استان مرکزی با ۱۲ شهرستان، و یک هزار و ۵۳۹ روستا، دارای ۹۶۰ واحد مرغداری صنعتی، ۴۹۱ واحد گاوداری صنعتی و ۱۹۱ واحد کارگاه پرورش آبزیان است.
این استان به عنوان دومین قطب صنایع مادر تخصصی، چهارمین قطب صنعت کشور محسوب می شود و در زمینه تنوع تولیدات صنعتی رتبه نخست کشور را به خود اختصاص داده است.
این استان با وجود صنعتی بودن در زمره ۱۰ استان نخست کشور در بخش کشاورزی است که ۹۰ هزار بهره بردار شامل ۲۰ درصد شاغلان استان در این حوزه فعال هستند.
۶۷۰ هزار هکتار اراضی باغی و کشاورزی در استان مرکزی وجود دارد که یک و ۲ دهم درصد تولیدات کشاورزی مازاد بر نیاز استان به سایر مناطق ارسال می شود.
استان مرکزی با تولید حدود ۵۴ هزار تن گوشت سفید، ۵۳ هزار تن تولید گوشت قرمز، ۳۲۰ هزار تن شیر، حدود ۴۱ هزار تن تولید تخم مرغ از جایگاه ویژه ای در بخش کشاورزی و دامداری کشور برخوردار است.
مقررات سامانه بازارگاه نیازمند بازنگری
به گفته فعالان بخش تولید مرغ استان مرکزی اکنون مشکل تامین نهاده مرغداران از طریق سامانه بازارگاه تا حدودی برطرف شده اما رفع کامل مشکل این بخش نیازمند بازبینی برخی مقررات بازارگاه از جمله اختصاص ذرت و سویا به عنوان تنخواه پیش از جوجه ریزی در واحدهای پرورش مرغ و عرضه جوجه یک روزه در این سامانه است.
یکی از تولیدکنندگان مرغ گوشتی استان مرکزی نبود نظارت بر قیمت جوجه یک روزه را از جمله مشکلات مرغداران استان عنوان می‌کند و معتقد است: قیمت جوجه یک روزه توسط مراجع مربوطه ۲۵ هزار ریال اعلام شده در صورتی که بعضا، جوجه یک روزه با قیمت ۴۵ هزار ریال در اختیار مرغداران مرغ گوشتی قرار می‌گیرد.
سید مجتبی رضایی افزود: بر اساس قوانین و مقررات موجود اکنون مرغداران مرغ گوشتی برای دریافت نهاده‌های مورد نیاز، پس از ثبت نام در سامانه بازارگاه و تایید دامپزشکی، ابتدا باید نسبت به جوجه ریزی در واحدهای خود اقدام کنند تا به میزان ۱۰ روز سهمیه ذرت و سویا به آنان اختصاص یابد.
وی ادامه داد: این سهمیه خرد خرد و به میزان ۲ تا چهار تن در اختیار مرغداران قرار می گیرد که این مهم مشکلات فراوانی را برای فعالان این بخش ایجاد کرده است.
این تولید کننده مرغ گوشتی استان مرکزی خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از بروز مشکل برای مرغداران، نیاز است هنگام صدور مجوز برای جوجه ریزی در واحدها، ابتدای مقداری نهاده به عنوان تنخواه در اختیار فعالان این بخش قرار داده شده و سپس از سهمیه آنان کسر شود.
رضایی افزود: با وجود پیگیری‌های انجام شده از اتحادیه مرغداران استان مرکزی، تاکنون اختصاص نهاده پیش از جوجه ریزی در واحدهای مرغداری استان محقق نشده و فعالان این بخش مجبورند در ابتدای جوجه ریزی ذرت و سویا مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند.
وی یادآور شد: اکنون ذرت و سویای مورد نیاز مرغداران به مدت ۴۰ روز از طریق بازارگاه تامین می‌شود که مرغ‌ها در این مدت یک کیلو و ۹۰۰ گرم وزن می‌گیرند که هیچ کشتارگاهی به دلیل افت وزن حاضر به خرید آنها از مرغداران نیست.
این تولید کننده مرغ گوشتی استان مرکزی گفت: مرغ برای ارسال به کشتارگاه باید ۲ کیلو و ۹۰۰ تا سه کیلوگرم وزن داشته باشد و مرغداران مجبور هستند ذرت و سویای مورد نیاز برای رسیدن به این وزن را از بازار آزاد تهیه کنند.
