و همین شده است که در سوانح رانندگی که همه ساله جان عده‌ای را می‌گیرد عابران پیاده، قربانیان اصلی هستند و در شهرها و استان‌های مختلف سهم عمده آمار قربانیان را به خود اختصاص داده‌اند.
گویا در سایر نقاط دنیا نیز کم و بیش وضع به همین منوال است طبق آمار جهانی، روزانه حدود سه هزار فقره تصادف در جهان رخ می‌دهد و مرگ و میر ناشی از تصادفات رتبه یازدهم مرگ و میرها را در دنیا به خود اختصاص داده است و در این میان سهم عابران پیاده در بین فوتی‌های سوانح رانندگی چشمگیر است.
در ایران نیز ۱۲ هزار و ۵۲۳ نفر پارسال در سوانح رانندگی جان خود را از دست دادند که حدود ۴۰ تا ۸۰ درصد این متوفیان عابران پیاده بی‌دفاعی بوده اند که قربانی زیرساختهای نامناسب و بی‌احتیاطی خود شده اند.
در کلانشهر سه و نیم میلیون نفری مشهد نیز سهم عابران پیاده در تلفات ناشی از سوانح جاده‌ای حدود ۵۰ درصد است از این رو طی سال‌های اخیر برای کاهش قربانیان، اقدامات مختلفی در دستور کار پلیس راهور خراسان‌رضوی و شهرداری مشهد قرار گرفته است که طرح "حق تقدم عابران پیاده" از آن جمله است.
حق تقدم عابران پیاده
پروژه "حق تقدم عابر پیاده" با هدف کاهش آمار تلفات عابران پیاده در سوانح رانندگی در مشهد در دستور کار است و این طرح به صورت مرحله به مرحله در مناطق مختلف شهری اجرا می‌شود.
شهردار مشهد در این خصوص گفت: به نظر می‌رسد توجه به تغییر مدل‌های حمل و نقل و تقویت پیاده روی و پیاده مداری در کلانشهری در مقیاس مشهد می‌تواند نقطه عطفی باشد و لازمه این امر احترام به حقوق عابرپیاده به ویژه جا افتادن حق تقدم عابر پیاده در زیست شهری ماست.
محمد رضا کلایی افزود:طی یک سال گذشته سعی شد علاوه بر تمرکز بر اصلاح و تجهیز پیاده روها و پیاده راه‌ها، زیرساختهای "حق تقدم عابر پیاده" را با اصلاح تقاطع‌ها و خطوط عابر پیاده فراهم کنیم.
وی اضافه کرد: هرچند برای رسیدن به استانداردهای بین المللی همچنان راهی طولانی در پیش است اما در حال حاضر زمان همکاری مشترک با یکدیگر برای تحقق این پروژه فرهنگ شهروندی است.
شهردار مشهد گفت: پروژه شهرداری مشهد برای ورود به قرن جدید، رعایت حق تقدم عابر پیاده است و هدف از اجرای این پروژه نهادینه سازی عبور عابران از خطوط عابر پیاده و احترام به چراغهای راهنمایی و رانندگی است همچنین در این طرح خودروها نیز مانند بسیاری از شهرهای دنیا، زمانی که عابری در حال عبور از عرض خیابان است باید از سرعت خود بکاهند و یا متوقف شوند تا شهروندان به راحتی از عرض خیابان عبور کنند.
کلایی افزود: البته انجام این امر کار سختی است، اما در جزیره کیش اجرایی شده است و ما می توانیم نخستین کلانشهری باشیم که با همکاری هم آن را تجربه و اجرایی کنیم.
شهردار مشهد گفت: تا نوروز ۱۴۰۰ این مهم را تمرین خواهیم کرد و از سال آینده این اقدام متمایز در زیست شهری به امری اجباری و الزام آور تبدیل خواهد شد.
عابران پیاده، ۴۹ درصد جانباختگان تصادفات در مشهد
رییس پلیس راهنمایی و رانندگی خراسان رضوی نیز با بیان این که ۸۴ درصد جانباختگان تصادفات مشهد عابران پیاده و موتورسواران هستند افزود: ۴۹ درصد از این تعداد عابران پیاده و ۳۵ درصد موتورسواران هستند.
سرهنگ حمیدرضا دهنوی افزود: ۵۱ درصد جانباختگان حوادث رانندگی در خراسان رضوی نیز عابران پیاده هستند و بر اساس آمار هفت ماهه امسال در کشور، ۲ هزار و ۱۸۱ نفر از عابران پیاده جان خود را از دست داده‌اند یعنی هر ۲ ساعت و ۲۰ دقیقه، یک عابر پیاده در کشور فوت می‌کند.
وی ادامه داد: این آمار نشان دهنده اهمیت توجه به موضوع عابر پیاده است از این رو نقاط حادثه خیز مرتبط با عابر پیاده در شهر مشهد شناسایی و برای اصلاح به شهرداری اعلام شده است.
او اضافه کرد: پروژه حق تقدم عابر پیاده نیز در سه مرحله در مشهد در حال اجراست که بخش‌های اطلاع رسانی و مهندسی ترافیک این طرح در حال انجام است و در ادامه نیز وارد مرحله اعمال قانون می‌شود.
