تهران – ایرنا – جهان در سال ۲۰۲۰ صحنه نافرمانی‌های مدنی و اعتراض‌های گسترده به سیاست‌های حکومتی و تبعیض‌ها در سراسر جهان به ویژه آمریکا و اروپا بود.

به گزارش ایرنا ، تارنمای شبکه فرانس 24 در گزارشی نوشت اگرچه بخشی از این اعتراض ها به موضوعات آشنایی چون آزادی های دموکراتیک، حقوق زنان و عدالت نژادی تعلق داشت، سایر موارد با علل جدیدی مرتبط بود که شیوع ویروس کرونا و خشم مردمی از اعمال قرنطینه های سخت و اجباری شدن زدن ماسک از جمله آن است.

اعتراض مردم اروپا به محدودیت های کرونایی

کشورهای مختلف در تلاش برای مهار موج اول شیوع کووید – ۱۹ در سال ۲۰۲۰، به اعمال قرنطینه های سخت، رعایت فاصله گذاری اجتماعی و اجباری کردن زدن ماسک روی آوردند. این در حالی است که دولت های مختلف مجبور شدند با خشم گروه های مخالف با این راهبردها نیز روبه رو شوند.

در اروپا، آلمان به کانون جنبش ضد قرنطینه تبدیل شد و تجمعات اعتراضی در این کشور، پیر و جوان، افراطیون راستگرا، افراد مشکوک به کووید – ۱۹ و تئوریسین های توطئه را به خیابان ها کشاند.

روز شنبه ۲۹ اوت (۸ شهریور)، اعتراض هایی هماهنگ که برخی به خشونت گرائید، سراسر اروپا را فراگرفت.

حدود ۲ هزار نفر علیه محدودیت های کرونایی در برلین تظاهرات کردند و در لندن نیز ۱۰ هزار نفر گردهم آمدند تا همه گیری را حقه و نیرنگ بنامند.

در پاریس، تجمعات اعتراض در مخالفت با زدن ماسک به راه افتاد و چند صد نفر را به خیابان ها آورد، اما شهرهای بروکسل، دوبلین، مادرید، رم، روتردام و زوریخ صحنه اعتراض های گسترده تری بود و حتی در ایتالیا که کووید – ۱۹ قربانیان زیادی در آن گرفته بود، تجمعات اعتراضی برگزار شد.

معترضان به زدن ماسک، دولت ها را به القای ترس به مردم متهم و ادعا کردند که هیچ توجیه علمی برای اجباری کردن استفاده از ماسک وجود ندارد.

   همچنین در آمریکا به رغم موارد بالای ابتلا به کرونا، مخالفان با اعمال قرنطینه و طرفداران دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور به اعتراض هایی پیوستند که گویای تجاوز به حقوق فردی بود.

اعتراض‌های جهانی علیه بی‌عدالتی نژادی و وحشیگری پلیس

قتل جورج فلوید شهروند سیاهپوست آمریکایی به دست پلیس سفیدپوست این کشور در روز ۲۵ ماه می (۵ خرداد)، موجی از خشم و اعتراض به نژادپرسی در آمریکا و سراسر جهان را به راه انداخت.

آخرین سخنان فلوید تحت عنوان «نمی توانم نفس بکشم»، به نشان اعتراض های ضد نژادپرستی تبدیل شد.

این اولین بار نبود که یک سیاهپوست زیر دست پلیس آمریکا جان می داد و برای نفس کشیدن التماس می کرد.

شعار «نمی توانم نفس بکشم» در مخالفت با نژادپرستی از سال ۲۰۱۴ زمان مرگ «اریک گارنر» باب شد، فردی که برای رهایی از افسر پلیس آمریکا، این عبارات را تکرار می کرد.

این وقایع و موارد دیگر، جنبشی تحت عنوان زندگی سیاهپوستان آمریکا اهمیت دارد و هشتک #BLM را زنده کرد.

