آخرین آمارهای ارایه شده حکایت از این دارد که همچنان بیشترین قربانیان سوانح رانندگی دراستان اردبیل به جاده‌هایی مربوط است که از اردبیل آغاز و با گذر از شهرستان مشگین شهر تا منطقه مغان در شمال امتداد می‌یابد و این مسیر بیشترین سهم از تراژدی مرگ و میر را به خود اختصاص داده است.
فرمانده پلیس راه استان اردبیل در آخرین گزارش از وضعیت تلفات تصادفات رانندگی در استان گفت که در هشت ماه گذشته بیش از ۱۶۰ نفر در جریان تصادفات جاده‌ای این استان جان خود را از دست داده‌اند.
سیدمحمد صفوی افزود: حدود ۱۱۰ نفر از این تعداد در تصادفات جاده‌ای در شمال استان و در جاده‌های اردبیل- مغان جان باخته‌اند.
پزشکی قانونی اردبیل هم اعلام کرد که در هشت ماه امسال سه هزار و ۳۲۲ نفر بر اثر تصادفات رانندگی در استان تشکیل پرونده داده‌اند که از این تعداد ۲ هزار و ۴۸۸ نفر مرد و ۸۳۴ نفر زن بوده‌اند.
با توجه به تعداد پرونده‌های تشکیل شده با ادعای تصادف در پزشکی قانونی اردبیل در این مدت شهریورماه با تعداد مراجعان ۴۹۵ نفر بیشترین تعداد و فروردین ماه با تعداد ۲۴۸ نفر کمترین مراجعان تصادفات منجر به جرح را داشته است.
اکبر بهنامجو استاندار اردبیل نیز با بیان اینکه در استان تصادفات نسبت به سایر استان‌ها کمتر است، بیان کرد: تصادفات رانندگی در شمال استان با جهش بسیار زیاد اتفاق می افتد و گاهی تعداد کشته‌های این حوادث به بیش از ۶ نفر نیز رسیده است.
علت تصادفات رانندگی در شمال استان ؛ انسان یا جاده
اینکه چرا بیشترین میزان تصادفات رانندگی در جاده‌های شمالی و در منطقه مغان استان اردبیل اتفاق می‌افتد هنوز ۱۰۰درصد مشخص نیست اما کارشناسان و افکار عمومی در این زمینه دیدگاه‌های مختلفی دارند.
بیشتر ساکنان مناطق شمالی استان بویژه شهروندان پارس‌آباد مغان که تقریبا به صورت مکرر اخبار مربوط به حوادث رانندگی و تلفات پرشمار انسانی آن را مشاهده کرده و یا می‌شنوند، مهمترین مقصر و عامل بروز این حوادث را جاده‌هایی ذکر می‌کنند که به گفته آنها استاندارد نبوده و از ایمنی کامل برخوردار نمی‌باشند.
همین چند روز پیش بود که طوماری بلند بالا با امضای هزاران نفر از شهروندان پارس‌آباد و اصلاندوز مغان خطاب به مسئولان کشوری تهیه و در آن خواستار تسریع در احداث پروژه‌های بزرگراهی و پایان بخشیدن به حوادث پرتلفات جاده‌ای در جاده پارس آباد- اردبیل شد.
"امین" یک راننده سواری که در مسیر اردبیل - پارس‌آباد مسافرکشی می‌کند، گفت: این جاده به علت کثرت تصادفات رانندگی به جاده مرگ معروف شده است و هفته ای نیست که شاهد تصاف رانندگی با تلفات سه چهار نفر و بیشتر در آن نباشیم .
وی با بیان اینکه این جاده غیر استاندارد بوده و از ایمنی لازم برخوردار نیست، افزود: جاده در این مسیر طولانی و دوبانده است و به همین دلیل نیز سوانح رانندگی در آن بیشتر بوقوع می‌پیوندد.
حمید یک کارمند پارس‌آبادی نیز گفت: هر زمان که قصد سفر به مرکز استان را دارم ترس سراسر وجودم را می‌گیرد، همین دو هفته قبل بود که یکی از همکاران به همراه همسر و دو فرزندش در تصادف رانندگی در این جاده جان باختند.
وی بیان کرد: مسئولان استان باید برای تعریض جاده در این مسیر اقدام اساسی کنند.
در این حال در مقابل افرادی که غیر استاندار بودن جاده‌های فعلی و نبود جاده چهاربانده را عامل اساسی در بروز تصادفات رانندگی در شمال اردبیل می دانند، برخی صاحب نظران و مسئولان نیز عامل انسانی را مهمترین دلیل بروز سوانح رانندگی در این جاده ها دانسته و نقش جاده را در این اتفاقات کم ذکر می‌کنند.
