در ماه های نخست شیوع ویروس کرونا، به دلیل آگاهی کم یا به روز نبودن اطلاعات، ترس و نگرانی از بارداری و فرزندآوری دوچندان بود که این اضطراب ها در فرزندآوری تردید و خلل ایجاد کرده بود.
اکنون که همه‌گیری ویروس هزارچهره به تولد یکسالگی خود در کشور و استان کرمانشاه نزدیک می‌شود، اطلاعات و تجارب از نحوه مراقبت ها برای فرزندآوری در شرایط کرونایی نیز بالا رفته است.
مادران باردار باید بدانند با انجام اقدام های ساده همانند رعایت فاصله گذاری اجتماعی و خودقرنطینه ای می توانند تا میزان بالایی از خود در برابر کرونا محافظت کنند و از نگرانی هایشان برای دستیابی به آرزوهای شیرین بکاهند.
۱۰۰ درصد مادران باردار از نظر ابتلا به ویروس کرونا از سوی مرکز بهداشت استان کرمانشاه مورد غربالگری قرار می گیرند و از همان ماه های نخستین همه گیری، کارشناسان حوزه سلامت مادران از طریق ویدئو کنفرانس در خصوص اهمیت موضوع کرونا در مادران باردار و چگونگی انجام برنامه ها در شرایط فعلی مورد آموزش قرار گرفتند.
در صورتی که مادر به ویروس کرونا مشکوک باشد پس از مشورت با ماماهای مستقر در پایگاه های بهداشتی، برای انجام تست «پی. سی. آر» رهنمون می شود که در صورت مثبت بودن تست باید ۱۴ روز قرنطینه برود که پس از بهبودی به زندگی عادی باز می گردد.
زنان باردار در دوران قرنطینه توسط مامای مرکز کنترل می شوند و داروهای موردنیاز توسط متخصص عفونی برای آنان تجویز می شود و در صورت نیاز به بیمارستان اعزام می شوند.
کنترل و معاینه مستمر پایگاه های بهداشتی از مادران باردار
«لیدا» زن ۳۰ساله کرمانشاهی که نخستین بارداری خود را در روزهای کرونایی تجربه می کند، به خبرنگار ایرنا گفت: نگرانی ها برای به دنیا آوردن فرزندی سالم آنقدر در من زیاد بود که نشانه های افسردگی در من ظاهر شده بود.
وی به نقش حمایتی مراکز و پایگاه های بهداشتی در کاهش نگرانی، کنترل و مصون ماندن از این ویروس اشاره کرد و گفت: بارها اتفاق افتاده که فراموش کرده ام برای کنترل ماهانه به مراکز بهداشتی مراجعه کنم با این حال همواره از سوی پایگاه بهداشتی محل سکونتم با من تماس گرفته می شود و از من برای کنترل و معاینه وضعیت جسمانی دعوت می شود.
لیدا به لزوم تزریق رایگان واکسن کرونا در پایگاه های بهداشتی اشاره کرد و گفت: در شرایطی که حضور در مطب های پزشکان متخصص معطلی بسیار دارد و ازدحام در این مراکز آن هم در شرایط همه گیری کرونا نگرانی ها را دوچندان می کند مراجعه به پایگاه های بهداشتی در کاهش بسیاری از دلهره ها برای فرزندآوری موثر است.
«نازنین حسینی» زن باردار دیگری است که تا یک ماه آینده فرزند خود را به آغوش خواهد کشید.
وی به ایرنا، گفت: بسیاری از مادران باردار از رفتن به پایگاه سلامت و یا پزشک متخصص برای انجام مراقبت های بارداری در زمان شیوع ویروس کرونا می‌ترسند و با ماندن در خانه و رعایت فاصله‌گیری اجتماعی احتیاط می‌کنند.
حسینی ادامه داد: طبیعی به نظر می رسد که اگر زنان باردار نسبت به افراد جامعه، اضطراب بیشتری در روزهای کرونایی را تجربه کنند و این احساس باعث خودمراقبتی های بیشتر می شود ولی اگر از سطح معمول (نرمال) فراتر رود بی شک سیستم ایمنی مادر را برای ابتلا به این ویروس ضعیف خواهد کرد.
این مادر کرمانشاهی ادامه داد: مادران باردار می توانند تمام سوالاتی که مربوط به سلامتی بارداری، زایمان و ابتلا به ویروس کرونا است از متخصص زنان و مامای پایگاه سلامت خود بپرسند. بنابراین اگر رابطه راحتی با پزشک زنان یا ماما داشته باشند، می‌توانند پاسخ همه سوالات و نگرانی‌های آنها را بدهند همانگونه که من نیز به عنوان یک زن باردار همین کار را انجام می دهم.
۱۵۹ مادر باردار کرمانشاهی به دلیل کرونا در بیمارستان ها بستری شدند
مسوول دفتر مامایی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در گفت وگو با ایرنا گفت: از ابتدای شیوع ویروس کرونا تاکنون ۱۵۹ مادر باردار به دلیل تشخیص ابتلا به این ویروس در بیمارستان های استان بستری شدند.
شیوا کاظمی افزود: مادران باردار به دلیل اینکه سیستم ایمنی ضعیف تری نسبت به بقیه افراد دارند بیشتر از بقیه در معرض خطر ابتلا به بیماری کووید ۱۹ هستند و زمانی که مبتلا می‌شوند معمولا نوع شدیدتری از این بیماری را تجربه می‌کنند.
کاظمی گفت: اوایل پاییز سال جاری طرح واکسیناسیون مادران باردار را با واکسن آنفلوانزا در استان انجام دادیم که در پیشگیری از ابتلای آنها به آنفلوانزا و حتی کرونا بسیار موثر بود.
