خدیجه رسولی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا درباره بی‌سوادی و کم‌سوادی افراد در سطح کشور اظهار داشت: موضوع بی سوادی و کم سوادی، به خصوص بی سوادی هنوز جزو مسائل مهم و کلان کشور تلقی می شود؛ چراکه نظام آموزش بزرگسالان با چالش اساسی روبه‌رو است و آثار این چالش‌ها را به وضوح در قالب فقر اقتصادی و فرهنگی، بزهکاری، ناامنی، اعتیاد، طلاق و فروپاشی خانواده ها می توان مشاهده کرد.
وی افزود: بر اساس نتایج پژوهش‌ها، بیشتر افراد به دلیل ضعف‌های گوناگون شرایط نابسامان فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ضعف در نظام آموزشی، تجربه‌های تلخی از ناتوانی در کسب سواد به دست آورده اند که باعث شده در بزرگسالی هم قدرت لازم برای مقابله با موقعیت های متفاوت و کشمکش های زندگی را نداشته باشند.
افزایش ۷ دهم درصدی نرخ پوشش تحصیلات ابتدایی
مشاور رییس سازمان نهضت سوادآموزی همچنین درباره بی‌سوادی در گروه‌های سنی ۶ ساله و بالاتر گفت: باید در این خصوص پژوهش‌های میدانی انجام شود اما نرخ پوشش تحصیلی دوره ابتدایی در ۱۰ سال گذشته بین ۵/۹۷ تا ۲/۹۸ درصد بوده است و این نرخ، افزایش هفت دهم درصدی داشته است.
رسولی خاطرنشان کرد: افزایش هفت دهم درصدی به معنای کم کاری نیست، بلکه به این دلیل است که این مساله پیچیدگی‌هایی دارد که دستگاه ها روی آن متمرکز نمی شوند. البته ناگفته نماند که این مشکل فقط در خواندن و نوشتن نیست، بلکه طیف وسیعی از مسائل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی هم به مساله عدم دسترسی به مدرسه گره خورده است.
رشد افزایش باسوادی از سال ۵۵ تاکنون
وی درباره نیاز امروز قشر بی سواد بزرگسال اظهار داشت: در وضعیت کنونی این افراد به کارکردهایی نیاز دارند تا بتوانند آنها را در کسب توانایی ها تجهیز کنند که این موضوع نیازمند آموزش است.
مشاور رییس سازمان نهضت سوادآموزی ادامه داد: آموزش باید توانایی‌ها و مهارت‌هایی را در افراد ایجاد کند که آنها توانایی برخورد با پدیده‌های اجتماعی و اقتصادی با شیوه و ابزارهای جدید را داشته باشند و یادگیرند که چگونه باید با مسائل روبه‌رو شوند و مشکلات فردی، خانوادگی و شغلی خود را با بهره‌گیری از روش‌های صحیح حل کنند.
رسولی افزود: میزان باسوادی افراد جامعه از سال ۱۳۵۵ تاکنون رشد چشمگیری داشته که حاصل اقدامات سازمان در این سال‌ها بوده است؛ به طوری که میزان باسوادی از ۵/۴۷ درصد در سال ۱۳۵۵ به ۸۹ درصد در سال ۹۸ افزایش یافته است.
وی همچنین در ادامه اطلاعات برنامه پنج ساله توسعه میزان باسوادی در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال در سال های ۱۳۹۹-۱۳۹۵ را عنوان کرد که در جدول زیر این آمار آورده شده است.
کاهش اختلاف باسوادی در شهر و روستا
مشاور رییس سازمان نهضت سوادآموزی همچنین درباره اقدامات این سازمان در جذب افراد بی‌سواد اظهار داشت: آموزش قشر محروم عشایر و روستایی و ترویج و ترغیب آنان برای باسواد شدن یکی از چالش های نظام آموزشی بوده و در این بین شمار زنان و دختران که نیمی از جمعیت را شامل می شوند، بسیار ارزشمند است.
رسولی با بیان اینکه سالانه ۲ دهم درصد از اختلاف بین بی سوادی زنان با مردان کاهش داشته ایم، خاطرنشان کرد: یکی از دستاوردهای قطعی جمهوری اسلامی ایران حوزه آموزش و سوادآموزی است. با توجه به این ویژگی، سوادآموزی زنان بعد از فرمان امام راحل سرعت یافته به گونه ای که فاصله ۲۳ درصد سال ۱۳۵۵ در گروه سنی به ۸/۶ کاهش داشته است.
وی افزود: بیشترین عملکرد سازمان نهضت سوادآموزی در حوزه زنان و دختران بوده و در خصوص تحقق عدالت آموزشی برای کاهش اختلاف درصد شهری و روستایی، بیش از ۵۰ درصد از فعالیت ها به روستاها اختصاص داده شده است.
مشاور رییس سازمان نهضت سوادآموزی ادامه داد: طرح‌های بسیاری تاکنون در سازمان اجراشده که شامل طرح خواندن با خانواده، طرح حلقه های کتابخوانی، طرح رایانه، طرح آموزش icdl، طرح آموزش تبلتی، طرح نماز کلید بهشت، طرح مسابقات انشانویسی و طرح توانمندسازی زنان و دختران روستا و عشایری است.
