به گزارش روز سه شنبه ایرنا، روزنامه «یو اس نیوز» آمریکا نوشت: ایران روز 21 ژانویه(2بهمن) اعلام کرد که درصورت عدم پایبندی دولت جدید آمریکا به برجام، محدودیت هایی در بازدیدهای سرزده بازرسان آژانس ایجاد خواهد کرد. ایران به طور داوطلبانه این بازرسی ها را که بخشی از پروتکل الحاقی است، پذیرفته است.
این روزنامه افزود: بر اساس توافق اتمی با ایران، این کشور اجازه دسترسی ها به مراکز اتمی خود داده بود و از جمله بازدیدهای سرزده. سخنگوی دولت ایران به گزارش این نشریه اظهار داشته که این به معنی جلوگیری از سایر بازدیدها نیست. «یو اس نیوز» با تقل قول از جواد ظریف نوشت: ایران در صورت مشاهده گامهای مثبت با بازدیدهای پیش بینی شده در پروتکل الحاقی مخالفتی نخواهد کرد.
به نوشته این روزنامه در واکنش به این اقدام ایران، یک مقام ناشناس در ریاست جمهوری فرانسه گفته است: «ایران باید به اقدامات تحریک آمیز پایان داده و به تعهداتش بازگردد.» وی گفته است «اگر آنها در باره مذاکره جدی و اگر به دنبال همکاری با همه طرف های برجام هستند، باید اولاً از کارهای تحریک آمیز دست برداشته و ثانیاً به آنچه تاکنون احترام نگذاشته اند، احترام بگذارند؛ یعنی به تعهدات شان.»
این نشریه افزود: مقام فوق که خواست نامش فاش نشود توضیح نداد که در صورت همکاری ایران، تحریم ها به چه ترتیبی برداشته خواهند شد. گفتنی است که بر خلاف گفته این مقام فرانسوی، مقامات ایرانی به دنبال مذاکره جدیدی نیستند.
این روزنامه در ادامه گزارش خود می نویسد: دبیرکل سازمان ملل، آنتونیو گوترش روز پنجشنبه 28 ژانویه از ایران و آمریکا خواست در موضوع توافق هسته ای با یکدیگر همکاری کنند.
وزیر خارجه آمریکا آنتونی بلینکن در اظهار نظر روز چهارشنبه خود در یک کنفرانس خبری گفته بود ایران از جهات مختلف تعهدات خود را زیر پا گذاشته است.
به نوشته روزنامه گاردین انگلیس، ایران روز 13 ژانویه(24دی) به آژانس بین المللی انرژی اتمی خبر داده است که در ادامه کاهش تعهدات خود، تحقیقات خود در زمینه تولید اورانیوم فلزی برای ساخت میله های سوختی رآکتور تهران را پیش برده است.
سه کشور اروپایی عضو برجام، انگلیس، فرانسه و آلمان در بیانیه مشترکی روز 16 ژانویه از ساخت اورانیوم فلزی توسط ایران ابراز نگرانی کرده و اظهار داشته اند که مصرف مشروع غیرنظامی برای این میله ها متصور نیست. آنها گفته اند ساخت میله های فلزی نشانه های بالقوه خطرناک نظامی با خود دارد. ایران با امضای برجام تعهد کرده است تا 15 سال اقدام به ساخت این میله ها نکند.
آنطور که از گفته های مقامات ایرانی برداشت می شود، فقط تحقیقات در این زمینه آغاز شده و هنوز میله های سوختی تولید نشده اند. ایران در نامه خود به آژانس بین المللی انرژی اتمی فقط از شروع «تحقیقات» در این زمینه خبر داده است.
به نوشته گاردین، سازمان انرژی اتمی ایران در پاسخ به بیانیه وزرای خارجه سه کشور اروپایی گفته است که پرسشنامه مربوط به طراحی کارخانه سازنده اورانیوم فلزی هنوز به آژانس بین المللی ارائه نشده و در ادامه اظهار داشته است که پس از انجام مقدمات لازم و در مهلت قانونی این اطلاعات ارائه خواهد شد. در ادامه سخنگوی آژانس انرژی اتمی ایران از آژانس بین المللی خواسته است از دامن زدن به سوء تفاهم ها پرهیز کند.
