سید عادل مولا روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، با بیان اینکه آب لازمه ادامه زندگی برای تالاب‌هاست، افزود: گرفتن حقابه تالاب‌ها از وزارت نیرو، مدیریت آب موجود و آموزش جوامع محلی برای استفاده بهینه از منابع، سه عامل مهم برای احیای تالاب‌ها هستند.
وی با اشاره به پنجاهمین سالگرد تاسیس کنوانسیون رامسر بیان کرد: دوم فوریه (۱۴ بهمن) که به نام روز جهانی تالاب‌ها نامگذاری شده، بهانه‌ای برای آگاهی بخشی و اطلاع رسانی به جوامع محلی و متولیان تالاب‌ها است.
مولا افزود: شعار امسال روز تالاب‌ها "پیوند ناگسستنی، آب، تالاب و زندگی" اعلام شده که این شعار به سه مقوله مهم (آب، تالاب و زندگی) و یک تعریف (پیوند ناگسستی) اشاره دارد، به این معنی که مفقود شدن هر کدام از این حلقه‌ها، مساوی با نابودی تالاب است و همه اینها به مدیریت تالاب‌ها بازمی‌گردد.
وی با اشاره به انجام مطالعات تعیین حقابه تالاب‌های خوزستان با همکاری دانشگاه شهید چمران اهواز، بیان کرد: این مطالعات به اتمام رسیده و میزان حقابه پنج تالاب اصلی استان با توجه به شرایط اقلیمی و منابع آبی تعیین شده اما هنوز در انتظار ابلاغ آن هستیم.
وی اضافه کرد: بر اساس این مطالعات به حداقل ۱۰۰ هزار هکتار از مساحت تالاب هورالعظیم ۱.۸ میلیارد مترمکعب حقابه، برای حداقل ۸۵ هزار هکتار از مساحت تالاب شادگان ۱.۵ میلیارد مترمکعب حقابه، برای حداقل پنج هزار هکتار از مساحت تالاب بامدژ ۱۶۲ میلیون مترمکعب حقابه، برای حداقل چهار هزار هکتار مساحت تالاب میانگران ۷۸ میلیون مترمکعب رواناب و سیلاب و برای حداقل یک هزار و ۴۰۰ هکتار تالاب بندون ۲۰ میلیون مترمکعب سیلاب و رواناب باید اختصاص یابد و وزارت نیرو ملزم به همکاری برای تامین این حقابه است.
به گفته وی، برخی از تالاب‌های خوزستان از رودخانه‌ها و تعدادی نیز از سفره‌های آب زیرزمینی و رواناب‌ها تغذیه می‌شوند.
مولا اضافه کرد: با توجه به بارندگی‌های اخیر، وضع تعدادی از تالاب‌های خوزستان هم اکنون مناسب است اما نگرانی از ماه‌های آینده که مصرف و تبخیر آب بیشتر می‌شود، همچنان وجود دارد.
وی شرایط آبی تالاب شادگان را نامناسب توصیف کرد و افزود: بخش‌های شمال و شمال شرق این تالاب به دلیل اینکه آوردی از رودخانه جراحی ندارد، شرایط آبی خوب نیست اما قسمت‌های مرکزی و جنوبی پس از اجرای طرح انتقال آب کارون بهبود یافته است.
مولا ادامه داد:هم اکنون بیش از ۱۵۰ هزار راس دام به صورت مستقیم از تالاب شادگان تغذیه می‌شوند و این تالاب بیش از ۶۲ درصد علوفه این دام‌ها را تامین می‌کند، به این معنی که اگر تالاب نباشد، زندگی در این منطقه نیز وجود نخواهد داشت.
طرح‌هایی برای احیای تالاب‌ها
معاون محیط زیست طبیعی حفاظت محیط زیست خوزستان همچنین گفت: خوزستان با داشتن پنج تالاب اصلی و بیش از ۱۰ میکروتالاب، ۲۱ درصد تالاب‌های کشور را در خود جای داده است.
وی افزود: با توجه به اینکه تالاب‌ها کارکردهای متنوعی دارند، نقش مهمی در حفظ و بقای تنوع زیستی و حفظ فرآیند اکولوژیکی ایفا می‌کنند و این میسر نمی‌شود مگر اینکه بحث دخالت مستقیم جوامع محلی در مدیریت تالاب‌ها محقق شود.
مولا با تاکید بر مشارکت مستقیم مردم، جوامع محلی، مسوولان و متولیان امر در مدیریت تالاب‌ها، اضافه کرد: اقداماتی برای حفظ منابع آبی برخی از تالاب‌های خوزستان صورت گرفته که احیای این تالاب‌ها و رونق زندگی مردم منطقه را به دنبال خواهد داشت؛ این اقدامات تاکنون در تالاب شادگان، بامدژ، هورالعظیم و برخی میکروتالاب‌های کرخه و دز آغاز شده است.
