به گزارش ایرنا، اصفهان بدترین هفته‌های خود را از حیث آلودگی هوا در سال‌های اخیر تجربه می‌کند، افزایش آلاینده‌ها در کلانشهر و شماری از شهرستان‌های این استان به حدی رسیده که تیرگی آسمان در هر جایی از منطقه قابل مشاهده است و خبری از آبی لاجوردی آسمان نیست.
همزمانی این حجم آلودگی هوا با همه گیری بیماری کووید ۱۹ اخطارهای متعدد و انتقاد بیشتر کارشناسان بهداشتی راه به همراه داشته به طوری که همگان را برای مقابله با بیماری به ماندن در خانه توصیه می‌کنند.
به اعتقاد پژوهشگران آلودگی هوای اصفهان همچون دیگر کلانشهرهای کشور موضوعی است که اگرچه سال‌ها از وقوع آن می‌گذرد اما هنوز راهکار عملی موثر و محسوس برای آن تدوین و تبیین نشده و یا در صورت اجرا با تبعیض، نبود شفافیت و جدیت همراه بوده است و نتیجه آنکه باز هم هر ساله با این معضل روبرو هستیم.
به باور آنان اصفهان آلوده‌ترین کلانشهر کشور به شمار می‌رود و سایر شهرها و مناطق صنعتی این استان نیز همواره با معضل آلودگی هوا بویژه در فصول سرد سال مواجه است.
فعال شدن کانون‌های گرد و غبار، خشک شدن زاینده رود و برداشت‌های غیرمجاز از آن به‌دلیل توسعه نیافتن پایدار باعث شده که اصفهان آلوده‌ترین کلانشهر کشور باشد به اعتقاد جمعی از محققان، از زاویه‌ای دگر فعالیت واحدهای صنعتی و تردد خودروهای زیاد از جمله دلایل آلودگی استان اصفهان محسوب می‌شود.
آغاز ۱۴ طرح عملیاتی و پیشگیرانه از اواسط پاییز
اواسط آبان امسال با آغاز ماه سرد پاییز باز هم رنگ آبی در آسمان نصف جهان جای خود را به خاکستری داد که به دنبال آن همچون سال‌های قبل متولیان امر را بر آن داشت که این بار اجرای ۱۴ طرح میان مدت عملیاتی و پیشگیرانه برای کاهش آلودگی هوای استان را آغاز کنند.
در قالب این طرح‌ها برنامه‌ها و اقدامات مرتبط در زیرمجموعه‌های نهادها و سازمان‌های مختلف مشخص شد که با محوریت مطالعات سازمان محیط زیست ابلاغ و انجام گیرد و سختگیری بیشتر برای انجام معاینه فنی و جرایمی برای خودروهایی که معاینه فنی ندارند از جمله اصلی‌ترین این اقدامات بود.
از سوی دیگر مراکز معاینه فنی خودروی سبک با محوریت شهرداری و خودرو سنگین با محوریت اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده ای فعال‌تر از گذشته شدند و عرضه سوخت پاک و بنزین یورو چهار به جایگاه داران استان اصفهان ابلاغ شد و افزودن یکصد دستگاه اتوبوس نو به ناوگان حمل و نقل عمومی از دیگر برنامه‌ها بود.
اجرای طرح‌های بیابان‌زدایی و مهار گرد و غبار شامل نهالکاری ۹۰۰ هکتاری، مالچ پاشی در مساحتی بالغ بر ۳۰۰ هکتار، ایجاد افزون بر ۳۵۰ کیلومتر بادشکن و طرح مرتبط با مهار روان آب‌ها و کاهش فرسایش خاک در گستره‌ای به مساحت بیش از یک هزار و ۶۰۰ هکتار بخش‌های دیگری از طرح‌های مقابله با آلودگی هوای اصفهان را تشکیل داد.
استانداردسازی موتورخانه های مجتمع های مسکونی و اداره های استان و ارائه توصیه های لازم را برای کاهش مصرف و رفع عیب وسایل گرمایشی، اجرای طرح‌های تفصیلی و همچنین طرح‌های هادی با مشارکت بنیاد مسکن از دیگر طرح‌ها بود.
۸ طرح عملیاتی ویژه برای مقابله با معضل آلودگی
اما اگرچه با بارش های آذرماه و وزش باد تا حدی از میزان آلودگی اصفهان کاسته شد اما در بقیه روزهای با هوای سرد پرفشار معضل آلاینده ها ادامه یافت و در روزهایی به اوج خود رسید و بر همین اساس اجرای هشت طرح عملیاتی ویژه برای کاهش آلودگی که تلفیقی از طرح‌های پیشین و طرح‌های جدید بود از هفته قبل آغاز شد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در این ارتباط گفت: این طرح‌ها و اقدامات متناسب بطور فراگیر در بخش‌های مختلف اجرا و عملیاتی می‌شود تا با مشارکت همه نهادها و مردم شاهد کم شدن آلاینده‌ها باشیم.
