به گزارش ایرنا، همهگیری کرونا، فروپاشی اقتصادی، قرنطینه و دو قطبی شدن جامعه آمریکا، انتخابات ۱۳ آبان امسال را در این کشور بسیار متفاوت ساخت.
دموکراتها از سال ۲۰۱۷ به دنبال آنکه مشخص شد سایت ویکی لیکس از کامپیوترهای کمیته ملی دموکراتها و همچنین ایمیلهای هیلاری کلینتون سرقت کرده است، اتهام تبانی روسیه با ستاد انتخاباتی ترامپ را مطرح کردند.
بر این اساس، ابتدا بازرس ویژهای برای رسیدگی به این موضوع برگزیدند. رابرت مولر به مدت ۲ سال بر این مساله تحقیق کرد. مایکل فلین نخستین مشاور امنیت ملی و رئیس ستاد انتخاباتی ترامپ، نخستین مظنون و متهم در این رابطه بود.
سرانجام با توجه به اینکه ترامپ در مسند قدرت بود و از حمایت وزیر دادگستری هم برخوردار، از این مهلکه نجات یافت اما اعضای دموکرات مجلس نمایندگان ۲ اتهام «سوء استفاده از قدرت» و «ممانعت از اجرای عدالت» به معنای کارشکنی در کار کنگره برای کشف حقیقت را متوجه او ساختند.
این مساله کار را به استیضاح رئیس جمهوری چهل و پنجم آمریکا کشاند و با توجه به اکثریت دموکراتها در مجلس، ترامپ در زمره رئیسان جمهوری استیضاح شده قرار گرفت هرچند در محکمه سنا، خلع ید نشد.
با شروع دور مقدماتی انتخابات ریاست جمهوری و همچنین همهگیری کرونا در آمریکا، ترامپ که سرخوش از برخی دستاوردهای اقتصادی بود خود را در گردابی دید که راه گریزی از آن نداشت، در نتیجه تلاش کرد اعتبار و مشروعیت انتخابات را زیر سوال ببرد.
او بارها در گردهماییهای انتخاباتی، طرح پیشنهادی دموکراتها برای رایگیری پستی را گامی برای تقلب انتخاباتی توصیف و توصیه کرد هوادارانش حضوری به پای صندوقهای رای بروند.
همین مساله باعث شد دموکراتها از برگ برنده بهتری برخوردار شوند و در حالیکه روز انتخابات یک روز تعطیل نیست و به همین دلیل مشارکت مردم معمولا کمتر از ۵۰ درصد واجدان شرایط است، هواداران خود را به رای دادن پستی و حتی پیش از موعد تشویق کردند.
موعد انتخابات در ۱۳ آبان ماه فرارسید و شمارش آرا آغاز شد اما ترامپ همچنان بر تقلب گسترده تاکید داشت. همه پیروزیهای بایدن را نادیده گرفت، شاید صدها شکایت در دادگاهها با بهانههای مختلف طرح کرد، ۲ مورد آن به دیوان عالی رسید اما هیچ یک از این ادعاها اثبات نشد.
درخواست داد تا شمارش آرا در ایالت جورجیا تکرار شود، این کار انجام شد و باز هم نتیجه به نفع بایدن رقم خورد. فرمانداران ۵۰ ایالت، صحت انتخابات را تایید کردند. کار به نشست مجمع گزینشگران ایالتها رسید.
۲۴ آذر ماه در پایتخت هر ایالت، نمایندگان انتخاب شده حضور یافتند و آرای خود را به نامزدهای حائز اکثریت آرا دادند. برتری بایدن با ۳۰۶ رای مسجل شده بود اما ترامپ و ستاد انتخاباتی وی، همچنان «تقلب» را محور مخالفت خود قرار داده بودند.
در حالیکه باید تمام دستگاهها با تیم انتقالی رئیس جمهوری منتخب همکاری میکردند، اختلال در این همکاری به ویژه در وزارتخانههای حساسی چون وزارت دفاع وجود داشت.
