ویروس کوچک کرونا نزدیک به یک سال است مردم را مجبور به خانهنشینی کرده است و با اینکه مردم از خانه نشینی خسته شدهاند باز نشستن در خانه را برای حفظ سلامتشان در پیش گرفته اند.
بررسیها نشان میدهد که این خانه نشینی سبب شده افراد بیشتری در جامعه برای پر کردن اوقات فراغتشان به بازیهای برخط (آنلاین) و در مواردی به سایتهای شرطبندی روی آورند.
از قدیم گفتهاند «عقل مردم به چشمشان است» یعنی خیلیها چیزی میبینند و باور میکنند، عدهای هم دوست دارند که باور کنند؛ مانند تبلیغ سایت شرطبندی توسط یک هنرمند یا به اصطلاح سلبریتی که همه میدانند یک دروغ و فریب است، اما چون توسط فلان سلبریتی تبلیغ شده پس میتوان به آن اعتماد کرد.
با اینکه شاید تعداد زیادی از کسانی که وارد سایت شرطبندی میشوند بدانند که این کار عاقبت خوبی ندارد، اما به تبلیغی که توسط سلبریتیها انجام میشود اعتماد و وارد دنیای قمار میشوند.
«قمار» ظاهرا یک تفریح و سرگرمی است اما به دلیل همراهی با جایزههای مادی و بازی با سرنوشت انسانها به یک پدیده پیچیده و غیرمعمول اجتماعی و حرام در منظر شرعی تبدیل میشود.
آرزوی رسیدن به موفقیت، مبارزه با سرنوشت، تجربه احساسات فوقالعاده و ثروتمند شدن آسان و سریع از گذشتههای دور تا به امروز در ذات همه انسانها وجود داشته و قمار از نظر قماربازان به این احساسات پاسخ میدهد. اما مشکل اینجاست که از قدیم گفتهاند: قمار، بازی برد و باخت است و بخت همیشه با قمارباز همراه نیست.
سلبریتی کیست؟
سلبریتی شخصی است که خودش «بِرَند» شده و به همین خاطر حضور و اسم او در هر جا و به هر دلیل توجه برانگیز است. همین موضوع باعث میشود که رفتار وی تاثیر زیادی روی دنبالکنندههایش داشته باشد.
این اشخاص اگر مسئولیت پذیر نباشند و فقط به فکر جیب و منافع شخصی خود باشند میتوانند با رفتار و اعمالشان باعث تباهی و از هم پاشیده شدن زندگیهای زیادی شوند.
اما جالب است بدانید بسیاری از افرادی که سایت شرطبندی را تبلیغ میکنند یا آن را میگردانند اصلا سلبریتی نبودهاند بلکه با انجام کارهایی که از نظر عموم جامعه با فرهنگ مردم این مرز و بوم همخوانی نداشته، به شهرت کاذب رسیدهاند.
اما چند وقتی است افرادی که در حرفه خاصی مانند موسیقی شهرت داخلی و بینالمللی دارند نیز پایشان به این بازار باز شده و همین ماجرا، داستان را جالب کرده است.
افرادی که دنبال کنندههای زیادی در فضای مجازی و حقیقی دارند و به نوعی در حوزه کاری خود برای عدهای از جوانان این مملکت الگو محسوب میشوند، به تازگی سایت شرطبندی تبلیغ میکنند و بی شک بابت اینکار از گردانندگان آن سایتها پول زیادی دریافت کردهاند.
این افراد بدون توجه به اینکه تبلیغ این سایتها چه تاثیرات منفی و ضرر مالی را برای دنبالکنندههایشان دارد به کار خود ادامه میدهند و فقط میتوان گفت به فکر جیب خود هستند.
گرایش افراد به سایتهای شرطبندی همان رویای یکشبه پولدار شدن است که بیشتر افراد داشته و دارند، البته که همه دوست دارند پولدار شوند اما به طور قطع این راه مناسبی نیست.
یکی از افرادی که برای آنورِ آبیها کار و سایتشان را تبلیغ میکرد، چند روز پیش توسط پلیس فتا دستگیر و به خبرنگار ایرنا گفت: شگرد کار این سایتها برای جذب مشتری این است که ابتدا مشتری بازی را با ۱۰ هزار تومان شروع و برنده میشود.
این متهم ادامه داد: وقتی که مشتری چند بار شرطهای کوچک را برد و فکر کرد که میتواند شرطهای بزرگتر را نیز ببرد تازه کار گردانندگان سایت آغاز میشود.
