جنگل های شمال کشور جزو مناطق پر خطر از نظر وقوع آتش سوزی هستند و گردشگران، دامداران و حاشیه‌نشینان جنگل‌ها و مراتع نقش بسزایی در حفظ و نگهداری این نعمت خدادادی دارند.
وجود شاخ و برگ‌های خشکیده و مواد سوختنی فراوان در کف جنگل‌ها و مراتع در فصل پاییز و زمستان، وزش باد گرم و مهم تر از آن بی‌توجهی، احتمال حریق را چندین برابر می‌کند که در این زمینه نیاز به مشارکت و همکاری عموم مردم است.
آتش سوزی جنگل ها و منابع طبیعی از بزرگترین دغدغه های دوستداران طبیعت است و هرچند این آتش سوزی ها در نهایت با تلاش ماموران و مردم مهار می شود اما بی تردید فرجام تلخ آن نابودی محیط زیست و منابع طبیعی کشور است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد خطای انسانی غیر عمد و سهل انگاری از علل اصلی حریق درعرصه های طبیعی است و به گفته کارشناسان، همین امر می تواند جرقه تازه ترین تجربه سوزناک جنگل های شمال هم بوده باشد.
عرصه‌های جنگلی گلستان به دلیل شکل گیری جوامع پر تراکم گیاهی ناشی از بارش برف و باران در فصل های پاییز و زمستان شاهد آتش سوزی های زیادی است که نمونه بازر آن سوختن ۲۰۰ هکتار از محدوده جنگل توسکستان گرگان در آبان امسال است.
در ۲۴ ساعت گذشته هم آتش به جان ۱۱ نقطه جنگل هیرکانی گلستان افتاد اما با تلاش نیروهای جنگل‌بانی، منابع طبیعی، قرق‌بانان و اهالی بومی بامداد امروز شنبه به طور کامل خاموش شد.
در حقیقت در یک هفته گذشته، ۵۷ فقره آتش سوزی در جنگل های استان گلستان به وقوع پیوست که به گفته سرپرست اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان، در نتیجه آن به ۴۱ هکتار از این عرصه‌ها خسارت وارد شد.
عبدالرحیم لطفی اظهار داشت: آتش سوزی‌ها در عرصه‌های جنگلی شهرستان‌های بندرگز، کردکوی، گرگان، علی آباد کتول، آزادشهر، مینودشت، گالیکش و پارک ملی گلستان به وقوع پیوست.
وی ادامه داد : از مجموع این میزان آتش سوزی‌ها هشت فقره آن در عرصه‌های جنگلی بندرگز، کردکوی، مینودشت، گالیکش و علی آبادکتول رخ داد که باحضور به موقع نیروهای جنگل بانی، منابع طبیعی، قرق بانان و اهالی بومی در کوتاهترین زمان مهار و خاموش شدند.
سرپرست اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان اظهار داشت : با توجه به شرایط جوی موجود و ادامه آن تا دوشنبه ۲۹ دی ماه، تمامی نیروهای ستادی و جنگل بانی این اداره کل و شهرستان‌ها برای مقابله با آتش سوزی احتمالی در عرصه‌های منابع طبیعی در آماده باش کامل هستند.
این در حالی است که به گفته مدیران کل منابع طبیعی و آبخیزداری و حفاظت محیط زیست استان گلستان، آتش‌سوزی های اخیر در جنگل‌های استان در مناطقی از عرصه های جنگلی و پارک ملی گلستان، حدود ۱۴.۵ هکتار از مساحت این عرصه‌ها شامل پوشش علفی و تنه درختان خشکیده را سوزاند.
محمدرضا کنعانی مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان گفت : ۲ آتش سوزی در منطقه "دره شمالی" و "زاو پایین " پارک ملی گلستان رخ داد که در هر منطقه پنج هکتار عرصه طبیعی حفاظت شده کف سوز و تعدادی تنه درخت نیز در آتش سوخت.
سرپرست اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان نیز گفت: ۵.۴ هکتار از پوشش علفی و تعدادی تنه درختان خشکیده ۲۴ نقطه عرصه‌های جنگلی این استان در آتش سوخت.
عبدالرحیم لطفی با بیان این که آتش های صورت گرفته به صورت لکه ای و در گرگان، گالیکش، آزادشهر و مینودشت رخ داد، اظهار داشت: به جز عمدی بودن آتش سوزی در یک نقطه از جنگل قرق گرگان که عوامل آن توسط یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری دستگیر شدند، سایر آتش سوزی ها از روی سهل انگاری رخ داد.
وی همچنین تاکید کرد: خشک بودن پوشش علفی و هوای گرم و خشک روزهای گذشته موجب گسترش آتش در عرصه های منابع طبیعی گلستان شد.