منصور شیشه فروش در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: در ماه‌های پیش رو برای توسعه محدوده زوج و فرد در دیگر نواحی شهر برنامه ریزی شده است اما محدودیت زوج فرد در هسته مرکزی کلانشهر اصفهان به عنوان یکی از کانون‌های اصلی آلودگی هوا اعمال می‌شود تا شاهد کاهش تردد در این نواحی باشیم.
وی با اشاره به تهدید آلاینده‌ها برای تمامی رده‌های سنی بویژه کودکان و سالمندان تاکید کرد: این روزها هدف اصلی جلوگیری از ازدحام است و مردم باید بگونه ای برنامه ریزی کنند تا استفاده از خودروی شخصی بویژه تک سرنشین به حداقل برسد.
اجرای طرح‌های تشویقی و تنبیهی مصرف گاز
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به افزایش سرمای هوا و به دنبال آن مصرف بیشتر گاز خاطرنشان کرد: بر اساس برنامه ریزی شرکت گاز طرح های تشویقی و تنبیهی برای مصرف کنندگان معقول و پرمصرف اعمال می‌شود.
شیشه فروش ادامه داد: استانداردسازی موتورخانه های مجتمع های مسکونی و اداری از طریق تکنسین های این اداره و با درخواست مشترکان در سایت این نهاد انجام پذیر است تا به کاهش مصرف گاز بینجامد.
وی به الزام شهرداری برای نوسازی و بهسازی وسایل نقلیه عمومی اشاره و تصریح کرد: این اقدام برای اتوبوس های شرکت واحد، تاکسی ها و موتور سیکلت‌های شهرداری ضروری خواهد بود.
تعیین ۲۰۰ مدیر ایمنی، بهداشت و محیط زیست برای رصد آلایندگی صنایع
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان با اشاره به تعیین و معرفی ۲۰۰ مدیر ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)مجموعه‌های صنعتی اصلی استان گفت: این افراد با ابلاغیه‌های صورت گرفته میزان آلاینده‌های مراکز خود را رصد می‌کنند و بر حد استاندارد آن نظارت دارند.
شیشه فروش باید تدابیر اتخاذ شده و برنامه‌های آن برای کاهش اثرات مخرب آلاینده بطور جدی اجرا شود ،خاطرنشان کرد: شهرداری مکلف شد تا پایان سال مرکز معاینه فنی موتورسیکلت را در این منطقه راه اندازی کند.
وی با اشاره به اقدام اداره کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای اظهارداشت: این نهاد در صدد است معاینه فنی کامیون، تریلی و اتوبوس ها را فراگیرتر و با دقت بیشتری انجام دهد.
شماری از کارشناسان معتقدند که بخش اعظم آلودگی هوای اصفهان به دلیل فعالیت مجموعه‌های صنعتی، کارخانه‌ها و مراکز تولیدی متعدد در بخش‌های مختلف است که در اطرافد اصفهان وجود دارند و در شبانه روز آلودگی خود را در فضا منتشر می‌کنند.
استان اصفهان با ۲۴ شهرستان بیش از ۹ هزار واحد تولیدی کوچک و بزرگ با سرمایه ۲۲۱ هزار میلیارد ریال و اشتغال ۲۶۳ هزار نفر، حدود ۸۴۰ معدن در حال بهره برداری با سرمایه گذاری بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال و حدود ۱۸۰ هزار واحد صنفی دارد و بی شک این تعداد از مراکز تولیدی به تاکید کارشناسات روز به روز توسعه می‌یابند و نمی‌توان حجم آلایندگی آنها را نادیده گرفت.
آلودگی نیازمند تجزیه و تحلیل دقیق کارشناسی
در همین پیوند یک پژوهشگر و استاد بهداشت، ایمنی و محیط زیست معتقد است که آلودگی هوای اصفهان به تجزیه و تحلیل دقیق برای مشخص شدن انواع آلاینده ها، شاخص‌های مختلف در مناطق گوناگون نیاز دارد که بتوان بر اساس آن به نتیجه مشخص و دستورالعمل واحدی برای هر منطقه دست یافت.
