بجنورد- ایرنا- مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی گفت: طرح آزادسازی بناهای مسکونی واقع در حریم مجموعه مفخم بجنورد به کمیسیون ماده ۵ رفته و تعیین تکلیف شده است که شهرداری به زودی تملک این بناها را آغاز می‌کند.

به گزارش ایرنا حبیب یزدان‌پناه شامگاه یکشنبه با بیان این مطلب در نشست هم اندیشی طرح بازآفرینی مجموعه تاریخی فرهنگی عمارت مفخم بجنورد گفت: با رفع موانعی که بر سرراه اجرای این طرح وجود داشت و با کمک استاندار خراسان شمالی، کلنگ اجرای طرح احیا و بازآفرینی مجموعه فرهنگی‌ تاریخی مفخم به زودی بر زمین خواهد خورد.

وی افزود: این طرح با مشارکت استانداری و دستگاه‌های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی، راه و شهرسازی، اوقاف، شهرداری و شورای اسلامی شهر به اجرا درمی‌آید و شهرداری بجنورد نیز به زودی برنامه های خود را آغاز می کند.

وی اظهار داشت: خراسان شمالی نیاز به مجموعه تاریخی ممتازی دارد که علاوه بر حفظ هویت فرهنگی و تاریخی مرکز استان، پویایی اقتصادی نیز برای منطقه ایجاد کند و این موارد در طرح بازآفرینی مجموعه مفخم دیده شده است.

یزدان پناه با اشاره به جای خالی مرکزی جامع و جذاب برای گردشگران در خراسان شمالی، افزود: مجموعه مفخم بجنورد به لحاظ گستره، بسیار نزدیک به میدان نقش جهان اصفهان است و در طرح بازآفرینی آن نیز علاوه بر کاربری های فرهنگی و تاریخی مجموعه، ابعاد اقتصادی و اجتماعی منظور شده است که تحقق آن یکی از کمبودهای بزرگ استان در این زمینه را رفع خواهد کرد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی با بیان اینکه تاکنون  ۲۵ واحد مسکونی از سوی اداره کل راه و شهرسازی استان برای بازآفرینی و احیای این مجموعه تاریخی واگذار شده است، گفت: با اجرای طرح بازآفرینی، مجموعه مفخم به مرکزی تفریحی، فرهنگی، تاریخی و اقتصادی بدل خواهد شد که برای بینندگان تداعی گر میدان نقش جهان اصفهان باشد.  

وی افزود: غرفه های عرضه صنایع دستی نیز در طرح دیده شده است تا صنعتگران استان در این محل به عرضه محصولات تولیدی و کالاهای هنری خود بپردازند.

یزدان پناه افزود: اگر چه بنا بود با ادغام بیمارستان امام رضا(ع) در این طرح، جایگزین آن فضای درمانی جدیدی در همان نقطه از شهر ایجاد شده و همزمان با اجرای مراحل نخست طرح توسعه مجموعه مفخم، مرکز درمانی مجهزی با امکانات ‌روزآمد نیز تحویل مردم مرکز استان داده شود، اما در نهایت قرار شد بیمارستان امام رضا(ع) در این طرح به شکل کنونی خود باقی بماند.

عمارت مفخم در دهه ۱۲۵۰ خورشیدی، همزمان با دوره حکومت ناصرالدین شاه قاجار، به فرمان یارمحمدخان شادلو، معروف به سردار مفخم، ایلخان طایفه کرد شادلو و حاکم آن روزگار منطقه شمال خراسان و استرآباد (گرگان کنونی) ساخته شد.

این مکان محل سکونت سردار مفخم و خانواده اش و نیز پذیرایی از مهمانان دولتی و رجال سیاسی آن روزگار بود و البته در همان دوران مراسم و تشریفات نظامی نیز در آن برگزار می شد و مشکلات و مسائل سیاسی ایل هایی که زیر لوای حکمرانی او بودند، در آن بررسی می شد.

نقشه عمارت مفخم توسط میرزامهدی خان شقاقی (ممتحن الدوله) کشیده شده است و او از نخستین معماران ایرانی بود که پس از تحصیل در دارالفنون، تحصیلات خود را در پاریس گذرانده بود.

وسعت عمارت مفخم که در ۲ طبقه ساخته شده است، ۵۰ در ۲۳ متر است و ارتفاع بنا نیز به ۹ متر می رسد.  

در دوره قاجار عمارت مفخم همراه با بناهای دیگری از جمله آیینه ‌خانه، کلاه فرنگی، حوضخانه و سردر آن در باغی بزرگ واقع بوده که مجموعه دارالحکومه مفخم را تشکیل می‌ داده است.

عمارت مفخم دارای ۳۲ اتاق و ۲ تالار با آینه ‌کاری‌ ها، کاشیکاری‌ ها و گچبری ‌های بسیار زیبا و تماشایی است و یکی از آثار بی ‌نظیر عصر ناصرالدین شاه محسوب می ‌شود.

از مجموع آثار ثبت شده خراسان شمالی در فهرست ملی کشور ۵۰۹ اثر تاریخی، ۴۲ اثر طبیعی، ۷۰ اثر ناملموس و ۱۱ اثر نیز ثبت جهانی شده است.

استان خراسان شمالی با داشتن هزار و ۲۰۰ اثر تاریخی شناسایی شده در شمال شرق کشور قرار دارد.