محمد بن عبدالرحمن آل ثانی معاون نخست وزیر و وزیر خارجه قطر در گفت وگو با بلومبرگ با تکرار درخواست این کشور مبنی بر لزوم گفت وگو میان ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس اظهار داشت ، امیدوار است که این اتفاق بیفتد و هنوز معتقد است که این اتفاق باید بیفتد.
تکرار این موضع بعد از آنکه عربستان و قطر پس از سه سال و نیم قطع روابط سیاسی و تجاری توافق کردند که مرزهای هوایی ، دریایی و زمینی خود را به روی این کشور باز کنند ، مهم ارزیابی می شود.
عربستان ، امارات و بحرین سه سال و نیم پیش قطر را به اتهام حمایت از تروریسم تحریم کردند ، اتهامی که قطر آن را به طور دائم تکذیب کرده است .
انتظار می رود با توجه به مصالحه کشورهای خلیج فارس در نشست العلا، کشورهای منطقه در دیدگاهها و رویکردهای خود در قبال مسایل منطقه که طی دهه های متمادی جز دشمنی و خصومت نتیجه ای در برنداشته است تجدید نظر کنند و راه جدیدی را انتخاب کنند.
ادامه رویکرد مخرب در قبال جمهوری اسلامی ایران موجب از دست رفتن بخش عمده ای از ثروت کشورهای منطقه و تبدیل آن به انبار تسلیحات شرکت های غربی به ویژه آمریکایی خواهد شد ، موضوعی که زمینه مداخله بیشتر بیگانگان را در این منطقه حساس فراهم خواهد کرد.
انتظار می رود برخی به جای اظهارات و مواضعی که نتیجه ای جز استمرار روند مخرب کنونی ندارد، به واقعیات منطقه توجه کرده و رویکردهای خود را به جای تشکیل محور و ائتلاف سازی، به سمت و سوی گفتگو و همکاری منطقه ای سوق دهند.
مشکلات کنونی منطقه حاصل نبود درک محیطی و فرامحیطی، کینه توزی و فشار سیاسی برخی کشورهای منطقه است اما جمهوری اسلامی ایران بر اساس دیدگاه راهبردی و سیاست های اصولی خود همواره راهکار حل مشکلات منطقه را بر مبنای تعامل و همکاری دانسته و از ابتکارات ایجابی در زمینه توسعه مناسبات، مبتنی بر اصول و قواعد بین الملل استقبال کرده است .
جمهوری اسلامی ایران نه تنها همواره از طرح دولت قطر حمایت کرده و آمادگی خود را برای انجام گفت وگو اعلام کرده است که پیشتر هم تهران نسبت به پیشنهاد شیخ صباح امیر فقید کویت برای مذاکره درون منطقه ای پاسخ مثبت داده بود .
پیش از همه این پیشنهادها جمهوری اسلامی ایران خود دست دوستی به سوی کشورهای منطقه دراز کرد ، پیشنهادی که جزییات آن در طرح صلح هرمز رییس جمهوری اسلامی ایران تبلور یافت .
با این حال در چند سال اخیر عربستان که خود را رقیب منطقه‌ای ایران تصور می کند، چندان رغبتی به مذاکره نشان نداده در حالی که ایران بارها برای مذاکره مستقیم اعلام آمادگی کرده است.
در آخرین موضع گیری دولت ریاض ، فیصل بن فرحان وزیر خارجه این کشور روز جمعه در گفت وگو با شبکه تلویزیونی سعودی العربیه با تکرار ادعاهای خود ، تهران را به بدعهدی متهم کرد .
او بدون هیچ مستندی ادعا کرد که دست ما برای صلح با ایران دراز است؛ اما ایران به توافقات خود پایبند نیست.
ناظرین امور منطقه با اشاره به سفر اخیر وزیر خارجه سعودی به روسیه و ابراز تمایل برای میانجی گیری مسکو میان تهران و ریاض، می گویند؛ چه به اظهارات روز جمعه بن فرحان به عنوان یک ادعا نگاه کنیم یا حتی آن را عقب نشینی سعودی ها تلقی کنیم می توان آن را قدمی هر چند ابتدایی و کوتاه برای آغاز فصل جدیدی از مذاکره با هدف بازگشت امنیت بدون حضور بیگانگان در منطقه به حساب آورد.
به نظر می رسد منطقه بعد از 4 سال فرصت سوزی اکنون نیازمند است تعامل و همکاری را جایگزین خصومت و دشمنی کند.
چهار سال گذشته در حالی برخی منتظر اقدامات سخت دونالد ترامپ رییس جمهوی سابق آمریکا ، برقراری امنیت در منطقه را به تاخیر انداختند که اکنون او رفته و آنچه باقی مانده ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس است.
حمیدرضا بانصیری