به گزارش روز دوشنبه ایرنا به نقل از این وبگاه خبری آمریکایی، «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا مدت هاست که یک اقتدارگرا خوانده میشود و با رهبران مستبد دنیا مقایسه میشود. اما باخت وی به «جو بایدن» رئیس جمهوری منتخب این سوال را مطرح میکند که در دنیای پس از ترامپ چه بر سر اقتدارگرایی و استبداد میآید؟
در پاسخ باید گفت حتی هنگامی که در ۲۰ ژانویه (۱ بهمن) ترامپ از کاخ سفید برود، استبداد در صحنه آمریکا و جهان همچنان قدرتمند باقی میماند و رد پای آن در ایالات متحده پاک نمیشود. زیرا همچنان رهبرانی همچون «نارندرا مودی» نخست وزیر هند و «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه قدرت را در دست دارند.
«مایکل بکر» Michael Becher استادیار علوم سیاسی در دانشگاه «آیای» دانشگاه مادرید در این خصوص به بیزنس اینسایدر گفت: حتی هنگامی که بایدن در ژانویه ۲۰۲۱ (بهمن) روی کار آید، نیروهایی که چهار سال پیش در به قدرت رسیدن ترامپ نقش موثری داشتند همچنان در صحنه حضور دارند و چالشی برای دموکراسی در آمریکا خواهند بود.
وی افزود: اقتدارگرایی موضوع تازهای نیست و جهان مدتهاست شاهد روی کار آمدن و رفتن رهبران استبدادی بیشماری بوده است. بنابراین، اکنون که دوران ریاست جمهوری ترامپ به پایان میرسد، رئیس جمهوری آمریکا در کجای تاریخ طولانی استبداد قرار دارد؟
ترامپ، مردی قدرتمند
«ساراو دات» Saurav Dutt، نویسنده و تحلیلگر سیاسی گفت: «مشخصه اصلی اقتدارگرایان رفتار آنها است و بیشک ترامپ انتظار دارد که افراد فرومایه همچنان از او اطاعت کنند» .
بکر هم در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: «ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود رقبای سیاسیش را با ناسزا گویی تحقیر میکرد و حتی تلویحا خشونت طرفداران خود را تایید میکرد» . وی افزود: «ترامپ در انتخابات اخیر آمریکا یک خط مشی اقتدارگرایانه را در پیش گرفت؛ شیوهای مشابه که در کشورهایی مانند مجارستان هم شاهدش بودیم» .
در موقعیتهای گوناگون نظاره گر بودیم که ترامپ چگونه استبداد را در رفتارهای خود بروز میداد؛ از جمله زمانهایی که رقبای خود را اوباش میخواند و رسانهها را دشمن توصیف کرد. ترامپ حتی در پایان دوره ریاست جمهوری خود حاضر به پذیرش نتایج روشن انتخابات ۲۰۲۰ نیست.
بکر در این خصوص خاطرنشان کرد: «ترامپ همچنان از پذیرش نتایج انتخابات طفره میرود و تلاش میکند با قلدری ادعای تقلب در انتخابات را مطرح کند» .
آمریکا در چهار سال گذشته با فضای سیاسی بسیار داغی روبرو بوده است که موجب گرایشات استبدادی ترامپ و رهبران اقتدارگرایی همچون «ولادیمیر پوتین» (رئیس جمهوری روسیه) و «کیم جونگ اون» (رهبر کره شمالی) شده است. بنابراین آمریکا با رفتن ترامپ شاهد پایان اقتدارگرایی نخواهد بود، هرچند اقدامات ترامپ در مقایسه با دیگر رهبران مستبد بینظیر نیست.
ترامپ در طول دوره ریاست جمهوری خود، با شمار بسیاری از رهبران اقتدارگرا روابط صمیمانه برقرار کرد و به آنها قدرت بخشید و این در حالی است که هرچند رئیس جمهوری کنونی آمریکا به زودی کاخ سفید را ترک میکند اما این رهبران همچنان در قدرت باقی میمانند.
نارندرا مودی را در نظر بگیرید؛ ترامپ و مودی هردو از سیاستهای مشابهی برای هدف قرار دادن و برخورد شدید علیه مسلمانان استفاده کردهاند. ترامپ تنها یک هفته پس از مراسم تحلیف خود در سال ۲۰۱۷، قانون "ممنوعیت ورود مسلمانان" از کشورهای با اکثریت مسلمان را وضع کرد. در اقدامی مشابه، مودی هم سیاست جدید شهروندی را وضع کرده است. طبق این قانون، برای نخستین بار در هند، دین مبنای اعطای تابعیت قرار میگیرد. پس از اعلام این لایحه، مسلمانان به طرز وحشیانهای توسط گروههای مختلف از جمله پلیس و طرفداران حزب بهاراتیا (حزب سیاسی ملی گرا در هند) سرکوب میشوند.