وی افزود: بهترین راه برای جلوگیری از ابتلای مادران باردار به ویروس کرونا، خارج نشدن غیرضروری از منزل، حضور نیافتن در تجمع ها و مهمانی ها و همچنین رعایت فاصله اجتماعی است زیرا با توجه به مکانیسم بدن آنها در دوران بارداری و ضعیف شدن سیستم ایمنی آنها بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند.
کاظمی در خصوص داروهای مورد استفاده برای مادران باردار مبتلا شده به کرونا، گفت: برای درمان این افراد می توانیم از همان داروهایی که برای افراد عادی مبتلا به کرونا تجویز می شود اما با دوز پایین تر استفاده کنیم و درمان هایی که برای افراد عادی مبتلا به کرونا در مراکز درمانی در حال انجام است برای مادران باردار هم به همین صورت اقدام می شود.
وی با تاکید بر اینکه ویروس کرونا قدرت ایجاد لخته در عروق قلبی و مغزی را دارد، گفت: باتوجه به اینکه بارداری تشدید کننده ایجاد لخته است بنابراین اگر مادر بارداری به کرونا مبتلا بشود بایدداروی ضد انعقاد هم دریافت کند و یکی از داروهایی که قطعا در بیمارستان ها یا حتی درمان های سرپایی برای مادران باردار تجویز می شود، داروهای ضد انعقاد است تا مادری که بر اثر بارداری بدن وی مستعد ایجاد لخته است به دلیل ابتلا به کرونا این معضل برای او تشدید نشود و خطر جدی برای او ایجاد نکند.
مسوول دفتر مامایی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در مورد انتقال ویروس کرونا از مادر به جنین گفت: تاکنون هر چه مطالعه و بررسی در این مورد انجام شده، نشان می دهد امکان انتقال ویروس کرونا از مادر به جنین از طریق جفت و بند ناف یا به عبارتی انتقال عمودی وجود ندارد.
وی ادامه داد: اما مواردی مشاهده شده که مادر علایمی از کرونا نداشته اما نوزاد وی که به دنیا آمده دارای علایمی بوده است که بعد از آزمایش مشخص می شد که تست نوزاد مثبت است و احتمال این داده می شد چون قدرت سرایت این ویروس بسیار زیاد است بلافاصله پس از به دنیا آمدن احتمالا از طریق مادر که علایمی نداشته و شاید ناقل بوده یا به دلیل قرارگیری در محیط بیمارستان یا پرسنل آن به این ویروس مبتلا شده است.
با شیر دادن، ویروس به نوزاد منتقل نمی شود
کاظمی در مورد انتقال ویروس از مادر به نوزاد از طریق شیردهی گفت: براساس آخرین دستورالعمل های صادر شده، مادران مبتلا به کرونا اجازه شیردهی به نوزاد خود را دارند اما با رعایت این نکته که فقط در حد شیردادن معمولی با نوزاد خود در تماس باشند و در موقع شیردهی هم توصیه می شود که حتما سینه ها شسته شود و مادر از ماسک و دستکش استفاده کند و رعایت نکات بهداشتی و استفاده از ماسک و دستکش هم برای مادران مبتلا به کرونا که بدون علامت هستند نیز توصیه می شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه هم در گفت و گو با ایرنا، اظهار داشت: اقدامات بسیار خوبی در زمان همه گیری ویروس کرونا به منظور حفظ سلامتی مادران باردار در حوزه بهداشت در استان انجام شده است.
دکتر «ابراهیم شکیبا» افزود: اگر زنان باردار به ویروس کرونا مبتلا شوند باید مراقبت‌های ویژه‌ای را برای قبل، بعد و همچنین حین بارداری آنها در نظر گرفت و نوزاد این مادران نیز باید با حساسیت بیشتر و بالاتری نگهداری شوند تا بهبودی کامل حاصل شود.
وی تاکید کرد، زنان باردار از جمله گروه‌های پرخطر در دوران همه‌گیری کرونا محسوب می‌شوند و نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند.
شکیبا در پاسخ به این سوال که چه اقدام هایی برای کنترل و مراقبت از زنان باردار انجام می شود، افزود: برگزاری برنامه آنکالی کارشناسان ستادی سلامت مادران بهداشت و درمان و رابطان بارداری های پرخطر بیمارستان ها به طور ۲۴ ساعته، تشکیل پویش مبارزه با کرونا در مادران باردار با حضور تمام کارشناسان ستادی بهداشت و درمان و رابطان بارداری های پرخطر در بیمارستان های بخش خصوصی و دولتی از مهمترین اقدامات انجام شده است.
این مسوول افزود: همچنین نوبت دهی دریافت مراقبت های بارداری به مادران باردار به منظور جلوگیری از حضور غیرضروری و شلوغی مراکز یا پایگاه ها و ارایه آموزش پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا و خودداری از خروج غیرضروری از منزل به مادران باردار، انجام غربالگری مادران باردار از نظر علایم ویروس کرونا طبق پروتکل های کشوری از دیگر اقدامات انجام شده در راستای حفظ سلامت مادران باردار است.
شکیبا ادامه داد: در این مدت نتایج برخی از خدماتی که نیاز به حضور مادر در پایگاه بهداشتی یا خانه بهداشت را ندارد مانند آزمایش ها و سونوگرافی به صورت تلفنی پیگیری شده است.
این مسوول از پیگیری ها برای انجام دادن و دریافت گزارش آزمایش پی. سی. آر مادران باردار مشکوک به بیماری کووید۱۹، پیگیری روزانه وضعیت مادران باردار مبتلا به بیماری ویروس کرونا تا بهبودی آنان به عنوان دیگر اقدام ها یاد کرد.
گزارش از: زهره کریم زاده