به گزارش ایرنا ، اگر چه کرونا بالای درختان نارنج منتظر ننشسته است تا شهروندان را به بیماری کووید ۱۹ مبتلا کند ، ولی تصور آلوده بودن این درختان خیابانی در همان آغاز شیوع ویروس ، در ذهن مردم مازندران جا خوش کرد و تبعات آن همچنان ادامه دارد.
اردیبهشت ماه امسال زمانی که بوی بهار نارنج فضای شهرهای مازندران را پر کرده بود ، بر خلاف رویه مانوس همه ساله ، هیچکس با چوب و چادر به سراغ درختان نارنج حاشیه خیابان ها و کوچه ها نرفت تا غنچه های معطر را برداشت کند و به همین دلیل هم بارآوری درختان نارنج امسال بسیار بیشتر از سال های گذشته است و همه افسوس می خورند که چگونه کرونا آنها را هم از چیدن گل و هم از برداشت نارنج محروم کرده است.
اگر چه آمار دقیقی از تعداد درختان نارنج خیابانی در مازندران وجود ندارد ولی طبق برآوردهای جهاد کشاورزی و شهرداری ها ، حدود ۶ میلیون اصله درخت نارنج تنها در حاشیه خیابان شهرهای استان وجود دارد. این تعداد درخت نارنج البته با توجه به این که مازندران رتبه دار کاشت درخت نارنج در خیابان ها و کوچه پس کوچه های شهری به شمار می رود ، چندان هم غیرواقعی نیست. به این آمار باید درختان نارنج محوطه ساختمانی دستگاه های اجرایی دولتی و غیردولتی را هم اضافه کرد که همانند همنوع خیابانی اشان متولی خاصی ندارند و گاهی محصولشان برداشت نمی شود تا تبدیل به کانونی برای انواع آفات باغی شود.
دست نخورده باقی ماندن نارنج های رسیده روی درختان حاشیه خیابان های شهرهای مازندران در حالی که سال های گذشته بیش از ۵۰ درصد آن توسط رهگذران و شهروندان ساکن در هر منطقه برداشت می شد ، سبب شده است تا جهاد کشاورزی استان به دستگاه های متولی در باره ضرورت برداشت هر چه زودتر این محصول هشدار دهد.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی مازندران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اظهار این که میوه های برداشت نشده نارنج و خطر گسترش کانون آفت مگس میوه مدیترانه‌ای بشدت باغداری استان را تهدید می کند، گفت : تمامی میوه مرکبات بویژه نارنج باید هر چه سریع تر برداشت شود.
عبدالرحمان زاغی افزود : طبق بررسی و گزارش های کارشناسان باغبانی مراکز خدمات کشاورزی استان ،باغداران مرکبات محصول پرتقال و نارنگی را بموقع برداشت کرده اند ، ولی محصول درختان نارنج به خاطر شرایط کرونایی در مقایسه با میزان بارآوری بسیار اندک بوده است و تاکنون تنها کمتر از ۳۰ درصد محصول در فضاهای عمومی بویژه در خیابان ها شهری و محوطه های ادارات برداشت شده است.
خطر ماندگاری مگس میوه مدیترانه‌ای
وی گفت : مهم ترین خطر این است که میوه برداشت نشده به کانون تجمع و میزبانی مگس های میوه مدیریترانه ای تبدیل شود ، ضمن این که سرمایی زمستانی هم ممکن است سبب یخ زدگی میوه شده و آنها را برای همیشه روی درختان ماندگار کند.
زاغی با اعلام این که خطرات برداشت نشدن میوه نارنج روی درختان خیابان های شهرها و روستاهای مازندران طی نامه ای مکتوب به همه فرمانداری ها ، شهرداری ها ،بخشداری ها و دهیاری ها ارسال شده است ، از این دستگاه ها خواست تا هر چه زودتر نسبت به برداشت محصول اقدام کنند.
وی افزایش باروری میوه نارنج در سال جاری را به مراتب بیشتر از سال های گذشته توصیف کرد و توضیح داد : امسال بر خلاف سنوات گذشته در فصل شکوفه دهی بهار نارنج به دلیل شیوع ویروس کرونا ، چوب زنی برای گرفتن گل بهار نارنج بسیار کم شده بود و به همین دلیل تمامی گل های بهار نارنج تبدیل به میوه شده است.
این مسئول گفت : انتظار داریم همه مردم بویژه شهرداری ها و شهروندان در برداشت بموقع نارنج از روی درختان حاشیه خیابان ها و خانه های شخصی اقدام و میوه پوسیده را نیز بموقع جمع کنند چون حتی میوه های پوسیده و افتاده روی زمین هم میزبان مناسبی برای مگس های مدیترانه است.
مگس میوه مدیریترانه ای از آفات مخرب جهانی است که نسبت به سایر گونه‌های مگس میوه دارای دامنه میزبانی وسیعی است و می تواند بیشترین خسارت را به بار بیاورد. هلو، خرمالو، انجیر، سیب زرد، آلو و گلابی و مرکبات از جمله میزبان‌های این آفت هستند.
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی مازندران با توضیح این نکته که در ۲ سال اخیر آفت مگس مدیترانه ای تا حدود زیادی در باغداری تجاری استان کنترل شده است ، ادامه داد: پیش بین می شود بی توجهی در برداشت محصول درختان نارنج خیابان‌های شهری و دیگر درختان مثمر محوطه ادارات دولتی و عمومی، این درختان را به میزبان درجه یک و حیاط خلوت این آفت تبدیل می کند.