وجه تشابه دیگر مودی و ترامپ این است که هر دوی آنها بدون ارائه مستندات، مهاجران را متجاوزانِ مجرم معرفی کردند.
علاوه بر این، درست همانگونه که ترامپ رسانهها را هدف حمله قرار داده و گزارشهای آنها را "اخبار جعلی" خوانده و روزنامه نگاران را "دشمن مردم" لقب داده است، مودی هم سعی کرده مطبوعات هند را کنترل کند.
یکی دیگر از رهبران اقتدارگرا که ترامپ با وی مقایسه شده است، اردوغان است. رئیس جمهوری ترکیه مانند ترامپ، تلاش کرد با آغاز همه گیری کرونا، تصویری سرسخت از خود به نمایش بگذارد و درست مانند ترامپ در جریان "جنبش جان سیاهان اهمیت دارد" با استفاده از تاکتیکهای بیرحمانه، از نیروی نظامی در برابر اعتراضات مردمی استفاده کند.
دات هم در بخش دیگری از سخنانش در خصوص نقش ترامپ در استبداد و افراط گرایی یادآوری کرد: «با روی کارآمدن ترامپ، پوپولیستهای جناح راست در سراسر جهان سربرافراشتهاند» . وی افزود: «ژائیر بولسونارو» (رئیس جمهوری برزیل) در برزیل، «ویکتور اوربان» (نخست وزیر مجارستان) در مجارستان، پوتین در روسیه، «یاروسلاو کاچینسکی» (رئیس حزب حاکم لهستان) در لهستان و اردوغان در ترکیه همه از سخنان و سیاستهایی پیروی میکنند که از آن طریق برای نابودی هنجارها و ترویج پوپولیسم قومی- ملی استفاده میکنند.
نیروهایی که در به قدرت رساندن ترامپ نقش داشتند، همچنان حضور دارند
واضح است که ترامپ یک تازه وارد در عرصه رهبران اقتدارگرا است. با این حال، این بدان معنا نیست که اقدامات وی هیچ پیامدی نخواهد داشت. وی "دیکتاتور تازه کاری" بود که کاخ سفید را به عنوان خانه نمادین یکی از بزرگترین دموکراسیهای جهان اشغال کرد.
بکر در گفت و گو با اینسایدر خاطرنشان کرد: «در سال ۲۰۱۶، دو قطبی شدن فضای سیاسی آمریکا کمک شایانی به پیروزی ترامپ کرد. در این میان، جمهوریخواهان منتخبی که با قدرت گرفتن ترامپ همراه بودند، هنوز از موقعیت قدرتمندی در مجلس سنا برخوردارند و میتوانند سیاستهای بایدن را محدود کنند. ضمن آنکه این مقامات منتخب حزب جمهوری خواه درمورد انواع تاکتیکهای استبدادی مورد استفاده ترامپ، افراطیتر میشوند» .
«جان دین» مشاور کاخ سفید در زمان ریاست جمهوری نیکسون در گفتگو با لس آنجلس تایمز با اشاره به شباهتهای بسیاری که میان ترامپ و «ریچارد نیکسون» سی و چهارمین رئیس جمهوری آمریکا وجود دارد، گفت: «هر دو آنها ضمن درگیری با رسانهها به تنشهای نژادی دامن زدند و هنگامی که با خطر استیضاح روبرو شدند، تهدید به استفاده از ابزرارهای قدرت کردند» .
مهم نیست چگونه، استبداد همچنان ادامه دارد
دات در مورد تداوم استبداد در آمریکا گفت: «اگرچه ترامپ هرگز مانند رئیس جمهوری فیلیپین خواستار جوخههای قتل نبود و مانند رهبران تایلند به معترضانی که اکثریت مردم را تشکیل میدادند حمله نکرد، اما طی چهار سال گذشته از ریاست جمهوری وی، شاهد افزایش نگران کننده جسارت حاکمان استبدادی بودیم. درواقع تلاشهای ترامپ برای نابودی دموکراسی آمریکایی مسبب صعود «ماتئو سالوینی» در ایتالیا (معاون راست گرای نخست وزیر ایتالیا)، واکنش وحشتناک هیات حاکمه لبنان پس از انفجار بیروت و لایحه شهروندی مودی در هند بود و به طور قطع این جریان اقتدارگرایی به صورت فزایندهای در حال افزایش است. بنابراین با توجه به واقعیتهای دنیای ما، حتی در دوران پساترامپ، اقتدارگرایی ماندنی است.