به گزارش روز سه شنبه ایرنا، تاثیرات ویروس کرونا بر منطقه جنوب آسیا که با چالش‌های اقتصادی بی‌سابقه، زوال سیاسی و تهدید بزرگ تغییرات اقلیمی مواجه است، در سال جاری نیز همچنان ادامه خواهد داشت.
به گزارش شورای آتلانتیک، این چالش‌ها امری جدید برای جنوب آسیا نیستند اما بحران سال گذشته به خوبی نشان داد که دولت‌های این منطقه برای مقابله با این چالش‌ها آمادگی نداشته و در این خصوص چقدر ناتوان بوده‌اند و این امر باعث تحمیل رنج و سختی بر تقریبا دو میلیارد ساکن این منطقه شده است. همچنین با تغییر دولت آمریکا و به علت تاثیر سیاست خارجی این کشور بر مردم این منطقه، کشورهای مختلف جنوب آسیا به دقت سیاست‌های جو بایدن رییس جمهوری جدید این کشور در مقابل جنوب آسیا را دنبال خواهند کرد.
در ادامه نگاهی داریم به چشم‌انداز کشورهای مختلف جنوب آسیا در سال ۲۰۲۱.
هند
هند طی سال گذشته با یکی از پر چالش‌ترین دوره‌های خود از زمان استقلال مواجه بوده است. رکود نگران کننده اقتصادی، تنش‌های جدی مرزی، افزایش اختلاف و فرقه گرایی در جامعه و تضعیف نهادهای مستقل و دمکراتیک تاثیر سنگینی بر این کشور گذاشته است. هر یک از این چالش‌ها بر رشد و پیشرفت و همچنین نفوذ هند در صحنه جهانی تاثیر منفی می‌گذارد. توانایی دولت هند در مقابله با شوک‌های اقتصادی و سیاسی-جغرافیایی به همراه مدیریت عادلانه و مثبت سیاست‌های خانگی در سال ۲۰۲۱، مسیر آینده این کشور را مشخص خواهد کرد.
عبور از ویروس کووید-۱۹ و رسیدگی به اقتصاد بحران زده
نشریه آمریکایی "نیویورک تایمز" درگزارشی با اشاره به آمار کرونای هند نوشت: هزینه انسانی ویروس کرونا در هند نباید نادیده گرفته شود. بر اساس آمار رسمی تاکنون در هند بیش از ۱۴۰ هزار نفر قربانی این بیماری شده‌اند در حالی که بیش از ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر نیز به این ویروس مبتلا شده‌اند، بنابراین ویروس کرونا بر هند تاثیر بزرگی گذاشته است.
بر اساس گزارش رسمی سازمان مقابله با بیماری‌های ویروسی هند، اگرچه این کشور در واکسیناسیون کودکان برابر بیماری‌هایی چون فلج اطفال موفق بوده، اما این کشور با چالش عظیم و بی‌سابقه تزریق واکسن کرونا به جمعیت یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفری خود در سال ۲۰۲۱ مواجه است.
نیویورک تایمز افزود: اطمینان از توزیع به موقع واکسن کرونا در میان جامعه هند، نیازمند گسترش زیرساخت‌های بهداشتی و همکاری نزدیک میان نهادهای دولتی و غیردولتی در ایالت‌های مختلف این کشور است. عرضه موفقیت آمیز واکسن کرونا که تحقیق و تولید آن از طریق توانایی تولید و متخصصین هند پشتیبانی شده، برای مبارزه این کشور با این بیماری همه گیر حیاتی است.
اگرچه هند در حال عبور از ویروس کرونا می‌باشد، اما این کشور با چالش بزرگ احیای دوباره اقتصاد خود مواجه است. اقتصاد هند که در سال‌های گذشته از آن به عنوان سریع‌ترین اقتصاد در حال رشد یاد می‌شد، درحالی وارد سال ۲۰۲۰ شد که سطح تقاضا در آن به شدت سقوط کرده بود.
روزنامه "فینانشال تایمز" انگلیس نیز در این خصوص نوشت: رشد تولید ناخالص داخلی هند در مدت یک سال به نصف رسید و عدد ۴. ۵ درصد را به ثبت رساند. از سوی دیگر بیکاری در این کشور به بیشترین نرخ خود در ۴ دهه گذشته رسید. این اقتصاد ضعیف باعث شد که هند در مقابل شوک قرنطینه سراسری ماه آوریل برای مقابله با ویروس کرونا آماده نباشد. اثرات این قرنطینه سراسری که به صورت ناگهانی و با برنامه ریزی ضعیف اعلام شد، بر اقتصاد هند بسیار مخرب بوده است. در ماه آوریل هزاران کارگر هند در بخش صنعت این کشور یک شبه شغل خود را از دست دادند که این امر نرخ بیکاری در این کشور را بسیار افزایش داد. اگرچه این بیکاری از سال گذشته تاکنون بهبود یافته است.
