زاهدان- ‌ایرنا- مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان گفت: سدسازی‌ها در سال‌های اخیر در مسیر رودخانه‌هایی که به تالاب جازموریان متصل می‌شوند مهمترین عامل جلوگیری از احیای این تالاب و کم رونق شدن کشاورزی در بخشی از این استان شده است.

وحید پورمردان روز شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه تالاب جازموریان یکی از تالاب‌های داخلی بوده و حوضه آبریز و نقاطی که روی این تالاب تاثیرگذار است در داخل کشور واقع شده است، اظهار داشت: ۵۱ درصد این تالاب در استان کرمان و ۴۹ درصد در سیستان و بلوچستان واقع شده است.

وی افزود: هلیل‌رود یکی از رودهای اصلی این تالاب است که وزارت نیرو با اهدافی که داشته روی این رودخانه سد احداث کرده که باعث رونق کشاورزی در بالادست شده به طوری‌ که شهرستان جیرفت و برخی از شهرستان‌های حاشیه این دشت توانستند در بخش کشاورزی و فروش محصولات گلخانه‌ای در سطح کشور مطرح شوند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان بیان کرد: در پایین دست به دلیل اینکه تاکنون حق آبه زیست محیطی در حوضه آبریز و بالادست برای تالاب وارد نشده، باعث شده تا کشاورزی در بخشی از این استان رو به نابودی رفته و مردم مجبور شوند چاه‌های متعددی در منطقه حفر کنند.

وی تصریح کرد: تعدد چاه‌ها باعث شده تا سفره‌های زیرزمینی منطقه از بین برود و احتمال اینکه در آینده با همین مدل کشت در منطقه شاهد نشست زمین و بستر تالاب جازموریان باشیم وجود دارد.

پورمردان خاطرنشان کرد: اقداماتی مشابه برنامه انجام شده در تالاب بین‌المللی هامون تاکنون برای مقابله با این اتفاقات اجرا و یک برنامه یکپارچه برای تالاب جازموریان طی ۲ سال اخیر تنظیم و تدوین شده است.

وی با بیان اینکه متاسفانه در سال‌های اخیر به دلیل اقدامات انجام شده در بالا دست، شاهد از بین رفتن پوشش‌ گیاهی منطقه و تبدیل تالاب جازموریان به کانون گرد و غبار هستیم گفت: در ۲۴ ساعت اخیر گرد و غبار شدیدی در منطقه رخ داده که نبود پوشش گیاهی باعث تشدید این گرد و غبار شده که این پدیده در مرکز سیستان و بلوچستان و شهرهای اطراف به وضوح احساس می‌شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان تصریح کرد: متاسفانه تالاب جازموریان که خود یکی از کریدورهای مهاجرت پرندگان در زمان پرآبی بوده هم‌اینک به یک تالاب فصلی تبدیل شده که هر سه تا چهار فصل شاید با سیلاب ها و بارندگی‌های بالادست آبیاری شود.

وی یادآور شد: در حوزه محیط زیست، برنامه جامع تالاب جازموریان با همکاری سیستان و بلوچستان و کرمان تنظیم و تدوین شده است.

پورمردان با اشاره به اینکه در زمینه حق آبه جازموریان مکاتبات لازم با نهادهای مرتبط انجام شده است، گفت: تفاوت تالاب جازموریان با تالاب هامون و سایر تالاب‌ها در این است که جازموریان محدوده وسیع به صورت صاف بوده یعنی اگر نیم متر آب در آن رهاسازی شود وسعت بیشتری می‌گیرد اما تالاب بین‌المللی هامون فرورفتگی‌ها و برجستگی‌هایی دارد.

پورمردان ادامه داد: برای همین اگر برای تالاب جازموریان حق‌آبه زیست محیطی تعریف شود خیلی موثرتر پخش و پوشش گیاهی و کنترل کانون‌های گرد و غبار در آن بهتر خواهد بود.

وی با بیان اینکه محل تامین آب تالاب جازموریان از هلیل رود بوده که از کوه‌های استان کرمان تغذیه می‌شود گفت: این تالاب در زمان پرآبی تاثیر بسزایی در تلطیف هوا دارد و همان‌طور که در تابستان بادهای ۱۲۰ روزه در منطقه سیستان را شاهد هستیم در حوزه بلوچستان نیز به همین شکل است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه تالاب جازموریان یک تیغ دولبه بوده با توجه به خشکی پهنه این تالاب با اندک بادی با سرعت ۶۰ و ۷۰ کیلومتر شاهد فرسایش بادی و افزایش بیابان زایی خواهیم بود افزود: برخاست خاک روی دلگان و شهرهای اطراف تاثیر می‌گذارد و می‌تواند باعث بیماری‌های ریوی مانند سل یا حساسیت‌های شدید همچون آسم شود.

وی با بیان اینکه تالاب جازموریان قطب کشاورزی بوده به طوریکه علوفه نیمی از منطقه بلوچستان و کشور را در زمان پر آبی تامین و بحث کشاورزی منطقه نیز رونق داشته است، خاطرنشان کرد: خشکی این تالاب تبعات اجتماعی در پی دارد و کشاورزانی که از محل این تالاب ارتزاق می‌کردند را به شغل‌های کاذبی مانند قاچاق سوخت سوق می‌دهد.

پورمردان با اشاره به اینکه تخصیص یک ایستگاه پایش گرد و غبار در دلگان اتفاق خوبی بود گفت: این ایستگاه در ماه‌های اخیر مورد تایید قرار گرفت که با بهره‌گیری از این ایستگاه می‌توان آنالیز خوبی از وضعیت گرد و غبار تالاب جازموریان را داشته ‌و تصمیمات بهتری را در حوزه‌های مختلف گرفت.