رئیس جمهوری آمریکا که تقریبا میدانست کار برای او تمام شده است، ابتدا تعدادی از دوستان خود از جمله مایکل فلین را عفو کرد تا آزاد شود.
فلین طرح دعوت از هواداران و شورش خیابانی را مطرح کرد، هرچند خود ترامپ هم در مناظره انتخاباتی به گروهای افراطی سفید همچون «پسران مغرور» یا «کیوانان» نظر داشت.
ترامپ مباحثی همچون اختیار مایک پنس معاون خود را که ریاست سنا را بر عهده دارد، مطرح کرد تا اینگونه فشار را بر او وارد سازد که با آرای گزینشگران مخالفت کند و آن را به مجالس ایالتی عودت دهد. کاری که ترامپ با دعوت برخی نمایندگان ایالتی پیش از آن هم امتحان کرده و نتیجه نگرفته بود.
قرار بود در ۱۷ دیماه، نشست مشترک کنگره برای شمارش آرای گزینشگران و تایید آنها برگزار شود اما یک روز پیش از آن، اتفاق دیگری که برای جمهوریخواهان بسیار مهم بود، جریان داشت و آن رقابت برای ۲ کرسی باقی مانده سنای آمریکا از ایالت جورجیا بود.
رئیس جمهوری آمریکا که تصور میکرد در این ایالت پیروز شده و دموکراتها با تقلب آرای او را ربودهاند، خود وارد عرصه شد و در گردهمایی ۲ نامزد جمهوریخواه شرکت کرد. او باز هم از تقلب سخن گفت، علیه رسانهها حرف زد و دموکراتها را با سوسیالیست، مارکسیست و کمونیست یکی دانست.
ترامپ مدعی شد اگر آنها رای بیاورند، آمریکا ونزوئلا میشود و این شروعی برای کمونیستی شدن آمریکا خواهد بود.
برخلاف این اظهارات ترامپ، هر نامزد دموکرات در این ایالت به پیروزی رسیدند و به این ترتیب، هر سه قوه حاکمیتی آمریکا به رنگ آبی درآمد.
با این وجود، رئیس جمهوری آمریکا از هواداران خود خواسته بود یک راهپیمایی و اجتماع بزرگی در واشنگتن دی سی پایتخت آمریکا به راه اندازند و به این ترتیب، صدای خود را به گوش نمایندگانی که در حال بررسی شمارش آرای گزینشگران بودند برسانند.
او که هم و غم خود را در چند ماه اخیر به انتخابات و همچنین برگرداندن نتیجه آن صرف کرده بود در حالیکه مردم این کشور جان خود را در اثر بیماری کووید-۱۹ از دست میدادند و این رقم به روزانه حدود ۴ هزار نفر رسیده بود، خشم و نفرت ویژهای از سران دموکرات به ویژه نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا داشت که باعث استیضاح و ضعیف نشان داده شدن خود میدانست.
از این رو، خود در اجتماع هواداران خود در مقابل کاخ سفید حضور یافت و سخنانی تحریکآمیز بر زبان جاری ساخت. سپس از جمعیت خواست به سمت کنگره حرکت کنند. همین مساله نیمروز بحران را در قلب دموکراسی آمریکایی ایجاد کرد.
شورشیان طرفدار ترامپ که از پیش خطر آن هم اعلام شده بود، به ساختمان کنگره رفتند. هدف آنها دفتر پلوسی و صحن مجلس نمایندگان بود. این مساله باعث تعطیلی چندین ساعته کنگره شد، خساراتی به این ساختمان وارد آمد و چهار نفر هم در اثر آن کشته شدند.
پلیس و ماموران حفاظتی ساختمان کنگره از آمادگی لازم برخوردار نبودند؛ درخواست شهردار واشنگتن برای اعزام گارد ملی به موقع اجابت نشد و جهان نظارهگر وقایعی بود که پیش از این، آمریکاییها از آن برای محکومیت کشورهای دیگر استفاده میکردند.
تعداد زیادی از جمهوریخواه و دموکراتها حتی سرپرست وزارت امنیت داخلی آمریکا، سخنان تحریکآمیز ترامپ را عامل این رخداد دانستند و جو بایدن رئیس جمهوری منتخب آمریکا هم از آن به تروریست داخلی یاد کرد.
