نانوایی‌های شهرستان تربت‌حیدریه از جمله مکان‌هایی هستند که اگر مدیران این واحدهای صنفی دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت نکرده یا به مشتریان خود توصیه لازم در این خصوص را نکنند، به محلی برای شیوع کرونا تبدیل می شوند.
یکی از شاخصه‌های مردم این خطه تولید "نان با کیفیت" است و اغلب هیچ نانی را به جز نان محلی خود قبول ندارند و گواه این ادعا، استفاده از نان محلی حتی در واحدهای صنفی فست فود نظیر ساندویچ فروشی‌ها می‌باشد و بسیاری از نانوایی‌های این شهر در کنار نانهای رایج به پخت و عرضه نانهای محلی نظیر فطیر، زنجبیلی، قتلمه، نان روغنی، نان پیازی، نان آبگوشتی یا نان خشک و نان آغشته به سبزی‌های محلی، مبادرت می‌ورزند.
بر این اساس اگر در این واحدهای صنفی که در خط مقدم سلامت و رزق روزانه شهروندان قرار دارند، سهل‌انگاری یا اغماضی در زمینه نکات بهداشتی به خصوص در این ایام خاص صورت بگیرد، چه بسا شاهد افزایش مبتلایان به کرونا از این بخش مهم اقتصادی شهر باشیم.
این در حالی است که به گواه شهروندان، ازدحام بیش از حد مردم برای خرید نان و البته بدون رعایت فاصله فیزیکی می‌تواند عوارض جبران ناپدیر در پی داشته باشد و از سوی دیگر شدت علاقه به نانهای محلی در این خطه به حدی است که برخی شهروندان کرونا را بهانه قرار داده و از خرید نان از نانوایی به بهانه مشکوک بودن به وضعیت بهداشتی آن امتناع ورزیده و با خرید تنور خانگی، خود اقدام به پخت نان مورد نیاز می‌کنند.
از سوی دیگر متصدیان برخی نانوایی‌ها نیز علاقه مردم به نانهای سنتی را بهانه قرار داده و از میزان پخت نان اصلی و رایج کاسته و به تولید نانهای فانتزی محلی می‌پردازند.
با توجه به شرایط و تنگناهای اقتصادی موجود، از آنجا که سود فروش چنین نان‌هایی بیشتر از نان اصلی و رایج می‌باشد، نانوایان به این شکل پایین بودن دستمزد کارگران خود را جبران می‌کنند.
متصدی یک نانوایی لواش در تربت‌حیدریه به خبرنگار ایرنا گفت: نان‌هایی را که به هر دلیل از کیفیت نازلتر برخوردار هستند، خشک کرده و به عنوان نان آبگوشتی و با قیمت گرانتر عرضه می‌کنیم.
وی که خواست نامش فاش نشود افزود: البته با این ترفندها باز هم نمی‌توانیم جوابگوی دخل و خرج خود باشیم.
متصدی نانوایی دیگری نیز گفت: من در کارم خلاقیت بکار برده و نانهای محلی را به شیوه‌ای تولید می‌کنم که ماندگاری آنها از نانهای معمولی بیشتر باشد و چون سوخته یا خمیر در حاشیه نان وجود ندارد، دورریز آنها صفر است.
او نیز که تمایل به معرفی خود نداشت افزود: نرخ مصوبی که اتحادیه برای تولید نان فانتزی برای ما تعیین کرده مربوط به شهریور امسال است و با توجه به افزایش مواد اولیه نظیر روغن، شکر، مغز تخمه آفتابگردان، سیاه دانه، کنجد، پیاز و سبزی این نرخ برای ما مقرون به صرفه نیست.
وی ادامه داد: با این حال مشتریان چون از کیفیت نانهای من آگاهی دارند، خودشان از من می‌خواهند بی‌اعتنا به نرخنامه با قیمت‌های روز برایشان نان تولید کنم.
مشاهدات خبرنگار ایرنا، حاکی از صداقت در اظهارات این فرد می‌باشد.
