گلستان ۶۵۰ هزار هکتار اراضی زراعی دارد که ۶۰ درصد آن به صورت دیم و بقیه به صورت آبی کشت میشود و به دلیل داشتن خاک مناسب، مستعد کشت انواع محصولات کشاورزی از جمله دانه روغنی کلزا است.
این استان با سطح زیر کشت ۶۰ تا ۹۰ هزار هکتار کلزا طی چند سال اخیر همواره رتبه نخست تولید این دانه روغنی را در کشور به خود اختصاص داده است.
با توجه به مزایای خوب کشت کلزا از جمله سازگاری با محیط، ارزش تناوبی بالا، کنترل علفهای هرز، استفاده بهینه از رطوبت و بارندگی، مقاومت در برابر سرما، برداشت زودهنگام و در نتیجه آماده شدن زمین برای کشت دوم و داشتن ۴۰ درصد روغن با کیفیت، کشاورزان گلستان از کشت این محصول استقبال می کنند.
طبق اعلام کارشناسان بخش کشاورزی، ۱۴ درصد نیاز کشور به روغن در داخل تولید میشود و بقیه وارداتی است بر همین اساس وزارت جهاد کشاورزی اجرای طرح توسعه دانههای روغنی از جمله کلزا را در برنامه قرار داده و به گفته رییس اداره پنبه و دانههای روغنی سازمان جهادکشاورزی گلستان درسال زراعی جاری با اجرای طرحهای ترویجی و همکاری ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در ۶۰ هکتار از اراضی استان کلزا کشت شده است.
علی موسیخانی افزود: طرح زراعت کلزا در دیمزارهای شمال گلستان طی پنج سال اجرا میشود که در نخستین سال آن ۲۰ هزار هکتار از دیمزارهای گمیشان، بندرترکمن، گنبدکاووس، آق قلا، کلاله و مراوهتپه با همکاری ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) در راستای جهش تولید و رونق اقتصادی زیر کشت کلزا رفت و ستاد اجرایی فرمان امام ۳۰ درصد هزینه کود، بذر و علفکش کشاورزان برای کشت کلزا را پرداخت میکند.
کشاورزان مناطق شمالی گلستان که بیشتر اراضی دیم در اختیار دارند با اجرای کارهای ترویجی جهادکشاورزی در معرفی مزیتهای کشت کلزا از جمله درآمد ۲ برابری نسبت به کشت گندم، توزیع بذر اصلاح شده با کیفیت خوب و پرداخت تسهیلات برای خریداری دستگاههای ریزدانه تمایل بیشتری برای کشت این محصول به صورت تناوب زراعی پیدا کردند که به گفته کارشناسان حرکت در این مسیر ۱۵ تا ۲۰ درصد تولید محصول را افزایش میدهد.
طبق نظر کارشناسان حوزه کشاورزی، کشت کلزا علاوه بر افزایش درآمد برای کشاورزان، باعث حاصلخیزی خاک میشود و آب مصرفی برای تولید این محصول در مقایسه با سایر غلات از جمله گندم کمتر است.
مدیر جهاد کشاورزی مراوهتپه با بیان اینکه این شهرستان ۴۴ هزار و ۴۶۴ هکتار زمینهای زراعی دارد که پنج هزار هکتار آن آبی و ۳۹ هزار و ۴۶۴ هکتار دیگر به صورت دیم کشت میشود، گفت: امسال با وجود مساعد نبودن شرایط رطوبتی و سرمای زودرس، با همکاری ستاد اجرایی فرمان حضرت امام، چهار هزار و ۳۳۱ هکتار از اراضی مراوهتپه زیر کشت کلزا رفت که امیدواریم با موافقت کشاورزان چهار هزار هکتار از زمینهای دیمی مناطق کوهستانی شهرستان نیز تا پایان سال به کشت این محصول اختصاص یابد.
