روزنامه جهان صنعت پنجشنبه ۲۵ دی در گزارشی با اشاره به اینکه مجلس نمایندگان آمریکا قطعنامه فعالسازی متمم ۲۵ برای برکناری ترامپ را تصویب کرد، نوشت: مجلس نمایندگان آمریکا کمتر از یک هفته پیش از پایان دوره قانونی ریاستجمهوری دونالد ترامپ، درخواست از معاون او برای توسل به متمم قانون اساسی برای برکناری رییسجمهوری آمریکا را به تصویب رساند. پیش از این رایگیری، مایک پنس معاون رییسجمهوری آمریکا در نامهای به نانسی پلوسی رییس دموکرات مجلس نمایندگان، مخالفت خود را برای فعالسازی متمم ۲۵ قانون اساسی به منظور برکناری دونالد ترامپ اعلام کرد. این در حالی است که تنها یک هفته تا پایان دولت ترامپ باقی مانده است و ناظران این اقدام را نمادین توصیف کردند.
با این حال در فضای خشمآلود از حمله طرفداران ترامپ به کنگره در ششم ژانویه، مجلس نمایندگان تحت کنترل دموکراتها سرانجام مصوبه درخواست از معاون رییسجمهوری برای برکناری ترامپ را به تصویب رساندند. این مصوبه، راه را برای تصویب لایحه استیضاح دونالد ترامپ باز میکند.
در عین حال نانسی پلوسی ۹ دموکرات را به عنوان اعضای تیم استیضاح معرفی کرده است و بدین ترتیب دومین استیضاح ترامپ را کلید زد. در صورتی که روند استیضاح آغاز شود، ترامپ اولین رییسجمهوری ایالات متحده خواهد بود که دو بار استیضاح شده است؛ بار اول به دلیل ماجرای اوکراین و تلاش او برای وادار کردن این کشور به اقدام قضایی علیه پسر جو بایدن با ابزار کمک مالی آمریکا به اوکراین بود. تنها یک هفته به پایان دوره کاری ترامپ باقی مانده است اما در صورتی که این استیضاح به ثمر برسد او از نامزدی مجدد برای پستهای فدرال محروم خواهد شد. همچنین حقوق مادامالعمر و تامین محافظان شخصی او نیز لغو میشود.
این متمم که بعد از پایان جنگ داخلی به تصویب رسید، هر مقام سوگندخورده آمریکایی را که مرتکب شورش علیه دولت فدرال شده باشد، از تصدی مقامات دولتی در آینده محروم میکند. در حال حاضر ترامپ متهم است که با سخنرانی تند خود در روز ششم ژانویه در مقابل کاخ سفید، جمعیت هیجانزده را به حمله به کنگره تشویق کرده است. این سخنرانی تشویق به آشوب و ترغیب هواداران به حمله به کنگره قلمداد شده است.
مجلس نمایندگان با ۲۲۰ رای در برابر ۲۰۵ رای مخالف، این قطعنامه را تایید کرد. قانونگذاران از مایک پنس خواستند وظیفه رییسجمهور موقت را بر عهده گرفته و ترامپ را به دلیل ناتوانی در انجام کار برکنار کند. نانسی پلوسی رییس مجلس نمایندگان آمریکا گفته بود پس از تصویب درخواست از معاون رییسجمهور برای فعال کردن متمم ۲۵ قانون اساسی، او باید طی ۲۴ ساعت به این درخواست پاسخ دهد.
کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا هم اعلام کرد سخنرانی دونالد ترامپ موجب شد طرفداران او فکر کنند روند دموکراسی تهدیدی به شمار میآید که باید دخالت کنند، با وجود اینکه ترامپ به طرفداران خود پیشنهاد کرد به صورت مسالمتآمیز به طرف کنگره بروند اما محتوای سخنرانی او تهدیدآمیز بود.
روند برکناری ترامپ طبق متمم ۲۵ قانون اساسی آمریکا به این شرح است: معاون رییسجمهور و اعضای کابینه باید از کنگره بخواهند صلاحیتهای رییسجمهور را لغو کند. پس از آن رییسجمهور آمریکا چهار روز زمان دارد تا به آن اعتراض کرده و رد کند. پس از آن کنگره طی ۲۱ روز برای حل اختلاف تلاش خواهد کرد و طی این مدت، معاون رییسجمهور وظایف رییسجمهور را در اختیار خواهد داشت. در صورتی که کنگره نتواند به توافقی درباره لغو صلاحیتهای رییسجمهور برسد، وی تمامی امتیازات و صلاحیتهای خود را به دست خواهد آورد.
