به گزارش ایرنا، آغاز غنی سازی ۲۰ درصد در سایت هسته ای فردو که در چارچوب اجرای قانون جدید مجلس شورای اسلامی انجام گرفت، با واکنش مقام های روسیه مواجه شد و این اقدام ایران را مورد ارزیابی قرار دادند.
آغاز غنی سازی ۲۰ درصد در سایت هسته ای فردو از این نظر برای روسها بسیار مهم بود که مطابق برجام، روسیه تغییر کاربری این سایت هسته ای برای تولید ایزوتوپ های پایدار (برای مصارف پزشکی) را برعهده گرفته است.
ایران ۲ سال پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و تعلل طرف‌های اروپایی در عمل به تعهداتشان در این توافق، گام‌هایی را تحت نظارت آژانس برای کاهش تعهداتش آغاز کرد.
برنامه هسته ای ایران شفاف و قابل راستی آزمایی
میخاییل اولیانوف نماینده دائم روسیه در آژانس بین المللی انرژی اتمی نخستین مقام روس بود که پس از آغاز غنی سازی ۲۰ درصد در مورد آن اظهار کرده و در حالی که برخی مقام ها و رسانه های غربی بویژه رسانه های آمریکایی سعی در ایجاد شبهه در ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران داشتند تصریح کرد که برنامه هسته‌ای ایران کاملا شفاف و قابل راستی آزمایی است.
این مقام روس در توئیت جدیدی خاطرنشان کرد که هیچ دلیلی برای بزرگنمایی کردن موضوع آغاز غنی سازی اورانیوم تا سطح ۲۰ درصد در ایران وجود ندارد.
نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین المللی در وین با اشاره به اینکه اقدامات باید بر احیای اجرای کامل و جامع معامله هسته‌ای تمرکز شود افزود: آغاز فرآیند غنی سازی اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در پی مصوبه مجلس شورای اسلامی ایران قابل پیش بینی بود و تحول تازه‌ای نیست و این اقدام با عادی سازی برجام، برگشت‌پذیر است.
کارشکنی های آمریکا در اجرای برجام
آمریکا در دو سال اخیر تمام تلاش ها را برای ایجاد مانع در اجرای برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بکار گرفته است و از این منظر بزرگترین نقض کننده برجام همانند چند توافق بین المللی دیگر بوده است.
واشنگتن در نقض برجام تحریم های یکجانبه را در مورد ایران دوباره اعمال کرده و به کشورهایی نیز که علاقه مند همکاری با تهران در حوزه های اقتصادی و مالی و صنعتی و غیره هستند هشدار داده است که در صورت چنین همکاری از سوی امریکا مورد تحریم قرار می گیرند.
ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه در مورد این رویکرد غیرقانونی آمریکا اعلام کرد: در سالهای اخیر جامعه جهانی بطور کامل به این واقعیت پی برد که دلیل اولیه این گونه موارد انحراف از توافق ها، نقض مکرر و منظم تعهدات بین المللی ازسوی آمریکا است که به رغم ماده ۲۵ منشور سازمان ملل قطعنامه ۲۲۳۱ را اجرا نمی کند و بطور هدفمندانه موانع برای اجرای آن از سوی سایر کشورها ایجاد می کند.
سخنگوی وزارت خارجه روسیه در بیانیه ای تصریح کرد که این مساله هیچ ارتباطی با رعایت تعهدات ایران در برجام و پیمان عدم انتشار سلاح هسته ای (ان. پی. تی) ندارد. از این نظر هیچ ایرادی به طرف ایرانی وجود ندارد.
به گفته زاخارووا، همه مواد غنی شده تا سطح ۲۰ درصد تحت کنترل آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار دارد. آژانس هیچ شواهدی از تبدیل آن برای بکارگیری برای اهداف اعلام نشده که متناقض پیمان ان. پی باشد، ثبت و گزارش نکرده است.
