بیش از ۱۰ ماه از ورود ویروس کرونا و شیوع بیماری کووید ۱۹ در کشور می‌گذرد و تاکنون سه موج شیوع آن را از سر گذرانده‌ایم که در این میان بیش از یک میلیون نفر به این ویروس مبتلا شده و بیش از ۵۰ هزار نفر براثر ابتلا به آن جان خود را از دست داده‌اند.
در این میان پرستاران و پزشکانی که در حوزه بهداشت و درمان فعال هستند بخصوص آنها که در بخشهای کرونایی بیمارستانها فعالیت دارند، روزها، سختی‌ها و فشارهایی از جنس دیگر را تجربه کردند و گرچه خود و خانواده‌شان به صورت قطعی، به دلیل ارتباط نزدیک با افراد مبتلا در معرض خطر بودند اما باز هم در سنگر سلامت و اخلاق ماندند و صحنه را خالی نکردند.
ماندند و در هجمه همه ترسها و آزردگی‌های روحی و روانی با عشق و تمام وجود کار کردند و به تیمار بیماران و همراهیان نگران، عصبانی و ناامید پرداختند و گرچه همانند همه انسانها دچار خستگی و حتی بریدن از ادامه راه به دلیل این همه فشار روانی شده بودند باز هم ایستادگی کردند تا جان خود را فدای جان انسانهایی کنند که حتی آنها را نمی‌شناسند.
سختیهایی از این جنس در کنار فشارهای ناشی از رفتارهای تندخویانه همراهیان بیماران و فوت شدگان، فشار کار ناشی از وخامت حال بیماران، ندیدن اعضای خانواده و عزیزانشان به واسطه شرایط تحمیلی ناشی از شیوع بیماری، تنها نمای کلی از زندگی پرستاران در جبهه مقابله با کروناست.
روز پرستار که همزمان با سالروز میلاد حضرت زینب (س) نامگذاری شده است فرصتی مغتنم برای بیان شمه‌ای از این تلاش و زحمات و هشدار به خانواده‌ها به واسطه نزدیک شدن به شب یلداست که برگزاری دورهمی‌های این مناسبت می‌تواند موج دیگری از شیوع کرونا را در کشوربه راه بیندازد.
در این میان با شماری از پرستاران بخش عفونی بیمارستان امام رضا (ع) که از آغاز شیوع ویروس کرونا به یکی از چهار بخش عمده بستری بیماران کرونایی تبدیل شد به گفتگو نشستیم و تلاش کردیم بخشی از فشارها و تجربه‌های این روزهای سخت کرونایی را بنویسیم و توصیه‌ها و درخواستهایشان را برای ادامه رعایت پروتکلهای بهداشتی با هدف قطع زنجیره انتقال این ویروس به گوش مردم برسانیم.
سیاهی شب چله را ماندگار نکنیم
سرپرستار بخش عفونی بیمارستان امام رضا (ع) در این زمینه با بیان اینکه نفس ما با نفس نفس زدن بیمارانمان به شماره می‌افتد گفت: کمی دیگر صبر و تحمل داشته باشیم و مراسم شب چله و جشن‌ها را بخاطر عزیزانمان به بعد موکول کنیم تا عزیزانمان کنارمان بمانند.
راضیه رادفرد که حدود ۱۸ سال به عنوان پرستار خدمت می‌کند و از ابتدای شیوع کرونا همراه با تیم بخش عفونی بیمارستان امام رضا (ع) در مبارزه با بیماری کووید ۱۹ همکاری و همراهی داشته است افزود: مدتی است که حال خوشی نداریم، همه پرستاران و کادر درمان با طولانی شدن شیوع کرونا خسته شده‌اند ولی با این همه لحظه‌ای از تلاش و کوشش دست نمی‌کشند و حاضرند جان خود را از دست بدهند تا بیماران از این بیماری رهایی یابند و به کانون خانواده‌های خود بازگردند.
وی با قدردانی از همه بخشهای تیم درمان ادامه داد: به خاطر جایگاه شغلی خود از نزدیک شاهد تلاش و زحمات این عزیزان بوده و هستم و پاداش این سنگرداران سلامت قابل محاسبه نیست و فقط در نزد خداوند و بارگاه احدیت قابل ارزش‌گذاری است زیرا پرستاری شغلی نیست که کسی بخواهد با مسایل مادی به آن ارزش گذاری کند.
