به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا حسن بلخاری روز یکشنبه در مراسم بزرگداشت مجازی حجت الاسلام و المسلمین سید هادی خسروشاهی گفت: از جوانی با آثار مرحوم خسروشاهی آشنا بودم و ایشان یکی از شخصیت های جذاب برای من بود به دلیل این که در حوزه های مختلف فکری، دیدگاه های نو داشت تا این که در فروردین ۹۶ از نزدیک با وی آشنا شدم.
وی افزود: خسروشاهی یکی از مصادیق بسیار برجسته این گفتار نورانی امام صادق(ع) است که «هر که عالم به زمان خویش باشد، مورد هجوم فتنه های زمان قرار نمی گیرد» این روایت در بطن و جان خودش بیانگر یک حقیقت در اندیشه های اسلام است و خسروشاهی اینگونه بود.
بلخاری ادامه داد: روحانیونی که در بستر چنین عصری (به روز بودن) رشد می کنند و ظاهر می شوند، تفسیرهای جدید مبتنی بر حقیقت سنت دین ارائه می دهند که شهید مطهری از جمله این افراد بود یعنی از یک طرف با تحصیل در علوم حوزوی و تکیه بر سنت و از سوی دیگر با ورود به دانشگاه، کاشف زمان خود شد.
وی افزود: مرحوم خسروشاهی در دهه ۶۰ در واتیکان تلاش کرد تا جایی که ممکن است از مشاجره میان اسلام و مسیحیت بکاهد. از طرف دیگر با وقوع انقلاب اسلامی، اسلام ظهور نوینی در عالم یافته بود و دشمنان می توانستد فضا را به شدت آلوده کنند که خسروشاهی در مقابله با این فضا تلاش های بسیاری کرد.
خسروشاهی همواره اعتدال داشت
آیت الله سید جمال الدین دین پرور رئیس بنیاد بین المللی نهج البلاغه با بیان ویژگی های مرحوم خسروشاهی گفت: وی همواره یک حالت اعتدال و میانه روی داشت و به حقایق و سلیقه های مختلف توجه می کرد.
وی افزود: از همان آغاز درس های حوزه از معدود فضلایی بود که در کنار درس و بحث دست به قلم بود. البته وی با توجه به وضعیت جهان اسلام، احساس وظیفه می کرد و از افرادی بود که یک تنه کار را شروع می کرد تا دیگران بدانند در چه موقعیتی هستند و وظیفه شان چیست.
دین پرور ادامه داد: وی بعد از انقلاب در بحران ها و درگیری ها به ویژه در آذربایجان، در این فتنه ها وارد نشد و با هوشیاری از آن عبور کرد. روحیه تعهد مذهبی و ولایتی بودن از ویژگی های دیگر مرحوم خسروشاهی بود که جنبه های بین المللی و اخبار جهان اسلام را دنبال می کرد و همواره به اهل بیت (ع) توجه داشت.
وی با اشاره به ارتباط خسروشاهی با شخصیت های جهان اسلام از شیعه و سنی و حضور در محافل آنها اظهار کرد: آن مرحوم همواره در اصول و ارکان اسلام پافشاری می کرد تا در وحدت جهان اسلام سهیم باشد. او با نهضت های اسلامی در مصر و سایر کشورها در تماس بود و تلاش می کرد تا آنها را در مسیر صحیحی قرار دهندو از تندروی ها کاسته شود.
دین پرور اضافه کرد: مرحوم خسروشاهی یک سازماندهی در امور فرهنگی داشت و کتاب ها و مقالاتی را جمع آوری وگفت و گوهایی را ضبط می کرد و نتیجه آن جمع آوری مجموعه ای از این اسناد بود که یکی از منابع غنی زمان ماست و او توانست مرکز بررسی های اسلامی را تاسیس و همه کتاب ها را در ساختمانی جمع آوری کند که امروز یکی از مهمترین منابع تشیع است.
خسروشاهی از مفاخر جهان اسلام است
حجت الاسلام محمدجواد حجتی کرمانی از پژوهشگران حوزه فرهنگ و معارف اسلامی گفت: مرحوم خسروشاهی نه تنها از اعلام و مفاخر ایران و شیعه که از مفاخر جهان اسلام بود. کارنامه زندگی ۷۰ ساله وی نشان می دهد که وی در مورد تقریب مذاهب اسلامی سنگ تمام گذاشت.
وی با اشاره به تلاش های فرهنگی مرحوم خسروشاهی در مصر افزود: کارهای وی در مصر و مجموعه آثار وی به زبان عربی یک معجزه مطبوعاتی محسوب می شود و امیدوارم تمام آثار مربوط به این دانشمند گردآوری شود.