در سراسر ایالات متحده، بیش از ۴ هزار و ۷۰۰ تجمع اعتراضی با نشان زندگی سیاهپوستان اهمیت دارد، به نشانه خشم به قتل فلوید برپا شد.

خشم به خشونت پلیس همچنین به خیابان های پاریس کشیده شد، جایی که مرگ فلوید نور تازه ای به ماجرای قتل «آداما ترائوره» جوان ۲۴ ساله سیاهپوستی افکند که در سال ۲۰۱۶ به دست پلیس فرانسه کشته شد.

در ماه ژوئن (خرداد) بیش از ۱۰ هزار نفر در پاریس گردهم آمدند و تجمعات مشابهی نیز در شهرهای مارسی، لیون و لیل فرانسه برگزار شد.

آن سوتر، در شهرهای سیدنی و ملبورن استرالیا نیز مردم به خیابان ها آمدند تا به مرگ بومیان این کشور در بازداشتگاه های پلیس اعتراض کنند.

اعتراض در بلاروس در مخالفت با لوکاشنکو

پس از انتخاب مجدد الکساندر لوکاشنکو در انتخابات ریاست جمهوری بلاروس، اعتراض های گسترده ای سراسر این کشور را فرا گرفت و زنان سهم بالایی در آن داشتند.

گروه مخالف دولت بلاروس و حامیانشان خواستار استعفای لوکاشنکو شدند و انتخابات را متقلبانه خواندند.

به رغم تحریم های اتحادیه اروپا و درخواست های بین المللی از بلاروس برای برقراری دموکراسی، تغییرات اندکی در این کشور مشاهده شد.

گفته می شود که از زمان آغاز اعتراض های مردمی در بلاروس، بیش از ۳۰ هزار نفر بازداشت شدند.

مکرون خشم و نفرت را رقم زد

انتشار کاریکاتورهای موهن ضد اسلامی در فرانسه و محکوم کردن افراط گرایی اسلامی از سوی امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه در ماه اکتبر (آبان)، صدای اعتراض مسلمانان را درآورد.

«ساموئل پتی» معلمی بود که کاریکاتورهای موهن به ساحت مقدس پیامبر اسلام (ص) را در کلاس درس به دانش آموزان نشان داد، امری که منجر به قتل او به دست یک اسلامگرای چچنی شد. مکرون نیز از پتی به عنوان قهرمان یاد کرد و گفت حق انتشار کاریکاتور را محفوظ می دارد.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه خواستار تحریم کالاهای فرانسوی شد و سلامت عقلی مکرون را زیر سوال برد.

با برپایی تظاهرات هایی در پاکستان، لبنان، قلمروهای فلسطینی، افغانستان و دیگر بخش های جهان اسلام، آدمک های مکرون و پرچم فرانسه به آتش کشیده شد.

اعتراض به خشونت پلیس در نیجریه

برای تقریبا دو هفته در ماه اکتبر (آبان)، هزاران جوان نیجریه ای خشمگین خواستار پایان دادن به خشونت پلیس و تخلفات حقوق بشری با برچیده شدن یکی از مخوف ترین بخش های پلیس این کشور شدند.

این بخش که جوخه ویژه ضد سرقت نام دارد، در سال ۱۹۹۲ در لاگوس تاسیس شد تا به جانیان مسلح مبارزه کند، اما بعدها به تخلفات شدید حقوق بشری متهم شد و قربانیان ادعا کردند که ماموران این جوخه به طور معمول به قتل های فراقانونی، ناپدیدشدگی اجباری، شکنجه و آدم ربایی مبادرت می کنند.

اعتراض به عملکرد این جوخه از سال ۲۰۱۷ آغاز شد، اما با راه اندازی هشتک #EndSARS در شبکه های اجتماعی، از حمایت گسترده تری برخوردار و به ۲۱ شهر در سراسر نیجریه کشیده شد.

براساس اعلام سازمان عفو بین الملل، این جوخه تنها دلیل نگرانی در نیجریه نیست، بلکه پلیس این کشور نیز مسئول صدها مورد قتل فراقونی و ناپدیدشدگی افراد است.