سرپرستار بخش عفونی بیمارستان امام رضا (ع) گفت: پرستاران بازوان اصلی مبارزه با بیماری کویید۱۹ و در خط مقدم مبارزه با این بیماری هستند، آنها تمام لحظات زندگی خود را با لحظات خوش و ناخوشی بیماران سپری کرده و با خوشی آنها خوش بوده و با ناخوشی آنها دلگیر و گرفته می‌شوند.
وی افزود: مردم باید بیایند و ببینند زمانی که بیمار دچار وضعیت بحرانی می‌شود و نیاز به مراقبت و شرایط احیا دارد چه لحظاتی بر کادر درمان و بویژه پرستاران می‌گذرد، تمام پرستاران با جان و دل برای احیا و برگرداندن بیمار به زندگی تلاش می‌کنند و زمانی که بیمار چشم از دنیا فرو می‌بندد، حلقه بستن اشک در چشمان تمام پرستاران و قلب شکسته آنان تنها چیزی است که برای همه ما از بیماری که مدتهاست مورد مراقبت قرار گرفته، باقی می‌ماند.
رادفرد ادامه داد: بارها و بارها خودم را به جای پرستاران عزیزی که در طول دفاع مقدس بر بالین مجروحان جنگ حاضر می‌شدند، گذشته‌ام و می‌بینم که آنها چه کشیدند و چگونه آن دوران سخت سپری شد و معتقدم همان دوران برای ما در حال گذر است.
وی گفت: پرستاران از ابتدای صبح در صف تحویل گان و ماسک هستند و بعد با لباسی که شاید سختی تحمل آن وصف کردنی نیست بر بالین بیمار حاضر می‌شوند و به حق این عزیزان مدافعان سلامت نام گرفته‌اند.
این سرپرستار افزود: در این میان عزیزان بسیار در حال خدمت ردای شهادت برتن کردند که یاد و نامشان همیشه در تاریخ ماندگار خواهد بود.
وی ادامه داد: شیب ابتلا به کرونا در حال حاضر نزولی است و بحران بیماری کووید ۱۹ نشان داد که باید با رعایت کردن پروتکل های بهداشتی این شیب نزولی را حفظ کنیم و رفتارهای پرخطر را کنار بگذاریم شاید بتوانیم بر بیماری غلبه کنیم و در غیر این صورت شاهد افزایش میزان مرگ و میرها خواهیم بود.
رادفرد گفت: چه پدربزرگها و مادربزرگهایی که می‌توانستند ستون خانواده بمانند ولی امروز به دلیل ابتلا به این بیماری دیگر کنار ما نیستند و در خاک آرام گرفتند و ما به علت عدم رعایت پروتکلهای بهداشتی چه دانسته و چه ندانسته باعث این وضعیت شده‌ایم.
وی با بیان اینکه مردم باید بدانند کادر درمان و پرستاران همه اعضای خانواده خودشان هستند و اگر مراعات نکنیم این عزیزان نیز خسته و درمانده می‌شوند، افزود: باید با رعایت پروتکلها بویژه در شب یلدا به حفظ روحیه پرستاران کمک کنیم.
کرونا عامل تولد تلخ‌ترین خاطرات
یکی دیگر از پرستاران بخش کویید ۱۹ بیمارستان امام رضا (ع) نیز که دارای ۹ سال سابقه کار است و تاکنون ۲ بار به کرونا مبتلا شده است گفت: همسرم نیز پرستار است و بعد از من او نیز به کویید ۱۹ مبتلا شد و با وجود دختر ۱۳ ماهه خود تجربه سختی را در این زمینه داشتیم.
امیر حسنی با بیان اینکه برای حفظ جان تنها فرزندم و به رغم اینکه شیرخوار بود ناچار شدیم او را نزد خانواده پدری گذاشته و از خودمان دور کنیم تا بهبودی حاصل شود، افزود: من پرستار بخش عفونی بیمارستان هستم که در زمان آغاز شیوع و همه‌گیری کرونا این بخش با اعلام کد بحران به بخش کویید ۱۹ تبدیل شد و تاکنون هم در این بخش خدمت کرده‌ام.
وی ادامه داد: در روز اول اعلام که به عنوان اولین بخش پذیرای بیماران کرونایی بودیم، ترس و وحشت بسیار به دلیل ناشناخته بودن این ویروس و عوارض ناشی از آن همه ما را فراگرفته بود و مجبور بودیم با افزایش سریع اطلاعات حرفه‌ای و دانش خود هم پذیرای بیماران و هم خانواده آنها و همچنین امید بخشی به آنان باشیم.