وی یکی از مهمترین اقدامات برای حفظ منابع آبی این تالاب‌ها را اجرای طرح انتقال آب از رودخانه کارون به تالاب شادگان بیان کرد و گفت: با توجه به اینکه از رودخانه مارون - جراحی آبی به تالاب شادگان نمی‌رسد، سهمیه پنج مترمکعبی از رودخانه کارون به این تالاب اختصاص یافت که اگر چه کمتر از حق این تالاب از سیلاب‌های حذف شده کارون است اما تاثیر خوبی در احیای بخشی از این تالاب داشته است.
مولا با بیان اینکه طرح دیگری در جنوب شرقی تالاب شادگان، در محل تخلیه آب به دریا، در حال اجراست، افزود: با توجه به اینکه آب شیرین تالاب شادگان رو به بحرانی شدن است، طرحی با هدف حفظ آب شیرین این تالاب اجرا شده که بر اساس آن ساخت دریچه در محل تخلیه آب شیرین به دریا در دستورکار قرار گرفت که این دریچه‌ها اکنون حدود ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی ادامه داد: این طرح که شامل دریچه‌های سرریز است، بیشتر یک حالت تاخیری در جریان آب ایجاد کرده و به اکوسیستم آب شور تالاب آسیبی وارد نمی‌کند و عملکرد آن در زمان پرآبی تالاب اتفاق می‌افتد.
مولا با تایید اینکه این طرح نوعی دستکاری در تالاب است، بیان کرد: با توجه به اینکه امکان تامین آب کافی برای تالاب شادگان وجود ندارد، برای حفظ تالاب، زیستمندان و شرایط اکولوژی، مجبور به این دستکاری و اجرای آن برای حفظ و نگهداشت آب شیرین در این تالاب هستیم.
وی گفت: ما موافق طرح انتقال آب میان حوضه‌ای هم نیستیم اما وقتی می‌بینیم زیستگاهی در حال از بین رفتن و در معرض تصرف بیشتر است، ناچار می‌شویم برخی سازه‌ها را برخلاف میلمان اجرا کنیم.
مولا در ادامه ساخت سازه تاخیری در تالاب بامدژ را از دیگر طرح‌ها برای حفاظت و تامین آب تالاب دانست و افزود: ساخت این سازه برای افزایش آبگیری در تالاب بامدژ آغاز شده است.
وی درباره اقداماتی که برای آبگیری بیشتر تالاب هورالعظیم انجام شده نیز توضیح داد: برای آبگیری قسمت‌هایی از مخزن شماره چهار تالاب که در سیل سال‌های ۹۷ و ۹۸ هم آب‌دار نشده بود، قرار است کانالی احداث شود تا بخشی از آب مخزن شماره سه و کانال موسوم به CMD به این قسمت‌های خشک هدایت شود.
به گفته وی، پیش بینی شده است که با اجرای این طرح ۶۰۰ هکتار از تالاب هورالعظیم آبگیری شود.
مولا اضافه کرد: در کنار این اقدامات برنامه‌های آموزشی در زمینه پسماند، مدیریت آب، شکار و صید، معیشت جایگزین و استفاده از انرژی‌های نو برای حاشیه‌نشینان تالاب‌ها در دستورکار است.
وی ادامه داد: طرح مدیریت زیست بومی تالاب‌های هورالعظیم و بامدژ نیز به اتمام رسیده که می‌تواند مدیریت تالاب‌ها را بهبود بخشد.
بر اساس این گزارش، مولا معاون محیط زیست خوزستان روز یکشنبه هفته جاری اعلام کرده بود: ۱۶۵ هزار و ۵۱۲ قطعه پرنده مهاجر و زمستانه آبزی و کنار آبزی در تالاب‌ها و آبگیرهای خوزستان سرشماری شدند که بیشترین تراکم و تنوع گونه در تالاب هورالعظیم بوده است.
خوزستان با داشتن پنج تالاب با اهمیت شامل شادگان، هورالعظیم، بامدژ، میانگران و شیمبار به عنوان یک استان تالابی شناخته می‌شود با این حال این تالاب‌ها با تخریب‌های گوناگون دست و پنجه نرم می‌کنند.
دوم فوریه (۱۴ بهمن ماه)، روز جهانی تالاب‌ها نامگذاری شده است. در چنین روزی در سال ۱۹۷۱ میلادی، برابر با ۱۳۴۹ خورشیدی و در شهر رامسر ایران، معاهده‌ای جهانی برای حفاظت از تالاب‌ها به تصویب رسید که به "کنوانسیون رامسر" مشهور شد.
کلانتری رییس سازمان حفاظت محیط زیست روز شنبه گذشته در سفر به خوزستان، احیای تالاب‌ها را یکی از سیاست‌های دولت دانسته و گفت: تامین حقابه تالاب‌ها یکی از مصوبات دولت است؛ بر این اساس تعیین حقابه ۴۰ تالاب کشور به اتمام رسیده و حقابه همه تالاب‌های کشور تا پایان عمر دولت دوازدهم، تعیین می‌شود.
کلانتری پارسال گفته بود: سدها حقابه تالاب‌ها و دشت‌ها را سلب کرده‌اند، و مدیران محیط زیست استان‌ها می‌توانند برای تامین نشدن حقابه تالاب‌ها، مدیران آب منطقه‌ای را به دادگاه معرفی کنند.