رضا راحت دهمرده روز یکشنبه در گفت‌وگو اختصاصی با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: با وجود سابقه طولانی و قدمت ثبت احوال در سیستان و بلوچستان و صدور اولین شناسنامه در سال ۱۳۰۷ و اجرای طرح‌های مختلف در سال‌های گذشته همچنان افرادی مدعی داشتن تابعیت ایرانی و فاقد شناسنامه در مناطق مختلف این استان هستند.
وی افزود: مطابق دستورالعمل ماده ۴۵ قانون ثبت احوال مصوب۱۳۸۱ شورای عالی ثبت احوال، در بند «الف» آن، اصطلاح فاقدان شناسنامه به کسانی اطلاق می‌شود که مدعی باشند ایرانی هستند و سن آنان بیش از ۱۸ سال بوده و تا زمان مراجعه به ثبت احوال به هر طریق برای آنان سند سجلی تنظیم نشده باشد.
مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان بیان کرد: فاقدان شناسنامه که پدر آنان ایرانی بوده این افراد از منظر قانون کسانی هستند که دارای ۱۸ سال سن و فاقد مدارک سجلی هستند.
وی افزود: با ارائه مدارک هویتی پدر و اثبات نسب با پدر و یا در صورت فوت پدر ارائه گواهی فوت و انحصار وراثت برای آنان در اجرای دستورالعمل اجرایی ماده ۴۵ قانون ثبت احوال پرونده تشکیل و با طی مراحل قانونی و بررسی‌های دستگاه‌های انتظامی و اطلاعاتی و پس از تایید تابعیت از طریق شورای تامین شهرستان برای آنان سند هویتی صادر می‌شود.
دهمرده خاطرنشان کرد: مدعیان تابعیت افرادی بوده که قادر نیستند هیچ‌گونه مدرک هویتی دال بر ایرانی بودن خود ارائه کرده و به صرف سکونت در ایران ادعای تابعیت می‌کنند که همچنین دارای فرزندانی، فاقد شناسنامه بوده و در دستگاه‌های اجرایی، امنیتی و قضایی مدارکی دال بر تابعیت خارجی آن‌ها وجود دارد.
وی افزود: به همین دلیل این افراد که از تعداد قابل ملاحظه‌ای نیز برخوردار هستند از ارائه مدارک مثبت مبنی بر ایرانی بودن ناتوان هستند که از طریق ثبت احوال امکان تشکیل پرونده برای این افراد مقدور نیست.
مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان با اشاره به وضعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با اتباع بیگانه تصریح کرد: متعاقب وقوع جنگ در کشورهای همسایه و مهاجرت غیرقانونی قشر زیادی از این اتباع به ایران و همچنین ازدواج بدون مجوز قانونی از طرف دولت با زنان ایرانی، پس از گذشت چند سال شاهد فرزندان حاصل از این ازدواج‌های شرعی و غیر قانونی بودیم که بدون شناسنامه در استان زندگی می‌کنند.
وی افزود: متاسفانه تعداد این طیف از دسته‌های دیگر بسیار بیشتر بوده و با توجه به تصویب قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی در سال گذشته و تصویب آیین‌نامه اجرایی این قانون از طریق هیات دولت عمده مشکلات این افراد برطرف می‌شود.
دهمرده با اشاره به اینکه افراد فاقد شناسنامه ایرانی بودن خود را چگونه اثبات می‌کنند و در این زمینه چه مستندات و مراحلی نیاز بوده گفت: این افراد باید با استفاده از مستندات لازم نسبی (کپی مدارک شناسایی پدر یا جد پدری و حکم اثبات نسب) به ادارات ثبت احوال مراجعه کرده تا پس از بررسی‌های لازم نسبت به تشکیل پرونده اقدام و تنها با ادعای ایرانی بودن امکان تشکیل پرونده برای این افراد وجود ندارد.
وی تصریح کرد: اگر اقامت و حضور اتباع بیگانه به صورت قانونی در کشور صورت گرفته ولادت فرزند در ثبت احوال به ثبت می‌رسد و به جای شناسنامه، برای آنان گواهی ولادت صادر می‌شود.
مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان بیان کرد: در این حالت فرزند پس از رسیدن به سن ۱۸ سالگی با مراجعه به اداره کل امور اتباع، نسبت به درخواست تابعیت ایرانی اقدام کرده تا پس از طی مراحل قانونی برای وی شناسنامه ایرانی صادر شود.
وی افزود: طبق قانون تعیین تکلیف تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی، ثبت احوال عضوی از اعضای این کارگروه بوده و امکان تشکیل پرونده در ثبت احوال وجود ندارد و این افراد باید در ابتدا از طریق سامانه اداره کل امور اتباع و مهاجرین خارجی به نشانی (www.bafia.ir) اقدام کنندتا پس از طی روند قانونی پرونده برای اقدامات بعدی به ثبت احوال ارسال شود.