این پرستار با بیان اینکه در آن زمان هیچ کس بطور دقیق نمی‌دانست علایم بیماری، راههای بهبود و حتی پیشگیری چیست، به بیان یکی از خاطرات تلخ خود از آن روزها پرداخت و گفت: در یکی از این روزها که مسوول شیفت بودم و با ۶ همکار دیگر در حال خدمت بودیم یکی از بیماران ۳۵ ساله که تحت مراقبت بود و تازه صبحانه‌اش تمام شده بود و در حالت طبیعی قرار داشت به ناگاه دچار ایست تنفسی شد.
وی افزود: در حالی که همه ما برای احیا به بالین وی مراجعه کردیم، به ناگهان یکی دیگر از بیماران که زنی ۶۰ ساله بود نیز در اتاق دیگر کد بحران گرفت و همزمان بیمار دیگری که جوان ۳۸ ساله بود نیازمند انتقال به بخش مراقبتهای ویژه شد و به ناچار مجبور بودیم هر سه بیمار را همزمان خدمت دهیم اما متاسفانه به دلیل وخامت حالشان و شدت عوارض در همان روز هر سه بیمار را از دست دادیم.
حسنی ادامه داد: آن روز یکی از سخت‌ترین روزهای کاری و تلخ‌ترین خاطره ماندگار از این ایام برای من و همکارانم بود.
آموزش کودکان آغازی برای آینده‌ای روشن
وی با بیان اینکه باید با توجه به تجربه‌های گذشته و اکنون نسبت به بیماری‌های واگیردار و مواردی از این دست به سوی فرهنگسازی برویم و بخصوص برای مقابله با کرونا به تقویت آموزشها بپردازیم گفت: در این زمینه آموزش کودکان از اهمیت و ارزش فوق‌العاده برخوردار است.
این پرستار افزود: در موضوع کرونا و رعایت پروتکلهای بهداشتی باید از ظرفیت کودکان و آموزش موثر به آنها برای آموزش غیرمستقیم خانواده استفاده نمود.
وی ادامه داد: این امر موجب می‌شود کودکان به عنوان اعضای همراه و کنار خانواده همیشه بر این موارد حساس بوده و به اجرای هرچه بهتر پروتکلها کمک نمایند.
حسنی با بیان اینکه علاوه بر این نباید وظیفه و نقش دستگاههای تبلیغاتی و رسانه‌ها را نادیده گرفت گفت: حتی برای آموزش کودکان نیزباید به صورت پررنگ‌تر از این ابزار بهره برد.
وی افزود: توجه مردم به هشدارها، محدودیتها و رعایت آنها امری ضروری است و می‌توان با اندکی دوری از یکدیگر و حفظ روابط از راه دور و عدم برگزاری دورهمی‌ها و جشنهایی مانند شب یلدا، برگزاری این مراسم را در سلامت کامل به بعدموکول کرد.
امید و مشارکت مردم دو راه پیروزی بر بیماری
پرستار دیگری در بخش عفونی بیمارستان امام رضا (ع) به خبرنگار ایرنا گفت: بیماری کووید ۱۹ با شروع ناگهانی و همه‌گیری خود برای کادر درمان و همه اعضای جامعه فصل تلخی را رقم زد که رسیدن به آخر این فصل با تلاش و مشارکت همه ما میسر است.
عاطفه صارمی که هفت سال در لباس پرستاری خدمت کرده و خود نیز در طول این مدت یکبار به کرونا مبتلا شده است افزود: کرونا و شیوع آن مرگ عزیزانی را رقم زد که هرچند ما آنها را نمی‌شناختیم اما مدتی در کنار آنان به تیمار و خدمت پرداختیم و همین امر و فشار روانی ناشی از این شرایط خستگی، زدگی و حتی ناامیدی را برای هر یک از ما فراهم کرد.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی است که تک تک پرستاران و کادر درمان به تقویت روحیه هم و امید بخشی می‌پردازیم و تلاش داشته‌ایم بتوانیم به خوبی از پس بیماری برآییم.
