یه گزارش ایرنا، شهرستان ساحلی گناوه هرچند در منطقه گرم و خشک کشور واقع است ولی در فصول بارندگی از نزول رحمت الهی بی نصیب نماندهاست و به دلیل شرایط و موقعیت جغرافیایی و بارشهای شدید و ناگهانی جزو مناطق سیلخیز به شمار میآید.
همچنین نبود زیرساختهای کافی و لازم سبب شدهاست تا این بارشها و روان آبهایی که از استانهای همجوار به این شهرستان سرازیر میشوند، برای این منطقه ساحلی ثمربخش نباشد و حتی گاهی درقالب سیل خسارتهایی نیز به بخشهای مسکونی، کشاورزی و تاسیسات زیربنایی این شهرستان وارد کند.
براساس آمار اعلام شده توسط مسئولان، سالانه میلیونها مترمکعب آب ناشی از بارندگی و طغیان رودخانههای فصلی استانهای همجوار از طریق رودخانه "گپ" گناوه و رودشور بندرریگ به هدر میرود و به دریا میریزد که اگر طرحهای آبخیزداری دراین منطقه گستردهتر اجرایی شود، سدمحکمی در برابر مهار آن است و میتواند نقش اثرگذاری در رونق و توسعه کشاورزی این شهرستان داشته باشد.
با توجه به وقوع تکراری سیلابهای سالیان گذشته و آذر ماه امسال در شهرستان گناوه و نیاز کشاورزان منطقه به این آبها ضرورت انکار ناپذیر احداث سدها و بندها و دیگر طرحهای آبخیزداری و آبخوانداری در این شهرستان به وضوح احساس میشود.
هم اکنون میزان روانآبی که در بارندگیهای شدید درقالب جاری شدن سیلاب در این منطقه بدون استفاده به دریا میریزد بیش از نیازمصرفی شهرستان گناوه است و به جای اینکه از این نعمت الهی بخوبی استفاده شود، آسیب زا و تهدیدکننده شدهاست.
این در حالی است که با کمترین هزینه و احداث سد میتوان این آبها را ذخیره و هدایت آنها به دشتهای کشاورزی شغل و درآمد برای مردم روستاهای این منطقه ایجاد کرد.
باتوجه به اینکه اراضی کشاورزی شهرستان گناوه به علت کمبود آب و بارندگی در فصلی محدود بیشتر به صورت دیم زیرکشت میرود، زیرساخت های لازم از جمله مهار سیلاب های فصلی میتواند تحول خوبی در بخش کشاورزی این منطقه کند تا کشاورزان نه تنها در فصل زمستان بلکه در تمام فصول سال به کشت و زراعت بپردازند.
اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گناوه در سالهای اخیر اگرچه در حوزه آبخیزداری پروژههای موفقی اجرا کردهاست اما نیازمند طرحهای بیشتر با ابعاد گسترده تر از جمله احداث سد است.
سرپرست اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گناوه گفت: طرحهای آبخیزداری نقش اثرگذاری در کنترل سیل و رسوب، کنترل فرسایش، تغذیه سفره آب زیرزمینی، افزایش رطوبت خاک، ایجاد پوشش گیاهی، افزایش تولید محصول کشاورزی و بهبود معیشت ساکنان این حوضه آبخیز دارد.
زینب دهداری افزود: احداث سدهای ملاتی برای این منطقه نیاز است که در این راستا گامهایی توسط این اداره برداشته شده اما ناکافی است.
ذخیره سالانه یک میلیون متر مکعب آب با بند سنگی ملاتی مال قاید
وی ادامه داد: بهرهبرداری از سد آبخیزداری (بند سنگ ملاتی) مال قاید این شهرستان از مهمترین اقدامات این اداره است.
دهداری افزود: میزان آبگیری این سد در هر دوره بارندگی ٢٥٠ هزار مترمکعب و دریک سال یک میلیون متر مکعب است و در بارندگیهای خوب امسال ۱۰۰ درصد آبگیری شد.
سرپرست اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گناوه گفت: این طرح شامل احداث یک بند سنگ ملاتی با حجم ۲۰ هزارمترمکعب عملیات بنایی و ۲۵ هزار و ۸۷۶ مترمکعب عملیات خاکریزی است که ۲۷ میلیارد ریال اعتبار از محل استانی و خشکسالی هزینه داشته است.
