این الگو به مدیریت شهری و حتی سایر دستگاه های اجرایی و خدمات رسان نیز یادآوری می کند که هرگونه ساخت و ساز و توسعه فضاها و نماد شهری باید متناسب با این وضعیت و ساختار جلو برود.
قنبر نژاد افزود: تاکنون اولویت شهرداری و شورای شهرنیز بر همین امر استوار بوده است که با توجه به تناقض و تفاوت از منظر ظاهری و ساختار و فیزیک حاکم بر شهرهای قدیم و جدید لار طرح ها و هر گونه اقدام های عمرانی ، فرهنگی و کالبدی در آن ها نیز متناسب با این شرایط باشد.
نصب نمادها برای بیان هویت و تاریخ لارستان
شهردار لار می گوید: هدف و نگرش اساسی در نصب مجسمه ها در فضای کالبدی شهرهای قدیم و جدید برای معرفی و بازتاب فرهنگ، هویت و تاریخ سرزمینی مردمان این دیار بوده است؛ حتی برخی نمادهای بومی نصب شده نیز حکایت از برخی مشاغل و داشته های طبیعی و منابع زیست محیطی منطقه لارستان بزرگ است اگرچه اکنون بسیاری از این داشته ها و قابلیت های زیست محیطی و طبیعی به دلایل مختلف از بین رفته و یا توجه به آن کمرنگ شده است.
قنبرنژاد ادامه داد: از جمله اهداف و بازتاب های اساسی در نصب این نمادها در حوزه معرفی حیات وحش لارستان، آیین ها و سنت های قدیمی ، سوغات و صنایع دستی ویژه منطقه و البته برخی رسوم دیرینه و منحصر به فرد مردمان این خطه همچون تحویل سال نو و آیین های نوروزی است.
وی گفت: همچنین معرفی مشاهیر، افراد و علمای برجسته دینی و ترویج فرهنگ ناب ایثار و شهادت که همواره در وجود مردمان مومن این دیار موج می زد از دیگر نمایه ها و اهداف مورد توجه در نصب نمادهای شهری بوده است.
وی به نصب نمادهایی از حیات وحش و متناسب با حوزه های زیست محیطی و برای آشتی شهروندان با طبیعت نیز اشاره کرد و گفت: ساخت مجسمه کبک در بوستان و جزیره جنوبی باغ ملی لارستان یکی از نمادهای بومی و منطقه ای در این راستاست که به مبلغ ۴۰۰ میلیون ریال ساخته شده است.
شهردار لار بیان کرد: همچنین ساخت مجسمه های بتنی قوچ و جبیر(آهو) لارستان در جداره جنوبی میدان امام رضا (ع) نیز به مبلغ یک میلیارد و ۱۴۰ میلیون ریال از دیگر نمادها با نگرش و نگاه زیست محطی و با هدف پیوند بیشتر مردم و شهروندان با طبیعت و حفاظت از گونه های جانوری نصب شده است.
آب انبارها، نمادی از لارستان کهن
قنبرنژاد همچنین ساخت مجسمه هایی از آب انبارها را که به طور معمول آشنایی دیرینه و پیوندی ناگسستنی با مردم و شهروندان این دیار دارد نیز از جمله نمادهای نصب شده بر کالبد و فضای شهری لار دانست و افزود: این مهم نیز از استقبال بی نظیر مردم و شهروندان روبرو شده است.
شهردار لار گفت: طراحی و ساخت مجسمه کندر (حمل آب) به مبلغ ۴۵۰ میلیون ریال در محله آب فروشان و ضلع شمالی بازار قیصریه یکی از زیبا ترین و بهترین نمادهای بومی است که مورد توجه شهروندن قرار گرفته است.
وی گفت: همچنین در این زمینه بر جداره شرقی خیابان معلم به طول ۶۰ متر به مبلغ ۹۵ میلیون ریال نیز نقاشی دیواری اجرا شده که متشکل از عناصر کالبدی شاخص و نشانه های شهری لار است.
عمو نوروزو ننه سرما
شهردار لار گفت: مجسمه عمو نوروز و ننه سرما نیز که معرف آیین ها و سنت های قدیم و زیبای مردمان این دیار در هنگام تحویل سال نو است خود بهترین نماد برای یادآوری سنت ها ، رسوم و فرهنگ دیرینه مردم این منطقه محسوب می شود.