این پرستار با بیان اینکه کادر درمان به شدت از فشار موجود و هجمه بیماری خسته شده‌اند گفت: یک نفره و تنها در این مسیر نمی‌توان به مقصد رسید و همه ما باید صبورانه و دلسوزانه کنار هم باشیم تا عزایزنمان زنده بمانند و کنار ما باشند زیرا با از دست دادن آنها خاطرات تلخ برای ما ماندگار خواهد شد.
وی افزود: در یکی از تجربه‌های دردآوردی که از برگزاری مراسم و دورهمی‌ها در این شرایط داشتیم، مادر یکی از برگزارکنندگان مجلس عروسی به کویید ۱۹ مبتلا شد و در مرکز مراقبتهای ویژه بستری گردید اما به دلیل وخامت حالش جان باخت و تلخی این خاطره تا ابد برای خانواده که به دنبال شادی کوتاه بودند، باقی خواهد ماند.
صارمی ادامه داد: نباید تصور کرد که کرونا برای بقیه هست و برای ما نیست بلکه زمانی که با این بیماری مواجه شوید به خوبی درک خواهید کرد که می‌تواند موجب چه اتفاقات ناگواری شود.
ابتلای چهار هزار پرستار به کرونا در خراسان رضوی
رییس هیات مدیره نظام پرستاری مشهد و شهرستانهای تابعه نیز گفت: تاکنون حدود چهار هزار پرستار در مناطق زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد در استان خراسان رضوی به بیماری کرونا مبتلا شده‌اند.
محسن گچپزان با بیان اینکه در این مدت ۹ نفر از همکاران پرستار به علت شدت عوارض ناشی از کرونا حین خدمت جان خود را از دست داده‌اند، افزود: همکاران ما در دوران شیوع کرونا با وجود کمبود نیروی انسانی و چالشها و مشکلات بسیار از هیچ تلاشی برای نجات بیماران و خدمت به آنها دریغ نکردند.
وی ادامه داد: هم اکنون بیش از ۱۰ هزار پرستار در مراکز درمانی و بیمارستانهای زیرپوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد در استان خراسان رضوی فعالیت می‌کنند.
گچپزان گفت: پرستاری یکی از شاخه‌های تخصصی علوم پزشکی است که شاغلان این رشته از مقاطع کارشناسی تا دکتری در گرایشهای متنوع تحصیل می‌کنند.
وی افزود: پرستاری یکی از مشاغل حساس و سختی است که شاغلان آن از جان و جوانی خود در خدمت و پرستاری از بیماران مایه می‌گذارند.
رییس هیات مدیره نظام پرستاری مشهد و شهرستانهای تابعه، کمبود نیروی انسانی را یکی از مهمترین چالشهای پرستاری به ویژه در دوران شیوع کرونا عنوان کرد و ادامه داد: کمبود نیروی پرستاری باعث می‌شود پرستار با خستگی نوبتهای طولانی خدمت را بگذراند.
بر اساس آخرین آمار رسمی تاکنون یک میلیون و ۱۴۵ هزار و ۶۵۱ نفر در ایران به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند. بیماری کووید ۱۹ تاکنون جان ۵۳ هزار و ۲۷۳ نفر را در کشورمان گرفته است. همچنین تاکنون ۸۶۵ هزار و ۴۷۴ نفر از مبتلایان به ویروس کرونا در ایران بهبود یافته‌اند.
"پاندمی کرونا" تاکنون در سطح جهان ۷۵ میلیون و ۳۹۴ هزار و ۹۷۵ نفر را بیمار کرده و جان یک میلیون و ۶۷۰ هزار و ۸۳۶ نفر را در ۲۳۰ کشور گرفته است. ۵۲ میلیون و ۹۴۹ هزار و ۲۵۸ نفر از افراد مبتلا به ویروس کرونا در سطح جهان، تاکنون درمان شده‌اند.
در این میان آمریکا با ۱۷ میلیون و ۶۲۷ هزار و ۷۰ بیمار کووید ۱۹ و ۳۱۷ هزار و ۹۲۹ قربانی ویروس کرونا، بیشترین آمار ابتلا و تلفات ناشی از پاندمی کرونا را در جهان به خود اختصاص داده است. پس از آمریکا کشورهای هند، برزیل و روسیه بیشترین شمار افراد مبتلا به ویروس کرونا را دارند.
بر اساس آخرین آمارهای رسمی، ایران در جدول مبتلایان و جانباختگان پاندمی کرونا جایگاه پانزدهم را در میان کشورهای جهان دارد.