جنگل‌های گلستان با ۴۵۲ هزار هکتار وسعت به طول ۲۶۰ کیلومتر از گلوگاه در شرق مازندران آغاز شده و تا روستای گلیداغ شهرستان مراوه‌تپه در منتهی الیه شرق استان گلستان ادامه دارد.
علاوه بر این پارک ملی گلستان به عنوان قدیمی ترین پارک ملی ثبت شده در ایران و پناهگاهی کم نظیر برای حیات وحش در این استان قرار دارد که هزار و ۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۰۲ گونه جانوری از جمله نیمی از گونه‌های پستانداران ایران را در حدود ۹۰۰ کیلومتر مربع گستره خود جای داده است.
بیشتر گستره پارک در استان گلستان، حدود ۳۴ درصد آن در استان خراسان شمالی و بخش ناچیزی نیز در استان سمنان قرار دارد.
آتش‌سوزی جنگل نکاء
آتش سوزی در جنگل روستای کوهستانی " ولادیمه " واقع در بخش هزارجریب شهرستان نکاء نیز عصر پنجشنبه گذشته شروع شد که با تلاش ماموران جنگل بانی و محیط زیست مهار شد.
به بیان رییس اداره منابع طبیعی نکا، آتش سوزی مهار شده است ولی نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی و محلی ها همچنان در محل حادثه حضور دارند تا آتش کاملا خاموش شود.
سیدابراهیم میرعمادی علت این آتش سوزی را خطای انسانی اعلام کرد و افزود که در این حادثه دستکم به ۲ هکتار جنگل خسارت وارد شد.
آتش‌سوزی اراضی جنگلی جمهوری آذربایجان در مرز آستارا
اراضی جنگلی جمهوری آذربایجان در منطقه مرزی حیران نیز دچار آتش سوزی شد که با تلاش نیروهای یگان حفاظت، مرزبانی، آتش‌نشانی، دهیاری و روستائیان مهار شد اما این نیروها برای جلوگیری از سرایت شعله‌ها به محدوده‌های جنگلی آستارا همچنان در حال آماده‌باش هستند.
در حقیقت، آتش سوزی اراضی جنگلی جمهوری آذربایجان به این سوی مرز سرایت کرده بود و حدود ۶ هزار و ۵۰۰ متر مربع از بوته زارها و توده های جنگلی محدوده بهارستان آستارا را طعمه حریق کرد و آتش با تلاش نیروهای یگان حفاظت و عوامل امدادی و اهالی محل مهار شد.
براساس گزارش ایرنا، مواردی از آتش سوزی جزئی در دهستان ویرمونی و شهرک عباس آباد این شهرستان نیز گزارش شده بود و به سرعت مهار و از سرایت شعله ها به اراضی مجاور جلوگیری شد.
به گفته بخشدار لوندویل آستارا، ۱.۵ هکتار از اراضی جنگلی منطقه چلوند این بخش با پوشش درختان سرخس دچار حریق شد که پنج هزار متر مربع آن جزو اراضی جنگلی و ملی و بقیه مربوط به اشخاص بود.
آستارا با جمهوری آذربایجان ۳۸ کیلومتر مرز خشکی و حدود ۱۵ کیلومتر مرز دریایی دارد.
وسعت اراضی ملی آستارا ۴۰ هزار هکتار است و جنگل های این شهرستان را گونه های بلوط، راش، توسکا، ممرز، نمدار، ملج، لیلکی، انجیلی، آزاد، افرا، گردو، شیردار، گیلاس وحشی، فندق، شمشاد جنگلی و ون در بر می گیرد .
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل نیز در این خصوص گفت که برای مهار آتش‌سوزی در جنگل‌های حیران چهار گروه امدادی از این استان به منطقه اعزام شد.
شهامت هدایت افزود: آتش‌سوزی در منطقه حیران مربوط به حوزه گیلان است ولی برای کمک به مقابله با سرایت و گسترش زبانه‌های آتش، نیروی‌های یگان حفاظت منابع طبیعی اردبیل به منطقه اعزام شده‌اند.
وی اضافه کرد: نیروی یگان حفاظت برای مهار آتش سوزی و جلوگیری از پیشروی زبانه‌های آتش به سمت مناطق جنگلی استان اردبیل تلاش می‌کنند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان نیز با اشاره به آتش سوزی مختلف چند روز اخیر در جنگل ها و مراتع استان به دلیل وزش باد گرم گفت: تا این لحظه آتش سوزی ها سطحی بوده و تنه درختان و شاخه ها دچار حریق و خسارت نشده اند.
میرحامد اختری اظهار داشت: طی چند روز اخیر جنگل ها و مراتع مناطقی از جمله منطقه مرس مازو، آزاد محله و امام زاده اسحاق شفت، اسکده رشت، گلستان سرای خرارود سیاهکل، هره دشت و شکردشت تالش، جواهر دشت رودسر، حشمت آباد، دلدیم، راجعون، حلیم جان، سی دشت، دیلم ده و آغوزبن رودبار دچار حریق شده بودند که همه مهار شدند.
