رضا و شهلا، پس از سال ها انتظار اکنون چشم انتظار در سالنی پر پیچ و خم نشسته اند و می خواهند دختر بچه ای را به خانه بی سر و صدایشان به مهمانی ببرند و او را سرشار از محبت مادرانه و پدرانه خود کنند.
این زوج ۲۰ سال از زندگی مشترکشان می گذرد، سال هاست در آرزوی پدر و مادر شدن روزگار سپری می کنند و امروز آمده اند تا دخترشان را که لیانا نامیده اند به خانه شان ببرند تا خانه کوچکشان با صدای خنده های کودکانه اش رونق بگیرد و آنان نیز محبت پدرانه و مادرانه خود را نثارش کنند.
اشک شوق شهلایی که پنج سال است این لحظه را انتظار می کشد بند نمی آمد و وقتی به خود آمد که دخترک را بی اختیار در آغوش کشیده و غرق در بوسه کرده بود.
رضا در گوشه دیگر سالن کفش های صورتی را که برای دخترک خریده است در دست گرفته است و آرام آرام به دختر نزدیک می شود و پایش می کند و دستهای دختر را به مهربانی در دست می گیرد و با او در کنار شهلا قدم زنان حرکت می کند.
این داستان یکی از خانواده هایی است که سالهاست در صف انتظار هستند و این بار قرعه به نامشان افتاده است تا اینگونه صاحب فرزند شوند خانواده های دیگری نیز هستند که در حسرت آغوش گرفتن فرزندی اند تا مهر مادری و لطف پدری را نثارش کنند.
برای پذیرش فرزند خوانده مراحل قانونی و شرایط متعددی وجود دارد بر اساس قانون، زوجین بدون فرزند در رتبه اول، دختران مجرد در رتبه دوم و زوجین دارای فرزند در رتبه سوم برای پذیرش فرزند خوانده اولویت دارند.
برای اعطای فرزند به زوجین بدون فرزند، زن و شوهر داوطلب باید ایرانی و مقیم ایران باشند همچنین پنج سال تمام از تاریخ ازدواج آنها گذشته باشد و آنها از این ازدواج صاحب فرزند نشده باشند. علاوه بر آن سن یکی از زوجین باید حداقل سی سال باشد و زوجین دارای محکومیت جزائی مؤثر به‌علت ارتکاب جرائم عمدی و مهجور نباشد همچنین زوجین باید صلاحیت اخلاقی داشته باشند و حداقل یکی از آنها دارای تمکن مالی باشد.
از دیگر شرایط پذیرش این است که زوجین مبتلا به بیماری صعب العلاج و معتاد به مواد الکلی یا مواد مخدر و سایر اعتیادات مضر نباشند.همچنین حداقل یکی از زوجین دارای فرزند هم برای پذیرش فرزند خوانده باید بیش از ۳۰ سال سن داشته باشد.
متقاضیان فرزندخواندگی ۱۰ درصد امسال افزایش یافته اند
بهزیستی سامانه http://adoption.behzisti.net/ را برای تسهیل در مراحل فرزندخواندگی قرار داده است تا از این طریق خانواده ها بتوانند اقدام کنند.
بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی بهزیستی شاهد رشد ۱۰ درصدی متقاضیان برای فرزندخواندگی هستیم که در این باره معاون امور اجتماعی بهزیستی استان تهران به خبرنگار ایرنا می گوید: در ۶ ماهه اول امسال نسبت به ۶ ماهه اول سال ۹۸ متقاضیان فرزندخواندگی حدود ۵ تا ۱۰ درصد رشد داشته است.
مهدی خانکه می گوید: فرزندخواندگی سامانه محور شده و برای همین روند آن آسان تر شده است.
وی با اشاره به اینکه فرزندخواندگی مقوله ای زمان بر است می گوید: برای متقاضیانی که شرایط فرزندخواندگی داشته باشند جلسه های مختلف مشاوره و بازدیدهایی از محل سکونت و پرس و جو و حتی سایر موارد برگزار می شود.
این مقام بهزیستی اضافه می کند: سازمان بهزیستی با تسهیل روند فرزندخواندگی در صدد است تا به درخواست های مردم در این زمینه با سرعت ببشتری پاسخ دهد.
علت های مختلفی برای گرایش خانواده ها به موضوع فرزندخواندگی مطرح شده است که در این باره خانکه با اشاره به اینکه فرهنگ فرزندخواندگی باعث گرایش بیشتر خانواده ها به این موضوع شده است می گوید: مباحث فرهنگی و حمایت های اجتماعی و روانی، کاهش فرزندآوری بین زوج ها و افزایش سن ازدواج از جمله گرایش مردم به فرزندخواندگی است.
وی ادامه می دهد: از نخبگان، اساتید و اعضای هیات علمی برای پذیرش فرزند دعوت می کنیم چرا که بسیاری از این افراد دارای تک فرزند و یا بدون فرزند هستند که باید از ظرفیت علمی و فرهنگی این افراد در تعلیم و تربیت نخبگان آینده استفاده کرد.
این مسئول خاطر نشان می کند: امروزه شاهد افزایش درخواست متقاضیان هستیم و امیدواریم بتوانیم این روند را تسریع کنیم.
بر اساس آمارها، گرایش خانواده ها به فرزندان دختر و زیر دو سال بیشتر از گرایش به پسران است که در این باره معاون امور اجتماعی بهزیستی استان تهران با بیان اینکه گرایش به فرزند خواندگی دختر بیش از پسر است می گوید: بیشتر متقاضیان نوزاد دختر زیر ۲ سال می خواهند از این رو درخواست ها درحال بررسی است.
