به گزارش ایرنا، آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان یکی از بیماریهای ویروسی خطرناک پرندگان است که معمولا در فصل مهاجرت از طریق پرندگان مهاجر منتقل می‌شود، این بیماری ویروسی است که ویروس آن سه نوع تیپ B, A و C دارد که تیپ A می‌تواند علاوه بر پرندگان باعث ایجاد بیماری در انسان شود و بـه ایـن دلیـل اسـت کـه آنفلوانزای فوق حاد پرندگان به عنوان بیماری مشترک میان انسـان و حیـوان شـناخته شده و مبارزه با آن در دنیا بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
براساس گفته های کارشناسان ویروس آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان می‌تواند به سرعت منتشرشود و پرندگان، حیوانات و انسان‌های بسیاری را بیمار کند.
پرندگان وحشی و آبزی مانند پرندگان مهاجر می‌توانند بدون اینکه خود مبتلا به بیماری شوند ویروس‌های آنفلوانزای فوق حاد پرندگان را با خود جابه‌جا کنند، همچنین مرغ و خروس، بوقلمون، مرغ شاخدار، پرندگان زینتی و شتر مرغ از جمله پرندگان حساس به این بیماری هستند.
علائم بیماری آنفلوآنزا در پرندگان شامل شروع ناگهانی تلفات با روند افزایش در گله، بی‌حالی شدید، پژمردگی و دور هم جمع شدن گله، کاهش شدید مصرف دان، افت ناگهانی و شدید تولید تخم مرغ روزانه، علائم تنفسی حاد و سیاه شدن و خونریزی تاج، ریش و ساق پا می‌شود.
این بیماری از طریق تماس با پرندگان وحشی و پرندگان آبزی آلوده، تماس با طیور آلوده، از طریق کفش، لباس، خودرو، آب، دان و مدفوع و بستر آلوده، سگ و گربه به عنوان ناقلان مکانیکی، تهیه دان از منابع غیر مطمئن به‌خصوص کانون‌های آلوده، پراکنده شدن کود مرغداری به محیط اطراف وعدم پاکسازی و ضد عفونی کامل محل نگهداری مرغ و لوازم و تجهیزات قبل از پرورش جوجه منتقل می‌شود.
ویروس آنفلوآنزا سندرم‌های متعددی از آلودگی‌های بدون علامت تا آلودگی خفیف دستگاه تنفسی فوقانی و کاهش تولید تخم، بیماری عمومیت یافته با علائم تنفسی، رال (خس خس سینه)، ریزش اشک، سینوزیت، سیاه شدن قسمت‌های بدون پر مانند تاج و ریش، تورم سر و صورت، ژولیدگی پرها، اسهال، و بروز درگیری سیستم عصبی همراه با مرگ سریع را در پرندگان ایجاد می‌کند.
دوره نهفتگی در اشکال مختلف بیماری متفاوت و بین چند ساعت تا سه روز در یک پرنده و در یک گله تا ۱۴ روز است. طول این دوره به میزان آلودگی ویروسی، راه عفونت، گونه پرنده، قدرت بیماری‌زایی ویروس و عوامل محیطی مانند گرد و غبار و آمونیاک بستگی دارد.
بیماری آنفلوآنزا فوق حاد در طیور تخم‌گذار و مادر شروعی ناگهانی و دوره‌ای کوتاه بین سه تا ۷ روز دارد.
به‌منظور پیشگیری از این بیماری لازم است از ورود پرندگان وحشی به محل نگهداری مرغ از طریق نصب توری و ترمیم خرابی‌های آن جلوگیری شود، اصول بهداشتی و امنیت زیستی در مرغداری های صنعتی رعایت شود، محل پرورش مرغ و تجهیزات آن قبل از جوجه‌ریزی ضد عفونی کامل و از ورود حیوانات دیگر به عنوان ناقلان مکانیکی به محل پرورش مرغ ممانعت شود همچنین ضرورت دارد که هر نوع کاهش شدید مصرف دان، کاهش شدید تولید یا افزایش تلفات به نزدیکترین پست دامپزشکی اعلام شود.
وقوع همه‌گیری بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرنگان غیر قابل پیش‌بینی است و سرعت انتشار این بیماری بسیار بالاست، پرندگان بیمار درمان نمی‌شوند بلکه یا می‌میرند و یا باید آن‌ها را از بین برد. بیماری درصورت شیوع عواقب اجتماعی واقتصادی گسترده‌ای به همراه دارد چراکه آنفلوانزای فوق حاد پرندگان می‌تواند به‌عنوان بیماری مشترک، سلامت و بهداشت یک جامعه را تهدید کند.
