به گزارش ایرنا طبس به دلیل برخورداری از ۳۱۰ روز آفتابی و سالانه کمتر از ۱۵ روز دمای صفر و زیر صفر درجه سانتیگراد، از نظر کارشناسان کشاورزی به‌عنوان بهشت گلخانه‌ای خراسان و شمال شرق کشور شناخته می‌شود و سبزیجات این منطقه شهرت فرا استانی دارد.
این شهرستان پهناور در محصول سبزی و صیفی جزو مناطق برتر و پیشرو در خراسان جنوبی به شمار می‌رود ولی با توجه به آب در اختیار بخش کشاورزی برنامه های جهاد کشاورزی بر استفاده بهینه از این منابع، افزایش بهره‌وری و راندمان آبیاری متمرکز است.
سیاست دولت و مدیریت استان در بخش کشاورزی به ویژه در سبزی و صیفی توسعه کشت‌های گلخانه‌ای است چرا که آب مهم بوده و از طرفی در شهرستانی مانند طبس تبخیر و تعرق زیاد است.
براساس برنامه اعلامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تمامی محصولات صیفی از جمله خیار و فلفل باید به فضای گلخانه‌ای منتقل شود و دستورالعمل آن نیز ابلاغ شده است.
لزوم مدیریت منابع آبی در استان کم‌آب خراسان جنوبی در کنار بازار مناسب محصولات گلخانه‌ای سبب شد طرح نهضت گلخانه با حمایت وزارت جهاد کشاورزی و پیگیری مسوولان استان در خراسان جنوبی از سال گذشته اجرا شود.
تسهیلات دولتی مربوط به طرح نهضت گلخانه‌ای موجب شده حداقل ۴ هزار و ۳۰۰ متر مربع گلخانه جدید در شهرستان طبس احداث شود هرچند به نظر می‌رسد این طرح در ادامه اجرا نیازمند اصلاحات و بازنگری‌هایی است تا کشاورزان بیشتری بتوانند از آن بهره‌مند شوند.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان طبس در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: تاکنون در قالب این طرح بیش از یک میلیارد تومان توسط پنج سرمایه‌گذار برای احداث ۴ هزار و ۳۰۰ متر مربع گلخانه در شهرستان طبس سرمایه‌گذاری شده است که در نتیجه آن برای ۲۵ نفر اشتغال ایجاد می‌شود.
داود بخشایی مهمترین مشکلات پیش روی احداث مجتمع‌های گلخانه‌ای در شهرستان طبس را تامین منابع آبی پایدار، نیروی کار متخصص، سرمایه در گردش بالا، نبود ثبات بازار و خرید تضمینی محصولات تولیدی عنوان کرد و افزود: بخشی از این مشکلات با همت کشاورزان و همراهی دستگاه‌های ذیربط رفع می‌شود؛ از جمله اینکه امسال تسهیلات یارانه‌ای مربوطه با نرخ ۱۲ درصد و دوره تنفس و بازپرداخت هفت سال پرداخت می‌شود.
وی با اشاره به اینکه نهضت گلخانه‌ای موجب افزایش بهره‌وری، تولید محصولات خارج از فصل، ایجاد اشتغال و صرفه‌جویی در مصرف آب می‌شود بیان کرد: برای ایجاد شهرک‌های کشاورزی در طبس، مکان‌یابی انجام شده و ادامه مراحل نیز به سرعت در حال انجام است.
دبیر اجرایی نظام صنفی کارهای کشاورزی شهرستان طبس هم گفت: علیرغم اینکه طبس به دلیل برخورداری از ۳۱۰ روز آفتابی و کمتر از ۱۵ روز دمای صفر و زیر صفر درجه سانتیگراد طی سال، بهشت گلخانه‌ای خراسان و شمال شرق کشور شناخته می‌شود اما بروکراسی پیچیده اداری و مراحل و نامه‌نگاری‌های بیش از اندازه در طبس، موجب کند شدن روند کار می‌شود و از طرف دیگر تا هنگام پرداخت تسهیلات، موضوع تورم و افزایش قیمت‌ها لحاظ نمی‌شود.
مسعودرضا بندگی افزود: درخواست بانک‌ها برای تامین وثیقه‌های سنگین موجب منصرف شدن سرمایه‌گذاران طرح نهضت گلخانه‌ای می‌شود که برای رفع این مشکل، پیشنهاد می‌شود مکان اجرای طرح به‌عنوان وثیقه در نظر گرفته شود.
وی تصریح کرد: نظام صنفی کارهای کشاورزی طبس به عنوان نماینده ۷۰۰ بهره‌بردار بخش کشاورزی در این شهرستان، از مسؤولان به‌ویژه مسؤولان استانی و کشوری تقاضا دارد به‌عنوان یک پل حمایتی همه‌جانبه و عملی و نه فقط روی کاغذ، با بازبینی مجدد حتی به صورت پایلوت، شرایط اجرای طرح نهضت گلخانه‌ای برای متقاضیان را تسهیل کنند تا الگویی برای کشاورزان سایر مناطق باشد.
وی گفت: محصولات کشاورزی تولیدی شهرستان طبس به دلیل واقع شدن در شاهراه مواصلاتی کشور و برخورداری از زیرساخت‌های فرودگاه و راه‌آهن، در صورت برنامه‌ریزی صحیح به راحتی قابل صادرات به کشورهای آسیای میانه با کمترین هزینه است.