بر این اساس، همانطور که هند آماده پذیرش ریاست گروه ۲۰ می‌شود، عبور هوشمندانه از این چالش‌ها برای نقش آفرینی این کشور در جهان بسیار مهم است.
آیا سال ۲۰۲۱ برای هند بهتر خواهد بود؟
بحران کرونا تاثیر ویرانگری بر اقشار ضعیف و فقیر هند مانند کارگران، زنان، کودکان و اقلیت‌های این کشور داشته است.
به گزارش روزنامه "نیکی آسیا" ژاپن، کارگرانی که بخش اعظمی از نیروی کار ۴۰ میلیون نفری هند را تشکیل می‌دهند، بیشترین صدمه را دیده‌اند. در سال‌های اخیر هزاران کارگر از فقیرترین ایالت‌های هند مانند بیهار و اوتار پرادش به امید درآمد بالاتر به شهرهای بزرگ مهاجرت کرده‌اند. پس از آغاز قرنطینه سراسری در هند، بسیاری از این کارگران بدون هیچ حمایتی رها شدند که این امر باعث آغاز مهاجرت گسترده آن‌ها از شهرهای بزرگ به روستاها شد. این کارگران در میان قرنطینه سراسری هند برای زنده ماندن تصمیم به بازگشت گرفتند و مجبور شدند با پای پیاده صدها کیلومتر را طی کنند تا به خانه‌های خود برسند. تعدادی نیز در این مسیرها جان خود را از دست دادند.
از جمله گروه‌های آسیب دیده دیگر در هند طی سال ۲۰۲۰ کودکان بودند. به گزارش" گاردین" بسیاری از کودکان در خانواده‌های فقیر مجبور به ترک تحصیل و آغاز کار در محیط‌های پرخطر شدند تا بتوانند خانواده خود را حمایت کنند. گروه دیگر آسیب دیده در هند کشاورزان بودند که علاوه بر بحران کرونا با تصویب قوانین جدید کشاورزی در هند مواجه شدند. کشاورزان هندی با حضور در خیابان‌ها و راهپیمایی به سمت دهلی نو پایتخت هند به این قوانین اعتراض کردند. اراده دولت هند برای حمایت از این گروه‌های آسیب پذیر برای بازگشت این کشور به مسیر رشد در سال ۲۰۲۱ بسیار اهمیت خواهد داشت.
پس از آنکه سال ۲۰۱۹ با اعتراضات علیه اصلاحات قانون شهروندی هند به اتمام رسید، در سال ۲۰۲۰ اختلافات فرقه‌ای در هند به شدت افزایش یافت. در ماه ژانویه سال گذشته، هند شاهد حمله اعضای حزب حاکم بهارتیا جانتا پارتی به دانشجویان دانشگاه جواهر لعل نهرو در دهلی نو بود. یک ماه بعد اعتراضات در دانشگاه جامیا ملیا اسلامیا اتفاق افتاد و خشونت علیه مسلمانان در دهلی و در طول حضور دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا به بالاترین سطح خود رسید و بخش زیادی از پایتخت هند را فرا گرفت.
به گزارش "گاردین" در طول سال گذشته سانسور رسانه‌ها در هند به بیشترین حد خود رسید. همچنین فعالیت عفو بین الملل در این کشور متوقف شد و تعدادی از فعالان سیاسی و اجتماعی بازداشت شدند. دادگاه عالی متهمان تخریب مسجد بابری که از رهبران حزب حاکم بودند را از اتهاماتشان تبرئه کرد و همچنین قانون جنجالی "جهاد عشقی" در هند به تصویب رسید. اگرچه ترامپ و مودی دارای روابط نزدیک و دوستانه‌ای بودند، اما کارشناسان معتقدند که در طول دولت جو بایدن، نارندرا مودی به دلیل تحولات سال گذشته مورد انتقاد قرار خواهد گرفت.
پاکستان
چشم‌انداز سال ۲۰۲۱ برای پاکستان هم تحت تاثیر ادامه کار دولت عمران خان نخست وزیر این کشور قرار دارد، چون انتظار می‌رود اتحاد ۱۱ حزب مخالف دولت علیه عمران خان در طول سال جاری نیز ادامه یابد. پاکستان در سال جاری با چالش‌هایی چون تورم شدید، رکود اقتصادی و فشارهای صندوق بین المللی پول مواجه است. انتظار می‌رود روابط خارجی پاکستان نیز با تغییر مواجه شود، زیرا این کشور در یک سال گذشته سعی کرده است وابستگی خود به شورای همکاری خلیج فارس را کاهش دهد.