علی وزیری افزود: مهمترین عامل در کشت کلزا نزولات آسمانی است به طوری که با مساعدت بودن شرایط آب و هوایی، قابلیت کشت این محصول در بیش از ۱۲ هزار هکتار از اراضی دیم مراوه تپه وجود دارد.
وی ادامه داد: اطلاع رسانی از مزایا و سودآوری خوب کشت کلزا در مقایسه با سایر محصولات از جمله گندم، کشاورزان را به کشت بیشتر این محصول متمایل کرده اما مشکلات بیمهای در بحث جبران خسارتهای احتمالی ناشی از سرمازدگی در کنار بارندگی به موقع از جمله نگرانیهای کشاورزان منطقه برای توسعه کشت این محصول است.
مدیر جهاد کشاورزی مراوهتپه گفت: سال ۹۵ حدود هفت هزار و ۵۰۰ هکتار از زمینهای زراعی مراوهتپه با اجرای برنامههای ترویجی مختلف و اعلام رایگان بودن بیمه این اراضی به زیر کشت کلزا رفت اما در همان سال بخش زیادی از محصولات به دلیل سرمای شدید و یخ بندان از بین رفت و کشاورزان در دریافت خسارت از بیمه با مشکلات زیادی مواجه شدند.
وزیری تاکید کرد: کشاورزان با اطمینان از بیمه بودن محصولات و در دسترس قرار داشتن بذر اصلاح شده و با توجه به اینکه هر کیلوگرم کلزا هم اینک ۷۹ هزار ریال خریداری میشود و ستاد اجرایی فرمان امام نیز قول خرید این محصول با قیمت ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار ریال را داده است، سطح بیشتری از زمینهای دیم خود را به کشت کلزا اختصاص خواهند داد.
زراعت کلزا به عنوان یک محصول راهبردی در راستای پایداری کشت گندم و تحقق اقتصاد مقاومتی و تضمین امنیت غذایی کشور است که ضمن مشارکت در تولید روغن خوراکی مورد نیاز کشور در داخل و تلاش برای بی نیازی از واردات این محصول و نیز بهترین تناوب برای گندم و جو بوده که رعایت آن علاوه بر افزایش تولید سال آینده، آفات، بیماریها و علفهای هرز را کاهش میدهد.
به گفته مدیر جهاد کشاورزی کلاله، برای رونق کشت کلزا در گلستان نیاز به تناوب زراعی است به این معنی که برای مبارزه با آفات و بیماریهای خاکی باید در یک مقطع مشخص، نوع کشت محصول را تغییر داد که کشت ۲ تا سه سال گندم و یک سال کلزا مناسبترین حالت محسوب میشود.
علی علیزاده افزود: توجه به تناوب زراعی و کشت دانه روغنی کلزا میتواند رونق خوبی برای کشاورزان به همراه داشته باشد زیرا علاوه بر مبارزه با علفهای هرز، تا چند سال شاهد ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش محصول خواهند بود.
وی گفت: سالهای ۸۳ و ۸۴ در ۲۵ هزار هکتار از زمین های زراعی کلاله کلزا کشت میشد که با توجه به مشکلات پیش آمده در تامین بذر و بیمه محصول، در مقطعی سطح زیر کشت به ۷۰۰ هکتار رسید که انتظار میرود از این پس با ورود ستاد اجرایی فرمان امام و پرداخت به موقع بهای خرید تضمینی، سطح زیر کشت این محصول افزایش یابد.
مدیر جهاد کشاورزی کلاله با اشاره به اینکه ۸۷ درصد از اراضی این شهرستان به صورت دیم و بقیه آبی کشت میشود، افزود: امسال ۱۱ هزار و ۲۱ هکتار از زمینهای زراعی کلاله زیر کشت کلزا رفته است که در صورت بارندگی خوب در مهر و آبان سال آینده، امکان افزایش ۲ برابری سطح زیر کشت کلزا در این شهرستان وجود دارد.