چهارشنبه گذشته همزمان با برگزاری نشست کنگره برای تایید آرای الکترال انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا، ترامپ با ارسال پیامهایی در توئیتر و فیسبوک حامیان خود را به برگزاری تجمع اعتراضی در برابر کنگره و اعتراض به آنچه وی تقلب در انتخابات ریاستجمهوری میخواند، دعوت کرد. در یورش ناگهانی معترضان به نتایج انتخابات ریاستجمهوری آمریکا به داخل کنگره این کشور پنج تن کشته شدند. همچنین تاکنون پلیس آمریکا بیش از ۸۰ نفر را در این اعتراضات بازداشت کرده است.
این در حالی است که دونالد ترامپ گفته نگران اجرای «متمم ۲۵» قانون اساسی علیه خود نیست و بر او اثری نخواهد داشت. دونالد ترامپ که برای دیدار از ساخت دیوار مرزی آمریکا و مکزیک به تگزاس سفر کرده است، گفت: خطر اجرای متمم ۲۵ قانون اساسی برای من صفر است. او با این حال هشدار داد که اجرای این متمم در آینده گریبان دولت جو بایدن رییسجمهوری منتخب آمریکا و دولت او را خواهد گرفت.
از طرفی رییسجمهوری آمریکا گفت که سخنرانی هفته گذشته او خطاب به هوادارانش قبل از هجوم شماری از خشونتطلبان به کنگره کاملا مناسب بوده است.
دونالد ترامپ در بخش دیگری از سخنانش گفت: احتمال طرح استیضاح خشم شدیدی در کشور برانگیخته است. او سپس افزود که هیچ خشونتی نمیخواهد. این نخستین گفتوگوی ترامپ با خبرنگاران پس از حمله به ساختمان کنگره بود. او در مورد موضوع استیضاح گفت: «این کاری که آنها میخواهند انجام بدهند خیلی بد است. اما ما خشونت نمیخواهیم. خشونت هرگز.»
مخالفت پنس با برکناری ترامپ بر اساس متمم ۲۵
مایک پنس در نامهای به نانسی پلوسی رییس مجلس نمایندگان آمریکا با اجرای متمم ۲۵ قانون اساسی آمریکا برای برکناری رییسجمهور مخالفت کرد. معاون دونالد ترامپ گفت: «چنین اقدامی به نفع کشورمان نیست.» دفتر پنس در حالی متن این نامه را منتشر کرده که مجلس نمایندگان آمریکا آماده میشود تا یک جلسه برای رایگیری در مورد صدور قطعنامه غیرالزامآور برگزار کند که از معاون رییسجمهور میخواهد از اختیار خود در متمم ۲۵ قانون اساسی آمریکا استفاده کند.
تاکنون چهار نماینده جمهوریخواه اعلام کردهاند که به استیضاح ترامپ رای میدهند. رییسجمهوری آمریکا نیز در مورد پیامدهای این اقدام برای منافع آمریکا و دولت بایدن هشدار داده است. بحث استفاده از متمم ۲۵ و استیضاح رییسجمهور آمریکا پس از حمله چهارشنبه گذشته به ساختمان کنگره آمریکا همزمان با برگزاری جلسه تایید پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا مطرح شد.
پنس خطاب به پلوسی نوشته تمرکز دولت ترامپ بر انتقال قانونمند قدرت خواهد بود. او از پلوسی و دیگر اعضای کنگره خواسته از اقداماتی که به شکاف بیشتر در جامعه دامن میزند، خودداری کنند. در بخشی از این نامه آمده است: با ما برای کاهش تنشها و ایجاد اتحاد در کشور به منظور آمادگی برای برگزاری مراسم تحلیف جو بایدن به عنوان رییسجمهور بعدی ایالاتمتحده همکاری کنید.
ترامپ پیش از این از پنس خواسته بود از اختیار قانونی خود برای مخالفت با برگزاری جلسه تایید نتیجه رای کالج الکترال استفاده کند اما معاون رییسجمهور آمریکا با این خواسته ترامپ مخالفت کرد. پنس در بخشی از نامه خود به همین مخالفت اشاره کرده و خطاب به پلوسی مینویسد: هفته گذشته در برابر فشارها برای استفاده از اختیارات فراتر از قانون اساسی مقاومت کردم و اکنون نیز تسلیم فشارهای سیاسی در چنین زمان حساسی نمیشوم. او در این نامه هشدار داده که استفاده از متمم ۲۵ قانون اساسی آمریکا به عنوان مجازات سابقه بدی بر جای میگذارد. طبق قانون اساسی آمریکا، برکناری رییسجمهور طبق متمم ۲۵ به اعلام معاون او و همراهی اکثریت کابینه نیاز دارد.