رضایی، اخذ بارنامه برای حمل مرغ به کشتارگاه را از دیگر مشکلات مرغداران استان مرکزی عنوان کرد و افزود: مرغداران این استان اکنون برای ارسال محصولات خود به کشتارگاه‌ها باید ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار ریال برای تهیه بارنامه هزینه کنند تا مجوز حمل بهداشتی برای آنان صادر شود در صورتی که تهیه بارنامه در تمام دنیا در معاملات تجاری تهیه بارنامه برعهده خریدار است.
وی ادامه داد: کشتارگاه‌ها وظیفه دارند بارنامه برای حمل مرغ تهیه کرده و کد آن را برای تهیه مجوز حمل بهداشتی در اختیار مرغداران قرار دهند که این مهم اکنون اجرایی نمی شود.
این تولید کننده مرغ گوشتی استان مرکزی گفت: بر اساس آمار سرشماری سال ۹۵ اکنون حدود ۸۵ میلیون نفر در کشور زندگی می کنند و تولید ۸۵ میلیون قطعه جوجه یک روزه مرغ مورد نیاز داخل کشور را تامین می کند در صورتی که اکنون ۱۵۰ میلیون قطعه جوجه یک روزه در کشور تولید می شود که ۲ برابر نیاز کشور است.
رضایی افزود: تولید بیش از ظرفیت مرغ در کشور افزایش تولید و جمع شدن مرغ در سالن‌های مرغداری ها را به همراه داشته و این افزایش تولید کاهش قیمت و ضرر و زیان و ورشکستگی برای مرغداران را به همراه دارد.
وی با یادآوری ایجاد زنجیره تولید مرغ در مرغداری ها ادامه داد: در زنجیره تولید تهیه سالن و کارگر با مرغداران بوده و با تولید هر کیلو مرغ مبلغ پنج هزار ریال به فعالان این حوزه پرداخت می‌شود.
این تولید کننده مرغ گوشتی ۲۰ هزار قطعه‌ای استان مرکزی گفت: ۴۰ تن مرغ در هر دوره پرورش در واحد مرغداریم تولید می شود و با پیوستن به زنجیره تولید در هر دوره ۲۰۰ میلیون ریال برای پرورش این میزان مرغ پرداخت می شود در صورتی که هزینه کارگر برای این واحد حدود ۳۰۰ میلیون ریال است.
رضایی افزود: اکنون به واحدهایی که به زنجیره تولید پیوسته اند به وفور نهاده داده می‌شود در صورتی که سالن بیشتر این واحدها خالی بوده و نهاده‌های آنها در بازار آزاد فروخته می‌شود.
وی ادامه داد: فعالیت بازارگاه بسیار مناسب است به شرطی که مرغداران جوجه یک روزه مورد نیاز تولید در واحدهای خود را به جای خرید از واحدهای مرغ مادر از این سامانه تهیه کنند.
این تولید کننده مرغ گوشتی استان مرکزی گفت: اکنون تنها ذرت و سویای مورد نیاز مرغداران توسط بازارگاه تامین می‌شود در صورتی که باید جوجه یک روزه و مرغ مرغداران در این سامانه ثبت شود.
نهاده‌های ۴۰ روز پرورش مرغ توسط بازارگاه در اختیاران مرغداران قرار می‌گیرد
مدیرعامل اتحادیه مرغداران مرغ گوشتی استان مرکزی نیزگفت: اکنون نهاده مورد نیاز ۴۰ روز پرورش توسط بازارگاه در اختیار مرغداران قرار می گیرد که به دلیل کیفیت پایین نهاده مرغ در این مدت به وزن قابل قبول برای کشتار نرسیده و مرغداران مجبورند ۱۰ تا ۱۲ روز بیشتر از مدت پرورش مرغ را در مرغداری‌ها نگاه دارند.
علی اکبر حیدری افزود: کشتارگاه‌ها اکنون مرغ ۲ کیلوگرمی را هر کیلو ۱۰ هزار ریال زیرقیمت مصوب از مرغداران خریداری می‌کنند و مرغداران برای جلوگیری از افت قیمت محصول، مجبور هستند نهاده مورد نیاز این مدت را به صورت آزاد از بازار تهیه کنند.
وی ادامه داد: مرغداران در هنگام جوجه ریزی باید حداقل برای ۲۰ روز ذخیره نهاده در واحدهای خود داشته باشند زیرا ذرت و سویای مورد نیاز فعالان این بخش پس از جوجه ریزی در بازرگاه به آنان تعلق می‌گیرد.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران مرغ گوشتی استان مرکزی زمان بارگذاری، خرید و بارگیری نهاده از بندر برای مرغداران را حدود ۲۰ روز عنوان کرد و گفت: مرغداران پس از جوجه ریزی باید حداقل حدود ۲۰ روز نهاده مورد نیاز واحدهای خود را از بازار آزاد تهیه کنند که نیاز است رفع این مشکل در دستور کار مسئولان قرار گیرد.