قنبرنژاد افزود: مجسمه های عمو نوروز و ننه سرما از جنس فایبرگلاس و با ارتفاع ۲.۵ متر به مبلغ ۴۱۰ میلیون ریال در ورودی بوستان ندای بهار نصب و مکان یابی شده اند.
وی اضافه کرد: طراحی ومنبت کاری تنه درخت در محور مدرس جنوبی را که حکایتی دیرینه از علاقه و هنر مردمان این دیار را به معرض نمایش گذاشته از دیگر المان های و نمادهای برجسته شهری در این خطه است؛همچنین نصب ۲۴ عدد گلدان شهری از جنس فایبرگلاس و همچنین مجسمه کشاورز با ارتفاع ۲ متر از جنس فایبرگلاس به مبلغ ۲۷۰ میلیون ریال در ضلع شرقی خیابان شهید موحدی (حاشیه پارک نخل) از جممله مجسمه ها و نمادهای نصب شده بر پیکر و کالبد شهری لار عنوان کرد.
طرح هایی برای رفاه شهروندان
شهردار لار همچنین گفت: حدود ۱۲ پروژه شاخص شهری اعم از ساماندهی کالبد شهری، توسعه میدان ها و ساخت مجتمع های تفریحی و گردشگری وبوستان ها و پارک های محله ای، اجرای طرح های توسعه ای در سطح شهرهای قدیم و جدید ومتناسب با موقعیت و ساختار و کالبدی شهرهای قدیم و جدید پیش بینی شده اند که با بهره برداری از آنها شاهد تحولی اساسی برای رفاه و آسایش شهروندان و گردشگران ورودی به این شهرها خواهیم بود.
قنبرنژاد بیان کرد: در شهر جدید لار سعی شده که تمام خدمات رفاهی و عمومی شهر با طراحی ها و ساختار مورد نظر شهر بدون کوچه همراه باشد و هر گونه طرح های عمرانی و سرمایه گذاری نیز با مشاوره مهندسان و روش های علمی شهرسازی طراحی و اجرایی شده است.
شهردار لار همچنین یکی از مجهز ترین و با کیفیت ترین پارک های بانوان به مساحت ۱۲ هزار متر مربع و با پیش بینی و طراحی تمام زیرساخت ها و امکانات رفاهی لازم آن متناسب با شرایط حضور بانوان اشاره کرد و گفت: این بوستان شهری نیز که عملیات اجرایی آن بهمن ماه سال ۹۸ آغاز شده هم اینک با قوت در حال اجراست.
وی ادامه داد: حتی علاوه بر طراحی برای ساخت المان های متناسب با نقش فعال بانوان این دیار در ساخت آن نیز بسیاری از امکانات رفاهی و تغییر کاربری های مناسب بانوان از جمله پیست دوچرخه سواری، زمین های ورزشی روباز و سرپوشیده و فضای مناسب بازی و تفریحی ، آب نما و مکان های ویژه نگهداری کودکان و حتی کارگاه های اموزش آش پزی نیز پیش بینی و طراحی شده است.
وی افزود: مسیرهای پیاده روی، اسکیت، فضاهای غذاخوری شامل رستوران و کافه، زمین‌های ورزشی شامل والیبال، بسکتبال، زمین بازی کودکان، مهدکودک، گلخانه، بازارچه، تالار اجتماعات، نمازخانه وسایر فضاهای رفاهی نیز در طراحی این پارک لحاظ شده است.
طرح های زیباسازی متناب با ساختار شهری لار
یک استاد دانشکده هنر دانشگاه شیراز نیز گفت: به همان میزان که تفرق و دوگانگی و تناقض و تمایز آشکار بین ساختار و شکل کالبدی شهر لار قدیم با شهر جدید را می توان به وضوح مشاهده کرد در سوی دیگر نیز باید به زمینه های اجتماعی و فرهنگی موضوع و هویت تاریخی و تمدنی لار هم توجه داشت.
مجتبی آراسته معتقد است: این دو شهر کاملا متناقض و متفاوت به لحاظ ساختار و کالبدی سالهاست که مردمانش آن هم اتفاقا با خرده فرهنگ ها و مذاهب شیعی و سنی اش یک زندگی کاملا مسالمت آمیز شهری بدون کمترین تنش زندگی می کنند که این مهم را باید یک وجه برجسته از ابعاد گوناگون شکل گیری شهر جدید قلمداد و تفسیر کرد.