روزنامه «یو اس ای تودی» آمریکا از قول جواد ظریف نوشت: «آمریکا فرصت کوتاهی برای بازگشت به برجام دارد.» این روزنامه می نویسد «مجلس تحت کنترل تندروها در ایران تا 21 فوریه به دولت بایدن مهلت داده است تا به برجام بازگردد، در غیر این صورت ایران قصد دارد برخی از بازدیدها از مراکز هسته ای خود توسط بازرسان سازمان ملل را معلق کرده و میزان غنی سازی (اورانیوم) را افزایش دهد.»
مجید تخت روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل به طور اختصاصی به خبرنگار این روزنامه گفته است «ما بارها گفته ایم اگر آمریکا تصمیم بگیرد که به تعهدات بین المللی خود بازگشته و تحریم های غیرقانونی علیه ایران را متوقف کند، ما نیز به اجرای کامل تعهداتمان در برجام بازخواهیم گشت، که به نفع همه است.»
به نوشته «یو اس ای تودی » سخنگوی کاخ سفید، «جن ساکی» پس از روبرو شدن با نقل قول تخت روانچی از ارائه هرگونه زمان بندی برای پیوستن به برجام طفره رفته و تکرار کرده است که اول ایران باید به برجام برگردد. این در حالی است که ایران هرگز از برجام خارج نشده که بخواهد به آن برگردد.
این روزنامه می نویسد اگر مهلت ارائه شده توسط ایران به پایان برسد و توافقی صورت نگرفته باشد، این کشور یک گام به اورانیوم 90 درصدی که مورد نیاز سلاح هسته ای است نزدیک می شود.
تخت روانچی در این مصاحبه گفته است: «بازرسان آژانس از ایران اخراج نخواهند شد، بلکه برخی از دسترسی های اضافی آنها که ایران به طور داوطلبانه قبول کرده است قطع خواهد شد.»
«یو اس ای تودی» در این گزارش می نویسد ایران معتقد است آمریکا، و نه ایران مسبب افزایش تنش است. ایران دراین زمینه به ترور فرمانده ارشد خود قاسم سلیمانی در بغداد و ترور دانشمند هسته ای ارشد خود محسن فخری زاده در ماه نوامبر اشاره می کند.
فرانسه تا کنون شدیدترین لحن را نسبت به ایران در این زمینه اتخاذ کرده است. در حالیکه فرانسه خواستار پیشقدم شدن ایران در اجرای تعهداتش شده است، روسیه موضع متفاوتی گرفته و معتقد است ابتدا آمریکا باید تعهدات خود را اجرا کند.
«ساندی تایمز» انگلیس گزارش می دهد ایرلند (جنوبی) به عنوان تسهیل کننده توافق هسته ای با ایران از طرف شورای امنیت سازمان ملل تعیین شده است. ایرلند اکنون در دوره دو ساله عضویت موقت خود در شورای امنیت قرار دارد.
پروفسور «ری مورفی» در تارنمای خبری ایرلندی «آر تی ای» می نویسد «ایرلند در شورای امنیت در جایگاه مناسبی برای ایفای نقش یک میانجی مورد اعتماد قرار دارد.» وزیر خارجه جمهوری ایرلند «سایمون کاوونی» توافق هسته ای با ایران را حساس ترین موضوع سازمان ملل توصیف کرده است. با این حال وی معتقد است که ایرلند توان آن را دارد که در این زمینه نقش رهبری را ایفا کند.
وی در ادامه می نویسد «دولت ترامپ در رویکردش درباره ایران از سیاست فشار حداکثری و از طریق تحریم های سخت برای تسلیم کردن بیشتر ایران و کاهش نفوذ منطقه ای آن سود جست. راهبرد شکست خورده ترامپ و خواسته های غیرواقعی او قرار بود یک اسب تروا برای زمین زدن تهران باشد اما در عمل این سیاست دستاورد کمی داشت، جز اینکه موجب سرسخت شدن رفتار در همه طرفها و تشدید تنش‌های منطقه ای شد.»
وی معتقد است که دولت آمریکا باید آمادگی خود برای اجرای کامل تعهداتش در برجام را اعلام کند، چرا که این آمریکا بود که در سال 2018 به قصد به تسلیم واداشتن ایران از این معاهده خارج شد. این اتفاق به همراه خرابکاری در مراکز اتمی ایران و ترور یکی از دانشمندان ارشد هسته ای کشور در کنار تخطی های ایران از توافق اتمی، می توانند برای این توافق مرگبار باشند.