روزنامه ابتکار دوشنبه ۲۲ دی در گفت وگو با فرید زاوه کارشناس خودرو و احمدرضا سرحدی کارشناس مسکن به بررسی وضعیت بازارهای اقتصادی در ماه‌های آتی پرداخت و نوشت: با مشخص شدن جزئیات بودجه سال ۱۴۰۰ و شرایط به‌وجود آمده ناشی از کرونا پیش‌بینی می‌شد که سال آتی اقتصاد ایران شاهد افزایش شدید تورم و همچنین کوچک شدن سفره‌های مردم باشد. این پیش‌بینی در حالی بود که اخیرا بازارهای داخلی در فضای متفاوت، شاهد ریزش قیمت‌ها هستند. بسیاری از کارشناسان کاهش تنش‌های سیاسی را یکی از عومل موثر در کاهش قیمت‌های اخیر در بازارهای اقتصادی می‌دانند.
استارت خوردن کاهش قیمت در بازارهای اقتصادی طی روزهای اخیر بارقه‌های امید برای بهبود شرایط معیشت را در دل جامعه روشن کرده است. حالا آغاز موج جدید کاهش قیمت در بازار ارز، طلا، سکه، خودرو و مسکن نقل محافل شده و این پرسش را به وجود می‌آورد که کاهش قیمت‌ها تا کجا ادامه خواهد داشت؟
بازار ارز از تب‌وتاب افتاد! طلا نزولی شد
روند کاهش نرخ ارز از آبان‌ماه سال جاری به دنبال سیاست‌های ارزی بانک مرکزی و همچنین ایجاد جو روانی مثبت ناشی از انتخاب جوبایدن به عنوان رئیس جمهوری آمریکا آغاز شد و حالا بیشتر کارشناسان و تحلیلگران معتقدند که اگر تنش‌های سیاسی و یا اقتصادی به بازار مخابره نشود می‌توان امیدوار بود که قیمت ارز در ماه‌های آتی در مسیر نزولی باقی بماند. البته از سوی دیگر برخی از تحلیلگران معتقدند که کاهش بیشتر نرخ ارز در ماه‌های آتی امکان‌پذیر نخواهد بود و اکنون بازار درگیر یک جو روانی ناشی از تغییر ریاست‌جمهوری آمریکا است. کاهش نرخ ارز در حالی است که بازار سکه و طلا نیز این‌روزها کاهش قیمت را تجربه می‌کنند. به گفته کارشناسان و فعالان این بخش، تقاضا برای خرید مصنوعات طلا نسبت به دو ماه پیش حدود ۷۰درصد کاهش یافته است و اگر ارزش اونس طلا افزایش نیابد، به دلیل نبود تقاضا و کنترل مناسب نرخ ارز از سوی بانک مرکزی، قیمت طلا و سکه همچنان کاهش خواهد یافت.
کاهش ۵ تا ۲۰ میلیونی قیمت خودرو
همزمان با کاهش قیمت دلار بازار خرید و فروش خودرو نیز روند کاهشی قیمت‌ها را تجربه می‌کند، به نحوی که مشاهده قیمت انواع خودروهای داخلی و مونتاژی از کاهش ۵ تا ۲۰ میلیونی قیمت‌ها آن هم طی چند روز اخیر حکایت دارد. به اعتقاد فعالان بازار خودرو، در دو هفته اخیر تاحدودی مشتریان به سمت خرید و فروش خودرو متمایل شده بودند اما کاهش قیمت دلار باعث شد تا توقف در خرید و فروش خودرو انجام شود و به نوعی همه منتظر ارزانی بیشتر خوردو در سطح بازار هستند. حال باید دید که ریزش قیمت‌ها در این بخش تا کجا ادامه خواهد داشت؟ فربد زاوه، کارشناس خودرو در پاسخ به این پرسش به «ابتکار» گفت: تا زمان ورود بایدن به کاخ سفید و تعیین‌تکلیف برجام بازار خودرو منفی خواهد ماند و این روند منفی را نه تنها در بازار خودرو بلکه در سایر بازارها شاهد خواهیم بود.