وی بیان داشت: اگر از یک سو تناقض و تفاوت از منظر ظاهری بین سنت و مدرنیته را در ساختار و فیزیک شهرهای قدیم و جدید شاهدیم اما از آن سو نوعی درهم تنیدگی و آمیختگی درونی و هویتی بین مردمانش نیز هویداست.
آراسته بیان کرد: سالهای متمادی است مردمان این دو شهر قدیم و جدید با همه تفاوت های فرهنگی ، اجتماعی و حتی مذهبی خود و بدون کوچکترین خلل و شکاف اجتماعی مشغول زندگی هستند و اکنون مردم این دو شهر هنرمندانه و به زیبایی با این دوگانگی ها کنار آمده اند و خود را با ساختار فعلی و حاکم بر این شهرها تطبیق داده اند.
تمرکز شورای شهر بر طرح های امیدآفرین و شادی بخش
رئیس شورای اسلامی شهر لار نیز می گوید: رویکرد و راهبرد مدیریت شهری لار حول محور طرح های مهم و آرامش بخش متمرکز شده و به دنبال آن است تا با ایجاد فضاهای شادی‌آفرین به تقاضای گروه ها و اقشار مختلف مردمی در هر گروه سنی و جنسی پاسخ دهد.
خلیل نامدار در مصاحبه با ایرنا به ساخت آبنمای موزیکال پارک شهر اشاره کرد و گفت: ساخت چنین فضاهای شادی فرین در کنار نصب نمادهای شهری گامی در زمینه آرامش و رفاه شهروندان است.
اجرای طرح های مدیریت شهری برای همه گروه های سنی باشد
امام جمعه شهر لار نیز معتقد است: ایجاد فضاهای شادی آفرین، آرامش بخش و توسعه مدارانه در حوزه مدیریت شهری لار نوید شهری با آینده و افق روشن را می دهد.
حجت الاسلام سید مختار موسوی خرم ابراز داشت: ایجاد فضاهای امیدبخش و متناسب با هویت ، فرهنگ و رسوم دیرینه مردم یک ضرورت اساسی در مدیریت شهری محسوب می شود؛زیباسازی فضاها و کالبد شهر و تاکید بر ساخت نمادهای بومی و زیبا خود بهترین پشتوانه و زمینه ای برای ایجاد بهداشت روانی و فکری در جامعه و بدون شک از دغدغه ها و مطالبات جدی شهروندان نیز محسوب می شود.
حجت الاسلام موسوی خرم گفت: شهرداری و شورای شهر نیز باید ملاحظه رعایت ترکیب جمعیتی و گروه های مختلف سنی را در اجرای طرح های مدیریت شهری از جمله در حوزه فرهنگی و اجتماعی بیش از پیش کنند.
وی خواستار ایجاد پیست های دوچرخه سواری و پارک های مخصوص و ویژه بانوان در شهر لار شد.
موسوی ابراز داشت: بسیاری از طرح های مدیریت شهری از جمله در حوزه اجتماعی و فرهنگی نیازمند هزینه های گزاف مالی و اعتباری نیست و می توان با خلق ایده ها و استفاد از تکنولوژی های روز آثار و طرح های با کیفیت شهری را برای آرامش و ایجاد شادی برای شهروندان رقم زد.
زندگی و رونق هم اینک در هر دو شهر جریان دارد و مردم نیز با همان پیوندهای عمیق و عاشقانة نسبت به مسایل دینی ، مذهبی و موطنی خود و در فضایی صمیمی و امیدبخش و بدون کمترین تنش و در کمال امنیت مشغول گذران زندگی هستند.
شهرستان لارستان یه مرکزیت شهر لار در استان فارس در حد فاصل شهرستان‌های داراب، زرین‌دشت، جهرم، قیر و کارزین، خنج، اوز، گراش و لامرد قرار دارد و در شرق و جنوب با حاجی‌آباد، بندرعباس و بستک در استان هرمزگان همجوار است.
این شهرستان با جمعیتی حدود ۲۳۰ هزا نفر در فاصله ۳۸۰ کیلومتری از شیراز واقع است.