به گزارش ایرنا، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا چهار روز پیش توئیت کرد: «امروز بیانیه‌ای را امضا کردم که حاکمیت مغرب بر صحرای غربی را به رسمیت می‌شناسد. پیشنهاد خودمختاری جدی، معتبر و واقع‌گرایانه مغرب تنها مبنای یک راه حل عادلانه و پایدار برای پایداری صلح و رفاه است!». با این کارِ ترامپ، مغرب (مراکش) هم به جمع سه کشور عربی یعنی امارات، بحرین و سودان پیوست که با رژیم صهیونیستی روابط دیپلماتیک برقرار می‌کنند.
درباره عادی‌سازی روابط مغرب و دیگر کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی و تاثیر آن بر مساله فلسطین و تحولات منطقه با دکتر «خیام الزعبی» استاد روابط بین‌الملل دانشگاه الفرات سوریه گفت‌وگو کردیم:
مشروح این گفت‌وگو به قرار زیر است:
ایرنا: عادی‌سازی روابط مغرب و دیگر کشورهای عربی چه تاثیری روی قضیه فلسطین و رفتار خصمانه اسرائیل علیه مردم فلسطین خواهد داشت؟
خیام الزعبی: بار دیگر مغرب بر سر زبان‌ها افتاد. تحولات اخیر با موافقت این کشور برای امضای توافقنامه عادی‌سازی روابط با رژیم اسرائیل در ارتباط است. مغرب یکی از سرسخت‌ترین سنگرهایی بود که با رژیم صهیونیستی دشمنی می‌کرد. این اقدام مغرب به منزله زدن خنجری دیگر به فلسطین از پشت است. این موضوع خطرناک است و باید درباره آن تامل کرد. عادی‌سازی روابط مغرب با رژیم صهیونیستی یک اشتباه سیاسی است که به قضیه فلسطین کمکی نخواهد کرد. از این رو، رژیم اشغالگر از همه حالات عادی‌سازی برای افزایش خصومت و دشمنی علیه مردم فلسطین و توسعه شهرک‌سازی‌ها استفاده خواهد کرد. عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی، اشغالگران را تشویق می‌کند که بیشتر حق مردم فلسطین را زیر پا گذارند. نباید با رژیم صهیونستی به عادی‌سازی روابط پرداخت، مگر اینکه این رژیم از سرزمین‌هایی که در سال ۱۹۶۷ اشغال کرده عقب‌نشینی کند و به مردم فلسطین اجازه داده شود کشور مستقل فلسطینی را با پایتختی قدس شرقی در این سرزمین‌ها تشکیل دهند و پناهندگان فلسطینی به خانه‌های خود برگردند.
ایرنا: آیا عادی‌سازی روابط برخی کشورهای عربی سبب می‌شود که مردم فلسطین از حق خود و مقاومت چشم‌پوشی کنند؟
خیام الزعبی: مساله فلسطین از بین نخواهد رفت. زیرا مساله فلسطین، حق و حقی تاریخی است. دشمنان امت هرچند هم تلاش کنند مساله فلسطین را از ذهن مردم جهان عرب پاک کنند این موضوع پاک نخواهد شود. فلسطین به عنوان هیزم انقلاب‌های عربی باقی خواهد ماند. مساله فلسطین در قلب مردم فلسطین باقی خواهد ماند و هرگز از ذهن و حافظه آنان پاک نخواهد شد و عامل تحرک آنان خواهد شد. رژیم صهیونیستی اکنون به بمبی برای سراسر جهان عرب تبدیل شده و در زیر پای همه مردم جهان عرب است. این رژیم خود را فراتر از قوانین بین‌المللی می‌داند. این رژیم از نظر ناهنجاری‌های نظامی یک «تافته جدا بافته» است. این رژیم در رفتارها و رویکردهای خود هیچ ارزشی برای هنجارها و مبادی قائل نیست. حمایت‌های نامحدود قدرت‌های بزرگ سبب شده است این رژیم به این نتیجه برسد که تنها، منطق نظامی راه حل ادامه بقای آن است.
