به گزارش ایرنا، ۴۳ روز از پاییز امسال (۶ مهر تا ۱۹ آبان) با درگیری نظامیان جمهوری های آذربایجان و ارمنستان بر سر مناطق مورد مناقشه قره باغ همراه بود که سرانجام با میانجیگری روسیه و انتشار بیانیه مشترک پایان یافت و البته باکو توانست بخشی از اراضی مورد اختلاف را پس از دهه ها به خاک خود الحاق کند.
به گفته الهام علی اف رییس جمهوری آذربایجان بسیاری از مناطق آزاد شده از جمله شهرستان‌های " آق‌دام " ، " فضولی " ، "جبرایل " ، "زنگیلان " و " قبادلی " بطور کامل تخریب شده است؛ از این رو وی برای بازسازی گسترده این مناطق علاوه بر شرکت‌های آذربایجانی از فعالان اقتصادی و شرکت‌های کشورهای دوست نیز دعوت به همکاری کرده است.
وزیر خارجه جمهوری آذربایجان نیز در سفر اخیر خود به ایران گفته بود که مرزهای آذربایجان با ایران، مرز دوستی و توسعه است و بر این باور هستیم که احیای این مرزها می تواند پروژه های همکاری جدیدی برای ۲ کشور ایجاد کند.
با این فراخوان فرصت مناسبی برای شرکت های ایرانی بخصوص در استانهای همجوار با جمهوری آذربایجان فراهم شده است تا با بهره گیری از اشتراکات زبانی و فرهنگی، برخورداری از نیروکاری ماهر و متخصص و نیز دانش فنی و مهندسی و تجربه‌های موفق در بازسازی مناطق زلزله زده، در زمینه صدور خدمات فنی و مهندسی در حوزه های ساختمانی و راهسازی، توسعه خطوط مخابراتی، برق و گاز و نیز احداث کارخانجات وابسته به صنایع کشاورزی و توسعه روش های نوین کشاورزی در این زمینه مشارکت داشته باشد.
باید گفت که توانمندی شرکت های ایرانی در صدور خدمات فنی و مهندسی بویژه به حدود ۴۰ کشور جهان بخصوص کشورهای همسایه امری اثبات شده به شمار می رود و پیمانکاران ایرانی در دو دهه اخیر حضور پررنگی در خاورمیانه و حتی آسیای میانه داشته اند که مشارکت در ساخت سد و نیروگاه و همچنین شبکه های برق و نیرو از جمله آن است؛ بر اساس آخرین آمارها، ایران سالانه یک میلیارد دلار صادرات خدمات فنی و مهندسی دارد که به گفته وزیر نیرو ۵۷ درصد آن به صنعت آب و برق اختصاص دارد.
با این رویکرد به سراغ فعالان اقتصادی در استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل رفتیم؛ آنان نیز در گفت و گو با خبرنگاران ایرنا با تاکید بر دانش فنی مهندسان ایرانی و تمایل آنها برای مشارکت در بازسازی مناطق آزاد شده قره باغ، آن را فرصتی برای نزدیکی دو ملت برشمردند.
توان ساخت ۵ هزار واحد مسکونی و ۱۵۰ کیلومتر راه در مناطق آزاده شده
محمدعلی نجاری کهنمویی رییس هیات مدیره انجمن صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی و رییس میز آذربایجان اتاق بازرگانی تبریز توانمندی های شرکت های فنی و مهندسی این استان را بسیار بالا توصیف و اضافه کرد: در حال حاضر تعداد ۴۰ شرکت بزرگ و بین المللی در این استان وجود دارد که به لحاظ کیفیت انجام پروژه های مختلف جزو بهترین ها هستند و طی سال های اخیر در کشورهای همسایه حضور یافته و کارنامه ای درخشان داشته اند.
وی با تاکید بر اینکه باید از شرایط جدید و فرصت به وجود آمده در جمهوری آذربایجان و نیاز این شور برای بازسازی مناطق آزاده شده به بهترین شکل ممکن بهره برداری کرد، افزود: با توجه به ظرفیت ها و توانایی های اقتصادی، تجاری و فنی و مهندسی آذربایجان شرقی می توان با مساعدت دستگاه دیپلماسی و بسترسازی های لازم، نسبت به اعزام شرکت های مختلف فعال در حوزه های راه سازی، ساختمان سازی و مجتمع های مسکونی برای مشارکت در بازسازی مناطق آزاد شده جمهوری آذربایجان اقدام کرد.