حیدری با یادآوری افزایش قیمت کنسانتره، ویتامین‌ها، کارگر و نهاده‌های مورد نیاز مرغداران افزود: با وجود افزایش قیمت این ملزومات، قیمت مرغ درب مرغداری ۱۴۵ هزار ریال تعیین شده که این قیمت گذاری مربوط به قبل از افزایش قیمت نهاده‌ها بوده و پس از گرانی آن تاکنون افزایش قیمتی برای این محصولات در نظر گرفته نشده است.
وی ادامه داد: نیاز است پشتیبانی امور دام و طیور با خرید محصولات مازاد از افت بیشتر قیمت‌ها و ایجاد ضرر و زیان برای مرغداران و ورشکستگی آنان جلوگیری کند.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران مرغ گوشتی استان مرکزی پرداخت بهای بارنامه حمل مرغ به کشتارگاه و پرداخت پشت بارنامه حمل بار نهاده از بندر به مرغداری ها را از دیگر مشکلات مرغداران عنوان کرد و گفت: اکنون مرغداران برای حمل نهاده از بندر به درب مرغدارای علاوه بر پرداخت کرایه مجبور به پرداخت پشت بارنامه نیز می باشند.
حیدری افزود: نیاز است با نظارت دشتگاه‌های مربوطه این مهم که مشکلات بسیاری را برای مرغداران به همراه داشته، برطرف شود.
یکی از تولیدکنندگان مرغ تخمگذار استان مرکزی نیز گفت: با ارایه نهاده‌های مورد نیاز مرغداران از طریق بازارگاه مشکل تامین نهاده فعالان این بخش تا حدودی رفع شده است.
حمید اصغری افزود: تحمیل هزینه پشت بارنامه در کنار افزایش قیمت کنسانتره، ویتامین‌ها و کارگر افزایش قیمت تمام شده محصول و ایجاد مشکل برای تولیدکننده و مصرف کننده را به همراه دارد که رفع این مشکل نیازمند چاره اندیشی مسئولان است.
فعالیت ۵۹۰ واحد پرورش مرغ گوشتی با ظرفیت ۲ میلیون و ۴۵۰ هزار قطعه در استان مرکزی
مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی گفت: اکنون ۹۳ واحد مرغ تخمگذار در استان مرکزی وجود دارد که ۵۶ واحد آنها به ظرفیت ۲ میلیون و ۴۵۰ هزار قطعه فعال است.
حمید رضا اخوان ادامه داد: ۵۹۰ واحد مرغ گوشتی نیز در استان مرکزی وجود دارد که در حال حاضر چهار میلیون و ۵۰۰ هزار قطعه جوجه در سالن‌های این واحدها در حال پرورش است.
مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی با یادآوری بارگذاری و تحویل نهاده‌های مورد نیاز مرغداران از طریق سامانه بازارگاه تهران افزود: با بهره‌برداری از این طرح اکنون مشکلی در زمینه تامین نهاده‌های مورد نیاز مرغداران در استان وجود ندارد.
اخوان ادامه داد: کاهش قیمت مرغ گوشتی پایین تر از نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار از جمله مشکلات واحدهای پرورش مرغ گوشتی در استان مرکزی است.
اخوان همچنین در خصوص وضعیت بهای تخم مرغ نیز افزود: بر اساس برنامه ریزی‌های انجام شده تخم‌مرغ تولیدی مرغداران با قیمت ۱۴۰ هزار ریال و نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار به تعاونی‌ها تحویل و با قیمت ۱۶۵ هزار ریال به دست مصرف کننده خواهد رسید.
وی، مشاهده آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در بین پرندگان مهاجر تالاب میقان اراک را از جمله مهمترین عوامل افزایش قیمت تخم مرغ در استان مرکزی عنوان کرد و ادامه داد: با اقدامات پیشگیرانه و بررسی‌های انجام شده اکنون موردی از این بیماری در بین واحدهای پرورش طیور اطراف تالاب میقان این شهرستان گزارش نشده و مشکلی در تولید تخم مرغ در استان وجود ندارد.
مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی گفت: ۱۱۰ تن تخم مرغ روزانه در این استان تولید می‌شود که ۴۵ درصد معادل ۵۰ تن این محصول در استان مصرف و بقیه آن به سایر استان‌های کشور ارسال می‌شود.