علاقه خسروشاهی به امام (ره) و رهبر انقلاب
حجت الاسلام سید محمود دعایی مدیر مسئول روزنامه اطلاعات با بیان خاطره ای از نحوه انتشار نشریه بعثت در زمان طاغوت که با همکاری برخی از شاگردان امام خمینی (ره)منتشر می شد، اظهار کرد: آشنایی من با خسروشاهی از همین نشریه آغاز شد و شاهد استدلال وی در موضوع وحدت بودم.
وی افزود: مرحوم خسروشاهی به عنوان یک شخصیت عزیز و مورد احترام امام خمینی (ره) تلقی می شد. حضرت امام به دلیل روشن بینی و توانایی های قلمی و تحلیل های بالای سیاسی، عنایت ویژه ای به وی داشت به همین دلیل به عنوان نماینده امام (ره) در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منصوب شد.
دعایی ادامه داد: یکی از ویژگی های خسروشاهی مطالعه درباره تشکل های اسلامی جهانی بود، به گونه ای که با اخوان المسلمین و نهضت های اسلامی در کشورهای تونس و برخی دیگر کشورها ارتباط داشت.
وی ضمن بیان خاطره ای گفت: در زمانی که خسروشاهی در مصر بود، این پیشنهاد مطرح شد که چون خاندان پهلوی در سالگرد مرگ محمدرضا شاه بر سر مزارش حاضر می شوند، امکان ترور آنها فراهم است ولی خسروشاهی این موضوع را به حضرت امام (ره) منتقل کرده بود و امام نیز فرمود که ما با ترور مخالف هستیم.
دعایی افزود: مرحوم خسروشاهی یکی از غنی ترین آرشیو های سیاسی و تاریخی را در دوران حیات خود جمع آوری کرد و من درس های بسیاری از سعه صدر و تسلط وی به مسائل جهان اسلام و تشکل های جهان اسلام آموختم.
وی اضافه کرد: آن مرحوم علاقه ویژه ای به حضرت امام (ره) و رهبر معظم انقلاب داشت و گاهی می گفت نسبت به فلان انتخاب یا حضو فلان شخصیت در محضر رهبر اعتراض دارد و صادقانه برای رهبر انقلاب می نوشت و رهبر معظم انقلاب نیز با لطف می پذیرفت و به سرعت ترتیب اثر می داد.
اثر ماندگار خسروشاهی
محمدمهدی جعفری استاد دانشگاه شیراز گفت: مرحوم خسروشاهی طرفدار تقریب بود و در این راه بسیار کوشید و نوشت و مسافرت کرد و در جلسات بسیاری شرکت کرد. او خواستار وحدت حوزه و دانشگاه بود و اولین کسی بود که به عنوان دانشجوی حوزه علمیه امضاء می کرد.
وی افزود: او طرفدار فداییان اسلام و شهید سید مجتبی نواب صفوی بود و هرگز از این موضع عدول نکرد و به آن افتخار می کرد. او همچنین طرفدار اخوان المسلمین از حسن البنا گرفته تا سید قطب بود و از همه آنها دفاع می کرد و به معرفی آنان می پرداخت.
جعفری ادامه داد: او از علی شریعتی در مقابل مخالفان چپ نما یا روحانیون سنتی دفاع می کرد و در جریان مخالفت شهید مطهری با حسینیه ارشاد، هم از استاد مطهری دفاع می کرد و هم از مواضع دکتر شریعتی و تقصیر را متوجه مدیران حسینیه ارشاد می کرد.
وی افزود: اگر مطلبی قبل از پیروزی انقلاب یا بعد از آن مقاله ای علیه جمهوری اسلامی، مرجعیت، شیعه یا روحانیت منتشر می شد و او می خواند، در مقابل آن سکوت نمی کرد و پاسخ می داد؛ حتی اگر آن نویسنده از دوستان و خویشانش بود که این پاسخ ها را می توان در کتاب خاطرات مکتوب وی دید.
جعفری اضافه کرد: خسروشاهی پیوسته از آرمان فلسطین دفاع می کرد و با آنان ارتباط داشت. از اختلاف میان برادران روحانی ناراحت بود و با نامه و مقاله هشدار می داد و التماس می کرد که از تجارب گذشته درس بگیرند و بر طبل اختلاف نکوبند.
وی افزود: خسروشاهی از نظر انتشار نشریه یا ترجمه و نوشتن کتاب از پرکارترین روحانیون نواندیش بود و آثاری که از خود به جا گذاشت، کتابخانه ای از فرهنگ و ادبیات اسلامی و ایرانی است. ترجمه کتاب امام علی صدای عدالت انسانی از جرج جرداق مسیحی اثر ماندگار اوست.