نجاری کهنموئی اظهار داشت: تعدادی از شرکت های فنی و مهندسی تبریز در سال های گذشته نیز در حوزه های ساختمان سازی و راه سازی جمهوری آذربایجان و نخجوان نیز مشارکت داشته اند که احداث جاده جلفا - نخجوان و نخجوان- اردوباد و تعدادی مجتمع مسکونی در باکو از جمله دستاوردهای آنهاست.
وی یادآوری کرد: بر همین اساس و با توجه به ظرفیت های شرکت های فنی و مهندسی تبریز، توانایی ساخت تعداد ۵ هزار واحد مسکونی و ۱۵۰ کیلومتر راه در مناطق آزاده شده جمهوری آذربایجان را داریم و برای حضور در این کشور همسایه و دوست در کمترین زمان ممکن آماده هستیم.
دستگاه دیپلماسی زمینه را برای حضور ایران در بازسازی قره‌باغ فراهم کند
پیش شرط توسعه روابط اقتصادی و تجاری میان کشورها، رایزنی‌ها در سطح سیاسی و دیپلماتیک است؛ در این رابطه یونس ژائله رییس اتاق بازرگانی تبریز به ایرنا گفت: بخش خصوصی تبریز آمادگی لازم و کافی برای بازسازی مناطق آزاده شده جمهوری آذربایجان را دارد، اما تحقق آن نیازمند فراهم شدن زمینه توسط دستگاه دیپلماسی کشورمان است.
وی افزود: در حال حاضر شرکت های بسیار مجرب در حوزه های مختلف اعم از ساخت و ساز، فنی و مهندسی، کشاورزی و کشت و صنعت در تبریز وجود دارد که سوابق درخشانی در اجرای طرح های گوناگون کشورهای مختلف و به خصوص همسایه دارند که می توانند با مساعدت و هموارسازی زمینه های حضور توسط دستگاه دیپلماسی، نسبت به بازسازی قره باغ وارد عمل شوند.
وی با اشاره به سابقه ۱۰۰ ساله اتاق بازرگانی تبریز در عرصه اقتصادی ایران، از عضویت ثابت تعداد ۵ هزار نفر از تجار، بازرگانان و تولید کنندگان صنعتی و اقتصادی آذربایجان شرقی در این تشکل خبر داد و اظهار داشت: تبریز در بسیاری از رشته های صنعتی از جمله نفت، پالایش، صنایع پتروشیمی، ماشین آلات صنعتی، موتورسازی و قطعات فولادی جزو قطب های اصلی ایران به شمار می رود.
ژائله ادامه داد: بر همین اساس تبریز جزو مراکز عمده و اصلی تولید صنایع مرتبط با ساختمان سازی به شمار می رود که تولیدات شیشه، سیمان، آجر، صنایع مربوط به سوله سازی، درب و پنجره، کاشی و سرامیک و سایر مصالح ساختمانی آن حتی به کشورهای خارجی نیز صادر می شود.
وی تولیدات مربوط به صنایع ساختمان سازی آذربایجان شرقی و تبریز در تراز استانداردهای جهانی دانست و گفت: در صورتی که شرکت های این منطقه در بازسازی قره باغ حضور و مشارکت داشته باشند، منافع اقتصادی چنین همکاری هایی هم به نفع ایران و هم به نفع آذربایجان خواهد بود.
فعالان اقتصادی آذربایجان‌غربی آمادگی کافی برای مشارکت دارند
حسن انتظار رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ارومیه گفت: فعالان اقتصادی آذربایجان‌غربی آمادگی کافی برای مشارکت در بازسازی منطقه قره‌باغ و توسعه مراودات اقتصادی با جمهوری آذربایجان را دارند و ظرفیت کافی برای بازسازی و مشارکت در توسعه مناطق مختلف جمهوری آذربایجان وجود دارد.
وی با اشاره به قرابت فرهنگی نزدیک مردم جمهوری اسلامی ایران با جمهوری آذربایجان، گفت: این نقطه اشتراک باید بهانه‌ای برای پیشتازی ایران در بحث بازسازی و مراوده اقتصادی با این کشور باشد.
"انتظار" با انتقاد از سهم اندک ایران در بازار جمهوری آذربایجان، اظهار داشت: ایران به عنوان کشوری قدرتمند و دارای ظرفیت باید پیشتاز مراودات اقتصادی در منطقه باشد.