این کارشناس خودرو با بررسی وضعیت اقتصاد و عدم تناسب میان کاهش قیمت و جریان پولی کشور ادامه داد: باید اشاره کرد که استارت کاهش قیمت‌ها خلاف جریان پولی کشور است، به عبارتی دیگر ضریب سرعت نقدینگی و ضریب پایه پولی در اقتصاد بالا است و دولت با کسری بودجه روبه‌رو بوده که این مسائل تورمزا است. با وجود این عدم تناسب تعلل مشتری برای خرید تا روشن شدن شرایط طی روزهای اخیر باعث نزولی شدن قیمت‌ها شده است.
وی با اشاره به موثر بودن عواملی همچون انتخاب بایدن به عنوان رئیس جمهوری و مسئله برجام بر کاهش قیمت‌ها گفت: حدود ۱۲ روز دیگر بایدن رسما کار خود را آغاز می‌کند و از آن موقع به بعد برجام تعیین‌کننده ادامه روند کاهش قیمت در بازارهای داخلی می‌شود. این کارشناس خودرو اظهار کرد: می‌توان گفت که اگر سیاست‌های آمریکا به سمت رفع تحریم‌ها و آزادسازی منابع مالی ایران باشد، دولت می‌تواند با یک سیاست‌گذاری درست تورم را به شدت کاهش دهد. در شرایطی که تورم کاهش یابد در ابتدا ما شاهد کاهش نرخ ارز و پس از آن شاهد تغییراتی در بازارهای موازی خواهیم بود. اما اگر تنش‌های سیاسی چه درون مرز و چه بیرون‌مرزها تمام نشود و اشتباهاتی رخ دهد می‌تواند منجربه بدتر شدن اوضاع قیمتی در بازارهای اقتصادی شود.
وی ادامه داد: در یک جمع‌بندی باید گفت که سیاست‌های پولی کشور تورمی بوده و کاهش جزئی قیمت‌ها در بازار خودرو در حالی ادامه پیدا خواهد کرد که فضا در آینده بازگشت به برجام را نشان دهد. اگر سیاست‌هایی صحیح اتخاذ و منابع به درستی هزینه شود می‌توان امیدوار بود که کاهش قیمت در بازار خودرو حتی تا نیمه دوم سال آتی ادامه خواهد داشت. البته این به معنای رکود شدید و کاهش حجم معاملات است، اما اگر وضعیت بین‌المللی اصلاح نشود ما از اسفند شاهد روند صعودی قیمت‌ها در بازار خواهیم بود.
بازار مسکن در امید روزهای بهتر
کاهش قیمت تنها به بازار خودرو و ارز محدود نمی‌شود و مسکن نیز طی روزهای اخیر شاهد ریزش قیمت بوده است. آخرین گزارش مرکز آمار ایران، از شاخص‌های قیمت املاک در آذر ماه، اطلاعات اولیه کاهش قیمت مسکن در تهران را تایید می‌کند و نشان می‌دهد طی این ماه در تهران متوسط قیمت مسکن ۸.۵ درصد نسبت به ماه قبل از آن ارزان‌تر شده است. حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا بازار مسکن طی ماه‌های آتی مسیر نزولی قیمت‌ها را حفظ خواهد کرد؟ احمدرضا سرحدی، کارشناس مسکن در این راستا به «ابتکار» گفت: با بررسی شرایط می‌توان گفت که قطعا ما شاهد کاهش بیشتر قیمت در بازار مسکن طی ماه‌های آتی خواهیم بود. عوامل متعددی دست‌به‌دست یکدیگر داده و استارت کاهش قیمت را زده است. کاهش انتظار تورم، اخذ مالیات از خانه‌های خالی، مسائل بین‌المللی و... از جمله عوامل تاثیرگذار در کاهش قیمت مسکن است.
این کارشناس مسکن اظهار کرد: اگر این عوامل ادامه داشته باشد بدون شک ریزش‌ها سرعت بیشتری داشته و این در حالی است که اگر اتفاقات مهم‌تری رخ دهد قطعا ریزش‌های شدیدتری را در بازار مسکن تجربه خواهیم کرد. من معتقدم بازار تا اوایل سال آینده حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد ریزش قیمت خواهد داشت.
وی افزود: طی دو سال اخیر افزایش قیمت‌ها نجومی بود و پیش‌بینی می‌شد که ما شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم. اگر مشکلات بین‌المللی سامان یابد قطعا شرایط بهتری برای قیمت در بازار مسکن رقم خواد خورد.