ویروس کشته شده یا غیر فعال به عنوان نسل اول تولید واکسن محسوب می شود. نسل دوم هم برپایه پروتئین‌های تخلیص شده است و نسل سوم به عنوان نسل پیشرفته برپایه ناقلین (وکتورهای) نوترکیب قرار دارد.
دکتر کیهان آزادمنش در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا افزود: ساخت واکسن کرونا در ایران در هر سه نسل در جریان است و به عبارتی محققان ما با استفاده از همه توان و ظرفیت خود در حال ساخت واکسن کرونا هستند.
وی ادامه داد: حداقل پنج واکسن نسل سه (شامل یک واکسن DNA و واکسن mRNA، یک واکسن مبتنی بر ناقل ویروسی غیر تکثیر شونده و یک واکسن مبتنی بر ناقل ویروسی تکثیر شونده نوترکیب) در حال آماده سازی برای ورود به فاز انسانی هستند.
آزادمنش بیان داشت: ۲ نوع واکسن کرونا مبتنی بر ناقل ویروسی نوترکیب در شرکت هوم ایمن زیست فنآور با همکاری شرکت واکسن سازی بیوسان و انستیتو پاستور ایران در حال ساخت است.
مدیر گروه تحقیقات ویروس‌شناسی انستیتو پاستور تاکید کرد: محققان موسسه تحقیقات و سرم سازی رازی از طریق نسل دوم در حال ساخت واکسن کرونا هستند.
ساخت واکسن با روش نسل اول به معنی بی اثری و ناکارآمدی آن نیست
آزادمنش اظهار داشت: نسل های ساخت واکسن کرونا نشان دهنده پیچیدگی تکنولوژی تولید است نه کارایی و اثر بخشی واکسن؛ به این معنی که واکسن های نسل اول بی اثر و ناکارآمد نیستند.
وی تاکید کرد: هرچند درصد محافظت واکسن های نسل سوم کرونا که تاکنون گزارش شده بیشتر است، اما کارایی نمونه ها نسل اول هم بالای ۷۰ درصد بوده است که این درصد برای محققان مناسب است. به عبارتی محققان به دنبال ایمنی بالای ۷۰ درصد هستند.
مدیر گروه تحقیقات ویروس‌شناسی انستیتو پاستور ادامه داد: واکسن های ساخته شده با استفاده از فناوری نسل اول در امارات حدود ۸۶ درصد و در چین هم حدود ۷۹ درصد محافظت ایجاد کرده است که مطلوب است.
آزادمنش با اشاره به اینکه واکسن فلج اطفال تزریقی از طریق نسل اول تولید می شود و در اختیار مردم قرار می گیرد، بیان داشت: بیشترین واکسن هپاتیت A یا هاری که استفاده می شود از طریق نسل اول ساخته می شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا کشورهای دیگری هم از روش نسل اول، برای ساخت واکسن کرونا بهره گرفتند؟ گفت: کشورهایی مانند چین و هند با این روش اقدام به تولید واکسن کردند. به طور مثال، سینوفارم در کشورهایی مانند امارات اجازه تزریق گرفته و ترکیه هم در حال خرید این نوع واکسن از چین است.
پیگیر ساخت ۲ واکسن کرونا هستیم
مدیر علمی شرکت دانش بنیان هوم ایمن زیست فناور ادامه داد: در حال پیگیری ساخت ۲ واکسن کرونا هستیم که یکی از آنها با استفاده از روش استفاده از سرخک و واکسن دوم با استفاده از ادنوویروس است.
آزادمنش با اشاره به اینکه هر ۲ واکسنی که توسط شرکت هوم ایمن زیست فنآور در حال ساخت هستند، نسل سوم هستند، گفت: پیش بینی می شود هر دو آنها تا آخر سال جاری وارد مرحله تست انسانی شوند.
وی ادامه داد: مشابه آدنوویروس ما در کشور چین در فاز سوم کارآزمایی بالینی قرار دارد و در کشور روسیه مجوز واکسیناسیون آن صادر شده است. این تکنولوژی با سویه دیگری از این ویروس توسط شرکت آسترا - زنکا و اکسفورد و جانسون هم استفاده شده است.
مدیر گروه تحقیقات ویروس‌شناسی انستیتو پاستور ادامه داد: همچنین واکسن مشابه با سرخک ما هم توسط شرکت چند ملیتی MSD در فاز ۲ کارآزمایی بالینی است.