غلامرضا بابایی رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان‌غربی نیز در این ارتباط به ایرنا با اشاره به تولید سالانه بیش از چهار میلیون تن سیمان در این استان گفت: ظرفیت و آمادگی لازم برای تامین نیازهای حوزه ساختمانی جمهوری آذربایجان به ویژه در منطقه قره‌باغ در این استان وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه جمهوری آذربایجان، علاوه بر اینکه بازار مناسبی برای کالاهای صادراتی آذربایجان غربی است، حلقه وصل تجارت به کشورهای آسیایی میانه و اوراسیا به شمار می رود، افزود: تجّار فعال کشور روسیه اغلب اهل جمهوری آذربایجان هستند که بازار تجارت را در دست دارند و می توان از طریق آنها صادرات را به کشورهای دیگر انجام داد.
رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی اضافه کرد: اگر متولیان واردات و ترانزیت کشور جمهوری آذربایجان شرایط مساعد و سهل و روان را در مبادلات تجاری با ایران و شرایط ترانزیتی را در مرزهای خود مهیا کنند، رونق اقتصادی در کالاهای صادراتی ایجاد می‌شود.
بابایی با اشاره به هم مرز بودن آذربایجان غربی با جمهوری خودمختار نخجوان گفت: این امر می تواند ظرفیتی مضاعف برای توسعه مراودات با این منطقه و همچنین جمهوری آذربایجان باشد.
شرکت‌های ایرانی آماده حضور در بازسازی قره‌باغ می‌شوند
حسین پیرموذن رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و جمهوری آذربایجان در این باره به ایرنا گفت: شرکت‌های ایرانی آمادگی آن را دارند تا در بازسازی قره‌باغ حضور داشته باشند و از این رو در حال ساماندهی شرکت‌هایی توانمند برای حضور در بحث بازسازی و حضور اقتصادی در جمهوری آذربایجان هستیم.
وی افزود: می‌توانیم در تمامی زمینه‌های عمرانی، اقتصادی، صنعتی فعالیت‌های مشترکی داشته باشیم؛در مورد بارانداز و شهرک صنعتی مشترک با جمهوری آذربایجان به توافق رسیده‌ایم که پس از کنترل کرونا آنها را عملیاتی می‌کنیم.
پیرموذن افزود: فعالان بخش صنعت، تولید و حتی نظام ساختمانی آمادگی مشارکت در بازسازی قره‌باغ آذربایجان را دارند و در ماه آینده با برگزاری نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و آذربایجان تلاش خواهیم کرد تا زمینه مشارکت ایران را در این حوزه فراهم کنیم.
وی اضافه کرد: ما آمادگی پذیرش پیشنهادات به صورت مکتوب در بازسازی قره‌باغ و همراهی مجموعه‌های تولیدی، اقتصادی، سرمایه‌گذاری و حتی صنعت ساختمان را داریم تا بستر و زمینه این مشارکت و همکاری متقابل فراهم آید.
او بیان کرد: ایران تنها کشوری بود که در دوران کرونا توانست روابط اقتصادی و تجاری خود را با جمهوری آذربایجان حفظ کند، روابط تجاری دو کشور همچنان پررونق است و گمرک‌های بیله‌سوار، آستارا و جلفا در این ایام با افزایش ظرفیت صادراتی مواجه بوده و هم‌اکنون نیز فعالیت در گذرگاه‌های مرزی ۲۴ ساعته است.
پیرموذن با بیان اینکه در سال جاری صادرات از گمرک بیله‌سوار به جمهوری آذربایجان هشت درصد افزایش داشته است، بیان کرد: در همین مدت ترانزیت نیز به این جمهوری از طریق ایران تداوم داشته است.
تجربه صنعت راه و ساختمان ایران برای مشارکت در بازسای قره‌باغ
در بحث بازسازی مناطق آسیب‌دیده از جنگ قره‌باغ بخش راه و ساختمان مهم‌ترین حوزه فعالیت در جمهوری آذربایجان است، هم‌اکنون نیز ساخت راه‌های ارتباطی به مناطق آزاد شده از اشغال آغاز شده و در این راستا و با توسعه فعالیت‌ها در این زمینه شرکت‌های ایرانی با پشتوانه تجربه و توان فنی می‌توانند حضور خوبی در این بخش داشته باشند.
محبوب حیدری مدیرکل راه و شهرسازی استان اردبیل با بیان اینکه این اداره کل و بخش خصوصی آمادگی مشارکت در بازسازی و نوسازی قره‌باغ را دارد، گفت: اگر هماهنگی لازم با مسوولان کشوری صورت بگیرد این توانایی و قابلیت در استان وجود دارد که در بازسازی قره‌باغ مشارکت کند.
