هر سال در فصل زمستان به دلیل مصرف زیاد گاز در بخش خانگی، تامین سوخت برای نیروگاههای برق با مشکل مواجه میشود و برای متولیان چاره‌ای جز محدود کردن جیره گاز نیروگاهها و صنایع و مدیریت توزیع برق در شبکه باقی نمی‌گذارد.
همچنان که این روزها به دلیل افزایش میزان مصرف گاز در بخش خانگی به خاطر افزایش سرما، عرضه سوخت گاز به نیروگاهها با محدودیت مواجه و منجر به خاموشی در برخی کلانشهرهای کشور شده است همان طور که خاموشی‌های چند ساعته برق خانگی و برق معابر در شهر مشهد در روزهای اخیر ناشی از همین چرخه معیوب مصرف است.
در شرایطی که تامین برق مورد نیاز شهروندان به دلیل مشکل دار شدن نیروگاهها میسر نیست، بهترین راهکار، نصب نیروگاههای برق کوچک مقیاس بر پشت بامهاست که می‌توانند به یاری شبکه توزیع برق بیایند و برق مورد نیاز بخشی از مشترکان را تامین کنند.
حال اگر بر روی پشت بام هر خانه در شهر یک نیروگاه کوچک مقیاس خورشیدی نصب شود و مردم خود مسوول تامین برقشان شوند در روزهای سخت زمستانی، می‌توان به حجم قابل اطمینانی از برق تولیدی برای خانوارهای ساکن شهرها دست یافت.
از سوی دیگر خرید تضمینی برق تولیدی نیروگاههای کوچک مقیاس توسط وزارت نیرو، درآمدی پایدار را برای یک خانواده ایجاد می‌کند که زحمت زیادی نداشته و برق تولیدی دستگاهها با قیمت مناسب به دولت فروخته می شود و درآمد کوچکی را حاصل می کند.
خراسان رضوی به دلیل داشتن روزهای آفتابی زیاد در طول سال شرایط مناسبی برای تولید انرژیهای تجدیدپذیر دارد و نصب نیروگاههای خورشیدی کوچک مقیاس در این استان از شرایط مطلوب و صرفه اقتصادی مناسبی برخوردار است.
به گفته مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای خراسان نصب نیروگاه خورشیدی، علاوه بر تولید برق پاک و کاهش آلاینده های زیست محیطی و صرفه جویی در مصرف سوخت های فسیلی، موجب ایجاد یک درآمد مستمر و قابل اتکا با حفظ کرامت برای خانواده‌های نیازمند میشود.
رضا ریاحی افزود: هم اینک ۷۴ مگاوات ظرفیت نصب شده نیروگاههای انرژیهای تجدیدپذیر در خراسان بزرگ وجود دارد که سالانه ۱۲۹ میلیون کیلووات برق تولید می‌کنند و هدف غایی این شرکت رساندن نصب نیروگاههای انرژیهای تجدیدپذیر به پنج هزار مگاوات است.
وی ادامه داد: خراسان رضوی با برخورداری از ۳۰۰ روز آفتابی در سال ظرفیت خوبی برای تولید انرژیهای تجدید پذیر دارد و این وضعیتراندمان پنل خورشیدی را افزایش می‌دهد.
عزم خراسان رضوی برای ایجاد نیروگاههای کوچک مقیاس
نصب نیروگاه خورشیدی کوچک مقیاس چند سالی است که از محل طرحهای مختلف برای مددجویان خراسان رضوی آغاز شده است و درآمد پایداری را برای آنها ایجاد کرده است و در واقع فرهنگ نصب این گونه نیروگاهها در استان پایه ریزی شده اما هنوز به میزان مطلوب نرسیده است.
مدیر کل دفتر جذب و حمایت سرمایه‌گذاری استانداری خراسان رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: این استان با نصب هشت هزار و ۸۳۲ کیلو وات نیروگاه خورشیدی خانگی و داشتن سهم ۱۹ درصدی از این نوع نیروگاهها در کشور رتبه دوم را در سطح ملی به دست آورده است.
مهدی تقوایی افزود: این میزان از انرژی تجدیدپذیر از طریق نصب ۴۸۰ نیروگاه یک تا ۱۰۰ کیلوواتی در شهرستان مشهد و ۴۲۴ نیروگاه در شهرستانهای دیگر خراسان رضوی ایجاد شده است که اشخاص حقیقی و حقوقی آنها را نصب کرده اند.
وی اضافه کرد: بخشی از این نیروگاهها برای مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) و بهزیستی نصب شده که خرید تضمینی برق تولیدی این نیروگاهها و عرضه آن به شبکه برای این مددجویان در طول ماه درآمدزایی داشته است.