این ویروس توانایی تغییر و جهش دارد به این معنی که ممکن است ویروس آنفلـوانزای پرندگان با نوع دیگری از ویروس مانند آنفلوانزای انسانی ترکیب شود و نوع کـاملا جدیـدی را به‌وجود آورد بنابراین تازمانی که واکسـن و داروی مناسـب ایـن نـوع جدیـد ویروس تهیـه و عرضه شود خطرهمه‌گیری وسیع برای حیوانات و انسان‌ها وجود دارد.
این در حالی است که با شروع سفرهای پرندگان مهاجر چندین استان کشور از جمله استان مرکزی نیز درگیر این بیماری شدند و متاسفانه شمار زیادی از پرندگان در تالاب ها و آبگیرها از بین رفتند و همچنان بیم سرایت این بیماری به دیگر استان های در مسیر پرندگان مهاجر از جمله لرستان وجود دارد که خوشبختانه تاکنون با اقدامات حفاظتی و پایش و نظارت های روزانه و مستمر تاکنون هیچ موردی از شیوع این بیماری در استان لرستان مشاهده نشده است.
هیچ موردی از بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در لرستان گزارش نشده است
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: منشا شیوع بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان از پرندگان وحشی و مهاجر است که به دلیل قرار گرفتن ایران در مسیر کریدور قطب شمال به مناطق گرمسیری هر ساله در برخی استان ها مواردی از این بیماری گزارش می شود.
مهرداد فتحی بیرانوند اظهار داشت: در مسیر پرندگان مهاجر در صورت آلودگی این پرندگان بیماری به سرعت به ماکیان و پرندگان دیگر منتقل می شود.
وی با بیان اینکه لرستان یکی از استان های در مسیر پرندگان مهاجر است ادامه داد: در این راستا با گزارش اولین موارد شیوع در سطح کشور بلافاصله کارگروه بیماریهای مشترک با همکاری حفاظت محیط زیست استان، دامپزشکی و دانشگاه علوم پزشکی برگزار شد و گشت ها و نظارت های مستمر و روزانه در سطح تالاب های و آبگیرهای استان در دستور کار قرار گرفت.
فتحی بیرانوند ادامه داد: تاکنون هیچگونه مورد مشکوکی از ابتلا یاتلفات پرندگان مهاجر و یا دیگر پرندگان در سطح آبگیرها و تالاب های استان گزارش نشده و تاکید شده است که به محض مشاهده هر مورد مشکوکی بلافاصله موارد جهت صحت سنجی و ازمایش های لازم به آزمایشگاه دامپزشکی استان ارسال شوند که تاکنون موردی اعلام نشده است.
۲۰ سایت عمده پرندگان مهاجر در لرستان شناسایی شده است
معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان نیز گفت: تاکنون ۲۰ سایت عمده زمستان گذرانی پرندگان مهاجر درتالاب ها و آبگیرهای استان شناسایی شده است.
نبی الله قائدرحمت بیان کرد: بر اثر افزایش حفاظت فیزیکی زیستگاه های تالابی و مراکز مهم تجمع پرندگان آبزی در استان ۲۰ سایت عمده زمستان گذرانی پرندگان مهاجر در استان شناسایی شده است.
وی افزود: در این راستا بررسی وضعیت پرندگان و ارائه گزارشات مستمر در خصوص وضعیت پرندگان آبزی موجود با همکاری دامپزشکی استان در حال انجام است و در صورت وقوع تلفات در بین پرندگان و تایید بیماری نظارت بر اجرای قرنطینه در محدوده شیوع بیماری اقدام خواهد شد.
وی اظهار داشت: به همین منظور امسال پروانه شکارپرندگان آبزی و مهاجر در استان صادر نشده است و تمهیدات لازم در زیستگاه های مذکور جهت حمایت و حفاظت و جلوگیری از هرگونه تهدیدی احتمالی به کار گرفته شده و با متخلفین برخورد می شود.
معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان بیان کرد: با توجه به اقدامات حفاظتی، گشت و کنترل و بیتوته ماموران یگان حفاظتی و راه اندازی ۱۱ پاسگاه محیط بانی در استان تنوع و جمعیت حیات وحش در سطح استان افزایش یافته و این در حالی است که این استان به دلیل بهره مندی از ظرفیت های آبی مناسب به ویژه در سال های اخیر به دلیل بارندگی های قابل توجه شمار پرندگان مهاجر و گونه های این پرندگان در استان چشمگیر است.
قائدرحمت با بیان اینکه سرشماری این پرندگان هر ساله از اواخر آذر ماه در استان آغاز و تا پایان دی ماه ادامه دارد، افزود: ۲ نوع پرندگان بومی و مهاجر در زیستگاه های این استان زندگی می کنند که در فصول پاییز و زمستان پرندگان مهاجر در تالاب ها و ابگیرهای این استان زمستان گذرانی می کنند.