در زمینهای کشاورزی استان گلستان حدود ۱۵ رقم کلزا شامل هایولای۵۰ ، هایولای ۴۸۱۵، هایولای ۵۵۹، آرجیاس، دِلگان و تِراپُل کشت میشود.
مدیر جهاد کشاورزی گنبدکاووس نیز گفت: این شهرستان ۱۵۰ هزار هکتار اراضی زراعی دارد که ۶۰ درصد آن به صورت دیم و ۴۰ درصد آبی کشت میشود که هر ساله حدود ۱۱ تا ۱۴ هزار هکتار آن به کشت کلزا اختصاص مییابد.
غلامعلی نورا کاهش بیماریهای آفتی، از بین رفتن علفهای هرز و پایداری در تولید محصولات راهبردی مانند گندم و جو را از مهمترین مزایای کشت کلزا دانست و گفت: امسال به دلیل نبود بارندگی در مهر و آبان، فرصت کشت کلزا در این مقطع از دست رفت اما از آذرماه با بهبود بارندگیها ۱۲ هزار هکتار از اراضی گنبدکاووس به کشت کلزا اختصاص یافت.
رییس اداره پنبه و دانههای روغنی سازمان جهادکشاورزی گلستان گفت: امسال در ۶۰ هزار هکتار از زمینهای زراعی استان کلزا کشت شد که ۶۰ درصد از کشت این محصول مربوط به اراضی دیم بوده و ۲۴ هزار هکتار آن در دیمزارهای شمال گلستان واقع است.
علی موسیخانی افزود: پیش بینی میشود از ۶۰ هزار هکتار اراضی زیر کشت کلزا در گلستان، بیش از ۱۰۰ هزار تن محصول برداشت شود که ۳۸ درصد آن روغن و بقیه به کنجاله برای مصرف دام تبدیل خواهد شد.
به گفته وی، بهترین زمان کشت کلزا در گلستان از ۱۵ مهر تا اواخر آبان به مدت ۴۵ روز است که امسال با توجه به کمبود بارندگی در این مقطع، کشت این محصول از اواخر آبان آغاز شد و یک عده از کشاورزان شهرستانهای مراوهتپه و کلاله نیز با پایان سرما از اوایل بهمن کشت کلزا را به صورت بهاره انجام میدهند.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه زراعت غالب گلستان غلات با سطح حدود ۴۰۰ هزار هکتار است با اجرای تناوب زراعی (سه سال گندم یک سال کلزا) و تخصیص بسته حمایتی دولت مانند اعلام به موقع خرید، قیمت مناسب و پرداخت سریع، پرداخت تسهیلات سرمایه در گردش، تامین کود شیمیایی و سموم و انواع بذر اصلاح شده کلزا، ظرفیت افزایش سطح زیر کشت کلزا در استان تا ۱۰۰ هزار هکتار وجود دارد.
رییس اداره پنبه و دانههای روغنی سازمان جهادکشاورزی گلستان گفت: در پنج سال اخیر ۵۰۰ دستگاه ریزدانهکار مخصوص کشت کلزا با پرداخت تسهیلات و یارانه در اختیار کشاورزان استان قرار گرفته است و همچنین براساس سطح تولید، یارانه و تسهیلات برای ادوات کشاورزی مانند هد مخصوص برداشت کلزا و دستگاههای سمپاش و تامین بذر نیز پرداخت شده است.
به گفته کارشناسان، گلستان به دلیل شرایط مناسب اقلیمی و خاک حاصلخیز، مستعد توسعه و تناوب کشت محصولات مختلف بویژه دانههای روغنی از جمله کلزا است که باتوجه به سیاستهای حمایتی دولت، کشت این محصول در چند سال اخیر رونق یافته و ظرفیت افزایش سطح زیر کشت برای کمک به خودکفایی کشور در تولید روغن با اجرای طرحهای ترویجی و آموزشی و بستههای حمایتی در این استان فراهم است.