به گزارش ایرنا، احیای دریاچه ارومیه نخستین وعده حجت الاسلام دکتر حسن روحانی رییس جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۲ بود که در سریع ترین زمان ممکن، اقدامات اجرایی آن آغاز شد.
در کنار تمهید برای کاهش میزان مصرف در حوضه و همچنین افزایش ورودی آب به دریاچه ارومیه از رودخانه های اقماری، یکی از مهمترین برنامه ریزی ها، انتقال آب حوضه به حوضه برای احیای دریاچه بود که در این راستا، احداث سد کانی سیب در جنوب آذربایجان غربی در دستور کار قرار گرفت.
این سد که ظرفیت ۲۲۰ میلیون مترمکعبی دارد و سالانه می تواند بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب آب را مدیریت کند، مبدا ۶۰۰ میلیون مترمکعب آبی است که سالانه برای احیای دریاچه ارومیه از طریق تونل و کانال چند ده کیلومتری به بستر دریاچه وارد خواهد شد.
امروز، با افتتاح این سد، نخستین گام برای انتقال این آب به دریاچه ارومیه برداشته شد تا در ماه های آتی نیز با افتتاح کانال و تونل انتقال آب، زمینه احیای دریاچه فراهم شود.
احیای دریاچه ارومیه از کارهای بزرگ و تاریخی ایران است
رییس جمهوری اسلامی ایران در آیین افتتاح این سد، با بیان اینکه کاری که دولت یازدهم و دوازدهم درباره محیط زیست در منطقه شمال غرب کشور انجام داد از کارهای بزرگ و تاریخی ایران است، گفت: امیدوارم تلاش‌ها در این زمینه به ثمر برسد تا بتوانیم اوایل سال آینده احیای دریاچه ارومیه را جشن بگیریم.
حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی اظهار داشت: احیای دریاچه ارومیه یکی از وعده‌های اولیه دولت یازدهم مردم آذربایجان غربی و شرقی و کل منطقه شمال غرب کشور بود. چون زندگی مردم شمال غرب وابسته به دریاچه ارومیه است.
وی اضافه کرد: اگر ما دریاچه ارومیه را رها می‌کردیم، در سال ۹۶ این دریاچه به طور کامل خشک می‌شد و در سال ۹۷ زندگی را در منطقه شمال غرب کشور تمام می‌کرد و همه مردم ناچار به مهاجرت می‌شدند. مخصوصاً در آذربایجان شرقی و تبریز به دلیل طوفان شن و نمک هیچ کس نمی‌توانست زندگی کند و هم مزارع و هم زندگی انسان‌ها را نابود می‌کرد.
وی با بیان اینکه این طرح برای ما مهم است، از اقدامات و تلاش‌های مهندسین برای اتمام آن سد کانی سیب و همچنین اقدامات برای اتمام تونل مهم ۳۵ و نیم کیلومتری قدردانی کرد.
تاکنون ۶ میلیارد و ۱۳۳میلیون مترمکعب آب به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی شده است
وزیر نیرو نیز در این آیین با بیان اینکه وظیفه ما به عنوان وزارت نیرو در ستاد احیای دریاچه ارومیه رها سازی آب از سازه های آبی است، گفت: تاکنون ۶ میلیارد و ۱۳۳میلیون مترمکعب آب رهاسازی شده است برای تامین حق آبه زیست محیطی دریاچه البته مصارف کشاورزی سالی ۸ درصد به روش های مناسب کاهش یافته است.
رضا اردکانیان با اشاره به اینکه سد کانی سیب نیز در راستای افزایش ورودی آب به دریاچه ارومیه ساخته شده، ادامه داد: سد کانی سیب سد بزرگ و مهمی است ۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری برای این سد صورت گرفته است.
به گفته وی، این سد توانایی دارد ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب تنظیم شده را در طول سال به دریاچه ارومیه واریز کند که البته قدرت تنظیم آن بیش از ۷۰۰ میلیون متر مکعب است.
اردکانیان افزود: خوب است مردم در باره دریاچه ارومیه بدانند در ۲۰ سال بین سال های ۱۳۷۴ تا ۱۳۹۳ با وجود بارش های متنوعی که بود هرساله ۴۰ سانتیمتر به طور متوسط افت طراز دریاچه را داشتیم.
وزیر نیرو اظهار کرد: اگر آن روند ادامه می یافت و درمان شروع نمی شد دریاچه سال ۱۳۹۶ خشک شده بود.
وی ادامه داد: بر اثر فعالیت هایی که در فاصله سال های ۹۳ که شروع آن ۹۲ بود تاکنون صورت گرفته اکنون ۷۱ سانتیمتر افزایش تراز دریاچه محقق شده است به این معنا که ۷۵۰ کیلومتر مربع وسعت دریاچه افزوده شده است.
اردکانیان افزود: حجم آب دریاچه نیز از یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب به بیش از سه میلیارد و ۳۰۰ میلیون متر مکعب رسیده است یعنی بیش از دو برابر شده است.
وی به ساخت تصفیه خانه های فاضلاب اشاره کرد که پساب آنها به دریاچه واریز می شود که ۲ تصفیه خانه تا پایان این دولت در ارومیه و تبریز به ثمر خواهد رسید.
اردکانیان با بیان اینکه سد هایی نیز ساخته شده که از جمله آنها سد سیلوه و چپرآباد برای انتقال آب از حوضه آبریز مجاور است، افزود: همچنین از حفر چاه های غیر مجاز نیز جلوگیری شده است.