دستگاه‌های مرتبط به احداث و نگهداری جاده‌ها معتقدند که عامل بروز تصادفات رانندگی در شمال استان بیشتر انسانی بوده و جاده در این میان در مراحل بعدی و با نقش کمتر قرار دارد.
برخی صاحب نظران با اشاره به وضعیت مشابه جاده‌ها در مناطق مختلف استان اردبیل بر این نظرند که اگر عامل جاده در سوانح رانندگی دخیل بود می‌بایست در تمامی راه‌های استان شاهد تصادف رانندگی مرگبار بودیم در حالی که این حوادث بیشتر مربوط به جاده‌های شمالی استان می‌باشد.
مجبوب حیدری مدیرکل راه و شهرسازی استان اردبیل در این زمینه اعتقاد دارد که جاده‌های استان مشکل ایمنی ندارند و دلیل بیشتر تصادفات رانندگی در استان بویژه در شمال عامل انسانی است.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان اردبیل هم گفت: طبق اعلام نظر کارشناسان ۷۰ درصد علت تصادفات جاده ای منجر به فوتی، جرحی و خسارتی در استان عامل انسانی است و باید فرهنگ درست رانندگی کردن در جامعه ارتقاء یابد.
کلیم الله وثوقی عامل انسانی، جاده و وسائل نقلیه را سه عامل مهم در حادثه و تصادف رانندگی برشمرد و افزود: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته نقش جاده‌ها در تصادفات رانندگی فقط ۱۰ درصد است که تلاش می شود با رفع و اصلاح معایب نقاط حادثه ساز و حادثه خیز این مقدار کاهش یابد.
اکبر بهنامجو استاندار اردبیل هم گفت: بیشترین عامل تصادفات رانندگی در استان عامل انسانی است و در این زمینه آموزش، فرهنگ‌سازی و بحث نظارتی می‌بایست بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گیرد.
به گفته وی ، بیشترین تلفات مربوط به تصادفات در راه‌های مستقیم و به دلیل انحراف، سبقت غیر مجاز و برخورد از رو به رو بوده و برخی از این حوادث ۶ کشته نیز به همراه داشته است.
سرهنگ صفوی فرمانده پلیس راه استان اردبیل هم بیان کرد: خودروهای سواری با فراوانی ۷۲ درصد بیشترین سهم تصادفات استان اردبیل را به خود اختصاص داده‌اند و مهمترین علت سوانح رانندگی نیز تخطی از سرعت مطمئنه و واژگونی خودرو بوده است.
فقر بزرگراهی استان اردبیل و توجه دولت به احداث جاده های چهاربانده
با اینکه بسیاری از صاحب‌نظران عامل انسانی را مهمترین علت بروز تصادفات رانندگی می‌دانند اما بر این امر نیز تاکید دارند که در صورتی که جاده‌های استان بویژه در شمال چهار بانده بودند از میزان اتفاقات و حوادث پرتلفات رانندگی کاسته می‌شد.
به گفته استاندار اردبیل،در جاده‌های چهار خطه استان تلفات انسانی بر اثر تصادفات رانندگی گزارش نشده است.
به گزارش ایرنا ، استان اردبیل در سالیان گذشته از نظر احداث بزرگراه مورد بی توجهی قرار گرفته و در مقایسه با دیگر مناطق کشور از این نظر بسیار فقیر است هر چند که در دولت تدبیر و امید توجه اساسی به رفع این مشکل شده و اعتبارات خوبی برای این منظور اختصاص یافته است.
حیدری مدیرکل راه و شهرسازی استان اردبیل گفت: فقر استان در شاخص‌های بزرگراهی، واقعیتی غیرقابل کتمان است، این استان در احداث بزرگراه از میانگین کشوری عقب بوده و تلاش مجموعه راه و شهرسازی استان بر این است تا با اقدام‌های ضربتی در کوتاه‌مدت و میان‌مدت به میانگین کشوری دست یابیم.
استاندار اردبیل هم گفت: در حال حاضر تنها ۳۰ درصد از جاده‌های این استان چهارخطه هستند اما با اجرای پروژه‌های در دست اجرا مجموع جاده‌های چهارخطه استان به ۵۰۰ کیلومتر خواهد رسید.
اکبر بهنامجو بیان کرد: ۳۰۰ کیلومتر از جاده‌های استان طی سه سال آینده چهاربانده خواهند شد که ۷۰ درصد از این جاده‌ها را شامل می‌شود.