او ادامه داد: در راستای اجرای طرحی جدید که با مشارکت بسیج سازندگی و شرکت توزیع نیروی برق اجرا میشود قرار است هزار نیروگاه خورشیدی کوچک مقیاس پنج مگاواتی در استان نصب شود.
آغاز طرح کرامت خورشید در خراسان رضوی
سرپرست دفتر بازار برق شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی نیز از آغاز طرح کرامت خورشید برای نصب هزار نیروگاه خورشیدی ویژه مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) در استان خراسان رضوی خبر داد.
مهدی مرزبانی گفت: در بند ﻫ تبصره ۱۶ قانون بودجه سال ۹۹، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف شده است از طریق بانکهای عامل، با هماهنگی و معرفی بسیج سازندگی نسبت به اختصاص ۵۰ هزار میلیارد ریال از محل منابع سپرده‌های قرض الحسنه و جاری بانکها برای پرداخت به تعداد ۱۰۰ هزار نیروگاه خورشیدی پنج کیلوواتی در روستاها و حاشیه شهرها و مناطق محروم کشور اقدام کند.
وی افزود: سهم استان خراسان رضوی از این تعداد، هزار واحد نیروگاه خورشیدی پنج کیلوواتی با مجموع ظرفیت پنج مگاوات است.
او ادامه داد: در مرحله نخست از اجرای طرح کرامت خورشید، ۲۰۰ نیروگاه خورشیدی کوچک مقیاس در ۲ شهرستان سبزوار و گناباد نصب خواهد شد.
سرپرست دفتر بازار برق شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی گفت:در این راستا نشست آموزشی با واحدهای مدیریت برق شهرستانهای سبزوار و گناباد برگزار شد و از محل‌های اعلام شده توسط کمیته امداد امام خمینی (ره) بازدید به عمل آمد و تمام نکات نظارتی در این زمینه ابلاغ شد.
مرزبانی افزود: طبق قانون، مسوولیت نصب و راه‌اندازی این نیروگاهها بر عهده سازمان بسیج مستضعفین است و استفاده از تسهیلات این بند منوط به ارائه قرارداد خرید تضمینی برق از سوی شرکت تابعه وزارت نیرو است که با هماهنگی انجام شده با استانداری خراسان رضوی دبیرخانه طرح در شرکت توزیع نیروی برق استان خراسان رضوی مستقر شده است.
هشت مترمربع فضا برای هر کیلووات نیروگاه خورشیدی
معاون مهندسی شرکت توزیع نیروی برق مشهد نیز در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: نصب هر کیلووات نیروگاه خورشیدی تقریبا هشت مترمربع فضا نیاز داد و کل فضای اشغال شده توسط نیروگاه خورشیدی پنج کیلوواتی ۴۰ مترمربع است.
محمود پورباقری افزود: شرکتهای پیمانکار که مورد تایید شرکت توزیع نیروی برق و بسیج باشند وظیفه نصب نیروگاهها را برای متقاضیان برعهده می‌گیرند.
وی ادامه داد: کل هزینه ساخت هر نیروگاه پنج کیلوواتی ۶۵۰ میلیون ریال است که طبق توافق انجام شده برای راه اندازی این نیروگاهها در قالب تسهیلات با کارمزد چهار درصد کمکهایی از سوی نهادهای حمایتی به متقاضیان واجد شرایط اعطا میشود.
معاون مهندسی شرکت توزیع نیروی برق مشهد گفت: در سال نخستِ نصب نیروگاه، سرمایه گذار با توجه به اقساطی که بابت تسهیلات دریافتی از بانک پرداخت می‌کند سودی به دست نمی‌آورد اما از سال دوم سود حاصل از این سرمایه‌گذاری به حساب وی واریز میشود.
پورباقری افزود: صاحب هر نیروگاه بعد از نصب آن از محل خرید برق تولیدی آن توسط شرکت برق، در سال نخست ۹ میلیون ریال درآمد دارد و بعد از آن هر سال ۳۰ درصد به مبلغ درآمد وی از این نیروگاه اضافه میشود.
وی ادامه داد: بازگشت سرمایه برای هر فردی که نیروگاه خورشیدی را نصب می‌کند، ۴.۵ سال طول می‌کشد و در این مدت نیز ماهانه به طور متوسط هر فرد از این محل ۱۲ میلیون ریال درآمد دارد که هزینه آن به حساب وی در بانک واریز میشود.
معاون مهندسی شرکت توزیع نیروی برق مشهد گفت: از سال ۱۳۹۴ تاکنون ۴۸۰ نیروگاه خورشیدی کوچک مقیاس با ظرفیت کلی ۶.۳ مگاوات در این کلانشهر در بخشهای خانگی، مساجد، مدارس و صنعتی نصب شده که امید است این میزان گسترش بیشتری یابد.