مراسم افتتاح این نمایشگاه با حضور اشرف بروجردی مشاور رییس جمهوری و رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، حجت الله ایوبی دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو ایران، محمد رضا کلائی شهردار مشهد، عبدالغفور لیوال سفیر افغانستان، سرور بختی رییس موسسه فرهنگی اکو و محمد علی باقرزاده طوسی رییس انجمن خوشنویسان مشهد در محل موزه بزرگ مشهد برگزار شد.
دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران در این مراسم گفت: این افتخار بسیار بزرگی است که نصیب ما شده و ما در چند قدمی آثار فاخر هنرمندان کشورهای مختلف هستیم ، در زمانه خاکستری کرونایی که دعوت به ماندن در خانه می شویم در این مکان برای گرامیداشت هنر فاخر خوشنویسی به عنوان میراث نیاکان گردهم آمده ایم.
دکتر حجت‌الله ایوبی افزود: شهر مشهد قلب تپنده ارادت مسلمانان جهان و مهد هنرهای ارزنده از جمله هنر فاخر خوشنویسی است، جا دارد از مجموعه بزرگ شهرداری مشهد برای میزبانی این رخداد بزرگ فرهنگی تقدیر و تشکر شود، با تلاش و مساعدت رییس مرکز اسناد و کتابخانه ملی و رایزنهای فرهنگی ایران در کشور های مختلف برگزاری این مهم امکانپذیر شده است، در این نشست هنر مندان بزرگی از کشور های برادر و همزبان افغانستان و تاجیکستان حضور دارند که از آنها هم تقدیر و تشکر می‌شود.
وی ادامه داد: یکی از تفاوتهای مهم معنوی تمدن های غرب و شرق هنر خوشنویسی است، آنها هنر خوشنویسی ندارند، فرمانروایان معنوی کشورهای مشرق زمین ادیبان انها هستند در این زمینه هنر خوشنویسی از جایگاه ویژه برخوردار است و بسیاری از هنرهای دیگر وامدار تعالی این هنر زیبا هستند.
دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران گفت: ما اگر نگران نابودی ریشه فرهنگی خود هستیم ترویج هنر خوشنویسی و سایر هنرهای کهن می تواند به ما کمک کند، یک تابلو خوشنویسی می تواند سبک زندگی ما را عوض کند، پیشنهاد می‌کنم مسوولان از بودجه های عمومی آثار فاخر هنرمندان را خریداری و در ادارات و محل کار نصب کنند، این می‌تواند بهترین سرمایه گذاری فرهنگی باشد.
وی با بیان اینکه گردهمایی بزرگی را در این دوره شاهد هستیم که پیش از این کم‌سابقه بوده است افزود: بیش از هزار اثر از ۲۰۰ هنرمند سراسر جهان به دبیرخانه این جشنواره رسیده که از میان آنها ۶۵۵ اثر را در یک هفته نمایش خواهیم داد که هر شب یک کشور، تعدادی از آثارش را رونمایی خواهد کرد.
ایوبی ادامه داد: همچنین گزیده آثار این رویداد شامل ۶۴ اثر از هنرمندان خوشنویس ایران و تعدادی از آثار خوشنویسان خارجی از پنجم بهمن در فرهنگستان هنر تهران نمایش داده می‌شود.
وی با بیان اینکه مشهد مقدس میزبان نخستین نمایشگاه و همایش بین المللی خوشنویسان راه ابریشم با عنوان رقص قلم است، گفت: این همایش رویدادی است بی مانند و تاریخی و نتیجه فراخوان کمیسیون ملی یونسکو می‌باشد که از مدتها پیش به کشورهای مختلف فرستاده شده بود.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو در ایران افزود: همراهی انجمن خوشنویسان ایران و انجمن خوشنویسان شهر مشهد، تلاش بسیار رایزنان فرهنگی و به‌ویژه همت والا و ستودنی شهرداری مشهد که میزبان اصلی این برنامه است، قابل ستایش و تقدیر است.
وی ادامه داد: در برنامه بسیار مفید با یک شرکت هواپیمایی قرارداد امضا کرده ایم که اسم هواپیماهای کشور را به نام مفاخر ادبی ایران زمین نامگذاری کنیم که این امر می تواند سر آغاز کارهای مفید فرهنگی دیگر نیز باشد.