وی با بیان اینکه در سالجاری ۴۵۰ میلیارد تومان اعتبار جاده‌سازی راه‌های اصلی استان بوده است، گفت: با توجه به حجم عملیات اجرایی ، اردبیل به نقطه امید بخش در چهار سال آتی می‌رسد.
وی گفت: در دوسال اخیر جاده های چهار خطه به ۱۲۰ کیلومتر افزایش یافته و این میزان در سال آینده به ۲۶۰ کیلومتر می رسد.
استاندار اردبیل افزود: در حال حاضر نزدیک به ۳۰۰ کیلومتر جاده چهار خطه در دست احداث است که این مقدار در ۲ سال گذشته ۵۰ کیلومتر بیشتر نبود.
وی با بیان اینکه به جهت افزایش قیمت‌ها، نیاز مند اعتبارات هستیم، افزود: اعتبار خوبی از محل سفر رییس جمهوری به حوزه راه‌سازی استان اختصاص یافته و تلاش می‌شود از سایر ظرفیت‌های قانونی برای جذب و تامین اعتبار لازم برای چهار خطه کردن استفاده شود.نیم.
استاندار اردبیل با اشاره به ظرفیت‌های شمال استان و برنامه های توسعه‌ای در حال اجرا در مغان بیان کرد: با توجه به رشد تولیدات کشاورزی در منطقه در سالجاری و سال آینده ، افزایش تردد حدود ۱۲۰ هزار کامیون در این مسیر برای نقل و انتقال کالاها تسریع در عملیات چهار خطه کردن راه‌های این منطقه را ضروری کرده است .
بهنامجو تشریح کرد: در راه‌ها و جاده‌های استان اردبیل فعالیت‌های گسترده‌ای آغاز شده و در شمال استان نیز جاده پارس‌آباد تا سه‌راهی مشگین شهر به طول ۴۵ کیلومتر با قراردادی بالغ بر ۲۵۰ میلیارد تومان توسط قرارگاه خاتم‌الانبیا (ص) احداث خواهد شد.
محبوب حیدری مدیرکل راه و شهرسازی استان اردبیل هم گفت: برای اجرای پروژه راه سربند(در پارس آباد) به مشگین‌شهر به طول ۱۳۷ کیلومتر ردیف ملی بودجه اختصاص یافته است.
وی با اشاره به مناقصه پروژه افزود: مطالعات کل محور از سه راهی صحرا تا گرمی بیله سوار و پارس آباد تا مشکین شهر انجام شده و به محض مشخص شدن برنده مناقصه پروژه جاده پارس آباد تا سه راهی سربند عملیات اجرایی این مسیر نیز آغاز شود.
عباس جهانگیرزاده نماینده مردم شهرستان‌های پارس‌آباد، اصلاندوز و بیله‌سوار در مجلس شورای اسلامی هم از اجرای طرح احداث جاده ۱۳۰ کیلومتری چهاربانده پارس‌آباد ـ مشگین‌شهر خبر داد و گفت: بر اساس وعده مسوولان این طرح در سال ۱۴۰۰ تکمیل می‌شود.
ابراهیم امامی فرماندار پارس‌آباد مغان هم از توافق بین استاندار اردبیل و فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا سپاه برای اجرای ۴۷ کیلومتر از پروژه چهار بانده محور سربند پارس‌آباد- مشگین‌شهر خبر داد.
به گفته وی ، آسفالت ۷.۵ کیلومتر از فاز دوم پروژه چهار خطه پارس‌آباد - سربند به پایان رسیده و با اجرای ۱.۵ کیلومتر دیگر داخل شهر اسلام‌آباد تا ماه‌های آتی ۱۰ کیلومتر فاز دوم تکمیل خواهد شد.
وی به سرعت گرفتن جابجایی زیرساخت‌ها و حل مشکل پیمانکار فاز اول پروژه چهار خطه پارس‌آباد - سربند نیز اشاره کرد و گفت: بزودی عملیات اجرایی این فاز از چهار خطه محور پارس‌آباد شروع خواهد شد.
او اظهارداشت: در مجموع با توافق صورت پذیرفته استاندار اردبیل با قرارگاه خاتم بیش از ۶۷ کیلومتر از محور ۱۴۳ کیلومتری پارس‌آباد ، مشگین‌شهر اجرایی و بخش بزرگی از مشکلات منطقه مرتفع می‌شود.
ضرورت فرهنگ سازی و افزایش ایمنی برای کاهش حوادث رانندگی در استان اردبیل
با اینکه دولت اقدامات ضربتی برای احداث بزرگراه در استان اردبیل دارد اما تا زمان به نتیجه رسیدن و بهره برداری از جاده های چهارخطه می بایست از طریق فرهنگ سازی در زمینه رعایت دقیق قوانین راهنمایی و رانندگی و نیز افزایش نظارت و اصلاح برخی نواقص جاده ای به کاهش تصادفات و تلفات جاده ای بویژه در شمال استان کمک کرد.