آتش سوزی در ۳۵ هکتار ازجنگل های گیلان
از روز پنجشنبه گذشته تا امروز (۲۷ دی ماه ) ۱۲ شهرستان استان گیلان نیز درگیر آتش سوزی شده اند که در هر شهرستان پنج تا شش نقطه دچار آتش سوزی شد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری گیلان در این خصوص گفت: بدنیال وزش باد شدید و خیلی شدید در استان طی دو روز اخیر ۳۵ هکتار از اراضی جنگلی استان دچار آتش سوزی شد که در این میان برای مهار و اطفای آتش سوزی در شهرستان رودسر روز شنبه ۲ بالگرد به این استان اعزام شده است.
امیر مرادی بیشترین آتش سوزی در نقاط شهری را مربوط به شهرستان رشت با ۷۶ مورد حریق عنوان و بیان کرد: از این تعداد ۴۰ مورد مربوط به مراتع و مابقی آتش سوزی ها در داخل شهر و واحدهای مسکونی بود.
وی با بیان اینکه به غیر از شهرستان های آستانه شرفیه، انزلی، ماسال و فومن در نقاطی از ۱۲ شهرستان دیگر آتش سوزی های جنگلی اتفاق افتاد، اظهار داشت: بیشترین تعداد آتش‌سوزی در جنگل های شهرستان های آستارا، سیاهکل و رودسر روی داد.
وی تصریح کرد: تا کنون به غیر از آتش سوزی در جنگل های سیاهکل و رودسر، حریق جنگلی در ۱۰ شهرستان دیگر اطفا شده است.
آتش در نیزارهای تالاب جوکندان تالش
نیزارها و توده‌های جنگلی تالاب حفاظت شده "جوکندان قلعه‌بین"تالش هم دیشب از شعله های آتش در امان نماندند، هر چند رئیس اداره حفاظت محیط زیست تالش از مهار آن خبر داد.
عارف شادکام روز شنبه ۲۷ دی ماه به خبرنگار ایرنا گفت: آتش سوزی دو نقطه از نیزارها و توده های جنگلی حاشیه تالاب جوکندان قلعه بین، شامگاه روز گذشته روی داد و با حضور به موقع نیروهای آتش نشانی و یگان حفاظت محیط زیست، منابع طبیعی جوکندان، دهیاران و اهالی روستاهای قلعه بین و شاندرمن محله مهار شد.
در این حادثه حدود ۲ هزار متر مربع از اراضی جنگلی و نیزارهای منطقه حفاظت شده خسارت دید و نیروهای یگان حفاظت محیط زیست در پی وزش باد گرم و احتمال آتش سوزی در مناطق تالابی و جنگلی در حال آماده باش کامل هستند.
آتش سوزی در جنگل رامسر
در همین حال، خبر رسید که بخشی از جنگل منطقه " اشکته چال" در مسیر جواهرده بخش مرکزی شهرستان رامسهر هم دچار آتش‌سوزی شد، واقعه ای که بار دیگر تبعات سهل انگاری گردشگران را برجسته کرد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران منطقه نوشهر گفت که در حال حاضر قسمتی از آتش سوزی جنگل اشکته چال بخش مرکزی در مسیر روستای جواهرده که امکان دسترسی به آن فراهم بود، مهار شده است.
عبدالرضا سنگاری افزود : آتش آن بخش از جنگل که امکان حضور نیروهای امدادی در آن فراهم بود، با کمک بیش از ۲۰۰ نفر از نیروهای امدادی ، مردمی ، دهیاران و هلال احمر مهار شده است.
فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران منطقه ساری گفت که طبق بررسی‌های صورت گرفته ، علت ۸۰ درصد از ۲۱ فقره آتش‌سوزی جنگل‌های استان طی ۲۴ ساعته گذشته خطای انسانی بویژه بی‌توجهی گردشگران بوده است.
سرهنگ مجید ذکریایی با اعلام این که آتش سوزی ها در جنگل های شهرستان های سوادکوه ، نکاء ، رامسر و بابل رخ داده است ، افزود که با اطلاع رسانی بموقع جنگل نشینان و همکاری نیروهای امدادی یگان منابع طبیعی ، محیط زیست ، نیروهای مردمی اعم از بسیج و محلی ها آتش تمامی مناطق خاموش شده است.
وی با انتقاد از بی توجهی گردشگران در خاموش نکردن آتش پس از استفاده از آن در تهیه غذا و چای ، گفت : از آن جایی که شرایط آب و هوایی و برگ های خشک ناشی از این گرما برای افزایش و گسترش آتش فراهم بوده است ، آتش سوزی خسارت بیشتری را به عرصه های جنگلی و مرتعی استان وارد کرده است.