زاغی گفت: اگر چه از یک دهه گذشته با فراهم شدن شرایط میزبانی حدفاصل ثمردهی درختان مختلف ماندگاری بیشتر مگس مدیترانه ای در مازندران فراهم شده است ،اما با رعایت برداشت بموقع میوه های رسیده و جمع آوری و دفن آن مقابله با این آفت موفقیت آمیز و در واقع تحت کنترل قرار گرفت ، ولی به نظر می رسد امسال با کاهش چشمگیر مصرف آب نارنج ، خطر کانون قرار گرفتن درختان میوه نارنج برای این آفت جدی تر است.
وی افزود : اگر میوه نارنج بموقع برداشت نشود و در قالب کانون این آفت تا پایان زمستان فراهم باشد ؛ به طور یقین به میوه درختان بهاره از جمله هلو و شلیل می رسدو آسیب جدی به باغداری استان وارد خواهد شد.
واقعیت این است که مگس مدیترانه ای که زمانی تنها در ماه های پایانی تابستان و همزمان با رسیدن نارنگی پیش رس مهمان باغ های مازندران می شد، در سال های اخیر، فصل حضورش را گسترش داد به گونه ای که همچنان شاهد این آفت به خاطر میزبانی درختان نارنج رسیده شده در سطح شهرهای استان هستیم.
بنا بر اظهارات کارشناسان حفظ نباتات مازندران، مگس میوه می‌تواند به هر میوه نرسیده هم خسارت وارد کند. هر مگس ماده روزانه ۱ تا ۳۰ عدد تخم رها می کند و در شرایط مناسب این توان را دارد که در یک دوره زندگی تعدادش را به میانگین ۳۰۰ و حداکثر یکهزار عدد برساند. میوه رسیده در سر درخت یا پوسیده در پای درخت بهترین میزبان مگس مدیترانه ای است، سفره ای که حتی اگر باغ های حرفه ای مازندران را بتوان از آن پاکسازی کرد، در خانه باغ های موجود در استان بویژه خانه باغ های متعلق به غیربومیان، درختان ادارات دولتی و خیابان های سطح شهر در تمامی فصول سال پهن است
وحشت زنان روستایی از کرونای نارنجی
بررسی میدانی خبرنگار ایرنا از روستاهای مازندران نیز نشان می دهد که بیشتر محصول نارنج درخیابان های روستایی هم بر خلاف سال های گذشته ، امسال برداشت نشده است و اصلا انگیزه ای برای برداشت هم وجود ندارد.
بی توجهی به برداشت و مصرف نارنج امسال حتی در قیمت این محصول هم نمایان شده است . در حالی که پارسال در چنین روزهایی هرکیلوگرم نارنج یکهزار و ۲۰۰ تا ۲ هزار تومان به فروش می رسید ، اکنون با قیمت حدود یکهزار تومان مشتری ندارد.
این تنها شهروندان عادی نیستند که وحشت از کرونا پیوند آنان را با درخت نارنج قطع کرده است . زنان روستایی مازندران هم امسال کمتر به چیدن نارنج و آبگیری آن تمایل نشان می دهند. پوست کندن و آبگیری دستی نارنج یکی از فعالیت های جمعی زنان روستایی مازندران است ، اما امسال به دلیل خطر بیماری کووید ۱۹ ، این فعالیت بسیار کم شده است.
البته تبعات اقتصادی ویروس کرونا را هم نباید در بی رونق کردن بازار نارنج مازندران بی تاثیر دانست . تالارهای پذیرایی که میزبان برگزاری مراسم جمعی اعم از جشن عروسی و نامزدی و عزا هستند ، طی حدود ۱۱ ماه گذشته همواره در مازندران تعطیل بودند. مراسم جشن عروسی ، تالد ، عزا و دیگر دورهمی های جمعی هم در این مدت بشدت کاهش یافته است و همه اینها در مصرف آب نارنج و تمایل برای برداشت محصول از روی درخت اثرگذار بوده است. روستائیان مازندران اصولا در مراسم عروسی و جشن ها تهیه غذا را خودشان انجام می دهند و برای پخت و مصرف گوشت انواع پرندگان محلی از جمله اردک از آب نارنج زیادی استفاده می کنند ، ولی کرونا این سفره رنگین روستاییان را جمع کرده و به همین دلیل هم احساس می کنند آب نارنج چندان کارایی برایشان ندارد.
مازندران حدود ۶۰ نقطه شهری دارد که بر اساس آمارهای غیررسمی در هر شهری صدها هزار اصله درخت نارنج در حاشیه خیابان ها و کوچه های این شهرها وجود دارد. طبق آمار های غیر رسمی حدود ۶ میلیون اصله درخت نارنج در سطح خیابان های استان مازندران بویژه در شهرهای ساری و بابل وجود دارد.
نارنج میوه ای است که معمولا در آغاز بهار شکوفه می کند و زمان برداشت آن نیز اواخر ماه آذر و فصل پائیز است، اما برداشت میوه این گونه درخت مرکبات در حاشیه خیابان های شهر و محوطه های اماکن عمومی و ادارات دولتی و عمومی همواره با بی توجهی همراه می شود و بعضی سال ها یا اصلا برداشت نمی شود و یا با کم توجهی فقط در حد سبک کردن شاخه درخت برداشت می شود.
.