به گزارش روز سه شنبه ایرنا، اوراسیا تایمز افزود: در هفته های اخیر با برگزاری اولین نشست سه جانبه هند و ایران و ازبکستان درباره پروژه استراتژیک توسعه بندر چابهار ، علاقمندی به اجرای این طرح احیا شده است.
این پایگاه خبری به نقل از یک دیپلمات سابق گزارش داد: با احتمال لغو تحریمهای ضدایرانی در دولت جدید آمریکا، هند کار روی پروژه چابهار را شتاب بخشیده است. کارشناسان می‌گویند که با تغییر دولت در آمریکا انتظار می رود پروژه چابهار شاهد تحرکات و اقدامات زیادی باشد.
سه کشور مزبور درباره بهره برداری از این بندر برای تجارت و مقاصد ترانزیتی و ارتقای اتصال منطقه ای بحث و گفتگو کردند. کارشناسان اعتقاد دارند که احیای مذاکرات هند و ازبکستان با ایران درباره چابهار در ارتباط با گزارشهایی انجام می شود مبنی بر اینکه جو بایدن رئیس جمهور منتخب آمریکا در حال بررسی تعامل دوباره با ایران درباره موضوع هسته ای است.
"پونچوک استوبدان" سفیر سابق هند در کشورهای آسیای مرکزی به اوراسیا تایمز گفت با توجه به اینکه ترامپ در حال کنار رفتن از قدرت است، تحریمهای ایران برداشته و چابهار بار دیگر گشوده خواهد شد.
وی افزود: تحریمهای ضد ایرانی احتمالا برداشته خواهند شد زیرا مذاکرات هسته ای در حال آغاز مجدد است و این مساله چشم انداز فعالیت روی چابهار را می گشاید و به همین علت ازبکستان و سایرین هم در حال نشان دادن علاقمندی خود هستند.
سه کشور هند، ایران و ازبکستان مطابق پیشنهاد دهلی نو در حاشیه "اجلاس بین المللی دریایی" که قرار است ژانویه ۲۰۲۱ برگزار شود، "روز چابهار" را برگزار خواهند کرد.
پیش از نشست سه جانبه یاد شده، نارندرا مودی نخست وزیر هند و شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان روز ۱۱ دسامبر در یک اجلاس مجازی شرکت کردند و ازبکستان در جریان این اجلاس علاقه وافر خود به بندر چابهار را ابراز داشت.
روز ۱۵ دسامبر هم شهرام آدم نژاد معاون وزیر راه و شهرسازی ایران و دهقانوف معاون وزیر حمل و نقل ازبکستان در یک نشست مجازی درباره اجرای راهبردهای ترانزیتی بین دو کشور از مبداء و به مقصد هند و سایر کشورهای ثالث از مسیر بندر چابهار بحث و گفتگو کردند.
"ایاز وانی" تحلیلگر موسسه "او آر اف" در این خصوص گفت: در حالی که چابهار می‌تواند دروازه ورود هند به آسیای مرکزی و قفقاز باشد، این بندر همچنین فرصتی برای ازبکستان به منظور متنوع سازی بازارهای صادرات نفت و گاز این کشور است.
با وجود تحریم های آمریکا، هند از تحریم ها معاف شد و به سرمایه‌گذاری در چابهار ادامه داد و اهمیت چابهار برای هند را می توان از بودجه تخصیصی به این موضوع درک کرد که در سال ۲۱-۲۰۲۰ به یک هزار میلیون روپیه افزایش یافته است، درحالی که در سال پیش از آن ۴۵۰ میلیون روپیه بود.
پیش از این در سال جاری میلادی گمانه زنی هایی مطرح شد که قرارداد بالقوه ۴۰۰ میلیارد دلاری تجاری و نظامی بین چین و ایران ممکن است بر روابط هند با ایران تاثیر بگذارد. همچنین گزارشهایی مطرح شد حاکی از اینکه ایران هند را از پروژه خط آهن چابهار – زاهدان به علت کمبود اعتبارات کنار گذاشته است. اما هر دو طرف این گزارشها را تکذیب کردند. "وی مورالیداران" وزیر مشاور در امور خارجی هند در ماه سپتامبر (شهریور) درباره تاثیر احتمالی مشارکت ایران و چین گفت: روابط ما با ایران زمینه های خود را دارد و مستقل از روابط ایران با کشورهای ثالث است.
اما استوبدان می گوید که ایرانی ها کاملا از هند دلسرد شدند و تصمیم گرفتند به سمت چین حرکت کنند.
اکنون به نظر می رسد که ایران از فعالیت هند در چابهار خوشحال است. در جریان مذاکرات دوجانبه اخیر بین ایران و ازبکستان یک مقام ایرانی حضور سرمایه گذاران هندی در چابهار را مورد تاکید قرار داد.
خسرو سرایی مدیرکل ترانزیت، لجستیک و توافق‌نامه‌های بین‌المللی سازمان بنادر و دریانوردی ایران ضمن اشاره به تجربه خوب هندی ها در جذب کشتی و کالا به بندر چابهار، از مقامات حمل و نقلی ازبکستان دعوت کرد که از تاسیسات ایجاد شده در چابهار دیدن و استفاده کنند.
سرایی گفت: بندر چابهار با قرار گرفتن در منطقه استراتژیک و خارج از تنگه هرمز، به آب‌های آزاد عمیق دسترسی دارد.
وی با اشاره به پیشرفت‌های صورت گرفته در بندر چابهار و حضور سرمایه‌گذاران هندی، خاطرنشان کرد: طی ۲۲ ماه گذشته، ۷۲ فروند کشتی کانتینری، ۲۰ فروند کشتی جنرال کارگو، ۳ فروند کشتی دام و یک فروند کشتی باری در بندر چابهار پذیرش شد که این عدد حاکی از رونق بندر چابهار و افزایش حجم عملیات است.
مورالیداران در پارلمان هند گفته بود که شرکت هندی "ایندیا پورتس گلوبال" در دسامبر ۲۰۱۸ مسئولیت عملیات بهره برداری از این بندر را به دست گرفت و از آن زمان تا کنون ۱.۲ میلیون تن محموله باری و حدود ۸ هزار و ۲۰۰ کانتینر را هندل کرده است.
"آ ک پاشا" استاد امور بین المللی در دانشگاه جواهر لعل نهرو نیز گفت که هند بطور مداوم در تلاش است تا کشورهایی مانند قرقیزستان، تاجیکستان و قزاقستان را هم وارد این پروژه کند.
پاشا افزود: در دولت ترامپ، هند اجازه داشت کالاهایی را از طریق چابهار به افغانستان انتقال دهد اما این معافیت اجازه انتقال کالا به آسیای مرکزی از طریق ایران را نمی داد. آمریکا توسعه چابهار توسط هند را مشمول تحریم نکرد زیرا این اقدام می توانست در توسعه کشور جنگزده افغانستان نقش داشته باشد.
ایران که دیگر هراسی از تحریمها ندارد، اعلام کرده است که در قالب مزایا برای سرمایه گذاری در این بندر برای ترانزیت کالا ۵۰ درصد تخفیف و معافیت مالیاتی ۲۵ ساله و انتقال آزادانه پول در خارج را ارائه می دهد.