رییس نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان طبس هم گفت: براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده حدود ۶ ماه دیگر عملیات احداث نخستین شهرک کشاورزی طبس آغاز می‌شود.
محمدحسن ضرغامی اضافه کرد: علاوه بر این توسط ۲ سرمایه‌گذار دیگر حدود ۴۰ هکتار به سطح زیرکشت گلخانه‌ای شهرستان طبس افزوده خواهد شد که به ازای هر هزار متر مربع، ۲۸۰ میلیون تومان سرمایه‌گذاری و برای ۲ نفر اشتغال‌زایی صورت می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه شرکت‌های دو ملیتی هلند و اسپانیا نیز به این پروژه‌ها مشاوره فنی می‌دهند اظهار داشت: در این پروژه‌ها به جای افزایش تولید، به دنبال افزایش راندمان در واحد تولید هستیم.
رییس نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان طبس گفت: آسان‌تر شدن مراحل اخذ مجوزها، کاهش موارد استعلام، کاهش مدت زمان اخذ مجوز از ۶ ماه به ۲۵ روز و کاهش هزینه مورد نیاز برای آغاز طرح از جمله اقداماتی است که اخیرا برای تسهیل طرح نهضت گلخانه‌ای انجام شده است.
وی افزود: براساس بخشنامه جدید، تسهیلات دولتی برای طرح نهضت گلخانه‌ای صرفا برای گلخانه‌های با مساحت بیش از ۵۰۰ متر مربع تعلق می‌گیرد و باید حداقل ۱۵ درصد از کل هزینه توسط شخص متقاضی سرمایه‌گذاری شود؛ ضمن اینکه مالکیت محل اجرا یا اجاره‌نامه حداقل ۱۲ ساله و تامین آب مورد نیاز از دیگر شرایط لازم برای بهره‌مندی از تسهیلات مربوطه است.
یک کارشناس ارشد رشته کشاورزی و مسؤول کلینیک گیاه‌پزشکی طبس نیز گفت: کم‌آبی مهمترین مشکل کشاورزی در شهرستان طبس است و گلخانه‌ها بهترین گزینه برای تولید محصولات کشاورزی با کمترین میزان مصرف آب و بهترین شرایطی حفاظتی از باد، سرما، گرما، طوفان، آفات و بیماری‌ها به حساب می‌آید.
راضیه گندم‌زاده افزود: گلخانه‌ها مکانی امن و کنترل شده برای تولید محصولات گیاهی، سبزی و صیفی و یکی از سودآورترین بخش‌های کشاورزی هستند که جهاد کشاورزی با همکاری مرکز علوم و تحقیقات کشاورزی بیرجند در راستای ترویج آن، چند دوره آموزشی برگزار کرده ولی کافی نیست و باز هم نیاز به تلاش بیشتر برای افزایش انگیزه کشاورزان برای ایجاد گلخانه‌ها وجود دارد.
این استاد دانشگاه گفت: پیشنهاد من برای علاقه‌مندان، ایجاد گلخانه برای تولید گیاهان دارویی در طبس است؛ چرا که هم صرفه اقتصادی و ارزآوری بالایی دارد و هم گیاهان دارویی نسبت به سبزی و صیفی، مقاوم‌تر بوده و زمان ماندگاری بیشتری تا زمان عرضه به بازار را دارا هستند.
طرح نهضت گلخانه‌ای می‌تواند مانند عنوان طرح موجب ایجاد نهضت و جهش در سطح زیر کشت گلخانه‌ها به ویژه مناطق خشک و کم‌آب مانند شهرستان طبس شود اما برای اجرای گسترده و مطلوب‌تر، انجام اقداماتی از قبیل تسهیل مراحل اخذ مجوز و دریافت تسهیلات، در نظر گرفتن محل اجرای پروژه به‌عنوان وثیقه برای بانک، ارائه کمک‌های فنی و تخصصی و خرید تضمینی محصولات تولیدی، ضروری به نظر می‌رسد.
اکنون هشت مجتمع گلخانه‌ای در هشت شهرستان خراسان جنوبی فعال است و سطح زیر کشت گلخانه‌ای استان تا ابتدای سال جاری ۶۷.۵ هکتار با تولید سالانه ۱۱ هزار و ۵۰۰ تن بوده است.
سال گذشته و نخستین بار همایش روز ملی روستا و عشایر (۱۵ مهر ۹۸) با حضور معاون اول رییس جمهوری و شماری از وزرا در خراسان جنوبی برگزار شد که در این همایش تفاهم‌نامه توسعه کشت‌های گلخانه‌ای بین استانداری و شرکت شهرک‌های کشاورزی ایران به عنوان نسخه‌ای برای توسعه هدفمند کشاورزی استان خراسان جنوبی امضا شد.
در قالب این تفاهم‌نامه احداث یک هزار هکتار کشت گلخانه‌ای با اعتبار ۱۹۰ میلیارد تومان در خراسان جنوبی در دستور کار قرار گرفت و از مجموع هزار هکتار، احداث ۷۰۰ هکتار شهرک گلخانه‌ای، ۱۵۰ هکتار مجتمع بارگاه زرشک، ۱۰۰ هکتار مجتمع دامی و ۵۰ هکتار شهرک شیلات در استان هدف‌گذاری شد.
خراسان جنوبی ۱۱ شهرستان دارد و مرکز شهرستان طبس در ۲۷۰ کیلومتری غرب بیرجند است.