آیا دولت پاکستان به کار خود ادامه خواهد داد؟
دولت عمران خان به طور فزاینده‌ای با فشار احزاب مخالف مواجه شده است. احزاب مخالف خواهان استعفای نخست وزیر و همچنین کاهش نقش آفرینی ارتش پاکستان در سیاست این کشور شده اند. ادامه کار دولت پاکستان به چند عامل مهم بستگی دارد که اقتصاد مهمترین این عوامل است.
به گزارش نشریه "پاکستان تودی"، برای اولین بار در چند دهه گذشته اقتصاد پاکستان به دلیل محدودیت‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا کوچک شده است. پیش از آن، پاکستان با تورم بالا مواجه بود. اگر افزایش هزینه‌های زندگی در پاکستان ادامه یابد، نظر عمومی در مقابل دولت پاکستان منفی خواهد شد و احزاب مخالف برای کنار زدن دولت عمران خان روی نارضایتی مردم حساب باز کرده‌اند. همچنین ادامه کار دولت عمران خان به ادامه حمایت ارتش از آن بستگی خواهد داشت.
یک اقتصاد در بحران
پاکستان باید در سال ۲۰۲۱ خود را با ضوابط صندوق بین المللی پول مطابقت دهد. به گزارش "بانک جهانی" کسری بودجه دولت این کشور به دلیل سقوط واردات و صادرات حدود ۳ درصد کاهش یافته است. نگرانی دیگر دولت پاکستان، کاهش ۵۵ درصدی مالیات دهندگان در این کشور طی یک سال گذشته است.
بانک جهانی رشد اقتصادی پاکستان برای سال ۲۰۲۱ را یک درصد پیش بینی کرده است. بنابراین این کشور با شرایط سختی برای احیای اقتصادی مواجه خواهد بود.
کریدور اقتصادی پاکستان و چین (سی پک) و امنیت آن
سیاست خارجی پاکستان امروزه بیش از آنکه تنها بر موضوع امنیت تکیه کند، بیشتر به توسعه می اندیشد و به سوی آن حرکت می کند. این امر از شرکت ارتش پاکستان در پروژه اقتصادی با چین مشخص است. پاکستان عاصم باجوا، فرمانده اسبق ارتش پاکستان را به عنوان مسوول این پروژه برگزیده است. روابط اقتصادی پاکستان و چین در چند سال گذشته افزایش یافته و هر دو کشور مایل به محافظت از پروژه خود در مقابل دخالت خارجی هستند.
از سوی دیگر مساله خروج آمریکا از افغانستان مطرح است. طالبان بیشتر به سمت دوحه حرکت کرده است تا اسلام آباد. درحالی که صلح در افغانستان فرصت‌های اقتصادی جدیدی را برای پاکستان مطرح می‌کند، اما نفوذ اسلام آباد در این کشور را نیز کاهش می‌دهد.
افغانستان
محمداشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان در سال ۲۰۲۱ با چالش‌های مختلفی مواجه است که مهمترین آن مذاکرات صلح با گروه طالبان در دوحه می‌باشد. نتیجه نامشخص این مذاکرات، چالش‌های دست یابی به یک صلح پایدار را افزایش می‌دهد. در میان این مذاکرات سه مساله مطرح می‌شود: آینده جوانان افغان، سرنوشت نیروهای ملی دفاع و امنیت افغانستان و همچنین برقراری عدالت در مورد نیروهای داخلی و خارجی که در طول جنگ افغانستان مرتکب جنایت شده‌اند. فراتر از مذاکرات صلح، دو مساله حائز اهمیت است: کمبود انرژی و آلودگی هوای شهرهای افغانستان.
یک نسل قدرتمند
بسیاری از جوانان افغان مانند پدران و مادران خود تاریخچه کشور خود را با جنگ می‌شناسند، اما برخلاف نسل‌های گذشته جوانان امروزی این کشور با دنیای اطراف خود ارتباط دارند. رسانه‌های دیجیتال و اجتماعی پیوستگی جامعه جوان افغانستان با جهان را به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش داده اند.
از سوی دیگر فاصله سنی میان جوانان افغان و آن‌هایی که در مذاکرات برای آینده آن‌ها تصمیم می‌گیرند، زیاد است. با توجه به اینکه مذاکرات میان گروه‌های سیاسی بر آینده فرزندان جوانان افغان تاثیر خواهد گذاشت، بنابراین حمایت آن‌ها از این مذاکرات اهمیت دارد. امضای قراردادی که حمایت نسل جوان افغانستان را همراه نداشته باشد، مدت زیادی دوام نخواهد آورد.