فرزاد قلندری معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اردبیل در این زمینه بر ضرورت هدف‌گذاری کاهش ۱۰ درصدی تصادفات رانندگی در هر سال با هماهنگی دستگاه‌های متولی و برنامه‌ریزی‌های لازم در این استان تاکید کرده و گفت: برای ترویج فرهنگ کنترل و مدیریت ترافیک شهری و جاده‌ای باید از ظرفیت های موجود از جمله ارگان‌های فرهنگی استفاده کرد.
او استفاده از همیاران پلیس در روزهای پیک ترافیکی را یادآور شد و گفت: در روستاها نیز از ظرفیت دهیاری‌ها و شوراهای اسلامی جهت ابلاغ آموزش‌های لازم به راکبان موتور سیکلت و ماشین‌آلات کشاورزی باید استفاده شود.
وی نصب دوربین‌های کنترل در نقاط مشخص از جاده‌ها را جز ضروریات برشمرد و اظهارداشت: نصب دوربین‌های کنترل سرعت در جاده‌ها و بزرگراه‌ها کمک بزرگی به عوامل پلیس راه و کاهش تصادفات می‌کند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار اردبیل گفت: خط‌کشی راه‌های روستایی با هدف گردشگری باید در اولویت قرار بگیرد و همچنین برنامه‌ریزی ویژه برای تعطیلات عید سعید فطر از سوی دستگاه‌های مرتبط تدوین شود.
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان اردبیل هم اولویت نخست این اداره کل را ارتقای سطح ایمنی راه‌های این استان ذکر کرد و افزود: علاوه بر ارتقای سطح ایمنی راه ها، احداث و توسعه راه های روستایی و استفاده بهینه از منابع و نیروی انسانی موجود از دیگر اولویت های اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای استان اردبیل است.
کلیم الله وثوقی با اشاره به اینکه بیش از ۹۰ درصد حمل کالا و مسافر در استان اردبیل از طریق جاده است، بیان کرد: با توجه به اینکه اردبیل یکی از قطب های کشاورزی است نیاز استان به راه و جاده مناسب محسوس بوده و برای همین در سال های اخیر برای توسعه شبکه راه های ارتباطی استان قدم های خوبی برداشته شده است.
وی با بیان اینکه معایب نقاط حادثه خیز جاده‌های اردبیل برطرف می‌شود، اظهار داشت: ۲۵ نقطه حادثه خیز در جاده های استان شناسایی شدند که بیشتر تصادفات جاده ای در این مسیر ها روی میدهد.
وی بیان کرد: از این تعداد معایب ۱۲ نقطه حادثه خیز رفع و اصلاح شده و معایب هشت نقطه در دست اصلاح و معایب مابقی نقاط نیز در صورت تامین اعتبار در آینده نزدیک رفع و اصلاح خواهد شد.
وی اضافه کرد: با برطرف کردن معایب نقاط حادثه خیز و احداث بزرگراه ها در استان می توان میزان تصادفات را در جاده ها کاهش داد.
استان اردبیل استان اردبیل ۱۸۵ کیلومتر بزرگراه، ۷۱۶ کیلومتر راه اصلی، ۷۰۲ کیلومتر راه فرعی و چهار هزار و ۷۳۸ کیلومتر راه روستایی دارد. اردبیل به لحاظ موقعیت جغرافیایی و طبیعی خود و قرار گرفتن در سرزمینی فلاتی شکل با شیب‌های بسیار تندی به زمین‌های کم‌ارتفاع اطراف خود شامل کرانه‌های دریای خزر ، جلگه پست مغان و نیز دشت‌های کم‌ارتفاع استان‌های آذربایجان‌شرقی و زنجان منتهی می‌شود و به همین لحاظ جاده‌های این استان اغلب دارای پیچ‌ها و شیب‌های بسیار تند هستند.
هشت گردنه سخت‌گذر و برف‌گیر به نام‌های حیران ، صایین ، کجل، نقدوز ، الماس ، لنگان ، قره‌آغاج و اسالم در راه‌های ارتباطی این استان قرار دارند.
استان اردبیل ۱۱ شهرستان، ۳۰ بخش، ۷۳ دهستان، ۲۹ شهر و در مجموع هزار و ۸۶۳ روستا و آبادی دارد.
گزارش : سیفعلی موسی زاده