از آنجا که خطر شیوع کرونا در نانوایی‌ها به عنوان یکی از مراکز اصلی مراجعه روزانه مردم همچنان زیاد است و رعایت نکات بهداشتی برای پیشگیری از شیوع این ویروس در این اماکن بیش از پیش باید مورد توجه قرار گیرد، واگویه‌های شهروندان در ارتباط با این موضوع خالی از لطف نیست.
یک خانم خانه‌دار به خبرنگار ایرنا گفت: رعایت پروتکل‌های بهداشتی در منطقه امام حسین (ع) این شهرستان تا حد امکان رعایت می‌شود.
مریم سالاری افزود: استفاده از ماسک و دستکش هنگام دریافت پول یا کارت بانکی در بیشتر نانوایی‌ها رعایت می‌شود و تجمع بیش از سه نفر در داخل نانوایی‌ها ممنوع است.
وی با بیان اینکه افراد بدون ماسک، اجازه ورود به داخل نانوایی‌ها را ندارند ادامه داد: در اغلب نانوایی‌ها مایع ضدعفونی برای استفاده مشتری وجود دارد.
شهروند دیگری نیز گفت: بهتر است نانوایی‌ها در این شرایط هزینه نان را تنها از طریق کارت بانکی دریافت کنند، زیرا به چشم خود دیده‌ام برخی متصدیان نانوایی با همان دستی که پول می‌گیرند، نان تحویل مشتری می‌دهند.
علی وحیدنیا افزود: وقتی به این افراد تذکر می‌دهیم، ناراحت شده و می‌گویند ساعت‌ها پای حرارت داغ تنور ایستاده‌ایم و امکان ندارد ویروس در این شرایط زنده بماند.
شهروند دیگری گفت: نانوایی‌های محله ما به صورت نسبی مقررات را رعایت می‌کنند.
علی روانخواه افزود: در شرایط کنونی اگر مشتری داخل مغازه نرود و در هوای آزاد باشد، ایمن‌تر است و صد البته آلودگی محیطی نیز کمتر خواهد بود.
یکی دیگر از شهروندان گفت: در محله ما نانوایی‌ها به طور کلی به هیچ وجه اصول بهداشتی برای پیشگیری از کرونا را رعایت نمی‌کنند.
علیرضا شهیدی افزود: به عنوان نمونه متصدی نانوایی در این محل با دستی که از مردم پول می‌گیرد نان را جابه‌جا کرده و تحویل مشتری می‌دهد.
وی ادامه داد: علاوه بر آن نانهای این نانوایی نیز کیفیت مناسبی ندارند که این امر باعث شده مردم به نانوایی‌های روستاهای اطراف روی آورند و خود من نیز از نانوایی روستای "فرزق" که به متصل به شهر است، نان تهیه می‌کنم که البته در آن جا هم از فاصله فیزیکی و دستکش خبری نیست، اما نانش کیفیت مطلوب دارد و ما خود در منزل نان را قبل استفاده روی اجاق گاز حرارت می دهیم.
شهروند دیگری می‌گوید: در اغلب نانوایی‌های محله ما نشانی از دستکش نیست و حتی برخی ماسک هم نمی‌زنند.
سمیه نگهبان افزود: کیفیت نان و به تبع آن آرد، قبل از کرونا معضل بود و آمدن این ویروس مزید برعلت شد.
در مقابل شهروند دیگری از رعایت حداقل‌های دستورالعمل‌های بهداشتی در نانوایی‌های محله خود خبر داد.
علی محمدی گفت: کارگران این نانوایی بهداشت را رعایت می‌کنند و متصدیان نانوایی نیز با نصب کاغذ در زمینه رعایت پروتکل‌های بهداشتی هشدار داده‌اند.
وی با بیان اینکه در عین حال سردی هوا در زمستان باعث شده مردم بدون توجه به فاصله فیزیکی به داخل نانوایی هجوم ببرند افزود: نانوایی محله ما چون سنگگ است با دادن حداکثر پنج نان به مشتری سعی در رفع تجمع مشتری مقابل پیشخوان دارد، اما با این حال بسیاری از شهروندان مقررات بهداشتی را رعایت نمی‌کنند.