وی گفت: سایت به گونهای طراحی شده که بازیکن را به بازی بیشتر وا میدارد، حس طمع انسان را تحریک میکند و بازیکن وقتی به خود میآید میبیند چند هزار برده و چند میلیون تومان باخته است.
شرطبندی اینترنتی از منظر فقه و قانون
بر اساس چکیده یک مصاحبه پژوهشی، موضوع شرط بندیهای اینترنتی ادامه فعالیت قماربازی و تسری آن به محیط سهل الوصولتر و پهنتر فضای مجازی است که البته کنترل آن نیز سختتر از کنترل فضای فیزیکی است.
پیش بینی همراه با قرعه کشی که جوایز آن از پول سایر شرکت کنندگان پرداخت می شود، مصداق بارز قمار و از نظر علمای دینی باطل و حرام است.
شرط بندی اینترنتی به این شیوه از مصادیق قمار و برابر ماده ۷۰۵، ممنوع است؛ مرتکبان به یک تا شش ماه حبس یا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشوند.
اما گردانندگان این سایتها طوری القا میکنند که این قمار نیست و وجهه شرعی و قانونی دارد و از این رو بسیاری از کسانی که در این سایت ها شرکت می کنند پیش بینی را قمار و حرام نمی دانند.
بردن یا باختن فرقی نمی کند در هر صورت فرد برای ادامه و تکرار آن تحریک و تهییج میشود و گاه شدت وسوسه به حدی است که افراد وابستگی بیمارگونه و حتی اعتیاد به این کار پیدا میکنند.
از شیوه های اغوای مخاطب در این سایتها، اعلام خلاف واقع این موضوع است که نظر مراجع بر مجاز بودن این کار است. اما در واقعیت هیچ کس برنده نیست و برنده واقعی صاحبان سایتها با خالی کردن حساب مشتریانشان هستند.
عابرتو بده، ماهیانه پول بگیر
بیشتر گردانندگان سایتهای شرطبندی در خارج از ایران فعالیت میکنند، بنابراین برای جابجایی پول به یک درگاه داخلی برای جابجایی پولهایشان نیاز دارند.
افرادی که برای گردانندگان این سایتها در داخل ایران کار میکنند با وعده دادن پول ماهیانه در قبال کارت عابربانک شهروندان این کارتها را از آنها میگیرد و تراکنشهای مالی خود را از طریق این کارتها انجام میدهند.
برخی از شهروندان نیز فریب حرفهای تبلیغ کنندهها را میخورند و عدهای دیگر برای این کار از عابر بانک افراد پیر یا نوزادان استفاده میکنند.
شهروندی برای کسب درامد ماهیانه از طریق اجاره دادن عابر بانک، به نام فرزند هشت ماهه خود چندین حساب باز و کارت عابر بانک حسابها را در اختیار این سایتها قرار داده بود که در یک بازه زمانی چند ماهه بیشتر از ۱۰۰ میلیارد تومان گردش مالی آن حسابها بود.
یکی دیگر از شهروندان به خیال کمک به وضعیت معیشتی خانواده، عابربانک پدر پیر خود را برای استفاده در اختیار این ساختها قرار داد که در مجموع بیش از ۲۰۰ میلیار تومان گردش مالی داشته است.
شرطبندی جرم است اما مجرمانه نیست!
شرط بندی از جمله تخلفاتی است که در قانون مجازات اسلامی دارای عنوان مجرمانه نیست و در هیچیک از مواد قانونی به آن اشاره نشده است.
«رضا محمدی» پژوهشگر حقوق گفت: در صورت انجام مجازات شرط بندی، براساس کدام قانون با متخلفان برخورد خواهد شد و افرادی که در برخی از سایتها اقدام به پیشبینی نتایج مسابقات ورزشی کرده و در پی آن با برد و باخت، مالی را به دست میآورند، مصداق شرط بندی و قمار بر آنها وارد است یا خیر؟
وی با بیان اینکه در قانون مدنی هم قمار و شرط بندی حرام شناخته شده است؛ تشریح کرد: مطابق با ماده ۶۵۴ قانون مدنی قمار و گروهبندی باطل و دعاوی راجع به آن مسموع نخواهد بود، یعنی در جرگه معاملات نامشروع قرار گرفته و طرح دعاوی در رابطه با آن وجاهت قانونی ندارد و قابل پیگیری نخواهد بود.
محمدی افزود: در قانون بر اساس عناوین مجرمانه و مجازاتهای آنها در زمینه قمار و سایتهای قماربازی که شامل سایتهای شرطبندی است در بندهای ۷۰۵، ۴۰۶، ۷۰۷، ۷۱۰ قانون مجازت اسلامی برای این گونه افراد مجازات تعیین شده است.