مهدی محرابی در گفت و گو با ایرنا با اشاره به نقش صنایع به عنوان کانون‌های اصلی تولید آلودگی اظهارداشت: به طور واقعی باید مشخص شود که کدام واحدهای صنعتی چه خصوصی و دولتی بیشترین آلایندگی را در مناطق مختلف دارند و بر اساس جدول زمان‌بندی، سرما و وارونگی هوا بر اساس شاخص‌های آلایندگی به کاهش تولید الزام شوند تا در همان زمان کم شدن میزان آلاینده ها را شاهد باشیم.
وی با بیان اینکه در این اقدام نیابد تبعیض قائل شویم ادامه داد: برغم اینکه از مجموعه‌های صنعتی بزرگ با عنوان اجرای طرح‌های زیست‌محیطی هرساله مبالغ قابل توجهی اخذ می‌شود اما مشخص نیست که این اعتبارات در کدام بخش از کاهش آلاینده ها خرج می‌شود و نیاز است که این موضوع شفاف سازی شود.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: از سوی دیگر پیش‌تر این مبلغ به طور مستقیم به حساب سازمان محیط زیست می‌رفت و با همین موضوع هزینه می‌شد اما اکنون در خزانه دولت جای می‌گیرد و ممکن است در بخش محیط زیست و معضل آلاینده‌ها استفاده نشود.
ضرورت رفع نیازهای کنونی بدون ضرر به منافع آیندگان
محرابی تصریح کرد: باید بدانیم که توسعه پایدار به معنای رفع نیازهای کنونی بدون ضربه زدن به منافع آیندگان است بنابراین این که تنها بر مبنای برطرف شدن مشکلات اقتصادی کنونی هر آنچه می توانیم به محیط زیست ضربه بزنیم بطور کلی با توسعه پایدار متضاد است و بیشتر مشکلات کوتاه‌مدت و بلندمدت را برای کشور ما به وجود می آورد.
با این وجود افزایش آلاینده‌ها در استان اصفهان باز هم ادامه یافت و در این هفته سبب صدور اطلاعیه شماره ۲۶ کارگروه هماهنگی شرایط اضطرار آلودگی هوا از سوی مدیریت بحران استانداری شد که بر پایه آن با توجه به استمرار پایداری هوا، کاهش دما و افزایش غلظت آلاینده‌های جوی طرح زوج و فرد خودروها در هسته مرکزی شهر اصفهان ساعت ۹ صبح تا ۲۱ شب تا آخر هفته جاری اجرا می‌شود و این نکته را همچون سایر نقاط آلوده نشان می‌دهد که موضوع وسایل نقلیه از دیگر منابع تولید دود و آلودگی هستند.
در این ارتباط مدیر مرکز کنترل ترافیک و نظارت تصویری شهرداری اصفهان گفت: این نکته قابل قبول است که تردد خودروها در شهرها بخشی از تولید آلودگی هوا را رقم می‌زند اما این تمام سهم آلاینده‌ها نیست و باید بیشتر به مراکز صنعتی و تولیدی توجه شود کما اینکه اکنون مدارس و مراکز علمی تعطیل هستند و حجم سفرها کمتر است اما باز هم آلودگی شدید را مشاهده می‌کنیم.
محدودیت زوج و فرد رینگ سوم ترافیکی اصفهان در دست اجرا
هادی کریمی در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: البته و با اینحال برنامه ریزی و مطالعات در مرکز نظارت تصویری شهرداری اصفهان انجام شده است تا محدوده زوج و فرد برای رینگ سوم مانند هسته مرکزی کلانشهر عملیاتی شود.
وی اضافه کرد: بر این اساس و با توجه به اینکه دوربین‌های مختلف ثبت تخلف عبور از چراغ قرمز و یا سرعت در نواحی گوناگون وجود دارد می‌توان با یکسان سازی برنامه‌های آنها با برنامه‌های مرتبط با زوج و فرد از این امکان برای ثبت تخلف زوج و فرد استفاده کرد تا در روزهایی که آلاینده‌ها افزایش می‌یابند ممنوعیت تردد در گستره‌ای بیشتر اعمال شود.
مدیر مرکز کنترل ترافیک و نظارت تصویری شهرداری اصفهان تصریح کرد: محدوده زوج و فردی که اکنون برای آن ثبت تخلف انجام می‌شود تنها کمتر از پنج درصد از محدوده شهری کلانشهر اصفهان را شامل می‌شود.
کریمی ادامه داد: طرح توسعه نظارت تصویری در شهرداری اصفهان انجام شده و مطالعات و برنامه‌ریزی آن صورت گرفته و پیش‌بینی می‌شود برای سال ۱۴۰۰ حدود ۳۰ میلیارد تومان برای رینگ سوم این کلانشهر نیاز باشد.
کلانشهر اصفهان افزون بر ۲ میلیون نفر جمعیت دارد.