۳۴ از ۳۵.۵ کیلومتر تونل انتقال آب به دریاچه ارومیه حفاری شد
معاون آب و آبفای وزیر نیرو نیز در این آیین گفت: تاکنون ۳۴ کیلومتر از تونل ۳۵.۵ کیلومتری انتقال آب از کانی سیب به دریاچه ارومیه حفاری شده و با حل مشکل در ۱.۵ کیلومتر باقی مانده، احتمال افتتاح این تونل در اوایل سال آینده وجود دارد.
قاسم تقی زاده خامسی افزود: در این ۱.۵ کیلومتر باقی مانده، معضل تولید آب، دستگاه های حفار را با مشکل مواجه کرده که با حفر ۱۰ حلقه چاه به عمق ۱۰۰ و ۱۲۰ متر، در صدد حل مشکل برآمده ایم.
وی اضافه کرد: همه ظرفیت تخصصی و تجربیات را برای حل این مشکل به کار گرفته ایم و پیش بینی می‌کنیم که با ۵۰۰ متر پیش روی، این مشکل رفع شود.
معاون آب و آبفای وزیر نیرو ادامه داد: هم اینک، یکی از دستگاه های حفار با اتمام ماموریت، از تونل خارج شده و روند عملیات با یک حفار دیگر ادامه دارد.
تقی زاده خامسی در خصوص سد کانی سیب پیرانشهر نیز بیان کرد: این سد به عنوان مهمترین منبع تامین آب پایدار در راستای احیای دریاچه ارومیه بوده و سالانه ۶۰۰ میلیون مترمکعب از این سد در اختیار این دریاچه قرار می‌گیرد.
وی گفت: این سد، یکی از طرح‌های مهم برای احیای دریاچه ارومیه بوده و علاوه بر ماموریت احیای دریاچه، این سد برای منطقه پیرانشهر در جنوب آذربایجان غربی نیز بسیار مفید است به طوری که از آب آن در راستای تامین آب پایدار کشاورزی و توسعه گردشگری و اشتغال ناشی از آن استفاده خواهد شد.
وی افزود: برای اجرای سد کانی سیب در منطقه پیرانشهر در جنوب غربی آذربایجان غربی، پنج هزار میلیارد ریال توسط دولت تدبیر و امید هزینه شده است.
شهرستان مرزی پیرانشهر در ۱۵۰ کیلومتری مرکز استان و هم مرز با کشور عراق قرار دارد.
افتتاح پایاب سد کرم آباد پلدشت
همچنین در این آیین، طرح آبیاری و زهکشی پایاب سد کرم آباد پلدشت به بهره برداری رسید که نقش زیادی در توسعه کشاورزی میتنی بر آورد آب های سطحی در شمال آذربایجان غربی دارد.
حجت الاسلام روحانی، رییس جمهوری در این آیین از استاندار آذربایجان غربی خواست تا کانال های ۳ و ۴ شبکه زهکشی کرم آباد که در حال حاضر حدود ۸ هزار و ۴۰۰ هکتار را پوشش می‌دهد، در اسرع وقت تکمیل شود تا کشاورزان منطقه حداکثر استفاده را از این کانال‌ها و سدها داشته باشند.
معاون آب و آبفای وزیر نیرو نیز در این باره اضافه کرد: سد کرم آباد، در اردیبهشت سال گذشته به دستور رییس جمهوری آبگیری شد و امروز هشت هزار و ۴۰۰ هکتار از پایاب آن، از آب سد برخوردار می‌شوند.
تقی زاده خامسی با اشاره به افتتاح شبکه آبیاری و زهکشی که بیش از چهار هزار هکتار از پایاب این سد طی سال گذشته بود، اظهار کرد: امیدواریم در همین دولت، ۱۰ هزار هکتار دیگر هم از شبکه آبیاری این منطقه افتتاح شده و میزان برخورداری از آب این سد در راستای توسعه بخش کشاورزی منطقه به بیش از ۲۳ هزارهکتار برسد.
وی گفت: بیش از ۸۰ درصد زمینهای تحت پوشش این طرح، اراضی توسعه بوده که این امر به معنای شغل جدید است و ارتقای شاخص های اشتغال در منطقه را به دنبال دارد.
شهرستان مرزی پلدشت نیز در شمال آذربایجان غربی واقع شده و هم مرز با کشور جمهوری آذربایجان است.
به گزارش ایرنا، نمودار تغییرات ۳۰ ساله دریاچه ارومیه بر پایه داده‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهد که این دریاچه هنوز با روزهای خوب خود فاصله زیادی دارد و افزایش بارش‌ها و استفاده بهینه از منابع آبی بر اساس سیاست‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه می‌تواند ضمن ادامه روند افزایش تراز آب این دریاچه، به احیای کامل آن بیانجامد.
قبل از تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه تراز این حوزه آبی بسته سالانه به طور متوسط ۴۰ سانتیمتر کاهش می‌یافت اما در سایه اقدامات دولت تدبیر و امید، روند خشک شدن آن متوقف شد.
هرچند تراز یک‌هزار و ۲۷۴ متر به عنوان ارتفاع اکولوژیک دریاچه ارومیه اعلام شده ولی این دریاچه در تراز یک‌هزار و ۲۷۲ متر هم شرایط مطلوب خواهد داشت و بیش از ۹۵ درصد کانون‌های ریزگرد آن رفع خواهد شد.
دریاچه ارومیه در قالب طرح‌های ستاد احیا قرار است ظرف مدت ۱۰ سال / از ۱۳۹۴/ به تراز اکولوژیک خود برسد که حدود یک‌ونیم تا ۲ سال از برنامه عقب است؛ این دریاچه از اواسط دهه ۱۳۸۰ شروع به خشک شدن کرد و بنا بر آمار بین‌المللی تا سال ۲۰۱۵ میلادی حدود ۸۰ درصد از مساحت آن خشک شد.