وی گفت: در بند ۷۰۸ در خصوص احداث امکان قمارخانه با تفسیر موسع قانون در مورد لفظ امکان میتوان گفت که امکان را میتوان فضای مجازی تعریف کرد در این بند مجازات تعیین شده برای افراد مجرم از شش ماه تا ۲ سال حبس یا از سه تا ۱۲ میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشود.
محمدی با بیان اینکه هر فردی که بخواهد در فضای مجازی به امر خلاف مجازات شرط بندی بپردازد بر اساس قانون مجرم است و با آن فرد و سایت اینترنتی باید برخورد شود، اظهار داشت: سایت تعطیل و گردانندگان آن با عنوان مجرمانه قمار محاکمه خواهند شد.
وی افزود: کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه در چهل و هشتمین جلسه خود، برخورد با قمارخانههای مجازی در اینترنت را به تصویب رساند و آن را به موارد محتوایی که برای ارتکاب جرایم رایانهای به کار میرود (محتوا مرتبط با جرایم رایانهای) اضافه کرد.
به گفته محمدی در اسلام شرط بندی در ورزشهای اسبسواری، تیراندازی و شنا حلال است که جدیداً صحبتهایی شده در رابطه با سوارکاری که با توجه به عمومی نبودن استفاده از اسب و وجود استفاده فراوان از ماشین، مجازات شرط بندی در ورزش اتومبیلرانی هم حلال شود، دلیل حلال شمرده شدن شرط بندی در این ورزشها چابکی و چالاکی است که در ورزشکاران ایجاد میکند.
این پژوهشگر حقوق ادامه داد: افرادی که در برخی از سایتها اقدام به پیشبینی نتایج مسابقات ورزشی کرده و در پی آن با برد و باخت مالی را به دست میآورند، مصداق مجازات شرط بندی و قمار بر آنها وارد است؛ بنابراین افرادی که در این سایتها به عنوان بازدید کننده در اعلام و پیشبینی نتایج مشارکت میکنند همانند مسئولان و مؤسسان این سایتها، مجرم شناخته شده و محکوم خواهند شد.
وی افزود: سایتهایی که برای اعلام نتایج و پیش بینی مسابقات وجود دارد در چند حالت مختلف فعالیت میکنند که تنها در برخی از موارد حکم شرط بندی و قمار بر آنها صادق است و میتوان در صورت مشاهده آن موارد با آنها برخورد شود.
محمدی بیان کرد: دستگاه قضایی کشور در صورت مشاهده این اقدامات و مصداق آنها با قمار و مجازات شرط بندی، موظف به پیگیری و برخورد با عاملان آنها است و پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات نیروی انتظامی (فتا) هم میتواند با کنترل فضای مجازی، مسئولان را از اصل ماجرا آگاه کند.
گردانندگان سایت شرطبندی در خارج از کشور اعلان قرمز شدهاند
رئیس پلیس فتا تهران گفت: افرادی که در خارج از کشور سایتهای شرطبندی را اداره میکنند، با توجه به همکاری پلیس سایبری ایران با پلیس بینالمللی مورد پیگیری هستند و اعلان قرمز برای آنها صادر شده است.
«سرهنگ داود معظمی گودرزی» روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: پلیس پیگیر است افرادی که سایت شرطبندی را اداره میکنند و اموال مردم را به یغما میبرند به کشور برگرداند.
وی ادامه داد: این افراد نمیتوانند از درگاه رسمی بانکی برای جابجایی پول استفاده کنند بلکه به صورت پوششی این کار را انجام میدهند یعنی استفاده از حسابهای اجارهای.
گودرزی بیان کرد: این افراد با تبلیغ در فضای مجازی و به اسم راهاندازی کسب و کار در خارج از کشور به شهروندان پیشنهاد میدهند که یک حساب بانکی باز کنند و رمز و مشخصات کارت بانکی را در اختیار آنها قرار دهند و در قبال این کار ماهیانه پول دریافت کنند.
رئیس پلیس فتا تهران بزرگ گفت: بسیاری از افرادی که کارت بانکی خود را در اختیار این افراد قرار دادهاند از کارهای پشت پرده خبر نداشتند و وقتی در برابر مقام قضایی قرار گرفتند و به جرم معاونت در جرم مجرم شناخته شدند تازه فهمیدند که کارتهای بانکی برای چه کاری بوده است.