رسولی با بیان اینکه طرح های توانمندسازی زنان و دختران روستایی و عشایری از جمله طرح هایی که مخاطب آن فقط زنان و دختران هستند، یادآور شد: این طرح با هدف توجه هرچه بیشتر به قشر محروم و آسیب دیده عشایر و روستا است. در واقع این طرح که طی انعقاد موافقت نامه‌ای به امضا و تایید معاون ریاست جمهوری و رییس سازمان نهضت سوادآموزی رسیده است، پنجمین سال اجرا را در برنامه سال های ۱۴۰۰-۱۳۹۹ خواهد داشت.
به گفته وی، در فاصله سال های ۹۸-۹۴ تعداد سه هزار و ۲۳۰ آموزش دهنده دوره های مربوط به توان افزایی را برای تحت پوشش قرار دادن ۱۸ هزار و ۶۰۰ سوادآموز بر عهده داشته اند.
مشاور رییس سازمان نهضت سوادآموزی خاطرنشان کرد: همچنین در سال ۱۳۹۹، تعداد ۶ هزار و ۲۵۰ سوادآموز عشایر با ۶۲۵ آموزش دهنده و ۹ هزار و ۳۷۶ سوادآموز روستایی با ۹۳۹ آموزش دهنده، از آموزش های لازم بهره مند می‌شوند.
رسولی ادامه داد: طرح عشایر در ۱۲ استان (آذربایجان شرقی، اردبیل، ایلام، چهارمحال و بختیاری، خراسان رضوی، خراسان شمالی، فارس، کهکیلویه و بویراحمد، کرمان و لرستان- یوشهر و زنجان) در سال ۹۹ اجرایی شد. طرح روستایی نیز در ۱۴ استان (آذریابجان غربی -سیستان و بلوچستان - هرمزگان- خوزستان -کرمانشاه- خراسان جنوبی –قزوین –کردستان –گلستان –گیلان –مازندران -همدان –قم وشهرستان های استان تهران) اجرا شده است.
آموزش‌های حرفه‌ای و توجه به زنان و دختران
مشاور رییس سازمان نهضت سوادآموزی درباره هدف گذاری اصولی برای باسواد شدن افراد بزرگسال اظهار داشت: رویکرد نوین در بحث توسعه، آموزش‌های حرفه ای و توجه ویژه به دختران و زنان است تا خلاء شکاف جنسیتی کم و کمتر شود. در سایر ابعاد از جمله موضوع خودآگاهی، مشارکت موثر ایفای نقش فعال در فعالیت‌های اجتماعی و مهارت‌های زندگی توجه شده تا افراد به واسطه نگرش در دو جنبه فردی و اجتماعی متحول شوند.
رسولی افزود: در کنار آموزش موضوع مهارت های زندگی، بحث خانواده نیز مطرح است که آن هم نقش سازنده و موثری دارد و از اهمیت خاصی برخوردار است، چنانچه مهارت های ارتباطی و گفت و گوی ملی خانواده، همراه با آموزش صورت گیرد، کمک بزرگی به خانواده های روستایی و عشایری می‌شود.
وی با بیان اینکه مهارت‌های زندگی و مهارت‌های حرفه‌ای مانند دو بال مکمل بحث سواد و آموزش هستند، گفت: سازمان نهضت سوادآموزی در کنار سوادآموزی، مهارت‌های ارتباطی را از طریق آموزش دهنده های دوره دیده به خانواده‌های روستایی و عشایری ارائه می‌دهد تا زنان و مادران بتوانند با شتاب و رشد دیجیتال در کنار فرزندان خود باشند و ارتباط خوبی را برای زندگی بهتر تجربه کنند.
ثبت اطلاعات اسمی و آدرس افراد، راهکاری برای پایان بی‌سوادی
مشاور رییس سازمان نهضت سوادآموزی همچنین به ارائه راهکار برای پایان‌یافتن بی‌سوادی پرداخت و افزود: در این خصوص می‌توان گفت که شاخص سواد باید در سرشماری از خوداظهاری به ثبت اطلاعات اسمی و ارائه آدرس بی سوادی و کم سوادی منجر شود.
رسولی ادامه داد: همچنین اینکه پایان پذیرفتن بی‌سوادی تا زمانی که سوادآموزی از سوی بی سوادان اختیاری انجام پذیرد و در کلام آخر تا مادامی که باسوادی اجباری نشود، پایان بی سوادی غیرممکن است.
به گزارش ایرنا، شاپور محمدزاده رییس سازمان نهضت سواد آموزی پیشتر گفته بود: به طور میانگین سالانه ۴۰۰ هزار نفر تحت پوشش خدمات آموزشی این سازمان قرار می‌گیرند.
وی افزود: نهضت سواد آموزی تنها بی سوادان صفر را باسواد نمی کند، وظایف جدیدی نیز در حوزه تثبیت و تحکیم سواد به این سازمان سپرده شده است که افراد در دوره های انتقال و تحکیم مورد آموزش قرار می گیرند.
رییس سازمان نهضت سوادآموزی یادآور شد: ۵۰ درصد از ۴۰۰ هزار نفر در واقع بی سوادانی هستند که باسواد می شوند و ۵۰ درصد دیگر هم افرادی هستند که بی سواد صفر نیستند و در دوره های انتقال جهت تحکیم سواد مورد آموزش قرار می گیرند.