وی ادامه داد: مساحت این حوزه ۵۰۴ هکتار، طول تاج ۳۸۶ متر، ارتفاع کل ۱۲ و ارتفاع مفید ۱۱ متر است و بیشترین ظرفیت حجم آبگیری آن در هر دوره ٢٥٠ هزارمترمکعب است.
اجرای ۳۷ سد سنگی ملاتی و گابیونی توسط اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گناوه
دهداری گفت: اجرای چهار سد سنگی ملاتی در حوزه آبخیز فخرآوری، سه سد در گمارون و احداث بیش از ۳۰ مورد سد گابیونی در روستای فخرآوری، عملیات بیولوژیک به مساحت ۶۰ هکتار و پروژههای همسو مانند طرحهای جنگلکاری، بیابان زدایی و ذخیره نزولات از دیگر اقدامات این اداره در این زمینه است.
وی افزود: به منظور حفاظت از آب و خاک حاصلخیز، به مطالعات جامع آبخیزداری و همسو کردن همه دستگاههای اجرایی نیاز است.
هدر رفت سالانه ۱۲۰ میلیون مترمکب آب از طریق دو رودخانه گپ و شور گناوه
رئیس اداره منابع آب شهرستان گناوه گفت: به دلیل نبود زیرساخت های ذخیره آب، سالیان متمادی است که حجم عظیمی از آبهای ناشی از بارندگی دراین منطقه و شهرستانهای همجوار به دریا سرازیر می شود و به هدر می رود که برای استفاده بردن بهینه از این نعمت الهی، توسعه زیرساختهای ذخیره آب یکی از ضروریترین نیازها است.
سیدعبدالرسول محمدی افزود: سالانه به طور متوسط ۱۲۰ میلیون مترمکعب آب تنها ازطریق رودخانههای دره گپ گناوه و رودشور بندرریگ به دریا میریزد که مهار و استفاده از این آب قابل توجه در منطقهای گرم وخشک بسیار مهم و حیاتی است.
وی گفت: اجرای طرحهای آبخیزداری و آبخوانداری در حوزه کاری منابع طبیعی قرار دارد و طرحهای بزرگتر نظیر احداث سدهای ذخیرهای و سدهای تاخیری را شرکت سهامی آب منطقهای اجرا می کند.
احداث سدهای بیشتر نیاز گناوه
رئیس اداره منابع آب گناوه بیان کرد: در طرحهایی که ازسوی شرکت آب منطقهای اجرا می شود، اولویت اصلی ذخیره آب است اما در طرحهای آبخیزداری، حفاظت از خاک و توسعه و تامین آب دام و بحث زیست محیطی در کنار ذخیره آب از اولویتها است.
وی یادآورشد: درههای فصلی در این شهرستان بی شمار است و حله، دره گپ و چهارروستایی از رودخانههای دائمی هستند.
مدیرجهادکشاورزی گناوه گفت: احداث سد و سازههای آبخیزداری در مسیر جریان گرفتن سیلابهای فصلی، تنها راه جلوگیری از خسارتهای سیل و هدر رفت آبهای سطحی روخانههای دائمی و حاصل از بارندگیهای فصلی است.
عباس تخم افشان افزود: حجم عظیمی از آبهای ناشی از بارندگیهای سالیان گذشته تاکنون ازطریق مسیلها و رودخانههای فصلی روانه دریا شده و علاوه براینکه هیچگونه استفادهای ازاین منبع خدادای نمیشود، خسارتهای فراوانی به زمینهای زراعی در مسیر وارد کردهاست.
وی اظهارکرد: زمینهای مستعد و حاصلخیزی در این شهرستان وجود دارد که با ایجاد سد و سازههای آبخیزداری از آبهایی که به دریا سرازیر میشود به این زمینها هدایت کرد.
شهرستان گناوه در شمال استان بوشهر از نقاط گرمسیری و کم آب کشور در کرانه خلیج فارس واقع است است که زمینهای کشاورزی در این منطقه بهدلیل نبود منابع آب بصورت دیم و در فصل پاییز کشت میشود.