مشاور رییس جمهوری و رییس مرکز اسناد و کتابخانه ملی نیز گفت: زنده سازی فرهنگی پروژه راه ابریشم برای پیوند معنوی بییشتر ملت ها از دو سال قبل توسط یونسکو آغاز و دنبال می شود که هدف آن انجام کار های مشترک با هدف ایجاد حلقه اتصال بین ملت های این مسیر است و اعتقاد داریم دیپلماسی فرهنگی بسیار موثرتر از دیپلماسی سیاسی است و برای برگزاری این رخداد بزرگ فرهنگی از دکتر ایوبی نماینده یونسکو و شهردار مشهد تشکر می کنم.
اشرف بروجردی افزود: خوشنویسی و خط در ممالک مشرق زمین همیشه بهترین وسیله درک مفاهیم و معانی به زیباترین وجه و اصلی ترین عامل ازدیاد دانش و معلومات بشری بوده است، خوشنویسی همراه با اخلاص و معنویت به تعالی فرهنگی ما کمک کرده است ، این شیوه از نگارش تجلی عالم معنی در صورت است خط و خوشنویسی به بیننده درس عشق و تفکر در صنع الهی می دهد و جلوه ای از رخ اوست.
در بخش دیگری از این مراسم پیام دکتر منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری قرائت شد.
در بخشی از این پیام با تشکر از بانیان برگزاری این نمایشگاه آمده است: در این رخداد بزرگ فرهنگی هنرمندانی از ۳۰ کشور گرد هم آمده اند تا پیام رسان صلح و دوستی و برادری باشند و در زمانه ای که به واسطه بروز بیماری منحوس کرونا ملتها در افسردگی به سر می برند این رخداد مهم می تواند مایه شادی و شورانگیزی ملتها باشد زیرا جاده ابریشم بیش از آنکه محل تبادل کالا باشد موجب تبادلات فرهگی بوده است.
از میان ۹۳۵ اثر خوشنویسی ارسال شده به دبیرخانه جشنواره رقص قلم، ۲۳۴ اثر از ۲۹ کشور شرایط نمایش فیزیکی در نمایشگاه را داشتند که این آثار در محل موزه بزرگ خراسان در شهر مشهد و فرهنگستان هنر و مجتمع بزرگ تجاری ایران مال در شهر تهران برای بازدید عموم به نمایش گذاشته شده است.
علاوه بر این به منظور دسترسی مجازی به آثار قابل نمایش در این نمایشگاه، کمیسیون ملی یونسکو در ایران نیز امکان بازدید آثار را در گالری مجازی به آدرس www.gallery.irunesco.org از تاریخ اول تا ششم بهمن ماه فراهم کرده است.
جشنواره هنرهای نوری رقص قلم نیز از دیگر برنامه هایی است که در امتداد رویداد بزرگ بین المللی نمایشگاه و کنفرانس راه ابریشم در شهرهای مشهد، اصفهان، شیراز، بندر خمیر، اراک، تهران و همدان برگزار می شود.
این نمایشگاه از امروز تا سوم فروردین ماه سال آینده به صورت مجازی و با حضور نمایندگان ۳۰ کشور جهان ادامه دارد که در آن ۲۳۴ اثر از نقاط مختلف جهان به نمایش درخواهد آمد. همچنین در حاشیه مراسم افتتاحیه نفیس ترین و بزرگترین قرآن جهان به طول ۲۵۰ سانتیمتر و عرض ۱۷۵ سانتیمتر و ۶۶۰ صفحه به نمایش گذاشته شد. این اثر توسط استاد علی اکبر اسماعیلی قوچانی خوشنویسی و توسط اساتید برجسته کشور تذهیب شده و آماده سازی آن هفت سال به طول انجامیده است.
جنس صفحات این قرآن از پارچه کتان اصفهان است که مخصوص این قرآن بافته شده و با ترکیبی از بوم سازی سنتی و تکنولوژی رنگهای مدرن به صورت چرم مصنوعی فراوری شده است و قابلیت انعطاف پذیری آن سبب شده اوراق این کتاب به هیچ وجه چروک نشود.