۲۲۰ یادگار از مرحوم خسروشاهی
سیدمحمود خسروشاهی فرزند مرحوم خسروشاهی و رئیس مرکز بررسی های اسلامی گفت: پدرم از سال ۱۳۳۳ کار فرهنگی و نوشتن را آغاز کرد. همزمان با نوشتن و ترجمه، در دروس علماء شرکت داشت و در ۳۰ سالگی از بزرگان فقها اجازه اجتهاد دریافت کرد ولی وظیفه خود را محدود به حوزه نکرد و فعالیت های بین المللی خود را افزایش داد.
وی افزود: بیش از ۲۲۰ کتاب از پدرم منتشر شده که یا ترجمه و تالیف یا همکاری بوده که برخی از این کتاب ها در مصر، ایتالیا، لبنان و برخی دیگر کشورها منتشر شده است. مجموعه سید جمال الدین در ۹ جلد و مجموعه آثار علامه طباطبایی و مجموعه آثار استاد سعیدی در ۱۰ جلد منتشر شده و همچنین اعلامیه ها و بیانیه هایی که توسط مراجع و علمای حوزه علمیه در مبارزه با طاغوت صادر می شد در شش هزار صفحه و در ۱۰ جلد توسط انتشارات مرکز اسناد اسلامی منتشر شده که کاملترین مجموعه ها در این زمینه است.
رئیس مرکز بررسی های اسلامی ادامه داد: مجموعه خاطرات پدرم با عنوان حدیث روزگار در ۲۸ جلد به قلم خودش منتشر شده است و کتاب خانه مرکز بررسی های اسلامی را با هزینه شخصی و کمک یکی از خیرین در سال ۹۴ راه اندازی کرد.
در پایان این مراسم سپاس نامه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی خطاب به خانواده آن مرحوم قرائت و از کتاب زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی حجت الاسلام سید هادی خسروشاهی که در انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی منتشر شده، رونمایی شد.
به گزارش ایرنا، حجت‌الاسلام خسروشاهی، در سال ۱۳۱۷ در تبریز، در خانواده‌ای مذهبی به دنیا آمد. تاریخ سه قرن از حیات و کوشش علمی و فقهی اجداد وی، که جملگی از علمای بزرگ و فقهای نام‌دار ایران و عراق در دوران خود بوده‌اند، این حقیقت را به خوبی روشن می‌سازد.
تألیفات و آثار وی به زبان فارسی و عربی (علاوه بر صدها مقاله در نشریات اسلامی ایران و جهان اسلام) منتشر شده است. آثار وی که بالغ بر هشتاد جلد می‌شود، بیش از چهل جلد آنها تاکنون بارها در داخل و خارج کشور چاپ شده است. علاوه بر تألیفات و ترجمه‌ها، ۱۲۰ جلد کتاب دیگر نیز با تحقیق، توضیح و یا مقدمه و اشراف ایشان در ایران، ایتالیا و مصر چاپ و منتشر شده است.
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نخست به مدت دو سال نماینده امام خمینی(ره) در وزارت ارشاد اسلامی بود. آن‌گاه به سفارت ایران در واتیکان انتخاب شد و مدت پنج سال در خارج از کشور به فعالیت پرداخت. تأسیس مرکز «فرهنگی اسلامی اروپا» در رم و تاسیس ماه نامه‌ای به زبان انگلیسی «انکوائری» و هفته نامه‌ای به عربی «العالم» در لندن- با همکاری وزارت ارشاد اسلامی- از آثار این دوران است. در ایتالیا، علاوه بر چاپ و نشر ترجمه قرآن مجید و نهج‌البلاغه به زبان ایتالیایی و نشر ماه‌نامه‌ای به نام جهان نو- به زبان ایتالیایی- جمعا در مدت پنج سال ۱۶۲ نوع کتاب و نشریه به زبان‌های: فارسی، عربی، انگلیسی، ایتالیایی و فرانسوی، منتشر نموده که در سراسر جهان توزیع شده.
خسروشاهی مدت سه سال هم رئیس نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در مصر (قاهره) بود و در سال ۱۳۸۲ به ایران برگشت و به عنوان مشاور وزیر در دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی به تحقیق و بررسی پرداخت.
خسروشاهی اوایل اسفند سال گذشته به دلیل ابتلا به ویروس کرونا در بیمارستان بستری شد و هشتم اسفند در بیمارستان مسیح دانشوری درگذشت.