ابوالفضل مکرمی‌فر روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: روستای فدیشه واقع در ۳۷ کیلومتری غربِ شهرِ نیشابور، یکی از روستاهای استان خراسان رضوی است که اهالی آن از گذشته تا امروز اهتمامِ ویژهای به برگزاری مراسمِ تعزیه‌خوانی در روزِ عاشورا دارند.
او با بیان این که یکی از باشکوه‌ترین تعزیهخوانیهای خراسان رضوی در این روستا اجرا می شود ادامه داد: تعزیه و تعزیه‌خوانی که مردمِ فدیشه آن با عنوان شبیه و شبیه‌خوانی یاد می‌کنند درگذر زمان علاوه بر ادامه سنتهای دینی به عنصری بدل شده است که آن را میتوان بخش اصلی هویت بخشی این روستا و منطقه قلمداد کرد و همین موضوع خود موجب تقویت اهتمامِ اهالی در برگزاری این مراسم، پایداری و استمرار آن است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: علاوه بر بعد هویتی این مراسمِ آیینی شکل گیری شبکه اجتماعی منطقهای و نظام مشارکتی اکثر اهالی این روستا و روستاهای اطراف در برگزاری مراسم شبیه خوانی و حضور در آن، نکته حائز اهمیتی در این زمینه است.
مکرمی فر افزود: از گذشته تا امروز مراسم شبیه‌خوانی فدیشه با برانگیختن مشارکت گروهی از روستاهای منطقه موجب شکلگیری نوعی شبکه اجتماعی و آیینی حولِ سوگواری‌های ماه محرم و عاشورای امام حسین(ع) شده است و مشارکت روستاها در شبیه‌خوانی فدیشه عمدتا از خلال تماشا کردن مراسم شبیه‌خوانی و مخاطب آن بودن رقم میخورد.
وی ادامه داد: مردم این روستاها که به‌طور میانگین در فاصله حدود ۶ کیلومتری روستای فدیشه قرار دارند درگذشته با بر دوش کشیدن علم‌های عزاداری روستای خود، به فدیشه مراجعه و فعالانه در شبیه خوانی شرکت میکردهاند که این شبکه در گذشته محدود به چهار تا پنج روستا بوده است اما هم اکنون به بیش از ۳۰ روستا افزایش یافته است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت:علاوه بر روستاهایی که به‌صورت سنتی روزِ عاشورا را در مراسم شبیه‌خوانی فدیشه شرکت می‌کنند و آن بخش از روستاهای منطقه که در سال‌های اخیر به این شبکه پیوستهاند، مراسم شبیه‌خوانی فدیشه مخاطبان و مشارکتکنندگان قابل توجهی از سایر نقاط استان خراسان رضوی و کشور دارد.
مکرمی فر افزود: این مراسم بعد از گذشت حداقل بیش از ۱۵۰ سال از اجرای آن، همچنان یکی از با سابقه‌ترین اجراهای تعزیه خوانی به سبک سنتی خراسان است.
مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی - فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی نیز با اشاره به ضرورت شناسایی، ثبت و معرفی میراث فرهنگی تعزیه سبک خراسان در این باره گفت:در دهه‌های اخیر نحوه اجرای تعزیه به روشهای سنتی و ریشه دار، نیازمند توجه و تاکید بیشتر پژوهشگران و اجرا کنندگان است.
محمود طغرایی افزود: متاسفانه این گفتمانِ مسلط با طرح ضمنی این ادعا که سبکهای جدید و غیر بومی، کیفیتِ هنری بالاتری دارند موجب به حاشیه رفتن سایر سبکهای اصیل شده و در نتیجه باعث سنت‌زدایی، فرسودگی و ایجادِ زمینۀ انقراض سایر سبکهای تعزیه و شبیه خوانی شده است.
وی ادامه داد: انتظار داریم ثبت ملی این اثر، با بازشناسی مختصاتِ کلی سبک تعزیه‌خوانی خراسان موجب حفظ، استمرارو معرفی ارزش‌های معنوی به جای مانده از گذشته و تاکید بر پر رنگ نمودن و رواج سنتهای فرهنگی اصیل این سبک در سایر تعزیه‌های منطقه شود.
شایان ذکر است که علاوه بر برگزاری تعزیه خوانی از نخستین روزهای محرم، مراسم صبح عاشورا با سنت تاریخی علم‌گردانی و با حضور هیات‌های عزاداری همه روستاهای اطراف در روستای فدیشه نیشابور آغاز می‌شود و اهالی روستاها علم‌های خاص خود را که نمادی از درخت سرو به نشانه آزادگی سالار شهیدان می‌دانند از تکایا و هیات‌ها بیرون می‌آورند و بر روی دستان خود حمل می‌کنند.
مراسم شبیه خوانی نیز با حضور شبیه خوانان و افرادی که شخصیتهای نیکو صفت(اولیا) و شخصیتهای ظالم صفت (اشقیا) واقعه عاشورا را نمایندگی می‌کنند بر روی سکویی در میانه میدان بزرگ روستا برگزار می شود و بینندگان بر مصایب و عزای شهدای کربلا به تعزیه می‌نشینند.