وی با بیان اینکه ۱۶ تالاب فصلی و دایمی در لرستان وجود دارد اظهار داشت: علاوه بر مشاهده پرندگان مهاجر در مسیر مهاجرت های خارجی تالاب ها و آبگیرهای لرستان در مسیر مهاجرت داخلی نیز قرار دارند و مهمترین مراکز پذیرش پرندگان مهاجر در استان تالاب های پلدختر، تالاب های دشت سیلاخور(تنوردر، رودخانه های تیره و ماربره) تالاب های بیشه دالان بروجرد، تالاب خروسان ازنا، رودخانه های و منابع آبی استان و سدهای مروک، ایوشان، هاله، خان آباد، حوضیان هستند.
شکار در حریم تالاب‌های لرستان ممنوع است
معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان گفت: هرگونه شکار در حریم تالاب و آبگیرهای استان به منظور پیشگیری از بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان ممنوع است.
قائدرحمت بیان کرد: با توجه به اینکه تالاب و آبگیرهای استان در مسیر عبور و میزبان پرندگان مهاجر هستند بنابراین احتمال شیوع بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در استان وجود دارد.
وی افزود: به همین منظور هیچگونه مجوزی برای شکار پرندگان مهاجر و بومی در این استان صادر نمی‌شود و شکار در تالاب‌های استان تخلف است.
وی اظهار داشت: تالاب‌های گوری بلمک، تنوردر دورود، بیشه دالان بروجرد و سدهای مروک و ایوشان به دلیل قرار گرفتن در نزدیکی جوامع بومی و محلی، خطر بیشتری دارند که به ساکنان این مناطق هشدارهای لازم اعلام شده است و تاکید می‌شود از حضور پرندگان بومی در تالاب‌ها جلوگیری کنند.
معاون فنی حفاظت محیط زیست لرستان با تاکید بر لزوم رعایت موارد بهداشتی برای پیشگیری از بروز و شیوع بیماری ادامه داد: اقدامات پیشگیرانه در مرغداریهای این مناطق بسیار مهم است و هرگونه موارد مشکوک باید به حفاظت محیط زیست و دامپزشکی استان اطلاع داده شود.
قائدرحمتی عنوان کرد: تیم‌های مشترک گشت و کنترل با هماهنگی دامپزشکی، بهداشت، امور آب و حفاظت محیط زیست در راستای پیشگیری از شیوع آنفلوآنزای پرندگان در استان فعال شده است و حریم تالاب‌ها و آبگیرها روزانه نظارت می‌شود.
وی با اشاره به اینکه تاکنون هیچ موردی از آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در لرستان گزارش نشده است ادامه داد: باتوجه به مشاهده این بیماری در استان مرکزی و همجواری آن با برخی تالاب‌های لرستان، رعایت نکات بهداشتی و پیشگیرانه ضروری است.
قائدرحمت عنوان کرد: احتمال ورود پرندگان مهاجربه تالاب ها و آبگیرهای استان دور از انتظار نیست همچنین شهروندان به هیچ عنوان نباید از گوشت پرندگان صید شده استفاده کنند چرا که هرگونه تماس با پرندگان آلوده احتمال انتقال بیماری را به همراه دارد.
هیچ کانون آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در لرستان شناسایی نشده است
مدیرکل دامپزشکی لرستان نیز گفت: هرگونه مورد بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان باید بلافاصله معدوم سازی شود و گشت های نظارتی با همکاری دانشگاه علوم پزشکی، حفاظت محیط زیست و دامپزشکی استان بصورت روزانه و مستمر در حال انجام است که خوشبختانه تاکنون هیچ موردی گزارش نشده است.
مصطفی زبردست با بیان اینکه منشا این بیماری پرندگان مهاجر و وحشی هستند ادامه داد: بر اساس دستور سازمان دامپزشکی رصد و پایش در تمامی تالاب ها و آبگیرها، سدها و رودخانه های استان در دستور کار قرار دارد.
زبردست در خصوص واکسیناسیون در سطح مرغداری های استان ببا بیان اینکه هیچگونه مشکلی جهت تامین واکسن وجود ندارد عنوان کرد: واکسیناسیون در مزارع و مرغداریهای با تراکم بالا انجام می شود.
وی افزود: اکنون ۱۸ واحد پرورش مرغ در سطح استان وجود دارد که در حال حاضر هشت واحد فعال و مابقی در پایان دوره پرورش قرار دارند و .
زبردست گفت: رصد واحدهای گوشتی و تخم گذار استان بصورت روزانه در حال انجام است و تاکنون هیچگونه تلفات غیرعادی و مشکوک در استان گزارش نشده است.