به گفته وی، فرهنگ در موضوع درخواست فرزند دختر بسیار تاثیرگذار است.
علت های گرایش زوج ها به فرزندخواندگی
دکتر مجید ابهری روانشناس و رفتارشناس در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به موضوع فرزندخواندگی از منظر اجتماعی اشاره می کند و می گوید: فرزندآوری یکی از هدف های اصلی تشکیل خانواده و دوام نسل هاست هنگامی که زوجین به دلایل مختلف پزشکی توانایی فرزندآوری ندارند به موضوع فرزندخواندگی رو می آورند.
وی ادامه می دهد: گاهی نبود فرزند در خانواده باعث بروز اختلاف جدی و حتی جدایی زن و شوهر می شود که یکی از دلایل اصلی بروز اختلاف های عمیق در زمینه فقدان فرزندآوری، حرف ها و طعنه های اطرافیان است وگرنه خود زن یا شوهر گاهی چندان مشکلی با این مساله ندارند.
این روانشناس تاکید می کند: بعضی از زوجین این مشکل را با فرزندپذیری حل کرده و با قبول سرپرستی یک کودک مشکل را حل می کنند.
امروزه بحث کلاهبرداری در خرید و فروش نوزاد بسیار دردناک است که ضمن به بازی گرفتن احساس خانواده ها، تبعات اجتماعی و روانی به بار می آورد در این باره ابهری با هشدار اینکه زوج ها فریب کلاهبرداران فروش نوزاد را نخورند می گوید: متاسفانه در این میان سواستفاده گران و فرصت طلبان با کلاهبرداری و فریب زوجین علاقمند پول های کلان از آنها گرفته و نوزادی نمی دهند.
وی ادامه می دهد: خرید و فروش نوزاد در بین بعضی از افراد و خانواده ها به شکل یک معامله غیرانسانی درآمده و به چند صورت اجرا می شود که در یکی از این روش ها، خرید نوزاد در زمان جنینی و بارداری مادر که بر اساس یک قرارداد هزینه های مادر باردار تا تولد نوزاد پرداخت می شود و بعد از تولد فرزند از خانواده جدا می شود ضمن اینکه گاهی باوجود قرارداد مادر بعد از تولد نوزاد حاضر از جداشدن نوزاد نیست و توافق را به هم می زند.
این روانشناس اضافه می کند: در روش دیگر، خرید نوزاد در سنین پایین یعنی بین یک تا چهارسالگی است که به علت پرجمعیت بودن خانواده و یا اعتیاد والدین این کودک به فروش می رسد و گاهی نیز کودک از رابطه ای نامشروع به دنیا می آید که خانواده دختر، وی را مجبور به جدایی از فرزندش می کنند.
وی بیان می کند: یکی دیگر از روش ها، تلقیح اسپرم مرد به زن داوطلب برای بارداری است که این حرکت وقتی انجام می شود که زن خانواده قادر به باروری و فرزندآوری نیست در این صورت زن دیگری بارداری را قبول کرده و در مقابل دریافت پول، فرزند را به والدین او تحویل می دهند.
ابهری با بیان اینکه بهترین نوع فرزندپذیری برای مقابله با باندهای مافیایی و غیرقانونی مراجعه به مراکز نگهداری نوزادان و کودکان است می گوید: تا دو سال پیش شرایط بسیار دشواری در این رابطه وجود داشت مثلا به نام کردن یک واحد خانه برای فرزند و یا شرایط دشوارمالی دیگر که باعث تردید یا پشیمانی والدین و مراجعه آنها به دلالان می شد.
وی می گوید: در دوران مدیریت مدیر فعلی سازمان بهزیستی در شرایط فرزندپذیری تغییرات قابل توجه و مثبتی در زمینه فرزندخواندگی انجام شده است.
یکی دیگر از مهمترین مواردی که باید زیر نظر روانشناس و مشاوره باید به فرزندخوانده ها مطرح شود بحث زمان مطرح کردن حقیقت در باره گذشته کودک است که در این باره ابهری می گوید: یکی از مشکلات اصلی در دوران بزرگ شدن این کودکان است که گاهی توسط اطرافیان یا افراد ناراحت موضوع فرزندپذیری وی به او گفته می شود که گاهی در این زمینه شاهد خودکشی و یا فرار از خانه و یا افسردگی آن فرزند می شود که بعد از حداقل ۱۵ سال با حقیقت مواجه می شوند.
وی ابراز می کند: گفتن یا نگفتن واقعیت به این گونه فرزندان باید با مشاوران متخصص مطرح شده و از طریق آنها این مساله حل شود.
اما و اگرهای استقبال از نوزادان دختر
وی با اشاره به اینکه استقبال از فرزند دختر ۲ برابر فرزند پسر است می گوید: علت این امر دشواری هایی است که در زمینه تربیت و رشد فرزند وجود داشته و شوهر در رابطه با موضوع محرمیت بین این پسر و همسرش دچار تردید و مشکلات فکری می شود. به همین جهت خانواده ها ترجیح می دهند فرزند دختر قبول کنند هر چند این مشکل در رابطه با دختر پذیرفته شده و پدر خانواده نیز موضوعیت دارد.
همه موارد در موضوع فرزندخواندگی باید در نظر گرفته شود تا کودکی که بعد از سال ها انتظار به خانه می آید دچار بروز مشکلاتی نشود.