آخرین شب پاییز که درازترین و تاریک ترین شب سال محسوب می شود، با نام «شب یلدا» جایگاه ویژه ای میان ایرانیان دارد و مردم ایران تا سپیده دم با انواع و اقسام برنامه های مفرح در کنار هم این شب دراز را به خوشی سپری می کنند تا تاریکی و سردی و اندوه غیبت خورشید روحشان را تضعیف نکند.
پارسی زبانان از روزگاران گذشته در شب چله گردهم می آمدند تا ضمن شب زنده داری با گفت و گوی صمیمانه، کتاب خوانی و از جمله شاهنامه خوانی و تفال به دیوان حافظ فرصتی فراهم کنند تا کوچکترها از تجارب بزرگترها بهرمند شده و با رسم و رسوم ملی کشور خود نیز آشنا شوند.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در این رابطه می گوید: طبق برخی از متون از حدود هشت هزار سال قبل تاکنون آیین یلدا در ایران رواج داشته است و به نوعی می توان گفت برخی از جشن های مسیحی نیز با این آیین در ارتباط است.
«مسعود عتیقی» افزود: مناسبت یلدا در سال ۱۳۸۷ شمسی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و هنوز امیدواریم که به همت مسئولان میراث فرهنگی کشور به ثبت جهانی نیز برسد.
وی ادامه داد: یلدا و مناسبت های این چنینی صرفا بهانه ای برای یادآوری آیین های کهن این کشور است تا از این طریق ضمن یادآوری اهمیت هم نشینی، هم دلی و شاد بودن به هر بهانه به ما یادآور شود که تنهایی امروز حتی در جهان غرب دیگر الگوی رایجی نیست.
عتیقی گفت: اما یلدای امسال باید اندوه حضور کرونا را تحمل کند. در سایه سنگین شیوع این ویروس که بر عالم سایه افکنده، امسال این دورهمی کهن باید به شکلی متفاوت و متمایز و به عبارتی استثنایی برگزار شود.
کادر درمان از هموطنان می خواهند شب یلدای امسال با توجه به شیوع بیماری کرونا در خانه بمانند و در دورهمی های خانوادگی شرکت نکنند.
مسئولان نیز از مردم می‌خواهند که برای سلامتی خود و عزیزانشان، شب یلدای امسال را متفاوت از سال‌های قبل برگزار کنند.
امسال این آیین کهن ایرانیان باید رنگ مدرنیته به خود گرفته و به صورت مجازی برگزار شود. اما از این فضای متفاوت باید به عنوان فرصتی برای ترغیب کودکان به کتابخوانی بهره برد. برگزاری هرچه باشکوه تر این سنت کهن در شرایط کرونا زده امروز، با توجه به محدودیت های بهداشتی و توصیه های پیشگیرانه برای بازگشت سلامت همیشگی به جامعه، دغدغه امروز فرهنگ دوستان کشور شده است.
مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران گفت: امسال نیز با وجود شیوع کووید-۱۹ و بحران کرونا، ما نیز دورهمی های خانوادگی را توصیه نمی کنیم ولی فرصت کتاب خوانی و مطالعه چه در فضای مجازی و چه برای آشنایی با آثار فاخر ایرانی با وجود این بیماری بیش از پیش فراهم شده است.
عتیقی با اشاره به اینکه دیدارهای مجازی خانوادگی با فناوری های جدید به سادگی امکان پذیر است، گفت: اگر در گذشته جامعه را به برگزاری گردهمایی یلدایی تشویق می کردیم ولی چه خوب است مردم کشور برای محدود کردن این پاندمی و کمک به پرستاران عزیز و کادر پرتلاش پزشکی کشور امسال برای برگزاری این دورهمی ها به فضای مجازی بیش از پیش روی آورند.
علت نام گذاری یلدا
وی می گوید: یلدا یک واژه سُریانی به معنی «زایش» است و این واژه به طلوع مهر تابان پس از یک شب طولانی اشاره دارد. گویا در باور ایرانیان باستان یلدا نقطه آغاز خلقت بوده است.
عتیقی ادامه داد: پس از یک شب طولانی و تاریک با طلوع خورشید و زایش مهر همواره تاریکی شکست می خورد و روشنایی روز بر آن پیروز می شود؛ جالب آن است که ستاره شناسان کشور از گذشته های دور از تفاوت اندک این شب نسبت به شب های قبل و بعد آن آگاهی داشتند. وی افزودامسال نیز با وجود شیوع ویروس کووید-۱۹ و بحران کرونا هرچند ما نیز دورهمی های خانوادگی را توصیه نمی کنیم ولی فرصت کتاب خوانی و مطالعه چه در فضای مجازی و چه برای آشنایی با آثار فاخر ایرانی با وجود این بیماری بیش از پیش فراهم شده است. دیدارهای مجازی خانوادگی نیز با فناوری های جدید به سادگی امکان پذیر است. پس اگر در گذشته به جامعه توصیه به برگزاری گردهمایی یلدایی می کردیم ولی چه خوب است مردم عزیزمان برای محدود کردن این پاندمی و کمک به پرستاران عزیز و کادر پزشکی پر تلاش کشورمان امسال به فضای مجازی بیش از پیش روی آورند.