فرهنگ‌سازی، مهمترین اصل در طرح "حق تقدم عابران پیاده"
معاون شهردار و رییس سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد نیز با بیان این که همه مردم باید حق عبور و مرور همراه با ایمنی و آرامش در سطح شهر داشته باشند افزود: اگر جامعه در حوزه حق تقدم عابر پیاده پیشرفت کند نقطه سرآغازی برای رعایت سایر موارد ترافیکی در ذهن مردم است.
محمد محسن مصحفی افزود: اگر خودرویی با سرعت ۶۰ کیلومتر با عابری برخورد کند، ۹۰ درصد احتمال مرگ وجود دارد بنابراین رعایت حق تقدم عابر پیاده سبب کاهش میانگین سرعت خودروها در شهر و در نتیجه کاهش تصادفات و مرگ و میر ناشی از آن می شود.
وی ادامه داد: شهر مشهد در جغرافیایی به نسبت کوچک قرار دارد که بیش از سه میلیون نفر جمعیت را در خود جای داده است و شهروندان با فشردگی زیادی در این شهر زندگی می کنند بنابراین در صورت عدم رعایت برخی قواعد در زندگی روزمره خود با دست اندازها و اشکالات زیادی مواجه خواهند شد.
معاون شهردار مشهد گفت: گاهی شهروندان تصور می کنند رعایت قانون، اختیاری است اما آمار تصادفات اهمیت رعایت قوانین را به ما گوشزد می‌کند.
رییس سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد گفت: در زمینه فرهنگ ترافیک، رضایتی از وضع موجود وجود ندارد و باید به فکر بهبود اوضاع باشیم و یکی از کلیدی ترین نقاط در فرهنگ ترافیکی، عابران پیاده هستند.
وی با اشاره به زمان‌بربودن کارهای فرهنگی ادامه داد: از مهمترین اهداف طرح "حق تقدم عابر پیاده" ارتقای فرهنگ شهروندی برای کاهش حوادث، افزایش رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی، ایجاد دغدغه و حساسیت مردمی و مطالبه همگانی است.
مصحفی افزود: در حوزه فرهنگ شهرنشینی، کارهای زیادی باید انجام شود که یکی از مهمترین آنها موضوع عابر پیاده است که در این راستا اقدامات لازم با حمایت پلیس راهور در دست انجام است و بدون حمایت آنان، شهرداری به تنهایی کاری را از پیش نخواهد برد همچنین در کنار فرهنگ سازی، باید دستگاه‌های مسوول با رویکرد اقتدارگرایانه و قانون گرایانه، شهروندان را به رعایت حق تقدم عابر پیاده مجبور کنند.
وی ادامه داد: مشارکت مردمی برای توجه بیشتر به بحث حقوق عابران پیاده موضوع بسیار مهمی است که برای انتقال مفاهیم مربوطه می‌توان از شیوه‌ها و ساز و کارهایی نظیر تئاتر و رویدادهای فرهنگی استفاده کرد.
فعال کردن ۴۰ ایستگاه ترویجی
معاون شهردار مشهد گفت: تا کنون ۱۰۰ گذرگاه با وضعیت جدید در مشهد مناسب سازی شده‌است که علاوه بر زیبایی شهر سبب ایجاد نظم و انضباط در ذهن شهروندان می‌شود و هم اکنون که زیرساخت‌ها تاحدودی فراهم شده است در تلاش هستیم که نظر مردم را به رعایت حق تقدم عابر پیاده حساس کنیم.
مصحفی افزود: از این رو ۳۱ ایستگاه ترویجی برای رعایت حقوق عابران پیاده در ۱۳ منطقه شهرداری با توجه به محل‌های پرخطر و پرتردد که نیاز به حساس‌سازی و آموزش بیشتری دارند فعال شده است و ۹ ایستگاه دیگر نیز به زودی فعال می‌شود.
وی ادامه داد: اجرای برنامه‌های هنری و فرهنگی نظیر برگزاری مسابقات، فعالیت‌های نمایشی از جمله تئاتر خیابانی، پرفورمنس، عروسک‌گردانی، اجرای رادیو عابر و اهدای جوایز از جمله رویدادهای در دست اجرا در ایستگاه‌های ترویجی است.
رییس سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد گفت: این طرح از اول دی ماه آغاز شده و سفیران آموزشی از ساعت ۱۱ تا ۱۴ در این ایستگاه‌ها فعالیت دارند.
مصحفی با اشاره به آغاز طرح رعایت حق تقدم عابر پیاده از ۲ سال و نیم گذشته افزود: پس از دعوت شهروندان به رعایت حق تقدم عابرپیاده، باید به کیفیت خط کشی عابر پیاده و معابر توجه می‌شد از این رو با رایزنی‌هایی که در داخل بدنه شهرداری مشهد صورت گرفت به این نتیجه رسیدیم که ابتدا زیرساختهای کار را فراهم کنیم زیرا بدون گذرعابر پیاده خوب نمی‌توان توقع داشت که این فرهنگ در جامعه نهادینه شود.
وی اضافه کرد: از سال گذشته تا به امسال در گذرگاه‌هایی که تردد عابران پیاده در آنها بیش از دیگر معابر است، با همکاری معاونت عمران و ترافیک شهرداری مشهد، اقدامات خوبی آغاز شده که بی شک در کشور بی نظیر است و به استانداردسازی معابر در شهر مشهد نزدیک می‌شویم.