سرنوشت نیروهای ملی دفاع و امنیت افغانستان
تاریخ افغانستان سرشار از دخالت‌های خارجی و خروج تدریجی آن‌ها است. در این میان نیروهای امنیت و دفاعی افغانستان در دوره‌های مختلف مشغول حفظ امنیت این کشور بوده‌اند. در صورت خروج آمریکا از افغانستان و پایان حمایت این کشور از نیروهای ملی دفاع و امنیت افغانستان، این کشور می‌تواند بار دیگر به جنگ داخلی بازگردد. اینکه دولت ترامپ در واپسین روزهای فعالیت خود بخواهد مساله مذاکرات با طالبان را پیش ببرد امری بعید به نظر می‌رسد، اما ادامه راه سیاست دونالد ترامپ در افغانستان از سوی دولت جو بایدن سرنوشت نیروهای ملی امنیتی افغانستان را تعیین می‌کند.
انرژی
اگرچه افغانستان همچنان با مشکل کمبود انرژی مواجه است اما سرمایه گذاری‌ها و پروژه‌هایی برای رفع این مشکل در این کشور اجرایی شده‌اند.
بر اساس گزارش بانک توسعه آسیا، یک پروژه ۱۱۰ میلیون دلاری برای ساخت ۲۱۰ کیلومتر خط انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولتی از ازبکستان به افغانستان در حال اجرایی شدن است. این طرح برق مورد نیاز ۵۰۰ هزار خانوار را تامین خواهد کرد. همچنین روند ساخت مزرعه بادی در هرات که توسط آمریکا در حال ساخت است تا سال ۲۰۲۲ به اتمام خواهد رسید. این مزرعه ۲۵ مگاوات برق تولید خواهد کرد که با استفاده از آن ۳۰۰ هزار خانوار خواهند توانست از برق بهره مند شوند.
بنگلادش
دولت بنگلادش نیز همچون بسیاری از کشورهای جهان در سال ۲۰۲۰ با چالش هایی ناشی از شیوع کرونا در مسیر توسعه خود رو به رو بود، چالش هایی که دولت این کشور باید بیشتر تلاش خود را در سال ۲۰۲۱ صرف عبور از این بحران کند. بنگلادش همچنین باید با خطر بزرگ گرمایش زمین مقابله کند. این کشور همچنین باید واکسیناسیون جمعیت خود از جمله اقشار ضعیف جامعه را در یکی از پر جمعیت‌ترین کشورهای جهان انجام دهد. در سال ۲۰۲۱ بنگلادش باید زیرساخت‌های بهداشتی و سلامتی خود را بهبود بخشد و اقتصاد مبتنی بر نیروی کار و صادرات خود را احیا کرده و امنیت اقتصادی را برای گروه‌های مختلف از جمله کارگران بخش پوشاک و پناهجویان روهینگیا تامین کند.
بر اساس گزارش شورای آتلانتیک، دولت بنگلادش یک کمک ۸ میلیارد دلاری را به صورت وام و سایر کمک‌های مالی و غیرمالی برای احیای اقتصاد وابسته به صادرات خود و جبران خسارت‌ها به بخش صنعت اعلام کرده است. اما نیروی کارگر که اکثر آن‌ها را زنان تشکیل می‌دهند و کارگران مهاجر، مجبور شدند تا بدون حمایت با بدترین اثرات قرنطینه مواجه شوند. کاهش صادرات باعث سقوط درآمد دولت بنگلادش و همچنین افزایش نرخ بیکاری در این کشور شد، زیرا بسیاری از کارگران مهاجر در کشورهای عربی حوزه خلیج فارس شغل خود را از دست دادند.
بنگلادش دومین کشور بزرگ صادرکننده پوشاک در جهان است و این کالا ۸۴ درصد از کل صادرات این کشور را تشکیل می‌دهد. کارگران در صنعت پوشاک بنگلادش اغلب در شرایطی بد و غیربهداشتی کار می‌کنند. اکنون طرح واکسیناسیون بنگلادش باید اقشار ضعیف و کم درآمد این کشور را شامل شود. (خانم) شیخ حسینه نخست وزیر بنگلادش در تلاش خود برای احیای اقتصاد در سال ۲۰۲۱ نباید عاملان اصلی رشد اقتصادی این کشور یعنی کارگران را فراموش کند.