این مقام روس از تحریم طرح تغییر کاربری سایت فردو توسط آمریکا انتقاد کرده و اظهار داشت: طرح پیش بینی شده در برجام برای تغییر کاربری سایت هسته ای فردو برای تولید ایزوتوپ های ثابت (پزشکی) از مدتها پیش در زیر تحریم های آمریکا قرار دارد که اقدامی کاملا غیرقابل قبول است.
پیمانکار طرح تغییر کاربری سایت فردو برای تولید ایزوتوپ های پایدار شرکت دولتی روس اتم روسیه است و اجرای ان از مدتی پیش متوقف شده است.
زاخارووا در ادامه خاطرنشان کرد: در بیانیه مشترک نشست وزیران برجام مراحل برای حرکت رو به جلو ترسیم شده بود. همه کشورهای شرکت کننده در برجام، ازجمله جمهوری اسلامی ایران، بر ضرورت اقدامات فشرده در مورد چالش های موجود فرا روی برجام و درخواست از آمریکا برای انصراف فوری از سیاست های مخرب و اجرای تعهدات خود در قطعنامه ۲۲۳۱ بدون هر گونه پیش شرط تاکید کردند.
عهدشکنی غرب ایران را وادار به اقدام برای دفاع از منافع ملی کرد
رئیس انجمن دوستی روسیه و کشورهای عربی و از دیپلمات های پیشین روسیه معتقد است که جمهوری اسلامی ایران با غنی سازی ۲۰ درصد اورانیوم هیچ یک از تعهدات بین المللی خود را نقض نمی کند و این اقدام به معنی نقض تعهدات نیست و تهران در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) برای حل و فصل مسائل پیرامون برنامه هسته ای ایران اقدام می کند.
«ویاچسلاو ماتوزوف» در گفت وگو با خبرنگار ایرنا در مورد آغاز غنی سازی ۲۰ درصد اورانیوم در ایران اظهار داشت: این اقدام در برجام پیش بینی شده است و زمانی که ایران شاهد عدم عمل به تعهدات بین المللی آمریکا و طرف های غربی می شود، مجبور به اقدام در چارچوب ملاحظات و مطابق منافع ملی خود می شود.
به گفته این مقام روس، برای اینکه از ایران انتظار داشت که به تمام تعهدات خود در چارچوب برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت عمل کند، باید طرف های دیگر نیز به همین گونه رفتار کنند.
وی معتقد است که آمریکا دو سال است از برجام خارج شده و کشورهای اروپایی نیز بیشتر شعار می دهند تا عمل کنند و در این شرایط روسیه تلاش های گسترده ای را برای حفظ برجام بکار می گیرد و پکن نیز در این مسیر در عرصه بین المللی با مسکو همراه می شود.
ماتوزوف پیشنهاد کرد که آمریکا برای ترمیم وجهه تخریب شده این کشور در دوره ترامپ که واشنگتن را تا سطح یک بازیگر و مذاکره کننده غیرقابل اطمینان کاهش داده است باید اقدامات فوری بکار گیرد و بازگشت به برجام نخستین اقدام از این دست است که جو بایدن پس از تحلیف ریاست جمهوری در ۲۰ ماه ژانویه باید در این مورد اقدام و همت کند.
غرب حق ابراز نگرانی درباره برجام را ندارد
«یلنا دونایوا» کارشناس ارشد امور ایران انستیتو شرق شناسی وابسته به آکادمی علوم روسیه معتقد است که طرف های غربی در اجرای تعهدات خود کوتاهی کرده اند حق ندارند درباره برجام ابراز نگرانی کنند و بهتر است بپذیرند که خود آنها مسوول شرایط به و جود آمده هستند.
دونایوا در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: آغاز غنی سازی ۲۰ درصد در ایران گامی بود که این کشور برای پاسخ به عدم پایبندی طرف های غربی به تعهدات بین المللی خود در چارچوب برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، برداشته است.