این اتفاق، سرآغاز حرکت دیگری در بین دموکراتها شد. برخی اعضای مجلس نمایندگان همچون ایلهان عمر، طرح استیضاح ترامپ را کلید زدند. پیش نویس طرح را آماده و در بین اعضای مجلس توزیع کردند. تا شامگاه پنجشنبه نزدیک به ۱۱۲ عضو مجلس نمایندگان، این طرح را امضا کردند.
علاوه بر استیضاح، مساله استفاده از ماده ۲۵ قانون اساسی آمریکا هم پیش کشیده شد.
چاک شومر رهبر اقلیت سنای فعلی، روز پنجشنبه تلاش خود را برای برکناری رئیس جمهور ترامپ از سمت خود آغاز کرد و گفت شورشی که ترامپ دامن زد و یک روز قبل (چهارشنبه) کنگره را در برگرفت ، نشان داد که وی برای هدایت ملت شایسته نیست.
اما جمهوریخواهان از جمله سناتور لیندسی گراهام و اعضای مجلس نمایندگان عمدتا پشت سر رئیس جمهوری ایستادند، از برخی سخنان وی انتقاد کردند اما اصرار داشتند که او برای آخرین روزهای حضور خود در کاخ سفید باقی بماند. این مساله در نشست تایید آرای گزینشگران هم نشان داده شد که جمهوریخواهان مجلس همچنان بر عهد خود با ترامپ ایستادهاند.
گراهام هم استفاده از متمم ۲۵ قانون اساسی را در این زمان مناسب نمیداند، هرچندکه معتقد است حادثه روز چهارشنبه، نوعی خودزنی بود.
متمم ۲۵ قانون اساسی آمریکا شامل ماده ای است که به معاون رئیس جمهوری و اکثریت اعضای کابینه اجازه میدهد بیانیه کتبی "مبنی بر اینکه رئیس جمهوری قادر به انجام اختیارات و وظایف دفتر خود نیست" صادر کنند.
هنگامی که ترامپ به ویروس کرونا مبتلا و در بیمارستان بستری شده بود هم دموکراتها اصرار کردند که این مسیر را به پیش ببرند اما هیچ یک از اعضای کابینه ترامپ حاضر نبود دست به چنین کاری بزند چرا که کیان حزب جموریخواه را در خطر میدیدند.
اما دموکراتها از فرصت پیش آمده در یورش به ساختمان کنگره هم برای امتحان این مسیر بهره گرفتند. شومر گفت: در این مورد اشتباه نکنید: اقدامات مذموم دیروز توسط رئیس جمهوری ایالات متحده تحریک شد. حوادث دیروز بدون او اتفاق نمیافتاد.
وی تاکید کرد به همین دلیل او باید با سریعترین روش ممکن یعنی متمم ۲۵ قانون اساسی از سمت خود برکنار شود و افزود: معتقدم که رئیس جمهوری خطرناک است و نباید یک روز بیشتر منصب خود را حفظ کند. ممکن است تنها ۱۳ روز به عنوان رئیس جمهوری باقی مانده باشد اما دیروز نشان داد تا زمانی که او در قدرت باشد، هر روز تهدیدی برای دموکراسی است.
نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا هم خواستار برکناری ترامپ شد و گفت: این یک فوریت است ، این یک وضعیت اضطراری با بالاترین حد است. در حالی که تنها ۱۳ روز باقی مانده است ، هر روز میتواند یک نمایش ترسناک برای آمریکا باشد.
شومر و پلوسی چنان نگران اظهارات ترامپ بودند که با مایک پنس معاون رئیس جمهوری تماس گرفتند تا از او بخواهند روند متمم ۲۵ قانون اساسی آمریکا را آغاز کند.
به گفته شومر "آنها ۲۵ دقیقه ما را در حالت پشت خط نگه داشتند و سپس گفتند که معاون رئیس جمهوری به تلفن پاسخ نمیدهد."