در پاسخ به این اظهارات رییس اتحادیه نانوایی‌های شهر تربت‌حیدریه به خبرنگار ایرنا گفت: در این شهر ۱۵۱ نانوایی و در روستاهای بخش مرکزی آن نیز ۷۰ واحد نانوایی فعال وجود دارد که به طور متوسط در هر واحد صنفی سه نفر مشغول کار هستند و ۷۰ درصد آنها دارای کارت شرکت در دوره‌های آموزش مهارت فنی و حرفه‌ای و تمام آنها دارای کارت بهداشت هستند.
احمد کارگزار افزود: با وجودی که به تمامی نانوایی‌ها ابلاغ شده مقررات بهداشتی نظیر دریافت پول با انبر، قراردادن کارتخوان مقابل مشتری و همچنین وجود مواد ضدعفونی کننده در محل کار را رعایت کنند، اما شاید برخی از آنها برخی موارد را رعایت نکنند اما ۸۰ درصد نانوایی‌های این خطه مقرارت و دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنند.
وی در خصوص کم فروشی یا جایگزینی عرضه نان فانتزی به جای نان معمولی و رایج با هدف کسب سود بیشتر نیز ادامه داد: در تربت‌حیدریه ۲ دسته نانوایی هستند که دسته نخست به تعداد ۹۷ واحد سهمیه آرد یارانه‌ای و دسته دوم به تعداد ۵۴ واحد آرد نیمه یارانه‌ای دریافت می‌کنند و هیچ یک از نانوایی‌هایی که سهمیه آرد یارانه‌ای دارند، مجوز عرضه نان فانتزی نداشته و مجاز به فروش آرد به صورت آزاد نیز نیستند.
رییس اتحادیه نانوایی‌های شهر تربت‌حیدریه گفت: اما نانوایی‌هایی که آرد نیمه یارانه‌ای دریافت می‌کنند، مجاز هستند علاوه بر نان رایج و معمولی، نانهای فانتزی نیز تولید کنند که البته نانهای محلی فانتزی نیز باید بر اساس نرخنامه تولید و عرضه شوند.
وی افزود: در عین حال مسوولان باید این مهم را نیز مد نظر قرار دهند که تنها صنفی که همپای نرخ تورم، قیمت‌هایش تغییر نمی‌کند، نانوایی‌ها هستند.
کارگزار ادامه داد: به دلیل افزایش نرخ مواد اولیه و بیمه کارگران، شاهد بیکاری بخش قابل توجهی از کارگران نانوایی در تربت‌حیدریه هستیم.
وی گفت: این بدان دلیل است که برخی متصدیان نانوایی‌ها در این خطه ترجیح می‌دهند برای روشن نگه داشتن چراغ محل کسب خود از وجود اعضای خانواده خویش استفاده کنند.
رییس اتحادیه نانوایی‌های تربت‌حیدریه افزود: تنها قیمت یک کارتن ۱۰ کیلویی مایه نان از یک میلیون و ۳۰۰ هزار ریال به سه میلیون و ۸۰۰ هزار ریال رسیده و این غیر از قیمت روغن، پیاز، سبزی و دیگر مواد اولیه برای تولید نان فانتزی است و در قیمت‌گذاری نان فانتزی اتحادیه به تنهایی نقشی ندارد و این قیمت در یک شورا متشکل از چند دستگاه تعیین می‌شود.
رییس اداره صنعت، معدن و تجارت تربت‌حیدریه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: از ابتدای امسال ۲۱۰ بازدید از نانوایی‌های این شهرستان به عمل آمده که از این تعداد، برای ۴۶ واحد پرونده تخلف در زمینه‌های گرانفروشی، کم‌فروشی، عدم درج قیمت و رعایت نکردن مقررات و موازین بهداشتی تشکیل شده است.
محمد اشرفی افزود: از این تعداد چهار واحد نانوایی تعطیل و سهمیه آرد ۱۵ واحد نیز قطع شده است.
وی مبلغ جریمه نقدی این پرونده‌ها را در مجموع ۶۸۸ میلیون و ۲۲ هزار و ۷۵۷ ریال عنوان کرد.
مرکز شهرستان ۲۲۵ هزار نفری تربت‌حیدریه در ۱۵۰ کیلومتری جنوب مشهد قرار دارد.