ایرنا: به نظر شما راه حل فلسطینی‌ها در چنین شرایطی که دولت‌های عربی آنها را رها کرده‌اند برای رسیدن به آرمان‌هایشان چیست؟ نقش عربستان را در عادی‌سازی روابط مغرب و صهیونیست ها چگونه ارزیابی می‌کنید؟
خیام الزعبی: اکنون راهی برای مردم فلسطین جز وارد شدن در مسیر مبارزه کامل و شرفمندانه با هدف دفاع از حقوق خود در پایان دادن به اشغالگری‌ها و برپایی کشور فلسطینی باقی نمانده است. در این زمینه، دیدگاه سوریه بر یک واقعیت بنا شده است. محتوای این دیدگاه آن است که رژیم صهیونیستی از طریق توطئه‌های بین‌المللی به طور غیرقانونی برای پایمال کردن مردم فلسطین و حقوق قانونی آن تشکیل شده است. این رژیم با جنگ، خشونت و ترور برای تقویت حضور خود تلاش می‌کند. با توجه به این موضوع، سوریه به مقاومت خود برای فلسطین ادامه خواهد داد و از این موضوع چشم‌پوشی نخواهد کرد تا مردم فلسطین سرنوشت خود را تعیین کنند و در سرزمین‌های خود کشور مستقل تشکیل دهند. هرگز نمی‌توان بر روی این اصول چانه‌زنی کرد. زیرا این اصول با عقیده ملی سوریه در ارتباط بوده ، اما ریاض در زمینه‌سازی برای عادی‌سازی روابط میان مغرب و رژیم صهیونیستی نقش داشته و برای پیش‌بردن توافقنامه‌های عادی‌سازی رژیم صهیونیستی با دیگر کشورهای با کاخ سفید همکاری کرده است. به نظر می رسد هدف نهایی از این اقدام، زمینه‌سازی برای عادی‌سازی روابط رژیم صهیونیستی با عربستان است.
ایرنا: رژیم صهیونیستی تا چه میزان توانسته است از بحران‌های منطقه برای رسیدن به اهداف خود در عادی‌سازی روابط با کشورهای استفاده کند؟ حضور اسرائیل در آفریقا چه تغییری در معادلات قدرت ایجاد خواهد کرد؟ منافع اقتصادی اسرائیل از عادی‌سازی روابط چیست؟
خیام الزعبی: اعلام عادی‌سازی روابط امارات و رژیم صهیونیستی درها را بر روی گمانه‌زنی‌ها درباره کشورهایی که به قطار عادی‌سازی روابط ملحق شده‌اند، باز کرده است. پس از تمایل تل‌آویو برای ایجاد روابط آشکار با سودان، خارطوم به عنوان نمونه آفریقایی در این زمینه ظاهر شد. شاید هدف از این موضوع آن است که نتانیاهو می‌خواهد با دستیابی به پیروزی سیاسی خود را از گرفتاری‌ها نجات دهد و اینگونه وانمود کند که توانسته است بدون دادن هیچ گونه امتیازی به کشورهای عربی، عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی را پیش ببرد. از سوی دیگر سودان دارای اهمیت راهبردی گسترده‌ای برای رژیم صهیونیستی است. این کشور در منطقه‌ای واقع شده که با رژیم صهیونیستی در ارتباط است. مصر به عنوان همسایه شمالی و سودان جنوبی و اوگاندا و اریتره به عنوان همسایگان جنوبی آن با رژیم صهیونیستی ارتباط دارند. این موضوع به صهیونیست ها انگیزه می‌دهد تا حضور خود را در خارج تقویت سازند. همچنین این موضوع منافع اقتصادی بسیاری برای رژیم صهیونیستی به دنبال دارد و می‌تواند برای نفوذ در سودان با قدرت‌های رقیب منطقه‌ای از جمله ترکیه و عربستان رقابت کند.
همچنین عادی‌سازی روابط با سودان سبب می‌شود تل‌آویو بتواند هزاران تن از سودانی‌ها را که به سرزمین‌های اشغالی مهاجرت کرده‌اند به سودان بازگرداند. این اقدام مورد پذیریش اسرائیلی‌ها است که با حضور پناهندگان در سرزمین‌های اشغال شده مخالفند. زیرا آنها غیر یهودی هستند و در عرصه‌های کاری، رقیب کارگران اسرائیلی به شمار می‌روند. همچنین این پناهندگان احساس می‌کنند که در صورت بازگشت به سودان با مجازات زندان روبرو خواهند شد. زیر سفر سودانی ها به اسرائیل به عنوان دشمن پیش از این ممنوع بوده است.