شومر که از اعمال ماده ۲۵ قانون اساسی نا امید شده بود، گزینه استیضاح را مطرح کرد و گفت: ما به بحث طولانی احتیاج نداریم. سوء استفاده رئیس جمهوری از قدرت برای تحریک اوباش علیه نهاد نماینده منتخب ایالات متحده محرز است. اگر جرمی برای استیضاح وجود داشته باشد این یک جرم آشکارا است.
اما مایک پنس هم به صراحت اعلام کرد که موافق اعمال این ماده از قانون اساسی نیست و به این ترتیب، بحث برکناری عملا منتفی شده است.
اصرار دموکراتها برای چیست؟
ترامپ پس از یک روز سکوت، ابتدا از صفحه توئیتری یکی از مقامات کاخ سفید، سپس از طریق سخنگوی کاخ سفید و در نهایت از طریق انتشار یک پست ویدئویی در توئیتر که پیش از آن مسدود شده بود، حادثه چهارشنبه را محکوم کرد، شکست را پذیرفت و از انتقال آرام قدرت سخن گفت.
او البته به این اشاره کرد که هدف او از پیگیری «قانونی» تشکیک انتخاباتی، صیانت از اعتبار آرای رایدهندگان و دموکراسی بوده است و نشان داد که از روی اجبار به این نتیجه تن داده است چرا که کنگره آرا را تایید کرده است.
از سوی دیگر از آشتی و صلح سخن گفت، اتفاقات دیروز را هیجان انتخاباتی (البته با گذشت ۲ ماه از انتخابات) توصیف کرد و در حالیکه به ظاهر به آرامش دعوت میکرد، یادآور شد این تازه شروع ماجرا است.
ماجرایی که ترامپ از آن یاد میکند همانطور که در اظهارات برخی از سخنرانان اجتماع روز چهارشنبه استنباط میشد، انتخابات بعدی است که نخستین آن، مجلس نمایندگان در سال ۲۰۲۲ است.
در وهله بعدی انتخابات بخش دیگری از سنا و همچنین ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۴ است.
به طور مشخص، ترامپ و تیم او که اکنون نفوذ زیادی را در بخشی از جامعه آمریکا به دست آوردهاند، خلاء رهبری قدرتمند در حزب جمهوریخواه وجود دارد و این حزب تا حدود زیادی به شخص او وابسته شده است، در سالهای پیش رو آرام نخواهند نشست و فعالیتهای مختلفی را حتی در حوزه تداوم اعتراض خیابانی تدارک خواهند دید.
به همین دلیل، سناتور شومر هدف از پیگیری برکناری ترامپ را اینگونه میرساند که «هرگونه تلاش برای استیضاح باید شامل اتهامی علیه ترامپ باشد که وی را از ادامه نامزدی در انتخابات منع میکند».
اما گزینه دیگری که دموکراتها پیشنهاد دادهاند و در اظهارات تد لیو عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا دیده میشود، گزینه کنارهگیری از قدرت پیش از موعد است. کاری که تعدادی از وزیران کابینه ترامپ، از روز پنجشنبه آغاز کردند.
لیو از امضای ۱۱۲ عضو این مجلس برای طرح استیضاح دونالد ترامپ خبر داد و گفت ما از دونالد ترامپ میخواهیم که با استعفا خود را از استیضاح دوباره با ۲ مجلس متفاوت جدا سازد.
اشاره این نماینده مجلس آمریکا به این است که ترامپ در یکصد و شانزدهمین مجلس نمایندگان استیضاح شد و اگر بار دیگر در مدت ۱۲ روز باقی مانده مورد استیضاح قرار گیرد، این بار مجلس یکصد و هفدهم او را استیضاح کرده است.
به این ترتیب، به نظر میرسد هدف اصلی دموکراتها برای طرح سه گزینه یاد شده، «بازدارندگی» است. این بازدارندگی هم میتواند شامل برخی اقدامات خطرناک احتمالی در مدت باقی مانده باشد و هم بازدارندگی از ادامه حضور ترامپ یا ترامپیسم در سپهر سیاسی آمریکا.