بوتان
کشور پادشاهی بوتان، یکی از مقاصد گردشگری جهان است. اقتصاد این کشور به شدت به جهانگردی وابسته است و ویروس کرونا مانند همه کشورها بر اقتصاد گردشگری این کشور نیز تاثیری مخرب گذاشته است. اما این کشور تمهیدات جدیدی به کار گرفته است تا بتواند در عصر کرونا، صنعت جهانگردی خود را احیا کند.
"فوربز" در این خصوص نوشت: این کشور پادشاهی سال گذشته با امید جلوگیری از گسترش ویروس کرونا، از ورود گردشگران خارجی جلوگیری کرد. اکنون شورای گردشگری بوتان تصمیم گرفته است در سال ۲۰۲۱ بار دیگر با حضور گردشگران موافقت کند به شرطی که آن‌ها مدارک تایید سلامت لازم مبنی بر عدم ابتلا به کرونا را در اختیار داشه باشند. این کشور به دنبال استفاده از گزینه‌های دیگر مبنی بر قرنطینه اجباری ۱۴ روزه، آزمایش‌های متعدد کرونا و ارائه گواهی سلامت است.
مالدیو
مالدیو که در همسایگی هند قرار دارد، در سال ۲۰۲۰ با بحران‌های سیاسی، بیماری کرونا و سقوط اقتصادی دست و پنجه نرم کرد. دولت ابراهیم محمد صالح در یک سال گذشته توانست حمایت قوی پارلمان از خود را حفظ کند. توانایی دولت او برای احیای اقتصاد، گسترش روابط دیپلماتیک با سایر کشورهای جهان و مدیریت تغییرات اقلیمی آینده این کشور در سال ۲۰۲۱ را ترسیم خواهد کرد.
"الجزیره" در گزارشی نوشت: برای سال‌ها طبیعت دست نخورده مالدیو مقصد هزاران گردشگر از سرتاسر جهان بوده است، اما محدودیت‌های اعمال شده برای سفر در کشورهای مختلف اقتصاد این کشور را کوچک کرده و حتی آن را با بحران امنیت غذا مواجه ساخت. دولت مالدیو برای نجات اقتصاد، مرزهای خود را باز و یک وام از هند دریافت کرد. اکنون دولت مالدیو قصد دارد برای کاهش وابستگی خود به صنعت گردشگری، صنایع دیگر را در این کشور گسترش دهد.
از سوی دیگر مالدیو به دنبال گسترش روابط خود با آمریکا، هند و چین است. آمریکا سال گذشته روابط خود با مالدیو را رسمی کرده و اولین سفارت خود در این کشور را بازگشایی کرد. هند نیز روابط خود با مالدیو به خصوص در زمینه دفاعی را گسترش داده است. چین صدها میلیون دلار در مالدیو سرمایه گذاری کرده است که این کشور با کمک آن می‌تواند پروژه‌های اقتصادی خود را اجرایی کند. گسترش روابط با جهان یکی از اهداف مالدیو برای سال ۲۰۲۱ خواهد بود.
سریلانکا
به گزارش نشریه "هندو" سریلانکا، این کشور در سال ۲۰۲۱ با تغییرات سیاسی عمده مواجه خواهد شد. خانواده راجاپاکس که قدرت را در دست دارد به دنبال استحکام بنیاد قدرت خود در این کشور می‌باشد.
دولت راجاپاکس از مساله کرونا برای اعمال فشار بیشتر به احزاب مخالف و اقلیت‌های مذهبی استفاده کرده است. به گزارش "دیده بان حقوق بشر" در دو ماه اول شیوع ویروس کرونا در این کشور، سریلانکا بیش از ۶۶ هزار نفر را بازداشت کرده است. دولت این کشور حتی انتقاد از عملکرد خود در مقابل کرونا را غیرقانونی ساخته است. فعالیت‌های فعالان اجتماعی و سیاسی و همچنین اقلیت‌های مذهبی مانند مسلمانان در سریلانکا محدود شده به گونه‌ای که این کشور ذبح گاو را ممنوع ساخته است. دولت سریلانکا جنایت کاران جنگی این کشور را عفو نموده است. به اعتقاد تحلیل گران در سال ۲۰۲۱ فشارهای بین المللی بر سریلانکا در زمینه مسائل حقوق بشر افزایش خواهد یافت.
همچنین سریلانکا با بحران بدهی خارجی مواجه است و دولت این کشور به دنبال یافتن راهی برای کاهش این بدهی است. افزایش همکاری‌ها با چین و همچنین هند برای اجرایی کردن پروژه‌های اقتصادی و کاهش بدهی، از جمله برنامه‌های دولت سریلانکا در سال ۲۰۲۱ خواهد بود.