دفاع از حقوق زنان و سرکوب سقط جنین

اگرچه در کشورهای بسیاری برای برخورداری از حق سقط جنین مبارزات زیادی شده، این مساله در ماه اکتبر سال جاری با مخالفت هایی در لهستان همراه شد، زمانی که یک دادگاه عالی در این کشور سقط جنین را غیرقانونی دانست و یکی از معدود دلایل انونی برای سقط جنین در این کشور کاملا کاتولیک را حذف کرد.

حزب راستگرای قانون و عدالت لهستان پیشنهاد تغییراتی قانونی را ارائه داد که تقریبا ممنوعیت کامل سقط جنین را اعمال می کند.

دهها هزار مرد و زن در مخالفت با این تغییرات و همچنین به نشانه نافرمانی با محدودیت برگزاری تجمعات برای جلوگیری از شیوع کرونا به خیابان ها آمدند.

اعتراض های ضد سقط جنین در لهستان، بزرگترین اعتراض ها طی ده ها بود که از سال های ۱۹۸۰ موعد برپایی جنبش همبستگی که منجر به فروپاشی دولت شوروی شد، مشاهده نشده بود.

اگرچه رای نهایی دادگاه در لهستان هنوز صادر نشده، زنان در آرژانتین به پیروزی در این زمینه دست یافتند به طوری قانونگذاران این کشور طرح قانونی سقط جنین حمایت کردند و این طرح باید برای تصویب نهایی به سنا رود.

انتخاباتی بحث‌برانگیز در آمریکا

بلافاصله پس از انتخابات ریاست جمهوری ۳ نوامبر (۱۳ آبان) آمریکا مشخص شد که این انتخابات در صندوق های رای گیری و در خیابان ها به مناقشه کشیده می شود.

طرفداران دونالد ترامپ نامزد جمهوریخواهان با تجمع در مقابل مراکز اخذ رای در چند شهر خواستار توقف شمار و دزدیدن آرا شدند و در مقابل هواداران جو بایدن نامزد دموکرات ها شمارش همه آرا را خواستار شدند.

روز ۱۴ نوامبر (۲۴ آبان) اعتراض های پس از انتخابات به اوج رسید. در جریان یکی از این تجمعات که تنها چند بلوک دورتر از کاخ سفید برگزار شد، هزاران تن از طرفداران و مخالفان ترامپ به نزاع پرداختند و پلیس ضد شورش نیز برای متفرق کردن جمعیت از گاز اشک آور استفاده کرد.

رئیس جمهوری آمریکا از پذیرش شکست خودداری کرد حتی با وجودی که کالج الکترال این کشور در روز ۱۴ دسامبر (۲۴ آذر) پیروزی بایدن را نهایی کرد.

اعتراض گسترده در فرانسه در مخالفت با لایحه امنیت جامع

تصویب قانون جدید امنیتی در فرانسه که حق انتشار تصاویر پلیس در فضای مجازی را محدود می کند، اعتراض های گسترده را در پاریس و شهرهای دیگر به راه انداخت.

متخلفان از این قانون به یک سال زندان و پرداخت ۵۳ هزار دلار جریمه نقدی محکوم می شوند.

دولت فرانسه اعلام کرد که این طرح با هدف محافظت از پلیس در برابر اقدام تلافی جویانه ارائه شده است. اما منتقدان هشدار دادند که این طرح، حق مستند کردن سورفتار پلیس را کاهش می دهد و امکان تهیه گزارش از اقدامات پلیس به ویژه در تجمعات را از خبرنگاران می گیرد.

گزارشگران بدون مرز، بخش فرانسوی عفو بین الملل و اتحادیه روزنامه نگاران خواستار لغو این طرح شدند.

کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل و دادستان حقوق بشر فرانسه نیز نسبت به این طرح ابراز نگرانی کردند و گفتند که این طرح قانونی، حقوق مدنی اساسی را تهدید می کند.