افزون بر این، تحولات جدیدی که در تنش رژیم صهیونیستی با فلسطینی‌ها رخ داده سبب شده است که تل‌آویو بیش از گذشته برای آغاز همکاری با سودان تمایل داشته باشد. زیر اسرائیل برای تحقق نزدیکی بیشتر با کشورهای عربی تلاش می‌کند تا طرح «معامله قرن» را که از حمایت واشنگتن و برخی کشورهای عربی برخوردار است، پیش ببرد.
ایرنا: نقش مردم کشورهای عربی را در مقابله با عادی‌سازی روابط با اسرائیل چگونه ارزیابی می‌کنید؟
خیام الزعبی: آرمان‌های رژیم صهیونیستی از عادی‌سازی روابط با موانع بسیاری روبرو خواهد شد. مردم مغرب به مساله فلسطین پایبند هستند و در داخل مخالفت مردمی گسترده‌ای برای هرگونه عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی وجود دارد. زیرا این موضوع سبب خواهد شد که رژیم صهیونیستی بیشتر حقوق مردم فلسطین را پایمال کند. افزون بر این، اکنون دیده می‌شود با وجود تلاش‌هایی که برای عادی‌سازی روابط با این رژیم تروریستی صورت می‌گیرد مردم مخالف عادی‌سازی روابط هستند. مخالفت مردم آخرین بازدارندگی است که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. مردم مخالف هرگونه یهودی‌سازی و نادیده گرفتن حقوق مردم فلسطین هستند و بر این باورند که هرگونه عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی سبب گستاخی بیشتر این رژیم در نادیده گرفتن حقوق مردم فلسطین خواهد شد. در اینجا می‌گویم که اکنون معادله در منطقه تغییر کرده است و ما با یک واقعیت روبرو هستیم. آنچه اکنون برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی صورت می‌گیرد تلاشی برای تحمیل رژیم صهیونیستی بر منطقه است. دسیسه چینی‌های کنونی منطقه بسیار فراتر از مساله دموکراسی، آزادی و حقوق بشر است. می‌بینیم کسانی دم از حقوق انسان، آزادی و دموکراسی می‌زنند با توطئه‌ها علیه سوریه، الجزایر و دیگر کشورها برای تسلیم کردن منطقه در برابر رژیم صهیونیستی و از بین بردن مساله فلسطین و مقاومت زمینه‌سازی می‌کنند.
ایرنا: رئیس جمهوری آمریکا حاکمیت مغرب را بر صحرای غربی به رسمیت شناخت و متعهد شد که از طرح‌های توسعه در مراکش و صحرای غربی حمایت مالی کند. این موضع‌گیری در بر هم زدن ثبات مغرب و کشورهای همسایه چه تاثیری خواهد داشت؟
خیام الزعبی: در بخشی از این توافق، آمریکا حاکمیت مغرب را بر منطقه صحرای غربی به رسمیت شناخت. این اقدام سبب ایجاد تنش در روابط آمریکا و الجزایر می‌شود که از جبهه پولیساریو حمایت می‌کند. از این رو، آمریکا و رژیم صهیونیستی از تنش‌های داخلی در منطقه برای باج‌خواهی از نظام‌های حکومتی استفاده خواهند کرد و با آنها درباره ادامه تنش‌ها و بحران‌ها یا سرفرود آوردن در برابر دیکته‌ها چانه‌زنی خواهند کرد. کسی که مواضع آمریکا را دنبال کند می‌تواند مقاصد شوم و تصمیم‌های جانبدارانه آن درباره برخی مسائل از جمله قضیه فلسطین را مشاهده کند. این تصمیم‌ها در شرایطی گرفته می‌شود که هنوز هم رژیم صهیونیستی در حال به خاک و خون کشیدن مردم فلسطین است. به طوری که به نظر می‌رسد ماموریت مهم اسرائیل، نابودی مردم فلسطین با هرگونه ابزاری است. رژیم صهیونیستی در حال دست زدن به قتل و ویران‌سازی تحت هر شرایطی است و آمریکا هم از ضرورت تضمین امنیت رژیم صهیونیستی سخن به میان می‌آورد. این رفتار خصمانه رژیم صهیونیستی دلیل اصلی شکست‌های روند صلح و همه ابتکار عمل‌هایی است که به دنبال برپایی صلح عادلانه و فراگیر هستند.