به گفته این کارشناس آشنا به امور ایران، دلیل اولیه آغاز غنی سازی ۲۰ درصد ایران خروج آمریکا از برجام و عدم اجرای تعهدات سه کشور اروپایی بود که گام قابل توجهی در اجرای برجام برنداشتند و بیشتر از عمل و اقدامات واقعی، سخن گفته که بیشتر به شعار شبیه بود.
کارشناس روس تصریح کرد: اکنون که طرف های غربی این همه در اجرای تعهدات خود کوتاهی کرده اند حق ندارند در مورد اقدام اخیر ایران ابراز نگرانی کنند و بهتر است به اقدامات خود توجه کنند که با ارزیابی بیطرفانه، بپذیرند که خود آنها مسوول شرایط به و جود آمده در زمینه برجام هستند.
وی ادامه داد: هرچند که شکی ندارم انگلیس، فرانسه و آلمان بخوبی می دانند که تا چه اندازه در مورد تامین حقوق ایران در برجام عملکرد ضعیفی داشته اند و ساز وکار اینستکس که این همه درباره آن تبلیغ شد که می بایست تجارت ایران و اروپا را تسهیل کند و کشورهای دیگر به آن می پیوستند به شکل نیمه فعال مانده است که عملا هیچ منفعتی از آن نمی توان برد.
در نهایت می توان گفت که مقام های روسیه از یک طرف ایران را تشویق به خویشتن داری و انتظار تا فراهم آمدن شرایط برای بازگشت آمریکا به برجام می کنند و چنین احتمالی را پس از روی کار آمدن جو بایدن در آمریکا بعید نمی دانند و از سوی دیگر از عهدشکنی طرف های غربی برجام که مسبب بروز وضعیت کنونی پیرامون اجرای برجام هستند، انتقاد می کنند.
روس ها خواستار برداشتن گام های واقعی در این مسیر از طرف غربی ها و اقدامات متقابل ایران در پاسخ به این گام های غرب در برجام می شوند و انتظار می رود این سیاست دست کم تا مدتی پس از ورود بایدن به کاخ سفید که وضعیت پیرامون پیوستن دوباره آمریکا به این توافق بین المللی روشن شود، ادامه بیابد.
پاسخ تهران به عهدشکنی های مکرر
رئیس دانشکده سیاست جهانی دانشگاه دولتی مسکو (ام. گ. او) اعلام کرد: افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران به سطح ۲۰ درصد پاسخ تهران به عهدشکنی های مکرر طرف های غربی برجام است.
آندره سیدوروف در گفت وگو با خبرنگار ایرنا درباره آغاز غنی سازی اورانیوم تا سطح ۲۰ درصد در ایران گفت: ایران دو سال صبور بود و این درحالی بود که طرف های غربی به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نکردند اما همان طور که می دانیم هر صبر و شکیبایی حدی دارد و ایران نیز اکنون به عهدشکنی غربی ها پاسح داد.
مقام دانشگاهی روس با بیان اینکه خروج آمریکا از برجام بزرگترین ضربه را به این توافق بین المللی وارد کرد، اظهار داشت: واشنگتن نباید انتظار داشت که این اقدام غیرقانونی و مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بدون پاسخ است و تهران به این مساله بی تفاوت نمی ماند.
وی افزود: چنین انتظاری از سوی مقام های آمریکایی بویژه ترامپ نشانگر این واقعیت است که سیاستمداران آمریکا هنوز در حال و هوای امپریالیستی و برتری جویی بر کل جهان بسر می برند.
سیدروف خاطرنشان کرد: اما وضع جهان تغییر کرده است و هیچکس نباید اقدامات یکجانبه آمریکا را بپذیرد و ایران نیز با داشتن سیاست خارجی مستقل استثنا نیست.
رئیس دانشکده سیاست جهانی دانشگاه دولتی مسکو تصریح کرد که طرف های اروپایی برجام شامل انگلیس، فرانسه و آلمان نیز به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نکردند.
وی گفت: در دو سال اخیر که ساز وکار اینستکس برای کمک به تجارت با ایران آغاز بکار کرده تنها یک معامله از طریق آن صورت گرفته است.