پلوسی تیم استیضاح ترامپ را معرفی کرد
در شرایطی که مجلس نمایندگان آمریکا برای رایگیری درباره استیضاح دونالد ترامپ به اتهام تحریک آشوب در کنگره آماده میشود، نانسی پلوسی ۹ دموکرات را به عنوان مسوولان روند استیضاح معرفی کرد. مسوولان روند استیضاح، پرونده مجلس نمایندگان را در کمیسیون قضایی سنا مطرح میکنند. پلوسی مشخص نکرد که مفاد استیضاح چه زمانی به سنا ارسال خواهد شد.
جمی راسکین استاد سابق حقوق قانون اساسی به عنوان مدیر اصلی استیضاح تعیین شد. دیگر نمایندگان دموکرات شامل دیانا دیجت (کلرادو)، دیوید سیسیلین (رودآیلند)، خواکین کاسترو (تگزاس)، اریک اسوالول (کالیفرنیا)، تد لیو (کالیفرنیا)، جو نگوس (کلرادو)، مادلین دین (پنسیلوانیا) و دل استیسی پلاسکت (ویرجین آیلند) هستند.
نانسی پلوسی در بیانیهای گفت: این وظیفه در چارچوب قانون اساسی و وظایف میهنی بر دوش آنهاست تا پرونده استیضاح و برکناری این رییسجمهوری را ارائه دهند. آنها این کار را با عشق فراوان به کشور، عزم راسخ برای محافظت از دموکراسی و وفاداری به سوگندمان به قانون اساسی انجام میدهند. مجلس نمایندگان آمریکا یک بند استیضاح را به رای میگذارد که تصریح میکند ترامپ با تحریک جمعیت هوادارانش به تلاش برای کارشکنی در کار کنگره که در حال تایید پیروزی بایدن از طریق آرای الکترال بود، یک حمله به دولت را به راه انداخت.
انتظار میرفت مایک پنس با درخواست دموکراتها برای برکناری فوری ترامپ مخالفت کند. به همین دلیل آنها در دومین قدم خود را آماده کردهاند که روند استیضاح ترامپ را آغاز کنند. روند رسمی استیضاح دیروز رسما در مجلس نمایندگان آغاز شد. از آنجا که اکثریت این مجلس در دست دموکراتهاست، استیضاح در این مرحله احتمالا بدون مشکل پیش میرود اما در مجلس سنا باید با آرای دوسوم سناتورها برای برکناری ترامپ تصویب شود.
جمهوریخواهان علیه ترامپ
اینکه دوسوم نمایندگان سنا به استیضاح ترامپ رای دهند دور از انتظار نیست. تاکنون چند سناتور جمهوریخواه علنا گفتهاند که با استیضاح ترامپ موافقند از جمله لیز چنی سناتور بانفوذ و دختر دیک چنی معاون پیشین ریاستجمهوری آمریکا در زمان جرج بوش. او گفته است: هرگز تاکنون خیانتی بزرگتر از این از طرف روسای جمهوری ایالات متحده رخ نداده است. به گفته لیز چنی، ترامپ اراذل و اوباش را تحریک کرده که به کنگره حمله کنند. او تصریح کرده به استیضاح ترامپ رای خواهد داد. همچنین جان کاتکو رای مثبت خود را برای استیضاح ترامپ اعلام کرده است. به نوشته نیویورکتایمز رهبر جمهوریخواهان سنا، میچ مککانل نیز از اینکه دموکراتها دومین استیضاح علیه ترامپ را به جریان بیندازند ابراز خشنودی کرده است چرا که به گفته او بدین ترتیب برای حزب جمهوریخواه آسانتر خواهد بود که از دست ترامپ خلاص شود.
آدام کیزینگر دیگر عضو ارشد جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا نیز اندکی بعد در بیانیهای نوشت: «ترامپ از جایگاه خود در قوه مجریه برای حمله به قوه مقننه استفاده کرد. بنابراین با ارزیابی لوایح مربوط به استیضاح که به مجلس نمایندگان ارائه شده است، باید بگویم اگر این اقدام قابل استیضاح نباشد پس چه تخلفی سزاوار استیضاح است؟»
فرد آپتون نیز اظهارات ترامپ را که حمله به کنگره را جرقه زد کاملا نادرست توصیف کرده و عدم ابراز ندامت وی در این خصوص را محکوم کرد.
جیمی هرراباتلر دیگر قانونگذار جمهوریخواه نیز بیان کرد: طبق برداشت من از قانون اساسی، با توجه به شواهد غیرقابل بحثی که وجود دارد این اقدامات قابل استیضاح هستند.
برایان فیتزپاتریک دیگر عضو جمهوریخواه به همراه چند همحزبی دیگر خود در مجلس نمایندگان، استیضاح ترامپ را اقدامی موثر برای تنبیه ترامپ بدون ایجاد تفرقه بیشتر در آمریکا دانستند. شمار دیگری از نمایندگان جمهوریخواه نیز حمایت از استیضاح ترامپ را رد نکرده و اعلام کردهاند در حال بررسی آن هستند.