فرهاد سبحانی مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان اردبیل هم در این باره گفته است: این نهاد تجربه گران قیمتی در بحث بازسازی و نوسازی ساختمان‌ها و اجرای طرح‌های بازسازی دارد و می‌تواند تجربه خود را در بازسازی مناطق آسیب‌دیده از جنگ قره‌باغ بکار گیرد.
وی افزود: بنیاد مسکن استان اردبیل در بازسازی مناطق زلزله زده و سیل زده کشور کارنامه درخشانی دارد و نیرو ها و تجهیزات فنی مورد نیاز هم در این سازمان وجود دارد که به محض هماهنگی‌های لازم در کشور همسایه فعالیت خود را شروع کند.
از همان زمان آزادسازی مناطق اشغالی جمهوری آذربایجان، در استان اردبیل بحث‌هایی برای استفاده از فرصت بوجود آمده و مشارکت در بازسازی و نیز احیای صنایع و کشاورزی همسایه شمالی ایجاد شد و با توجه به شرایط جدید این فرصت دورنمایی خوبی برای کشور و استان خلق کرده است.
ارژنگ عزیزی، معاون اقتصادی استاندار اردبیل در این باره گفت: بحث بازسازی قره‌باغ در جلسات دولت و بخش خصوصی استان اردبیل در دستور کار قرار گرفته و نمایندگان بخش خصوصی در این باره اعلام آمادگی کرده‌اند و طبق هماهنگی‌های بعمل آمده نظام مهندسی کشاورزی، معدن و ساختمان این توانایی را دارند که در موضوع ورود کرده و تجربه کافی و لازم هم در این زمینه دارند.
عزیزی اضافه کرد: جمهوری آذربایجان استانهای مرزی ایران را در بحث بازسازی قره‌باغ دعوت به همکاری کرده و در صورت موافقت دو طرف بخش خصوصی استان اردبیل با هماهنگی بخش دولتی آماده مشارکت در این زمینه است.
وی افزود: بخش خصوصی توان لازم به لحاظ نیروی انسانی و تجهزات فنی را دارد و هیچ مشکلی هم در این ارتباط وجود ندارد، مهندسان کشاورزی می‌توانند در بحث کشت فرا سرزمینی، مهندسان عمران در بحث راهسازی و ساختمان و مهندسان معدن هم در بحث معدن آماده با طرف آذری مشارکت کنند.
آمادگی در انتقال تجربیات حوزه کشاورزی
قره‌باغ از دیرباز جزو مناطق حاصلخیز از منظر فعالیت های کشاورزی بوده و اقتصاد منطقه نیز بر پایه آن شکل گرفته است؛ از این رو انتظار می‌رود توسعه کشاورزی یکی از محورهای بازسازی مناطق آزاد شده باشد که در این رابطه شهرام محمدی رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی استان اردبیل می گوید: در صورت هماهنگی لازم آماده انتقال تجربیات فنی و کشاورزی به قره‌باغ هستیم.
وی افزود: نزدیک هفت هزار مهندس کشاورزی در استان اردبیل وجود دارد که سه هزار نفر آن در بخش‌های مختلف کشت و زرع ،گلخانه، تولید بذور فعال هستند و آماده‌ایم در بحث تولید بذور ،احداث گلخانه و کشت فراسرزمینی مشارکت فعالی داشته باشیم.
رئیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی استان اردبیل ادامه داد: با توجه به اینکه اراضی قره‌باغ بکر است و سالیان سال کشت و زرع کارشناسی روی این زمین‌ها صورت نگرفته باید مطالعات لازم در جهت استعدادیابی روی این زمین‌ها صورت بگیرد .
محمدی گفت: مهندسان کشاورزی استان اردبیل در بحث‌های کشت و زرع و تولید بذور موفق عمل کرده‌اند و تجربه کافی هم در این زمینه دارند و مطمئن هستم در بحث انتقال تجربیات خدمات فنی و کشاورزی در بازسازی قره‌باغ اعم از باغداری ،گل کاری،احداث گلخانه و کشت فراسرزمینی مشارکت فعالی خواهند داشت.
به هر حال فرصت مناسب اقتصادی برای مشارکت جمهوری اسلامی ایران در بازسازی بخشی از مناطق جمهوری آذربایجان فراهم شده است و ضرورت دارد اقدام‌های اساسی از سوی وزارت خارجه و مجموعه دولت برای فراهم کردن این همکاری با کشور همسایه و نیز استفاده از ظرفیت استانهای مرزی فراهم شود.